巴拿巴和扫罗接受差遣
1安提阿教会中有几位先知和教师，就是巴拿巴、绰号“黑人”的希缅、古利奈人路求、与分封王希律一同长大的马念以及扫罗。 2一天，他们正在敬拜主、禁食的时候，圣灵对他们说：“要为我把巴拿巴和扫罗分别出来，好让他们做我呼召他们去做的事。” 3于是，他们禁食祷告并把手按在巴拿巴和扫罗身上，然后差遣他们出去。
4二人受圣灵差遣，下到西流基，从那里乘船去塞浦路斯。 5他们到了撒拉米，就在当地的犹太会堂传讲上帝的道。约翰·马可做他们的助手。
6他们走遍全岛，远至帕弗，在那里遇见一个冒充先知的犹太术士巴·耶稣。 7这人和当地的士求·保罗总督常有来往。士求·保罗是个聪明人，他邀请了巴拿巴和扫罗来，要听上帝的道。 8但希腊名字叫以吕马的那个术士反对使徒，试图拦阻总督信主。 9又名扫罗的保罗被圣灵充满，盯着他说： 10“你这魔鬼的儿子，充满了诡诈和邪恶，是一切正义之敌，到现在还想歪曲主的正道吗？ 11现在主要亲手惩罚你，使你瞎眼，暂时不见天日！”
他顿觉眼前一片漆黑，只好四处摸索，求人领他走路。 12总督看见所发生的事，对主的道感到惊奇，就信了。
保罗传扬基督
13保罗和同伴从帕弗乘船到旁非利亚的别加。约翰·马可在那里离开他们回耶路撒冷去了。 14他们由别加继续前行，来到彼西底区的安提阿。在安息日那天，他们进了会堂坐下来。 15读完律法书和先知书后，会堂主管派人告诉他们：“弟兄们，如果你们有什么劝勉众人的话，请讲。”
16保罗站起来向大家挥手示意，说：“各位以色列同胞和各位敬畏上帝的外族朋友们，请听我说。 17以色列的上帝拣选了我们的祖先，让他们在埃及寄居期间人丁兴旺成为大族，后来祂伸出臂膀带领他们离开埃及。 18他们在旷野漂泊的那四十年间，上帝一直照顾、容忍他们。 19后来上帝又灭了迦南境内的七族，把土地分给他们作产业。 20前后历时约四百五十年。之后，上帝又为他们设立士师，直到撒母耳先知的时代。
21“后来，他们求上帝为他们立一位王，上帝就选立便雅悯支派中基士的儿子扫罗为王，执政四十年。 22之后，上帝废掉扫罗，选立大卫做王，并为他作证说，‘我找到了耶西的儿子大卫，他是合我心意的人，他必遵行我一切的旨意。’ 23上帝照自己的应许，从大卫的后裔中为以色列人立了一位救主，就是耶稣。 24在耶稣还未公开露面以前，约翰已经劝告以色列人要悔改，接受洗礼。 25约翰在工作快要完成的时候说，‘你们以为我是谁？我不是基督。在我之后来的那位，我连给祂解鞋带也不配。’
26“弟兄们，各位亚伯拉罕的子孙和敬畏上帝的外族人啊，这救恩之道原是传给我们的。 27可是耶路撒冷的人和他们的官长不知道耶稣是基督，虽然每个安息日都诵读先知的信息，却把基督判死罪。这正应验了先知们的话。 28他们虽然找不到判祂死罪的理由，却强求彼拉多将祂处死。 29祂受死的记载全部应验之后，有人把祂从十字架上取下来，安放在石墓里。 30但上帝却使祂从死里复活。 31之后有许多天，那些从加利利跟随祂上耶路撒冷的人都看见过祂，他们如今在百姓中都是祂的见证人。 32我们要报给你们一个好消息，上帝给我们祖先的应许， 33祂借着使耶稣复活已为我们做子孙的成就了。正如诗篇第二篇所说，
“‘你是我的儿子，
我今日成为你父亲。’
34圣经曾这样记载上帝使祂从死里复活、永不朽坏的事，
“‘我必将应许大卫的圣洁、
可靠的恩福赐给你们。’
35又在诗篇上说，
“‘你必不让你的圣者身体朽坏。’
36“大卫在世时遵行上帝的旨意，最后死了，葬在他祖先那里，肉身也朽坏了。 37然而，上帝使之复活的那位却没有朽坏。 38所以，弟兄们，你们应该知道，赦罪的信息是借着耶稣传给你们的。 39你们靠遵行摩西律法不能被称为义人，只有信靠耶稣才能被称为义人。 40你们要当心，免得先知说的话应验在你们身上，
41“‘藐视真理的人啊，看吧！
你们要在惊惧中灭亡，
因为我要在你们的时代行一件事，
即使有人告诉你们，
你们也不会信。’”
42保罗和巴拿巴离开会堂时，会堂里的人请求他们下一个安息日再来讲道。 43许多犹太人和诚心改信犹太教的外族人都跟随保罗和巴拿巴，二人就与他们谈论，劝勉他们要坚定不移地信靠上帝的恩典。
44到了下一个安息日，几乎全城的人都聚集起来，要听上帝的道。 45犹太人看见那么多人聚集，充满嫉妒，便反驳保罗所讲的，诽谤他。 46保罗和巴拿巴毫不畏惧地说：“上帝的道本该先传给你们，你们既然拒绝接受，认为自己不配得永生，我们现在就把这道传给外族人。 47因为主这样吩咐我们，
“‘我已使你成为外族人的光，
好把救恩带到地极。’”
48外族人听后，非常欢喜，颂赞主的道。凡被选定得永生的人都信了主。 49主的道传遍了那个地方。
50但犹太人煽动虔诚的贵妇和城中显要迫害保罗和巴拿巴，将二人赶出城去。 51保罗和巴拿巴便当众跺掉脚上的尘土13:51 表示两不相干，参见马太福音10:14。，去了以哥念。 52门徒满心喜乐，被圣灵充满。
Ginpadala si Bernabe kag si Saulo sang Espiritu Santo
