尼布甲尼撒的第二个梦
1尼布甲尼撒王传谕天下各族、各邦、各语种的人：“愿你们大享平安！ 2我乐意向你们述说至高的上帝对我所行的神迹奇事。
3“祂的神迹何其伟大！
祂的奇事何其可畏！
祂的国度永远长存，
祂的统治直到万代。
4“我尼布甲尼撒安居在家，在宫中享受荣华。 5但我做了一个梦，令我害怕。我躺在床上的时候，脑中出现的情景和异象使我恐惧。 6我便召巴比伦所有的智者来为我解梦。 7术士、巫师、占星家和占卜者都来了，我将梦告诉他们，他们却不能给我解梦。 8最后但以理来到我面前，他又名伯提沙撒——取自我神明的名，他有圣洁神明的灵。我将梦告诉他，说， 9‘术士的首领伯提沙撒啊，我知道你有圣洁神明的灵，任何奥秘都难不倒你。请你为我解释我梦中所见的异象。
10“‘以下是我躺在床上时脑中出现的异象：我看见大地中央有棵非常高大的树。 11这树长得苍劲有力，高可参天，从地极都能看见。 12它的叶子美丽，果实累累，可作众生的食物。野兽在它的荫下躺卧，飞鸟在它的枝头栖息，一切生灵都从它那里得到食物。
13“‘我躺在床上时脑中出现了异象，我看见一位圣洁的守望者从天而降。 14他大声说，砍倒那棵树，削掉它的枝子，剥光它的叶子，抛散它的果子，使野兽逃离树下，飞鸟离开枝头。 15但把树丕留在地里，用铁环和铜环箍住他留在野地的青草中，让他被天上的露水浸湿，与野兽一起吃草。 16要改变他的人心，给他一个兽心，达七年之久。 17这是守望者的命令，是圣者的决定，要让众生知道至高者主宰世上万国，祂要把国赐给谁就赐给谁，即使是最卑微的人。’
18“这就是我尼布甲尼撒王所做的梦。伯提沙撒啊，你要为我解梦，因为我国中所有的智者都不能为我解梦。但是你能，因为你有圣洁神明的灵。”
但以理解梦
19但以理，又名伯提沙撒，一时非常惊讶，惶恐不安。王说：“伯提沙撒啊，不要因为这梦和梦的意思而惶恐不安。”伯提沙撒回答说：“我主啊，愿这梦发生在恨你的人身上，梦的意思应验在你的仇敌身上。 20你梦见的树苍劲有力，高可参天，从地极都能看见。 21它的叶子美丽，果实累累，可作众生的食物。野兽住在它的荫下，飞鸟宿在它的枝头。 22王啊，这苍劲有力的树就是你，你的威名高达穹苍，你的权柄延至地极。 23王看见圣洁的守望者从天而降，说，‘将这树砍倒、毁灭，但把树丕用铁环和铜环箍住留在野地的青草中，让他被天上的露水浸湿，与野兽一起吃草，达七年之久。’
24“王啊，以下是梦的意思，是至高者裁定要临到我主我王的事： 25你必从人群中被赶走，与野兽同住，像牛一样吃草，被天上的露水浸湿，达七年之久，直到你知道至高者主宰世上万国，祂要把国赐给谁就赐给谁。 26守望者命令留下树丕，表示等到你承认上天掌权后，你将重掌国权。 27王啊，请接受我的劝谏，你要秉公行义，以断绝罪恶；怜悯穷人，以除掉罪过。这样，你的国运也许可以延续。”
梦兆应验
28这一切事果然发生在尼布甲尼撒王身上。 29十二个月后，他在巴比伦王宫的屋顶散步时， 30说：“这宏伟的巴比伦岂不是我用大能建立为京都，以显我的威严和荣耀吗？” 31话未说完，天上就有声音说：“尼布甲尼撒王啊，你听着，你已失去王权。 32你必从人群中被赶走，与野兽同住，像牛一样吃草，达七年之久，直到你知道至高者主宰世上万国，祂要把国赐给谁就赐给谁。” 33这话立刻应验在尼布甲尼撒身上。他从人群中被赶走，像牛一样吃草，身体被天上的露水浸湿，直到他的头发长如鹰毛，指甲长如鸟爪。
34“七年后，我尼布甲尼撒举目望天，恢复了神智，便称颂至高者，赞美、尊崇永活者。
“祂的统治永无穷尽，
祂的国度直到万代。
35世人都微不足道，
祂在天军和世人中独行其道，
无人能拦阻祂的手，
或质问祂的作为。
36“那时，我恢复了神智，也恢复了我的威严和荣耀，重现我国度的辉煌。我的谋士和大臣都来朝见我，我重掌国权，势力比以前更大。 37现在我尼布甲尼撒颂赞、尊崇、敬奉天上的王，因为祂的作为公正，祂行事公平，能够贬抑行为骄傲的人。”
Ang Ikaduha nga Damgo ni Nebucadnezar bahin sa Kahoy
1Nagpadala si Haring Nebucadnezar niining mosunod nga pahibalo ngadto sa tanang katawhan sa nagkalain-laing nasod, tribo, ug pinulongan sa kalibotan. Mao kini ang nahisulat:
“Hinaut nga magmauswagon pa gayod kamo.
