1不要羡慕恶人，
不要向往与他们为友；
2因为他们心里图谋暴行，
口中谈论恶事。
3家靠智慧而建立，
靠悟性而稳固，
4借知识而充满各种珍宝。
5智者充满能力，
哲士力上加力。
6出征打仗，要凭智谋；
谋士众多，胜券在握。
7智慧对愚人高不可及，
他在城门口沉默不语。
8图谋作恶的必被称为阴谋家。
9愚人的计谋是罪恶，
人人都厌恶嘲讽者。
10逆境中丧胆的是弱者。
11被拉去屠杀的，你要抢救；
踉跄受死的，你要拦阻。
12不要推说自己毫不知情，
鉴察人心的主洞悉一切，
保守你生命的上帝知情，
祂必按你的行为报应你。
13孩子啊，你要吃美好的蜂蜜，
蜂房滴下的蜜甘甜可口。
14智慧同样使你的心灵甘甜；
你若找到智慧，前途必光明，
盼望也不会幻灭。
15不要像恶人一样暗算义人，
破坏他的家。
16因为义人跌倒七次也必起来，
恶人却被灾祸击垮。
17仇敌跌倒，不要幸灾乐祸；
仇敌败落，不要心里欢喜。
18否则，耶和华看见会不悦，
不再向仇敌发烈怒。
19不要因恶人而愤愤不平，
也不要羡慕歹徒；
20因为恶人毫无前途，
恶人的灯终必熄灭。
21孩子啊，要敬畏耶和华和君王，
不要跟反复无常之徒为伍。
22因为灾祸必骤然临到他们，
谁知道耶和华和君王如何毁灭他们？
其他智言
23以下也是智者的箴言：
判案时偏袒实为不善。
24判恶人无罪的，
必遭万人咒诅，
为列国痛恨。
25责备恶人的必有欢乐，
美好的福气必临到他。
26诚实的回答如同友好的亲吻。
27要安排好外面的事，
把田间的工作准备妥当，
然后建造房屋。
28别无故作证害邻舍，
也不可撒谎欺骗人。
29不可说：“别人怎样待我，
我就怎样待他；
我要照他所做的报复他。”
30我走过懒惰人的田地和无知者的葡萄园，
31那里荆棘遍地，
刺草丛生，
石墙倒塌。
32我仔细思想所见之事，
领悟到一个教训：
33再睡一会儿，
打个盹儿，
抱着手躺一会儿，
34贫穷必像强盗一样临到你，
缺乏必像武士一样扑向你。
… 19 …
1Huwag kang mainggit sa mga taong masama o hangarin mang makipagkaibigan sa kanila. 2Sapagkat ang iniisip nila at sinasabi ay para sa kapahamakan ng iba.
… 20 …
3-4Sa pamamagitan ng karunungan, maitatayo mo at mapapaunlad ang iyong tahanan. Mapupuno rin ito ng mahahalagang kayamanan.
… 21 …
5Ang taong marunong ay malaki ang maitutulong upang lalong lumakas ang mga nakikipaglaban, 6sapagkat kailangan nila ng mga payo sa pakikipaglaban. At higit na matitiyak ang tagumpay kung maraming nagpapayo.
… 22 …
7Ang karunungan ay hindi maunawaan ng mangmang. Wala siyang masabi kapag mahahalagang bagay ang pinag-uusapan.
… 23 …
8Ang taong laging nagpaplano ng masama ay kikilalaning may pakana ng kasamaan. 9Anumang pakana ng hangal ay kasalanan, at kinasusuklaman ng mga tao ang sinumang nangungutya.
… 24 …
10Kapag ikaw ay nawalan ng pag-asa sa panahon ng kahirapan, nagpapakita lang ito na ikaw ay mahina.
… 25 …
11Huwag kang mag-atubiling iligtas ang walang kasalanan na hinatulan ng kamatayan. 12Maaaring sabihin mo na wala kang nalalaman sa nangyari, pero alam ng Dios kung totoo o hindi ang iyong sinasabi, dahil binabantayan ka niya at alam niya ang nasa puso mo. Gagantimpalaan ka niya ayon sa iyong mga ginawa.
… 26 …
13-14Anak, kung papaanong matamis at mabuti para sa iyo ang pulot, ganoon din naman ang karunungan. Sapagkat kung marunong ka, mapapabuti ang iyong kinabukasan at mapapasaiyo ang iyong mga hinahangad.
… 27 …
15Huwag kang gagaya sa taong masama na palihim na sumasalakay sa bahay ng matuwid. 16Ang taong matuwid, mabuwal man ng pitong ulit ay tiyak na makakabangon ulit. Hindi tulad ng taong masama na kapag nabuwal ay hindi na makakabangon pa.
… 28 …
17Huwag kang matuwa kapag napapahamak ang iyong kaaway, 18dahil kapag nakita ng Panginoon na natutuwa ka, hindi niya ito magugustuhan, at hindi na niya parurusahan ang iyong kaaway.
… 29 …
19Huwag kang mabalisa o mainggit sa mga taong masama, 20sapagkat wala silang mabuting kinabukasan at magiging tulad sila ng ilaw na namatay.
… 30 …
21Anak, igalang mo ang Panginoon at ang hari. Huwag kang makisama sa mga taong sumusuway sa kanila, 22sapagkat hindi mo alam kung anong kapahamakan ang biglang ibibigay ng Panginoon o ng hari sa kanila.
Dagdag pang Kawikaan
23Narito pa ang ilang kawikaan ng marurunong na tao:
Hindi dapat magtangi ng tao sa paghatol ng katarungan.
24Kapag pinalaya mo ang taong may kasalanan, susumpain ka at kamumuhian ng mga tao.
25Ngunit kapag pinarusahan mo ang may kasalanan, matutuwa ang mga tao at pagpapalain ka.
26Ang tapat na kasagutan ay tanda ng mabuting pagkakaibigan.
27Ihanda mo muna ang iyong pagkakakitaan, tulad ng iyong bukid na taniman bago ka magtatag ng sariling tahanan.
28Huwag kang sasaksi sa iyong kapwa nang walang sapat na dahilan, o magsalita laban sa kanya ng kasinungalingan.
29Huwag mong sasabihin, “Gaganti ako, gagawin ko sa kanya ang ginawa niya sa akin.”
30Dumaan ako sa bukid ng taong tamad at mangmang. 31Puno na ito ng mga damo at matitinik na halaman, at giba na ang mga bakod nito. 32Nang makita ko ito, napaisip ako ng mabuti, at natutunan ko ang aral na ito: 33Sa kaunting pahinga, kaunting pagtulog, at paghalukipkip mo, taong tamad, 34ay biglang darating sa iyo ang kahirapan na para kang ninakawan ng armadong tulisan.
