雅各逃离拉班
1雅各听见拉班的儿子们说：“雅各夺去了我们父亲的一切！他的财富都是从我们父亲那里得来的。” 2雅各发觉拉班对他的态度不如从前了。 3这时，耶和华对雅各说：“回到你的家乡和亲族那里吧！我必与你同在。” 4于是，雅各就派人把拉结和利亚叫到放羊的地方， 5对她们说：“我感到你们父亲对我不如从前了，但我父亲的上帝常与我同在。 6你们知道我是怎样尽心尽力地替你们父亲工作， 7他却欺骗我，把我的工酬更改了十次。然而，上帝不让他苦待我。 8如果他说把有斑点的羊给我当酬劳，羊群生的就都是有斑点的；如果他说把有条纹的给我，羊群生的就都是有条纹的。 9上帝就这样把你们父亲的牲畜夺过来给了我。
10“在羊群交配的季节，我梦见所有和母羊交配的公羊都是有条纹或有斑点的。 11在梦中，上帝的天使叫我，我说，‘仆人在。’ 12他说，‘拉班对你的所作所为，我都看见了。现在你留心看看，与母羊交配的公羊都是有条纹或有斑点的。 13我就是你在伯特利遇见的上帝。你在那里用油浇过柱子，向我许过愿。现在，你要动身离开这里，回到你的家乡。’”
14拉结和利亚说：“父亲的家产没有我们的份儿， 15我们早就被当作外人了，他卖了我们，把我们的身价全部吞了。 16上帝从我们父亲那里夺过来的一切财产，本来就属于我们和我们的儿女。现在你只管照上帝的吩咐做吧！”
17雅各便起来让儿女和妻子都骑上骆驼， 18带着他在巴旦·亚兰得到的所有牲畜和财物，启程去迦南的父亲以撒那里。 19那时拉班正在外面剪羊毛，拉结偷了父亲的家庭神像。 20雅各不辞而别，背着亚兰人拉班偷偷地跑了。 21他带着所有的一切渡过幼发拉底河，逃往基列山区。
拉班追赶雅各
22到了第三天，拉班才知道雅各逃走了。 23于是，他带着族人去追赶，追了七天，在基列山区追上了雅各。 24当天晚上，上帝在梦中对亚兰人拉班说：“你要当心，不可对雅各多说什么。”
25拉班追上了雅各，那时雅各在基列山搭起帐篷，拉班和他的族人也在那里搭起帐篷。 26拉班对雅各说：“你做的是什么？你欺瞒我，把我的女儿像战俘一样带走。 27你为什么要偷偷地溜走？你为什么不告诉我，我好击鼓、弹琴、唱歌欢送你？ 28你甚至不让我亲吻外孙和女儿，与他们道别，你这样做真愚蠢。 29我有能力伤害你，但你父亲的上帝昨夜对我说，‘你要小心，不可对雅各多说什么。’ 30你思家心切，一定要走，但你为什么要偷走我的神像呢？”
31雅各对拉班说：“我逃跑是因为害怕你会夺回你的女儿。 32至于你的神像，你在谁身上搜出来，谁就是该死的。你可以当着众弟兄的面察看，如果在我这里有什么物件是你的，你只管拿走。”雅各不知道拉结偷走了神像。
33拉班进入雅各、利亚和两个婢女的帐篷搜查，却搜不出什么。拉班离开利亚的帐篷进入拉结的帐篷， 34那时拉结已经把神像藏在骆驼的鞍座里，自己坐在上面。拉班搜遍了整个帐篷什么也找不到。 35拉结对父亲说：“父亲，请别生气，我有月事在身，不便起来。”结果，拉班搜来搜去找不到神像。
36雅各发怒，斥责拉班说：“我做错了什么、犯了什么罪以致你对我穷追不舍？ 37你搜遍我所有的东西，搜到了什么？现在就当着众弟兄的面拿出来，让他们评评理吧！ 38我在你家这二十年，你的母绵羊、母山羊没有掉过胎，我也没有吃过你公羊的肉。 39我没有把被野兽撕裂的羊带来给你，而是自己赔上。无论在白昼或黑夜被偷去的，你都要我赔偿。 40我白天受尽烈日煎熬，晚上饱尝夜露寒霜，不得好睡。 41这二十年来，我为了你的两个女儿，替你工作了十四年，又用了六年才从你那里得到这些羊，你把我的工钱更改了十次。 42如果不是我父亲以撒敬畏的上帝，就是亚伯拉罕的上帝与我同在，你肯定会让我两手空空地回家。但上帝看见了我的难处和劳苦，所以在昨夜责备了你。”
