撒种的比喻
1此后，耶稣到各城镇去传扬上帝国的福音。同行的有十二使徒， 2还有几个曾被邪灵和疾病缠身、现在已被医治的妇女。其中有抹大拉的玛丽亚，耶稣曾经从她身上赶出七个鬼， 3还有希律的管家苦撒的妻子约亚拿，此外还有苏撒拿等其他妇女。她们用自己的钱财资助耶稣和门徒。
4那时，人群络绎不绝地从各地聚集到耶稣面前，耶稣用比喻教导他们，说： 5“有一个农夫到田里撒种，有些种子落在路旁，被人践踏，又被飞鸟吃掉了； 6有些落在盖着浅土的石头地上，因水分不足，幼苗刚长出来就枯萎了； 7有些落在荆棘丛中，荆棘长起来便把幼苗挤住了； 8有些落在沃土里，发芽生长，结出百倍的果实。”耶稣讲完这番话后，高声说：“有耳可听的，就要留心听。”
9门徒请耶稣解释这比喻的意思， 10耶稣便说：“上帝国的奥秘只让你们知道，对其他人，我就用比喻，使他们看却看不见，听却听不明白。 11这个比喻的意思是这样，种子代表上帝的道， 12种子落在路旁是指人听了道，随后魔鬼来把道从他们心里夺走了，不让他们相信并得救。 13种子落在盖着浅土的石头地上是指人听了道，欣然接受了，但是没有根基，只是暂时相信，一遇到试炼就放弃了。 14种子落在荆棘丛中是指人听了道，后来被生活的忧虑、钱财和享乐缠住了，以致结不出成熟的果实来。 15种子落在沃土里则是指人听了道，用诚实良善的心坚忍持守，至终结出果实。
点灯的比喻
16“没有人点了灯，却用器皿把它盖起来或放到床底下，而是放在灯台上，使进来的人能见到光。 17掩盖的事终会暴露出来，隐藏的秘密终会被人知道。 18因此，你们要留心听，因为凡有的，还要给他更多；凡没有的，连他自以为已经拥有的也要被夺去。”
耶稣的亲属
19这时，耶稣的母亲和兄弟来找祂，由于人太多，他们无法靠近耶稣， 20有人就对祂说：“你的母亲和兄弟在外面想见你。” 21耶稣却说：“听见上帝的话语并遵行的人就是我的母亲、我的弟兄。”
平静风浪
22有一天，耶稣对门徒说：“我们到湖的对岸去吧。”于是他们坐船前往对岸。 23途中耶稣睡着了。不料湖上忽然狂风大作，船灌满了水，非常危险。 24门徒过来唤醒耶稣，说：“主啊，主啊！我们快淹死了！”
耶稣醒来，就斥责风浪，顿时风平浪静了。
25耶稣对他们说：“你们的信心在哪里呢？”
门徒又惊又怕，彼此议论说：“祂究竟是谁？一发命令，连风浪都听祂的！”
格拉森赶鬼
26他们渡过加利利湖，到了格拉森地区。 27耶稣上岸后，迎面遇见当地一个被鬼附身的人。那人长期赤身露体，不住在房屋里，只住在墓穴中。 28他一见到耶稣，就扑倒在祂面前，高声喊叫：“至高上帝的儿子耶稣，我和你有什么关系？求求你，不要折磨我！” 29这是因为耶稣已命令污鬼离开那人。那人多次被污鬼操纵，人们用铁链脚镣把他锁起来看管，他竟把锁链也扯断，被鬼催逼到荒野。
30耶稣问他：“你叫什么名字？”
他说：“我叫‘群’。”因为有一大群鬼附在那人身上。 31鬼不断央求耶稣不要叫它们到无底坑去。
32当时有一大群猪在附近山坡上觅食，污鬼就央求耶稣准许它们进入猪群，耶稣答应了。 33于是那群鬼便离开那人，进入猪群。那群猪就一路奔下陡坡，冲进湖里淹死了。 34放猪的人见此情形拔腿就跑，把这事告诉了城里和乡下的人。 35人们出来看个究竟，到了耶稣那里，发现那曾被鬼附身的人衣着整齐、神智清醒地坐在耶稣脚前，他们都很害怕。 36目击者把事情的始末告诉了他们。 37格拉森地区的居民都十分害怕，请求耶稣离开那里，耶稣便乘船回去了。
