1不要为明天夸口，
因为你不知明天会怎样。
2让别人夸奖你，不要开口自夸；
让外人称赞你，不要自吹自擂。
3石头沉，沙土重，
不如愚人惹的麻烦重。
4暴怒固然残酷，
愤恨好比狂澜，
然而嫉妒更是无人能敌。
5开诚布公的责备胜过隐藏的爱。
6朋友加的创伤出自真诚，
仇敌连连亲吻却是多余。
7饱足的人连蜂蜜也嫌弃，
饥饿的人吃苦食也甘甜。
8离乡背井的人就像离巢的飞鸟。
9膏油和香料使人畅快，
朋友的劝诫更加甘甜。
10不可抛弃你的朋友和父亲的至交。
患难时别投靠兄弟，
近邻胜过远亲。
11孩子啊，你要做智者，
使我的心喜乐，
我好回答讥笑我的人。
12明哲人遇祸躲避，
愚昧人前去受害。
13谁为陌生人作保，
就拿谁的衣服；
谁为淫妇作保，
谁就得交抵押。
14清早高声为邻舍祝福，
无异于咒诅他。
15喋喋不休的妇人，
就像雨天房屋漏个不停；
16想制止她犹如制止狂风，
又像用手抓油一样困难。
17朋友互相切磋，
如铁磨铁越磨越利。
18看无花果树的吃无花果，
照顾主人的也必得尊荣。
19水能映照人的面貌，
心能反映人的本相。
20阴间和死亡填不满，
人的眼目永不满足。
21鼎炼银，炉炼金，
赞美也考验人。
22就算把愚人放在臼里与麦子一起捣碎，
他仍然难脱愚昧。
23你要了解你的羊群，
小心照料你的牲畜。
24因为钱财有用尽时，
冠冕不能万代长存。
25干草割去，嫩草长出，
山间的野草都被收起来。
26小羊的皮毛可做衣服，
卖山羊的钱可买田地，
27母山羊的奶足够你和家人喝，
也够养活你的仆婢。
1Ayaw pagpanghambog kon unsay imong buhaton ugma, kay wala ka makahibalo kon unsay mahitabo ugma.
2Ayaw dayega ang imong kaugalingon; pasagdi nga ang uban maoy modayeg kanimo.
3Bug-at ang bato ug ang balas, apan mas bug-at ang imong bation kon palaguton ka sa tawong buang-buang.
4Makuyaw ang tawo nga anaa sa kasuko, apan mas makuyaw ang tawo nga nagaselos.
5Mas maayo pa nga badlongon mo ang usa ka tawo kaysa moingon ka nga ginahigugma mo siya apan wala mo lang tagda.
6Ang sakit nga pagbadlong sa usa ka higala may maayong katuyoan, apan ang halok sa kaaway dili kasaligan.
7Kon ang usa ka tawo busog na, bisan ang dugos morag walay lami kaniya; apan kon gutom siya, bisan ang pait nga pagkaon tam-is alang kaniya.
8Ang tawo nga milayas sa iyang panimalay nahisama sa langgam nga mibiya sa iyang salag.
9Ang pahumot ug ang insenso makapalipay sa tawo, ingon man ang sinsero nga tambag gikan sa usa ka higala.
10Ayaw kalimti ang imong higala, o ang higala sa imong amahan. Ug kon anaa ka sa kalisod, ayaw na pangayog tabang sa imong igsoon27:10 igsoon: o, paryente. nga atua sa layo. Ang suod nga isigka-ingon mas maayo pa kaysa igsoon nga atua sa layo.
11Anak, pagmaalamon kay ikalipay ko kana, ug aron may ikatubag ako sa mga hinawayon.
12Ang maalamon molikay sa nagsingabot nga katalagman, apan ang walay kaalam dili molikay, busa nagaantos siya.
13Kon mosaad ang usa ka tawo nga siyay mobayad kanimo sa utang sa tawo nga dili niya kaila,27:13 Tan-awa usab ang 20:16. siguroha nga makakuha ka gikan kaniya ug garantiya, aron masiguro mo nga mobayad siya.
14Kon isinggit mo ang imong bendisyon ngadto sa imong silingan sa sayong kabuntagon, isipon niya kini nga usa ka pagpanghimaraot.
15Ang asawa nga kanunayng makig-away sa iyang bana makalagot sama sa atop nga magtulo kon mag-ulan. 16Dili mo siya mapahilom, sama sa hangin nga dili mo mapugngan o sa lana nga dili mo makuptan.
17Maingon nga ang puthaw mopahait sa puthaw, ang tawo makakat-on usab sa iyang isigka-tawo.
18Kon atimanon mo ang kahoy nga igos, makakaon ka sa iyang bunga. Sama nga kon atimanon mo ang imong agalon, pasidunggan ka niya.
19Maingon nga makita mo ang imong hitsura diha sa tubig, ang sulod sa imong kasingkasing magpadayag usab sa imong pagkatawo.
20Walay katagbawan ang kamatayon; mao usab ang pangandoy sa tawo.
21Maingon nga mapamatud-an ang kalunsay sa bulawan ug sa pilak pinaagi sa kalayo, ang atong pagkatawo mapamatud-an usab basi sa pagdayeg sa ubang tawo.
22Bisan unsaon mo pagsilot ang tawong buang-buang, dili mo gayod mapaundang ang iyang pagkabuang.
23Bantayi ug atimana pag-ayo ang imong kahayopan, 24kay ang bahandi ug dungog dili molungtad. 25Kumpaya ang mga sagbot; ug samtang nagatubo pa kini pag-usab, kumpaya usab ang mga sagbot sa kabungtoran aron may makaon pirme ang imong kahayopan. 26Makahimo kag mga bisti gikan sa balhibo sa mga karnero, ug mahimo mong ibaligya ang uban mong mga kanding aron makapalit ka ug yuta. 27Makakuha ka usab ug daghang gatas gikan sa imong mga kanding alang sa imong pamilya ug apil pa ang imong mga sulugoong babaye.