雅各和拉班立约
43拉班回答说：“女儿是我的，这些孩子是我的，羊群也是我的，你的一切都是我的，我又怎会伤害我的女儿和她们的孩子呢？ 44来吧，你我立约为证。” 45于是，雅各拿来一块石头，立作柱子， 46又吩咐族人去收集石头。他们把石头堆成一堆，在旁边吃喝。 47拉班称那石堆为伊迦尔·撒哈杜他31:47 “伊迦尔·撒哈杜他”意思是“做见证的石堆”。，雅各却称那石堆为迦累得31:47 “迦累得”意思是“以石堆为证”。。
48拉班说：“今日，这石堆是你我之间的凭证。”因此，那地方名叫迦累得， 49又叫米斯巴，因为拉班说：“我们分手以后，愿上帝亲自鉴察我们。 50倘若你虐待我的女儿，或在她们以外另娶妻子，即使没人知道，也有上帝在你我之间做见证。”
51拉班又说：“看我在你我之间立的这石堆和石柱。 52这石堆和石柱都是凭证，我一定不会越过石堆去害你，你也不可越过石堆和石柱来害我。 53愿亚伯拉罕和拿鹤的上帝，就是他们父亲的上帝，在你我之间判断是非。”雅各便在他父亲以撒敬畏的上帝面前起誓， 54又在山上献祭，请众弟兄吃饭。饭后，他们一同在山上过夜。
55拉班清早起来，亲吻外孙和女儿，给他们祝福，然后回家去了。
ڕاکردنی یاقوب لەلای لابان
1یاقوب گوێی لە کوڕەکانی لابان بوو کە دەیانگوت: «هەموو ئەوەی هی باوکمان بوو یاقوب بردی و لە ڕێگەی ماڵ و سامانی باوکمانەوە ئەم هەموو سامانەی پێکەوە نا.» 2هەروەها یاقوب بینی کە هەڵسوکەوتی لابان بەرامبەری گۆڕاوە و وەک جاران نەماوە.
3یەزدان بە یاقوبی فەرموو: «بگەڕێوە بۆ خاکی باوکانت و بۆ لای کەسوکارەکەت، منیش لەگەڵت دەبم.»
4یاقوبیش بەدوای ڕاحێل و لێئەدا ناردی کە بێن بۆ لای بۆ ئەو لەوەڕگایەی مەڕوماڵاتەکەی لێیە. 5پێی گوتن: «دەبینم باوکتان بەرامبەر بە من گۆڕاوە و وەک جاران نەماوە، بەڵام خودای باوکم لەگەڵ من بووە. 6خۆتان دەزانن کە من بە هەموو توانامەوە خزمەتی باوکتانم کردووە، 7کەچی باوکتان هەڵیخەڵەتاندم و دە جار کرێیەکەی منی گۆڕی. بەڵام خودا ڕێی پێنەدا کە خراپەم لەگەڵ بکات. 8کاتێک دەیگوت: ”بزنە خاڵدارەکان کرێی تۆ دەبن،“ ئەوا هەموو بزنەکان کاریلەی خاڵداریان دەبوو. بەڵام کاتێک ڕای خۆی دەگۆڕی و دەیگوت: ”بزنە خەتدارەکان کرێی تۆ دەبن،“ ئەوا هەموو بزنەکان کاریلەی خەتداریان دەبوو. 9خودا مەڕوماڵاتی باوکتانی برد و دایە من.