38那从前被鬼附身的人恳求跟耶稣同行，耶稣却对他说： 39“你回家吧，把上帝为你所行的奇事告诉别人。”他就回去，走遍全城，四处传扬耶稣为他所行的奇事。
雅鲁求救
40耶稣回到对岸，受到等候在那里的百姓的欢迎。 41一个名叫雅鲁的会堂主管走过来俯伏在耶稣脚前，求耶稣到他家去，因为他有一个大约十二岁的独生女快要死了。
42耶稣前去雅鲁家的时候，人群拥挤着祂。
患血漏病妇人的信心
43有一个患了十二年血漏病的妇人耗尽了积蓄，到处求医，但没有人能医治她。 44妇人挤到耶稣的背后，摸了一下祂衣服的穗边，她的血漏立刻止住了。
45耶稣问：“谁摸我？”没有人说摸过祂。
彼得说：“老师，众人都在拥挤你。”
46耶稣却说：“一定有人摸了我，因为我感觉有能力从我身上出去。”
47那妇人知道无法隐瞒，就战战兢兢地走过来，俯伏在耶稣脚前，把她摸了耶稣的衣裳后顽疾马上痊愈的始末当众说了出来。
48耶稣对她说：“女儿，你的信心救了你！安心回去吧。”
雅鲁女儿死而复活
49耶稣还在说话的时候，有人从雅鲁家赶来，对雅鲁说：“你的女儿已经死了，不用麻烦老师了。”
50耶稣听见，就对雅鲁说：“不要怕，只要信。你的女儿一定会好的！”
51到了雅鲁家，耶稣只准彼得、雅各、约翰和雅鲁夫妇跟祂进去。 52屋内的人都在为那女孩哀伤哭泣，耶稣说：“不要哭，她没有死，只是睡着了。” 53众人就讥笑祂，因为他们明明知道那女孩死了。 54耶稣拉着那女孩的手，说：“孩子，起来！” 55她的灵魂就回来了，她立刻站了起来。耶稣吩咐人给她东西吃。 56她的父母非常惊讶，耶稣却嘱咐他们不要把这事传开。
Abakazi Abaayitanga ne Yesu
18:1 Mat 4:23Oluvannyuma lw’ebyo Yesu n’agenda ng’akyalira ebibuga ebinene n’ebitono ng’abuulira Enjiri y’obwakabaka bwa Katonda, n’abayigirizwa be ekkumi n’ababiri nga bali naye. 28:2 Mat 27:55, 56Waaliwo n’abakazi Yesu be yali agobyeko emyoyo emibi ne be yali awonyezza endwadde. Mu bo mwe mwali ne Maliyamu eyayitibwanga Magudaleene gwe yagobako baddayimooni omusanvu, 38:3 Mat 14:1ne Jowaana muka Kuza eyali omukulu w’olubiri lwa Kerode; ne Susaana, n’abalala bangi, abaatoolanga ku byabwe ne balabirira Yesu n’abayigirizwa be.
