雅各全家定居埃及
1约瑟来到法老面前，对他说：“我父亲和我的弟兄们已经带着他们的羊群、牛群和所有的一切从迦南来了，现在就在歌珊。” 2约瑟从弟兄中带了五个人去见法老。 3法老问他们：“你们做什么工作？”他们回答说：“仆人们祖祖辈辈都是牧羊的。 4迦南的饥荒很严重，羊群没有草吃，所以我们到这里来寄居，求你准许仆人们住在歌珊。” 5法老对约瑟说：“你父亲和弟兄们都来了， 6整个埃及就在你面前，尽管安排他们住在国中最好的地方。他们可以住在歌珊。如果你知道他们中间有能干的人，可以派他们看管我的牲畜。”
7约瑟又带父亲雅各去见法老，雅各就为法老祝福。 8法老问雅各：“你多大岁数了？” 9雅各回答说：“我在世上寄居一百三十年了，我的日子又苦又短，不像我祖先那样高寿。” 10雅各为法老祝福后，就告退了。 11约瑟遵照法老之命把埃及最好的地方——兰塞境内的土地给他父亲和弟兄们居住，作他们的产业。 12约瑟按各家人口提供粮食给父亲、弟兄及其他家人。
饥荒
13饥荒很严重，到处都缺粮，埃及和迦南都饱受饥荒之苦。 14约瑟把埃及人和迦南人向他买粮的银子收集起来，存放在法老的库房里。 15埃及人和迦南人的银子都用光了，埃及人就来见约瑟，对他说：“我们的钱财都用光了，求你给我们粮食，免得我们饿死在你面前。” 16约瑟说：“你们的钱财如果用尽了，可以用你们的牲畜来交换粮食。” 17于是，他们把牲畜赶到约瑟那里，用他们的牛、羊、驴和马跟约瑟换粮食。那一年，他们就依靠换来的粮食生活。
18到了第二年，他们又来见约瑟，对他说：“不瞒我主，我们的钱都用光了，牲畜也给你了，除了我们自己和田地以外，我们一无所有。 19求你不要让我们人死地荒。我们愿意用自己和我们的田地来换粮食，我们和我们的田地都归法老。求你给我们种子，我们好活下去，不致饿死，土地也不致荒废。”
20埃及人为饥荒所迫，纷纷卖掉自己的田地。约瑟替法老收购了埃及全国的田地，最后，所有的田地都归法老了。 21约瑟使埃及全境的人都成为法老的奴仆。 22约瑟唯独没有买祭司的田地，因为祭司吃法老的俸禄，有足够的供给，不用卖地。 23约瑟对百姓说：“我为法老买了你们和你们的土地，这里有种子，你们可以拿去耕种。 24但是你们要把收成的五分之一给法老，其余的，你们可以留下来作种子和全家人的口粮。” 25他们说：“你救了我们的命，求你恩待我们，让我们做法老的奴仆吧。” 26于是，约瑟立下一条法令，到今天还有效，就是埃及出产的五分之一归给法老。只有祭司的田地不归法老。
27以色列人住在埃及的歌珊，在那里获得了产业，人口兴旺。 28雅各在埃及住了十七年，他一共活了一百四十七岁。
29他快要离世的时候，把儿子约瑟叫来，说：“你如果恩待我，请你把手放在我大腿底下起誓，你会以慈爱和信实待我，不把我葬在埃及。 30我与祖先同眠后，你要把我带出埃及安葬在我祖先的身边。”约瑟说：“我必照你说的做。” 31雅各要约瑟起誓，约瑟照做了。于是，以色列在床头47:31 “在床头”或译“拄着拐杖”。敬拜上帝。
Gia-cốp Chúc Phước cho Pha-ra-ôn
1Giô-sép vào tâu vua Pha-ra-ôn: “Cha và anh em tôi đã từ xứ Ca-na-an đến đây, với bầy chiên, bầy bò, và mọi tài sản. Hiện nay họ ở Gô-sen.”
2Giô-sép đưa năm anh em đến yết kiến vua Pha-ra-ôn. 3Vua Pha-ra-ôn hỏi: “Các ngươi làm nghề gì?”
Họ tâu: “Chúng tôi chăn nuôi súc vật, cũng như tổ tiên chúng tôi. 4Xứ Ca-na-an bị đói lớn, chẳng còn đồng cỏ cho súc vật nên chúng tôi đến đây cư trú. Xin vua cho chúng tôi ở xứ Gô-sen.”
5Vua Pha-ra-ôn bảo Giô-sép: “Cha và anh em ngươi đã đến đây. 6Trong cả nước Ai Cập, hãy chọn nơi nào tốt nhất cho họ. Ta nghĩ đất Gô-sen rất thích hợp. Ngươi cũng hãy tuyển người tài giỏi trong vòng họ để chăn bầy súc vật của ta.”