10«لە کاتی پەڕینی ئاژەڵەکاندا خەونێکم دیت کە تێیدا چاوم هەڵبڕی و بینیم کە ئەو تەگانەی کە لە بزنەکان دەپەڕن خەتدار و خاڵدار و بەڵەکن. 11فریشتەی خوداش لە خەونەکە پێی فەرمووم: ”یاقوب.“ منیش گوتم: ”ئەوەتام.“ 12ئەویش فەرمووی: ”چاو هەڵبڕە و بڕوانە، وا هەموو ئەو تەگانەی لەگەڵ بزنەکان جووت دەبن خەتدار و خاڵدار و بەڵەکن. هەموو ئەوەم بینیوە کە لابان بە تۆی کردووە. 13من خودای بێت‌ئێلم، ئەو شوێنەی تێیدا بەردێکت بە ستوونی ڕاگیر کرد و زەیتت بەسەریدا کرد، لەوێ نەزرت بۆ کردم. ئێستاش هەستە و لەم خاکە بڕۆ دەرەوە و بگەڕێوە بۆ خاکی لەدایکبوونەکەت.“»
14ئینجا ڕاحێل و لێئە وەڵامیان دایەوە و پێیان گوت: «ئایا لە ماڵی باوکمان بەش و میراتمان هەیە؟ 15مەگەر لای ئەو بە بێگانە دانەنراوین؟ نە تەنها ئێمەی فرۆشت، بەڵکو ئەو پارەیەشی خوارد کە پێمان درابوو. 16هەموو ئەو سامانەی خودا لە باوکمانی برد بۆ ئێمە و منداڵەکانمانە. ئێستاش هەرچی خودا پێی فەرموویت بیکە.»
17ئیتر یاقوب هەستا و منداڵەکانی و ژنەکانی سواری وشترەکان کرد. 18هەموو مەڕوماڵات و ئەو شتانەی لە پەدان ئارام دەستی کەوتبوو دایە پێش خۆی و بەرەو خاکی کەنعان بۆ لای ئیسحاقی باوکی کەوتە ڕێ.
19کاتێک لابان بۆ بڕینەوەی مەڕەکانی چووبوو، ڕاحێل بتەکانی31:19 عیبری: تەرافیم جۆرێک بت بووە لەناو ماڵ، لە شێوەی مرۆڤدا بووە. باوکی دزی. 20هەروەها یاقوبیش لابانی ئارامی هەڵخەڵەتاند، چونکە پێی ڕانەگەیاند کە ڕادەکات. 21ئیتر بە هەموو ئەو شتانەوە کە هەیبوو هەڵات، لە ڕووباری فورات پەڕییەوە و ڕووی کردە ناوچە شاخاوییەکانی گلعاد.
لابان دوای یاقوب دەکەوێت
22ڕۆژی سێیەم بە لابان ڕاگەیەنرا کە یاقوب هەڵاتووە. 23ئەویش پیاوەکانی لەگەڵ خۆی برد و بۆ ماوەی حەوت ڕۆژ دوای کەوت، هەتا لە ناوچە شاخاوییەکانی گلعاد پێی گەیشتەوە. 24خودا لە شەودا هاتە خەونی لابانی ئارامی و پێی گوت: «وریا بە! نە بە چاک و نە بە خراپ هیچ بە یاقوب نەڵێیت.»