1Sa Antioc may mga propeta kag mga manunudlo nga miyembro sang iglesya. Sila amo si Bernabe, si Simeon nga ginatawag Negro, si Lucio nga taga-Cyrene, si Manaen nga nagdako sa panimalay13:1 nagdako sa panimalay: ukon, kababata; ukon, suod nga abyan. ni Herodes nga gobernador, kag si Saulo. 2Samtang nagasimba sila sa Ginoo kag nagapuasa, nagsiling ang Espiritu Santo sa ila, “Paina ninyo para sa akon si Bernabe kag si Saulo, kay may ipahimo ako sa ila.” 3Pagkatapos sang ila pagpuasa kag pagpangamuyo, gintungtungan nila si Bernabe kag si Saulo sang ila mga kamot kag ginpalakat sila.
Si Bernabe kag si Saulo sa Cyprus
4Gani nagpa-Seleucia si Bernabe kag si Saulo nga ginpadala sang Espiritu Santo. Halin didto nagpanakayon sila pakadto sa isla sang Cyprus. 5Pag-abot nila didto sa banwa sang Salamis, nagwali sila sang pulong sang Dios sa mga simbahan sang mga Judio. Si Juan Marcos kaupod man nila sa pagbulig sa ila obra. 6Ginlibot nila ang bug-os nga isla hasta nakalambot sila sa banwa sang Pafos. May nakita sila didto nga madyikero nga si Bar Jesus. Judio siya, kag nagapakuno-kuno nga siya propeta sang Dios. 7Abyan siya ni Sergius Paulus nga gobernador sang amo nga isla. Si Sergius Paulus maalam nga tawo. Ginpatawag niya si Bernabe kag si Saulo tungod nga luyag niya nga magpamati sang pulong sang Dios. 8Pero ginbalabagan sila sang madyikero nga si Elimas. (Amo ini ang ngalan ni Bar Jesus sa lingguahe nga Griego.) Ginhimulatan gid niya nga mapalikaw ang gobernador nga indi siya makatuo kay Jesus. 9Pero si Saulo nga ginatawag man nga Pablo gin-gamhan sang Espiritu Santo, kag gintulok niya sing masakit si Elimas kag nagsiling, 10“Anak ka ni Satanas! Kaaway ka sang tanan nga maayo! Pulos pangdaya kag pangtunto ang imo ginahimo. Ginabaliskad mo permi ang mga husto nga pamaagi sang Ginoo. 11Karon silutan ka sang Ginoo. Mabulag ka kag indi gid makakita sa sulod sang pila ka adlaw.” Nagdulom gilayon ang panulok ni Elimas kag nabulag siya. Nagpangapkap na lang siya nga nagapangita sang magatuytoy sa iya. 12Pagkakita sang gobernador sa natabo kay Elimas, nagtuo siya, kag natingala gid siya sa mga pagpanudlo parte sa Ginoo.