7Giô-sép cũng đưa cha đến gặp vua. Gia-cốp chúc phước cho vua.
8Vua hỏi thăm Gia-cốp về tuổi tác.
9Gia-cốp đáp: “Thưa vua, tôi được 130 tuổi, đời du mục của tôi rất ngắn ngủi và cực nhọc so với đời du mục của tổ tiên tôi.” 10Trước khi từ giã, Gia-cốp lại chúc phước cho vua Pha-ra-ôn.
11Giô-sép chọn chỗ tốt nhất trong nước Ai Cập cho cha và các anh em định cư, tại miền Ram-se, đúng theo lệnh vua. 12Tùy theo số khẩu phần, Giô-sép cung cấp lương thực cho cha và các anh em.
Sự Lãnh Đạo của Giô-sép Qua Nạn Đói
13Nạn đói trở nên quá trầm trọng. Cả xứ Ai Cập và xứ Ca-na-an đều kiệt quệ, chẳng còn lương thực. 14Giô-sép bán lúa, thu hết tiền bạc trong xứ Ai Cập, xứ Ca-na-an, và chứa trong kho hoàng cung Pha-ra-ôn. 15Khi tiền bạc đã hết, người Ai Cập và người Ca-na-an đến kêu cầu Giô-sép: “Xin cấp lương thực cho chúng tôi, không lẽ vì hết tiền mà chúng tôi phải chết đói sao?”
16Giô-sép đáp: “Nếu hết tiền, các ngươi đem gia súc đến đổi lấy lương thực.” 17Vậy họ đem gia súc đến, nào là chiên, bò, ngựa, lừa, để đổi lấy lương thực nơi Giô-sép.
18Qua năm sau, người Ai Cập lại đến xin Giô-sép: “Ông thừa biết tiền bạc chúng tôi đã cạn, gia súc ông cũng mua rồi, chúng tôi chẳng còn gì ngoài bản thân và ruộng đất. 19Tại sao ông để chúng tôi chết và đất ruộng hoang vu? Hãy mua chúng tôi và ruộng đất bằng lương thực. Chúng tôi làm nô lệ cho vua Pha-ra-ôn để đổi lấy lúa, nhờ đó chúng tôi thoát chết, đất ruộng khỏi hoang tàn.”
20Vì nạn đói quá lớn, mọi người Ai Cập đều bán ruộng. Giô-sép mua tất cả ruộng đất cho vua; ruộng đất Ai Cập trở thành tài sản của nhà vua; 21và toàn dân Ai Cập từ nam đến bắc đều phải dọn về thành phố. 22Tuy nhiên, Giô-sép không mua ruộng của các thầy tư tế, vì họ được vua Pha-ra-ôn cấp phát lương thực, khỏi phải bán ruộng.
23Giô-sép tuyên bố với dân: “Ngày nay, ta mua các ngươi và ruộng đất cho vua Pha-ra-ôn. Đây, ta giao hạt giống để các ngươi gieo trồng. 24Đến mùa gặt, hãy nạp một phần năm cho vua; còn bốn phần thuộc về các ngươi, để làm hạt giống cho mùa sau và làm lương thực cho gia đình các ngươi.”
25Dân chúng đáp: “Ông đã cứu mạng chúng tôi. Được ông thương xót, chúng tôi vui lòng làm nô lệ cho vua Pha-ra-ôn.” 26Vậy, Giô-sép lập ra luật này cho nước Ai Cập (đến bây giờ hãy còn): một phần năm hoa lợi của đồng ruộng phải nạp cho vua, ngoại trừ ruộng của các thầy tư tế.
27Ít-ra-ên định cư tại Gô-sen, nước Ai Cập, gây dựng sự nghiệp, và họ sinh sôi nẩy nở nhanh chóng. 28Gia-cốp sống mười bảy năm tại Ai Cập, thọ 147 tuổi.
29Ngày gần qua đời, Gia-cốp sai gọi Giô-sép đến bảo: “Con vui lòng giúp cha việc này: Con hãy đặt tay lên đùi cha, lấy lòng ngay thẳng thành thật mà thề là sẽ không chôn cha tại Ai Cập. 30Khi cha qua đời, hãy đem thi thể cha ra khỏi Ai Cập, và đem chôn bên phần mộ của tổ tiên.”
Giô-sép thưa: “Con sẽ làm mọi điều cha dặn.”
31Gia-cốp bảo: “Con hãy thề.” Vậy Giô-sép thề, còn Ít-ra-ên quỳ bên đầu giường.