25کاتێک لابان گەیشتە یاقوب، یاقوب لە چیاکە چادرەکەی هەڵدابوو، لابانیش لەگەڵ پیاوەکانی لە ناوچە شاخاوییەکانی گلعاد چادریان هەڵدا. 26لابان بە یاقوبی گوت: «ئەمە چییە کردووتە؟ هەڵتخەڵەتاندووم و کچەکانی منیشت وەک ڕاپێچکراو داوەتە پێش خۆت. 27بۆچی بەدزییەوە ڕاتکرد و هەڵتخەڵەتاندم؟ بۆچی ئاگادارت نەکردمەوە بۆ ئەوەی بە شادی و گۆرانییەوە، بە دەف و بە قیسارەوە بەڕێت بکەم؟ 28تەنانەت ڕێگات پێنەدام کە نەوە و کچەکانم ماچ بکەم. تۆ ڕەفتارێکی گێلانەت کرد. 29لە دەسەڵاتمدایە خراپتان پێ بکەم، بەڵام خودای باوکتان دوێنێ پێی گوتم: ”وریابە! نە بە چاک و نە بە خراپ هیچ بە یاقوب نەڵێیت.“ 30ئێستاش وا ڕۆیشتی، چونکە تامەزرۆی ماڵی باوکتی، بەڵام بۆچی بتەکانی منت دزی؟»
31یاقوبیش وەڵامی دایەوە و بە لابانی گوت: «ترسام نەوەک بە زۆرەملێ کچەکانتم لێ بستێنیتەوە. 32بەڵام ئەوەی کە بتەکانتی لەلا دەبینیتەوە، نابێت بژیێت. لەبەردەم کەسوکاریشماندا ببینە چی تۆم لەلایە، بیبە بۆ خۆت.» بەڵام یاقوب نەیدەزانی کە ڕاحێل بتەکانی دزیوە.
33ئیتر لابان چووە ناو هەر یەک لە چادرەکانی یاقوب و لێئە و هەردوو کەنیزەکەوە، بەڵام هیچی نەدۆزییەوە. ئینجا لە چادرەکەی لێئە هاتە دەرەوە و چووە ناو چادرەکەی ڕاحێل. 34ڕاحێل بتەکانی بردبوو و خستبوویە ناو کورتانی وشترەکەوە و لەسەریان دانیشتبوو. لابان بە تەواوی ناو چادرەکەی پشکنی، بەڵام هیچی نەدۆزییەوە.
35ڕاحێل بە باوکی گوت: «گەورەم، تووڕە مەبە کە ناتوانم لەبەردەمت هەستم، چونکە خوێنلێچوونی ژنان و سووڕی مانگانەم هەیە.» ئەویش پشکنینی خۆی کرد، بەڵام بتەکانی نەدۆزییەوە.
36یاقوب تووڕە بوو، بۆیە بەگژ لاباندا چوو و پێی گوت: «تاوانم چییە؟ چ گوناهێکم کردووە کە ئاوا گڕت گرت و بەدوامدا هاتیت؟ 37ئەوا هەموو شتەکانم گەڕایت، چ شتێکی ماڵەکەی خۆتت تێدا دۆزییەوە؟ ئا لێرە بیخەرە بەردەم پیاوەکانم و پیاوەکانت، با ئەوان دادوەری نێوان هەردووکمان بکەن.
38«ئەوە بیست ساڵە من لەگەڵ تۆم، نە مەڕەکانت بەریان خست، نە بزنەکانیشت، نە منیش لە بەرانی مێگەلەکەی تۆم خوارد. 39ئەوانەی دەبوونە نێچیری ئاژەڵ بۆم نەدەهێنایتەوە، بەڵکو لەسەر من دەکەوتن. لە منت داوا دەکردەوە، ئەگەر بە ڕۆژ بدزرابوونایە یان بە شەو. 40بە ڕۆژ گەرما دەیخواردم و بە شەویش سەرما. خەویش لە چاوم بڕابوو. 41ئەوا بیست ساڵە لە ماڵەکەی تۆم، چواردە ساڵ لەبری دوو کچەکەت خزمەتم بۆ کردیت و شەش ساڵیش لەبری مەڕەکانت، دە جاریش کرێیەکەی منت گۆڕی. 42ئەگەر خوداکەی باوکم، خودای ئیبراهیم و ئەوەی ئیسحاق لێی دەترسا لەگەڵ من نەبووایە، ئەوا بە دڵنیاییەوە بە دەستی بەتاڵ بەڕێت دەکردم. بەڵام خودا ڕوانییە ڕەنجکێشیم و ماندووبوونی دەستم، دوێنێ شەو سەرزەنشتی کردیت.»