Sa Antioc nga Sakop sang Pisidia
13Paghalin nila ni Pablo sa Pafos, nagpanakayon sila pa-Perga nga sakop sang Pamfilia. Pag-abot nila didto ginbayaan sila ni Juan Marcos. Nagbalik siya sa Jerusalem. 14Sila ni Pablo nagderetso sa Antioc nga sakop sang Pisidia. Pag-abot sang Adlaw nga Inugpahuway, nagkadto sila sa simbahan sang mga Judio kag nagpungko didto. 15May nagbasa sa Kasuguan ni Moises kag sa mga sinulatan sang mga propeta. Dayon may ginsugo ang mga manugdumala sang simbahan sa pagsiling sa ila ni Pablo, “Mga utod, kon may inughambal kamo nga makapabakod sa mga tawo, ihambal ninyo.” 16Gani nagtindog si Pablo, kag ginsinyasan niya ang mga tawo nga magpamati sa iya. Nagsiling siya,
“Mga kapareho ko nga mga Israelinhon, kag kamo nga mga indi Israelinhon pero nagasimba man sa Dios, pamatii ninyo ako! 17Ang Dios nga ginasimba sang mga Israelinhon amo ang nagpili sang aton mga katigulangan, kag ginpadamo niya sila sang didto pa sila nagaestar sa Egipto. Kag paagi sa iya gahom ginbuligan niya sila agod makahalin sa Egipto. 18Sa sulod sang 40 ka tuig, gin-agwanta13:18 gin-agwanta: sa iban nga mga kopya sang Griego, gin-atipan. niya sila didto sa kamingawan. 19Pagkatapos ginlaglag niya ang pito ka nasyon sa Canaan, kag ginhatag niya ini nga kadutaan sa aton mga katigulangan. 20Ini tanan ginhimo sang Dios sa sulod sang 450 ka tuig.
“Dayon ginhatagan niya sila sang mga tawo nga magapangulo sa ila hasta sa panahon ni Propeta Samuel. 21Sang ulihi nagpangayo sila sang hari, gani ginhatag sang Dios si Saul nga anak ni Kish, nga isa sang mga kaliwat ni Benjamin. Naghari si Saul sa ila sa sulod sang 40 ka tuig. 22Sang napahalin na sang Dios si Saul, si David naman ang iya ginhimo nga hari nila. Amo ini ang ginsiling sang Dios, ‘May nakita na ako nga tawo nga si David nga anak ni Jesse, nga nagakomporme sa akon luyag. Magatuman siya sa tanan ko nga isugo sa iya.’ ”13:22 1 Sam. 13:14. 23Nagsiling pa gid si Pablo sa mga tawo, “Sa kaliwat ni David naghalin si Jesus nga amo ang Manluluwas nga ginpromisa sang Dios sa Israel. 24Sa wala pa magsugod si Jesus sa iya buluhaton, nagwali si Juan sa tanan nga Israelinhon nga maghinulsol sila sa ila mga sala kag magpabautiso. 25Sang malapit na matapos ni Juan ang iya buluhaton, nagsiling siya sa mga tawo, ‘Siguro nagahunahuna kamo nga ako amo na ang inyo ginapaabot. Pero indi! Ginpauna lang ako. Magasunod siya sa akon, kag indi gani ako takos mangin iya suluguon.13:25 mangin iya suluguon: sa literal, maghubad sang higot sang iya mga sandalyas.’ ”
26Dayon nagsiling si Pablo, “Mga utod, nga mga kaliwat ni Abraham kag mga indi Judio pero nagasimba man sa Dios, kita amo ang ginpadal-an sang Dios sang Maayong Balita parte sa kaluwasan. 27Pero ang mga Judio nga nagaestar sa Jerusalem kag ang ila mga manugdumala wala nagkilala nga si Jesus amo ang Manluluwas. Wala man sila makaintiendi sang ginhambal sang mga propeta nga ginabasa nila kada Adlaw nga Inugpahuway sa ila mga simbahan; pero sila man mismo amo ang nagtuman sang mga gintagna sang mga propeta sang paghukom nila kay Jesus nga patyon. 28Bisan wala sila sang malig-on nga ebidensya agod patyon siya, ginpangayo gihapon nila kay Pilato nga ipapatay si Jesus. 29Sang nahimo na nila ang tanan nga ginsiling sang Kasulatan nga matabo sa iya, ginkuha nila siya sa krus kag ginbutang sa lulubngan, 30pero ginbanhaw siya sang Dios. 31Kag sa madamo nga mga inadlaw nagpakita siya sa mga tawo nga nag-upod sa iya sang paghalin niya sa Galilea pakadto sa Jerusalem. Atong mga tawo amo man ang nagapanugid subong sa mga Israelinhon parte kay Jesus. 32Kag ari kami subong agod sugiran kamo sang Maayong Balita nga ginpromisa sang Dios sa aton mga katigulangan, 33nga gintuman na niya sa aton nga ila mga kaliwat. Ginhimo niya ini sang pagbanhaw niya kay Jesus. Amo ini ang nasulat sa ikaduha nga Salmo,
‘Ikaw ang akon Anak, kag subong ipakilala ko nga ako ang imo Amay.’13:33 Salmo 2:7.
