1粗茶淡饭但相安无事，
胜过佳肴满桌却勾心斗角。
2精明的仆人必管辖主人的不肖子，
并与他们一同承受家业。
3鼎炼银，炉炼金，
耶和华试炼人心。
4作恶者留心听恶言，
说谎者侧耳听坏话。
5嘲笑穷人等于侮辱造物主，
幸灾乐祸的人必难逃惩罚。
6子孙是老人的华冠，
父母是儿女的荣耀。
7愚人高谈阔论不相称，
统治者说谎更不合适。
8行贿者视贿赂为法宝，
可以使他无往不利。
9饶恕过犯，促进友爱；
重提旧恨，破坏友情。
10责备哲士一句，
胜过杖打愚人百下。
11恶人一心反叛，
残忍的使者必奉命来惩罚他。
12宁愿遇见丢失幼崽的母熊，
也不愿碰上做蠢事的愚人。
13人若以恶报善，
家里必祸患不断。
14争端爆发如洪水决堤，
当在爆发前将其制止。
15放过罪人、冤枉义人，
都为耶和华所憎恶。
16愚人无心求智慧，
手中有钱有何用？
17朋友时时彼此关爱，
手足生来患难与共。
18无知的人才会为他人作保。
19喜爱争斗的喜爱犯罪，
骄傲自大的自招灭亡。
20心术不正，难觅幸福；
口吐谎言，陷入祸患。
21生愚昧子带来忧伤，
愚人之父毫无喜乐。
22喜乐的心乃是良药，
忧伤的灵使骨枯干。
23恶人暗中收受贿赂，
颠倒是非。
24哲士追求智慧，
愚人漫无目标。
25愚昧的孩子令父亲忧虑，让母亲苦恼。
26责罚义人不妥，
杖责君子不义。
27谨言慎行的有知识，
温和冷静的有悟性。
28愚人缄默可算为智慧，
闭口不言可算为明智。
1Mas maayo pa nga gamay ra ang pagkaon nga malinawon ang panimalay kaysa magkombira nga may panag-away.
2Ang maalamon nga sulugoon magagahom sa makauulaw nga anak sa iyang agalon, ug bahinan siya sa panulondon sa mga anak sa iyang agalon.
3Sama sa bulawan ug plata nga sulayan pinaagi sa kalayo, ang atong kasingkasing ginasulayan usab sa Ginoo.
4Ang tawong daotan ganahang mamati sa sama niyang daotan, ug ang bakakon gustong mamati sa sama niyang bakakon.
5Ang nagatamay sa mga kabos nagainsulto sa iyang Magbubuhat. Silotan ang tawo nga malipay kon may daotang mahitabo sa uban.
6Garbo sa mga tigulang ang ilang mga apo, maingon nga garbo usab sa mga anak ang ilang mga ginikanan.
7Dili angayan nga mosultig maayo ang buang-buang, ug labi nang dili angay nga mamakak ang usa ka pangulo.
8Nagatuo ang uban nga ang suborno sama sa madyik nga magpasayon sa tanan.
9Kon pasayloon mo ang imong higala nga nakasala kanimo, magpabilin ang inyong panaghigalaay, apan kon balik-balikon mo paghisgot ang iyang sala, maguba ang inyong panaghigalaay.
10Ang maalamon nga tawo makakat-on na sa usa lang ka pagbadlong, apan ang buang-buang dili gayod makakat-on bisan sigehan pag latos.
11Ang tawong daotan kanunayng mangitag samok, busa padad-an siyag bangis nga tawo nga mosilot kaniya.
12Mas makuyaw pa nga ikatagbo ang tawong buang-buang nga nagahimog binuang kaysa mananap nga oso17:12 oso: sa English, bear. nga nawad-ag mga anak.
13Kon daotan ka ngadto sa mga tawo nga maayo kanimo, kanunay lang may daotang mahitabo sa imong panimalay.
14Ang nagsugod pa lang nga away nahisama sa buslot sa tangke sa tubig. Santaa kini sa dili pa modako.
15Ngil-aran ang Ginoo sa tawong mohukom nga silotan ang dili sad-an o mohukom nga hatagag kagawasan ang sad-an.
16Walay kapuslanan ang paggasto sa pagpaeskwela sa usa ka tawong buang-buang kay wala siyay gana nga magtuon.
17Ang higala nagahigugma kanimo sa tanang panahon, ug ang kadugo motabang kanimo sa panahon sa kalisdanan.
18Walay panabot ang tawo nga mosaad nga mobayad sa utang sa uban.
19Ang tawong ganahan magpakasala ganahag gubot, ug ang tawong hambog nangitag kalaglagan.
20Dili gayod mouswag ang tawong baliko ug utok, ug ang tawong bakakon kalaglagan ray maangkon.
21Kasubo ug kasakit ang bation sa ginikanan sa buang-buang nga anak.
22Kon malipayon ka, makahatag kinig kaayohan sa imong panglawas, apan kon masulob-on ka, maglain imong pamati.
23Ang tawong daotan modawat ug suborno aron tuison ang hustisya.
24Ang tawo nga may panabot nagapaningkamot kanunay nga madugangan ang kaalam, apan ang tawong buang-buang wala kahibalo kon unsay iyang buhaton.
25Kasubo ug kasakit ang ihatag sa buang-buang nga anak ngadto sa iyang mga ginikanan.
26Dili maayo nga pakasad-on ang tawong walay sala, o ang tawong dungganon nga ensakto ug binuhatan.
27Ang tawong maalamon ug may panabot magbantay sa iyang isulti ug kalmado.
28Bisan ang buang-buang maalaan nga maalamon ug may panabot kon maghilom-hilom lang.