2“Gikalipay ko ang pagsugilon kaninyo sa mga milagro ug katingalahang mga butang nga gihimo kanako sa Labing Halangdong Dios.
3Katingalahan gayod ug labihan kagamhanan ang iyang mga milagro!
Ang iyang paghari walay kataposan.
4“Maayo ang akong kahimtang dinhi sa palasyo, ug mauswagon ang akong kinabuhi. 5Apan may damgo ako ug mga panan-awon nga nakapahadlok ug nakapahasol kanako. 6Busa nimando ako nga dad-on dinhi kanako ang tanang mga maalamon sa Babylon aron hubaron nila ang kahulogan sa akong damgo. 7Pag-abot sa mga madyikero, espiritista, manalagna,4:7 manalagna: sa literal, Kaldeanhon. ug tighimalad, gisuginlan ko sila sa akong damgo, apan dili sila makahubad sa kahulogan niini.
8“Sa kaulahian, mianhi si Daniel kanako. (Ginganlan siyag Belteshazar nga mao ang ngalan sa akong dios. Ug anaa kaniya ang espiritu sa balaan nga mga dios.4:8 mga dios: o, dios: mahimo usab nga, Dios.) Gisuginlan ko siya sa akong damgo. 9Miingon ako, ‘Belteshazar, pangulo sa mga madyikero, nasayod ako nga ang espiritu sa mga dios anaa kanimo, ug sayon ra kanimo ang paghubad sa kahulogan sa mga tinago. Isaysay kanako kon unsa ang kahulogan sa mga panan-awon nga akong nakita sa akong damgo. 10Mao kini ang akong mga panan-awon samtang natulog ako: Nakita ko ang usa ka taas kaayo nga kahoy sa taliwala sa kalibotan. 11Mitaas ug milig-on pa gayod kini hangtod nga miabot ang tumoy niini sa langit ug makita na kini sa tanang bahin sa kalibotan. 12Matahom ang iyang mga dahon ug daghan ang iyang mga bunga nga igo makapakaon sa tanan. Mipasilong ang mga mananap sa landong niini ug nagsalag ang mga langgam sa iyang mga sanga. Didto mikuha ang tanang mga binuhat sa ilang pagkaon.’
13“Unya nakita ko usab ang usa ka anghel4:13 anghel: sa literal, balaan nga magbalantay. nga nanaog gikan sa langit. 14Misinggit siya, ‘Putla ninyo ang kahoy ug ang mga sanga niini. Kuhaa ang iyang mga dahon ug ilabay ang iyang mga bunga. Aboga usab ninyo ang mga mananap nga nagapasilong niini ug ang mga langgam nga nagasalag sa iyang mga sanga. 15Apan ibilin lang ang iyang tuod ug gamot nga hiniktan ug puthaw ug bronsi, taliwala sa mga sagbot diha sa yuta.’
“Pasagdi kini nga mabasa sa yamog uban sa mga mananap. 16Sulod sa pito ka tuig ilisdan ang iyang tawhanon nga panghunahuna sa panghunahuna sa usa ka mananap. 17Mao kini ang hukom nga gipamantala sa mga anghel aron mahibaloan sa tanan nga ang Labing Halangdon nga Dios nagagahom sa mga gingharian sa mga tawo. Ug mahimo niya kining ihatag kang bisan kinsa nga iyang magustohan, bisan pa sa pinakaubos nga tawo.
18“Mao kadto ang akong damgo. Busa ako, si Haring Nebucadnezar, miingon kang Belteshazar, ‘Suginli ako sa kahulogan niini kay wala gayoy bisan usa sa mga maalamon sa akong gingharian nga makahubad kanako sa kahulogan niini. Apan makahubad ka niini kay ang espiritu sa balaan nga mga dios anaa kanimo.’ ”
Gihubad ni Daniel ang Kahulogan sa Damgo
19Pagkadungog ni Daniel (nga gitawag usab ug Belteshazar) niini, nahilom siya sa makadiyot kay nalisang siya ug nabalaka sa gisulti sa hari bahin sa iyang damgo. Busa miingon ang hari kaniya, “Belteshazar, ayaw kalisang sa akong damgo ug sa kahulogan niini.” Mitubag si Belteshazar, “Mahal nga Hari, maayo unta kon ang imong damgo ug ang kahulogan niini mahitabo ngadto sa imong mga kaaway ug dili kanimo. 20Ang kahoy nga imong nakita nga mitaas ug milig-on hangtod nga misangko sa langit ug nakita sa tanang bahin sa kalibotan, 21nga may matahom nga mga dahon ug daghag mga bunga nga igo makapakaon sa tanan, ug diin mipasilong ang mga mananap ug sa mga sanga niini nagsalag ang mga langgam, 22mao ikaw, Mahal nga Hari. Kay nahimo kang gamhanan hangtod nga ang imong pagkagamhanan misangko sa langit,4:22 ang imong pagkagamhanan misangko sa langit: Tingali ang buot ipasabot, gusto ni Nebucadnezar nga labwan ang Dios. ug nasakop sa imong paghari ang tanang bahin sa kalibotan.