43لابانیش وەڵامی یاقوبی دایەوە و گوتی: «کچەکان کچی خۆمن و منداڵەکانیشیان منداڵی خۆمن، مەڕەکانیش مەڕی خۆمن، هەرچییەکیش تۆ دەیبینیت هی منە. بەڵام ئەمڕۆ چی بکەم لە کچەکانم و لەو منداڵانەی بوویانە؟ 44ئێستاش وەرە با من و تۆ پەیمانێک ببەستین تاکو ببێتە شایەتییەک لەنێوانماندا.»
45یاقوبیش بەردێکی هێنا و بە ستوونی داینا. 46ئینجا یاقوب بە پیاوەکانی خۆی گوت: «بەرد کۆبکەنەوە.» ئەوانیش بەردیان هێنا و کەڵەکەیان کرد و لە تەنیشت کەڵەکە بەردەکە نانیان خوارد. 47لابان ئەوێی ناو نا «یەگەر ساهەدوتا»، یاقوبیش ناوی لێنا گەلعید31:47 وشەی ئارامی (یەگەر ساهەدوتا) و وشەی عیبری (گەلعید) بە واتای کەڵەکەبەردی شایەتیی. لە کەلتوری ئەو سەردەم وا باو بووە لە کاتی بەستی پەیمان و ڕێککەوتندا بەردیان لە جێگایەکدا کەڵەکە کردووە وەک هێمایەک بۆ یادەوەری و بە زیندوو هێشتنەوەی پەیمان و بەڵێنەکەیان..
48لابان گوتی: «ئەمڕۆ ئەم کۆمەڵە بەردە شایەتی نێوان من و تۆن.» بۆیە ناونرا گەلعید. 49هەروەها ناویش نرا میچپا31:49 میچپا بە واتای قوللەی چاودێری دێت.، چونکە لابان گوتی: «با یەزدان چاودێری نێوان من و تۆ بکات، کاتێک لەبەرچاوی یەکتر ون دەبین. 50ئەگەر بەدڕەفتاری لەگەڵ کچەکانم بکەیت یان ژنیان بەسەربهێنیت، هەرچەندە کەسمان لەگەڵ نییە، بەڵام خودا شایەتی نێوان من و تۆیە.»
51هەروەها لابان بە یاقوبی گوت: «تەماشای ئەم کۆمەڵە بەرد و ستوونە بکە کە لەنێوان خۆم و خۆت دامنا. 52ئەم کەڵەکە بەرد و ستوونە شایەتن کە من لەم کەڵەکە بەردە تێناپەڕم بۆ ئەوەی خراپەت لەگەڵ بکەم، تۆش لەم کەڵەکە بەرد و ستوونە تێناپەڕیت بۆ ئەوەی خراپەم لەگەڵ بکەیت. 53با خودای ئیبراهیم و ناحۆر و باوکیان دادوەری لەنێوانمان بکات.»
ئیتر یاقوب بە ناوی ئەو خودایە سوێندی خوارد کە ئیسحاقی باوکی لێی دەترسا. 54ئینجا یاقوب لەو ناوچە شاخاوییەدا قوربانی سەربڕی و کەسوکاری بانگهێشتی نانخواردن کرد. ئەوانیش نانیان خوارد و لە کێوەکە شەویان بەسەربرد.
55لابان بەرەبەیان لە خەو هەستا و کچەزاکانی و کچەکانی ماچکرد و داوای بەرەکەتی بۆ کردن. ئیتر لابان بەرەو شوێنی خۆی گەڕایەوە.