Olugero lw’Omusizi
4Awo ekibiina kinene bwe kyali kikuŋŋaana, nga n’abantu abava mu buli kibuga bajja eri Yesu, Yesu n’abagerera olugero luno nti, 5“Omulimi yagenda mu nnimiro ye okusiga ensigo. Bwe yatandika okusiga ensigo, ezimu ne zigwa ku mabbali g’ekkubo ne bazirinnyirira, n’ebinyonyi eby’omu bbanga ne bizirya. 6Ensigo endala zaagwa ku lwazi, bwe zaamera ne zikala kubanga tezaalina mazzi. 7Ensigo endala zaagwa mu maggwa, bwe zaamera n’amaggwa nago ne gakula ne gazizisa. 88:8 Mat 11:15Naye ensigo endala n’azisiga mu ttaka eddungi, ne zikula ne zibala ebibala emirundi kikumi.” N’amaliriza ng’agamba nti, “Alina amatu okuwulira awulire.”
9Abayigirizwa be ne bamubuuza amakulu g’olugero olwo. 108:10 a Mat 13:11 b Is 6:9; Mat 13:13, 14N’abaddamu nti, “Mmwe muweereddwa omukisa okumanya ebyama by’obwakabaka bwa Katonda, naye abalala, njogera gye bali mu ngero,
“ ‘bwe batunula baleme kulaba,
bwe bawulira baleme kutegeera.’
118:11 Beb 4:12“Kale, amakulu g’olugero olwo ge gano: Ensigo ky’ekigambo kya Katonda. 12Ensigo ezaagwa ku mabbali g’ekkubo, be bawulira ekigambo, naye Setaani n’ajja n’akibaggyako mu mutima gwabwe, si kulwa nga bakkiriza ne balokolebwa. 138:13 Mat 11:6Ezaagwa ku lwazi be bawulira ne basanyukira ekigambo, kyokka ne kitaba na mmizi. Be bakkiriza, naye okugezesebwa bwe kujja ne bagwa. 148:14 Mat 19:23; 1Ti 6:9, 10, 17Ezaagwa mu maggwa, be bawulira ekigambo, naye okweraliikirira n’obugagga n’amasanyu g’omu bulamu ne bibazisa, ne bataleeta bibala bikuze bulungi. 15Naye ezaagwa ku ttaka eddungi be bantu abalungi era abeesigwa, era bakuuma ekigambo ku mitima ne babala ebibala n’obugumiikiriza.
168:16 Mat 5:15; Mak 4:21; Luk 11:33“Tewali muntu akoleeza ttaala ate nagisaanikirako akalobo oba n’agissa wansi w’ekitanda. Agiwanika waggulu ku kikondo, olwo lw’esobola okumulisiza abantu abayingira. 178:17 Mat 10:26; Mak 4:22; Luk 12:2Kubanga tewali kintu na kimu ekyakwekebwa ekitalikwekulwa, era tewali na kimu ekitalimanyibwa mu lwatu. 188:18 Mat 13:12; 25:29; Luk 19:26Noolwekyo mwegendereze nga muwuliriza, kubanga oyo alina alyongerwako; naye oyo atalina, n’ekyo ky’alowooza nti alina kigenda kumuggyibwako.”
Nnyina ne Baganda ba Yesu
19Awo nnyina ne baganda ba Yesu ne bajja okumulaba, naye ne batasobola kumutuukako olw’ekibiina ky’abantu ekinene. 208:20 Yk 7:5Ne wabaawo amubuulira nti, “Nnyoko ne baganda bo obwedda bayimiridde wabweru, baagala kukulabako.”
218:21 Luk 6:47; 11:28; Yk 14:21Yesu n’addamu nti, “Mmange ne baganda bange be bano abawulira ekigambo kya Katonda ne bakigondera.”
Yesu Akkakkanya Omuyaga
22Lwali lumu Yesu n’alinnya mu lyato n’abayigirizwa be, n’abagamba nti, “Tuwunguke tulage emitala w’ennyanja.” Ne basimbula okugenda. 23Bwe baali baseeyeeya Yesu ne yeebaka. Awo omuyaga ogw’amaanyi ne gukunta ku nnyanja, n’eryato ne liyuuga nnyo, ne baba mu kabi kanene.