34Kay ginpromisa man nga daan sang Dios nga banhawon niya siya kag ang iya lawas indi madunot, tungod kay nagsiling siya,
‘Ang mga promisa nga akon ginpromisa kay David himuon ko sa imo.’13:34 Isa. 55:3.
35Gani ginsiling pa gid sa isa pa ka Salmo,
‘Indi mo pagtugutan nga madunot ang imo matutom nga alagad.’13:35 Salmo 16:10.
36Indi si David ang iya ginatumod, tungod nga pagkatapos sang pag-alagad ni David sa mga tawo sa iya nga henerasyon, suno sa mga ginpahimo sang Dios sa iya, napatay siya kag ginlubong sa kilid sang ginlubngan sang iya mga katigulangan, kag ang iya lawas nadunot. 37Pero si Jesus nga ginbanhaw sang Dios wala gid madunot. 38-39Gani mga utod, dapat ninyo mahibaluan nga paagi kay Jesus ginasugid namon sa inyo ang balita nga kita mapatawad sang Dios sa aton mga sala. Ang bisan sin-o nga nagatuo kay Jesus ginapakamatarong sang Dios. Ini indi mahimo paagi sa pagsunod sa Kasuguan ni Moises. 40Gani mag-andam kamo agod indi matabo sa inyo ang ginsiling sang mga propeta,
41‘Kamo nga mga nagayaguta,
matingala gid kamo sa akon himuon.
Magakalamatay kamo tungod nga may himuon ako sa inyo tiyempo nga indi gid kamo magpati bisan may magsugid pa sini sa inyo.’ ”13:41 Hab. 1:5.
42Sang nagaguwa na si Pablo kag si Bernabe sa simbahan sang mga Judio, ginsilingan sila sang mga tawo nga magbalik sa madason nga Adlaw nga Inugpahuway agod sugiran pa gid sila parte sa sini nga mga butang. 43Pagbululag sang mga tawo, madamo nga mga Judio kag mga nakonbertir sa relihiyon sang mga Judio ang nagsunod kay Pablo kag kay Bernabe. Ginhambalan sila ni Pablo kag ni Bernabe kag ginlaygayan nga magpadayon sila sa pagsalig sa bugay sang Dios.
44Sang madason nga Adlaw nga Inugpahuway halos ang tanan nga pumuluyo sa Antioc nagtipon didto sa simbahan sang mga Judio agod magpamati sa pulong sang Ginoo. 45Pagkakita sang mga lider sang mga Judio sa madamo nga mga tawo nga nagtalambong, nahisa gid sila kag naghambal sila kontra sa mga ginpanghambal ni Pablo kag ginpakahuy-an pa nila siya. 46Pero nag-isog pa gid si Pablo kag si Bernabe. Nagsiling sila sa mga Judio, “Kinahanglan gid nga iwali anay sa inyo nga mga Judio ang pulong sang Dios. Pero tungod kay ginasikway ninyo siya, nagapakilala lang ina nga kamo indi bagay nga hatagan sang kabuhi nga wala sing katapusan. Gani halin subong, sa mga indi Judio na kami mawali sang Maayong Balita. 47Kay amo ini ang sugo sang Ginoo sa amon:
‘Ginhimo ko ikaw nga pareho sa suga nga magapasanag sa mga indi Judio,13:47 mga indi Judio: ukon, mga nasyon.
agod nga paagi sa imo maangkon sang mga tawo sa bug-os nga kalibutan13:47 bug-os nga kalibutan: sa literal, pinakapunta sang kalibutan. ang kaluwasan.’ ”13:47 Isa. 49:6.
48Pagkabati sadto sang mga indi Judio, nalipay sila kag gindayaw nila ang pulong sang Ginoo. Kag ang tanan nga ginpili para sa kabuhi nga wala sing katapusan nangin tumuluo.
49Gani naglapnag ang pulong sang Ginoo sa sadto nga lugar. 50Pero ginsutsot sang mga lider sang mga Judio ang mga pangulo sang siyudad, pati ang mga relihiyuso kag kilala nga mga babayi, nga kontrahon sila ni Pablo. Gani ginhingabot nila si Pablo kag si Bernabe, kag gintabog sila sa sadto nga lugar. 51Gintaktak ni Pablo kag ni Bernabe ang yab-ok sa ila mga tiil bilang paandam kontra sa ila. Dayon nagkadto sila sa Iconium. 52Ang mga sumulunod ni Jesus didto sa Antioc ginagamhan sang Espiritu Santo, kag malipayon gid sila.