23“Nakita mo usab, Mahal nga Hari, ang usa ka anghel nga nanaog gikan sa langit ug miingon, ‘Putla ninyo ang kahoy apan pasagdi lang ninyo ang tuod ug gamot nga hiniktan ug puthaw ug bronsi, taliwala sa mga sagbot diha sa yuta. Pasagdi siya nga mabasa sa yamog ug mokaon uban sa ihalas nga mga mananap sulod sa pito ka tuig.’
24“Mahal nga Hari, mao kini ang buot ipasabot niadto nga panan-awon nga pagbuot sa Labing Halangdon nga Dios nga mahitabo kini kanimo: 25Abugon ka gikan sa katilingban ug magpuyo ka uban sa ihalas nga mga mananap. Magsabsab ka ug sagbot sama sa baka ug mabasa ka sa yamog. Molabay ang pito ka tuig ayha ka moila nga ang Labing Halangdon nga Dios ang nagagahom sa mga gingharian sa mga tawo ug iya kining ihatag sa gusto niyang hatagan. 26Bahin usab niadtong giingon sa anghel nga pasagdan lang ang tuod, ang buot ipasabot niadto mao nga mahibalik kanimo ang imong gingharian sa higayon nga moila ka nga ang Dios mao gayod ang nagahari sa tanan. 27Busa, Mahal nga Hari, hinaut nga imong dawaton ang akong tambag kanimo: Undangi ang imong pagpakasala. Buhata ang matarong ug kaloy-i ang mga dinaog-daog. Kon imo kanang himuon basin pa kon magpadayon ang imong pagkamauswagon.”
28Kining tanan nahitabo sa kinabuhi ni Haring Nebucadnezar. 29Kay paglabay sa usa ka tuig gikan sa pagsaysay ni Daniel sa kahulogan sa damgo, mao kini ang nahitabo:
Samtang naglakaw-lakaw si Haring Nebucadnezar sa atop sa iyang palasyo sa Babylon 30miingon siya, “Dili ba ni ang Babylon nga akong gitukod pinaagi sa akong kaugalingong kusog ug alang sa akong kadungganan?”
31Wala pa gani siya makahuman niini ug sulti, may tingog gikan sa langit nga miingon, “Haring Nebucadnezar, pamatia kini: Karon gikuha na gikan kanimo ang katungod ingon nga hari. 32Abugon ka gikan sa katilingban sa mga katawhan ug magpuyo ka uban sa ihalas nga mga mananap. Magsabsab ka ug sagbot sama sa baka. Molabay ang pito ka tuig ayha ka moila nga ang Labing Halangdon nga Dios ang nagagahom sa mga gingharian sa mga tawo ug ihatag niya kini sa iyang gustong hatagan.”
33Diha-diha nahitabo kini kang Nebucadnezar. Giabog siya gikan sa katilingban ug misabsab ug sagbot sama sa baka. Nabasa ang iyang lawas sa yamog, ug mitaas ang iyang mga balhibo sama sa balhibo sa agila ug ang iyang mga kuko sama sa kuko sa langgam.
Gipasidunggan ni Haring Nebucadnezar ang Dios
34“Human sa pito ka tuig, ako, si Nebucadnezar, midangop sa Dios,4:34 midangop sa Dios: sa literal, mihangad ako sa langit. ug mibalik ang akong maayong panghunahuna. Busa gidayeg ko ug gipasidunggan ang Labing Halangdon nga Dios nga buhi sa walay kataposan. Miingon ako,
‘Ang iyang paghari walay kataposan; ang iyang gingharian molungtad sa tanang kaliwatan.
35Ubos ra kaayo ang mga tawo sa kalibotan kompara kaniya.
Buhaton niya ang iyang gusto ngadto sa mga anghel sa langit ug sa mga tawo sa yuta.
Walay makapugong kaniya o makapangutana kon nganong gibuhat niya kini.’
36“Dungan sa paghibalik sa akong maayong panghunahuna mibalik usab ang akong dungog ug pagkahalangdon ingon nga hari. Mibalik ang akong mga opisyal ug mga magtatambag, ug nahimo akong mas gamhanan kaysa sa una. 37Busa karon akong dayegon ug pasidunggan ang Hari sa langit, tungod kay husto ug matarong ang tanan niyang binuhatan ug ginapaubos niya si bisan kinsa nga nagapasigarbo.”