248:24 a Luk 5:5 b Luk 4:35, 39, 41 c Zab 107:29; Yon 1:15Abayigirizwa ne bamuzuukusa, ne bagamba nti, “Mukama waffe, Mukama waffe, tusaanawo!” N’azuukuka n’aboggolera omuyaga n’amazzi agaali geefuukudde. Ne bikkakkana, ennyanja n’etteeka! 25N’alyoka abagamba nti, “Okukkiriza kwammwe kuluwa?”
Ne batya, ne beewuunya nnyo, ne bagambagana nti, “Omuntu ono ye ani? Alagira omuyaga n’amazzi ne bimugondera!”
Yesu Awonya Omusajja Eyaliko Baddayimooni
26Awo ne bagoba emitala w’eri mu nsi y’Abageresene eyolekedde Ggaliraaya. 27Awo Yesu bwe yava mu lyato omusajja eyaliko baddayimooni n’ajja okumusisinkana ng’ava mu kibuga. Omusajja oyo yali amaze ebbanga ddene nga tayambala ngoye, nga tasula na mu nju, wabula ng’asula mu ntaana. 288:28 a Mat 8:29 b Mak 5:7Awo bwe yalaba Yesu n’awowoggana n’agwa wansi mu maaso ga Yesu, n’aleekaana nti, “Onjagaza ki, Yesu, Omwana wa Katonda Ali Waggulu Ennyo? Nkwegayiridde tombonyaabonya!”
29Kubanga Yesu yali alagidde omwoyo omubi guve ku musajja oyo. Emirundi mingi yalumbibwanga n’amaanyi mangi, ne bwe baamusibanga n’enjegere, n’akuumibwa mu masamba, yabikutulanga, ddayimooni n’amulaza mu ddungu.
30Awo Yesu n’abuuza omusajja nti, “Erinnya lyo ggwe ani?”
Omusajja n’addamu nti, “Nze Ligyoni,” kubanga omusajja yaliko baddayimooni bangi. 318:31 Kub 9:1, 2, 11; 11:7; 17:8; 20:1, 3Baddayimooni ne beegayirira Yesu aleme okubagobera mu bunnya obutakoma.
32Waaliwo eggana ly’embizzi, awo ku lusozi, nga lirya, baddayimooni ne beegayirira Yesu abasindike mu mbizzi ezo. Yesu n’abakkiriza. 338:33 nny 22, 23Baddayimooni ne bava ku musajja ne bayingira mu mbizzi, amangwago eggana lyonna ne lifubutuka nga liserengeta olusozi, ne lyewanula ku bbangabanga, ne ligwa mu nnyanja, embizzi zonna ne zisaanawo. 34Abalunzi b’embizzi ezo bwe baakiraba, ne badduka embiro ne bagenda, ne bategeeza ab’omu malundiro ne mu kibuga, ebintu byonna ebibaddewo. 358:35 Luk 10:39Ekibiina ky’abantu ne bagenda okulaba ebibaddewo ne bajja eri Yesu, ne balaba omusajja eyagobwako baddayimooni ng’atudde awo awali ebigere bya Yesu ng’ayambadde engoye era nga mulamu ddala! Ne batya nnyo. 368:36 Mat 4:24Abo abaaliwo okusookera ddala ne bategeeza abalala ng’omusajja eyaliko ddayimooni bwe yawonyezebwa. 378:37 Bik 16:39Awo abantu bonna ab’ensi eyo ey’Abagerasene ne basaba Yesu abaviire, kubanga baali batidde nnyo. N’asaabala mu lyato n’avaayo.
38Omusajja, eyagobwako baddayimooni n’amusaba agende naye, naye Yesu n’agaana. 39N’agamba omusajja nti, “Ddayo ewammwe obategeeze Katonda by’akukoledde.” Omusajja n’agenda ng’ategeeza buli gwe yasanganga mu kibuga, Yesu bye yali amukoledde.
Muwala wa Yayiro n’Omukazi Omulwadde
40Yesu bwe yakomawo ekibiina ky’abantu ne bamwaniriza n’essanyu kubanga bonna baali bamulindirira. 418:41 nny 49; Mak 5:22Mu kiseera ekyo ne wajjawo omusajja erinnya lye Yayiro, eyali omukulembeze w’ekkuŋŋaaniro, n’agwa ku bigere bya Yesu n’amwegayirira ajje mu maka ge, 42kubanga muwala we omu yekka gwe yalina, eyali aweza emyaka nga kkumi n’ebiri yali afa.
Yesu n’agenda naye, naye ng’ekibiina kimunyigiriza. 438:43 Lv 15:25-30Mu kibiina ky’abantu ekyo mwalimu omukazi eyali amaze emyaka kkumi n’ebiri ng’alwadde ekikulukuto ky’omusaayi. Yali atambudde nnyo mu basawo era nga bamumazeeko ebintu bye byonna ng’abasasula, naye ne watabaawo asobola kumuwonya. 448:44 Mat 9:20Omukazi ono n’asemberera Yesu ng’amuvaako emabega, n’akoma ku lukugiro lw’ekyambalo kya Yesu, ekikulukuto ky’omusaayi ne kiwona mu kaseera ako kennyini!
458:45 Luk 5:5Yesu n’abuuza nti, “Ani ankutteko?” Bonna ne beegaana, naye Peetero n’agamba nti, “Mukama waffe, ekibiina ky’abantu kinene abakwetoolodde era abantu bangi bakunyigiriza.” 468:46 a Mat 14:36; Mak 3:10 b Luk 5:17; 6:19Naye Yesu n’addamu nti, “Waliwo ankutteko kubanga mpulidde ng’amaanyi ganvaamu.” 47Awo omukazi bwe yategeera ng’avumbuddwa, n’ajja ng’akankana n’agwa awo mu maaso ga Yesu, n’annyonnyola mu maaso g’abantu bonna ensonga kyeyavudde amukwatako, era nti n’obulwadde bwe bwawoneddewo!
488:48 a Mat 9:22 b Bik 15:33Yesu n’agamba omukazi nti, “Muwala wange, okukkiriza kwo kukuwonyezza. Genda mirembe.” 498:49 nny 41Awo Yesu bwe yali ng’akyayogera omuntu n’atuuka ng’ava mu maka g’omukulu w’ekkuŋŋaaniro, n’agamba Yayiro nti, “Muwala wo afudde! Omuyigiriza toyongera kumuteganya.”
50Naye Yesu bwe yakiwulira n’amugamba nti, “Totya! Kkiriza bukkiriza, ajja kuba mulamu.”
518:51 Mat 4:21Awo Yesu bwe yatuuka ku nnyumba ya Yayiro, n’atakkiriza bantu balala kuyingira naye mu nju wabula Peetero, ne Yokaana, ne Yakobo, ne kitaawe w’omwana, ne nnyina. 528:52 a Luk 23:27 b Mat 9:24; Yk 11:11, 13Mu kiseera ekyo abantu bonna baali bakaaba nga bakungubagira omwana oyo. Yesu n’abagamba nti, “Mulekeraawo okukaaba! Omuwala tafudde wabula yeebase bwebasi!”
53Ne bamusekerera nnyo, kubanga bonna baali bamanyi ng’omuwala afudde. 548:54 Luk 7:14Naye Yesu n’akwata omuwala eyali afudde ku mukono, n’akoowoola ng’agamba nti, “Mwana wange, golokoka!” 55Amangwago n’aba mulamu, n’asituka n’ayimirira. Yesu n’abalagira bamuwe ekyokulya. 568:56 Mat 8:4Bazadde b’omuwala ne beewuunya, naye Yesu n’abakuutira obutabuulirako muntu yenna ebibaddewo.
