1“玛代人大流士元年，我去帮助、护卫米迦勒。 2现在我要把真相告诉你。波斯将再有三位王兴起，随后的第四位王远比其他王富有。他靠财富强盛后，便会煽动众民去攻打希腊国。 3那时必有一位英勇的王兴起，执掌大权，随心所欲。 4但他兴起后不久，他的国必土崩瓦解，在天下一分为四，既不归他的后代统治，也不如他掌权时强盛。因为他的国必被连根拔除，归给外人。
5“南方王必强盛，他的将领中将有一位比他更强盛，这人执掌王权，势力强大。 6若干年后，南方王将与北方王联盟。南方王的女儿将到北方王那里缔结盟约。但她必保不住自己的势力，王权也无法长久。她和她的随从、父亲和辅佐者必遭杀害。
7“她家族中必有一人继承王位，率军攻打北方王，侵入他们的堡垒，击败他们， 8将他们的神像、铸造的偶像及金银宝器掳到埃及。此后数年，他不再去攻击北方王。 9后来，北方王必侵入南方王的国土，但终必撤回本国。
10“北方王的儿子们必发动战争，召集大军，如洪水席卷而来，直打到南方王的堡垒。 11南方王必大怒，出来迎战北方王的大军，并击败他们。 12南方王获胜后必心高气傲，杀戮成千上万的人，但他的胜利不能持久。 13因为数年后，北方王必召集更庞大的军队，带着大量装备卷土重来。
14“那时，许多人必起来反抗南方王。你同胞中的残暴之徒也必反叛，从而使异象应验，但他们必失败。 15北方王必修筑高台攻取南方王的坚城，南方的军兵必无力抵挡，就是精兵也抵挡不住。 16北方王必为所欲为，所向无敌。他必侵占佳美之地，手握毁灭之权。 17他决意倾全国之力而来，与南方王建立联盟，并将自己的女儿嫁给南方王，旨在推翻他的国。但北方王的计划必然失败，毫无收益。
18“后来，他将转而攻打沿海地区，征服许多地方。但一位将领必制止他的嚣张气焰，使他自取其辱。 19他将返回本国的堡垒，从此一蹶不振，销声匿迹。 20继承他王位的人将派税吏横征暴敛，以维持王国的荣耀。但不久他必灭亡，并非死于民怨，也非死于战争。
21“接着继位的是一个卑鄙的人。他无权继位，却乘人不备用奸计夺取王位。 22他横扫千军，击溃他们，包括盟国的王。 23他与人结盟后，必行欺诈，借不多的人掌握大权。 24他必乘人不备入侵最富庶的地区，行他祖先从未行过的事，将掳掠的财物分给部下，并策划攻打堡垒，但这都是短暂的。 25他集中力量，鼓起勇气，率领大军进攻南方王。南方王也率领强大的军队迎战，却敌不过他，因为有人暗算南方王。 26南方王必遭亲信暗算，全军溃败，许多人被杀。 27两个王心怀叵测，同席而坐，尔虞我诈，但都不成功，因为结局必在所定的时间到来。 28北方王必带着大量财物回国，但他决意反对圣约，在回国的路上任意妄为。
29“到了所定的时间，他必再次攻打南方，但结果与上次不同， 30因为基提的战船必来攻击他，使他丧胆而回。他必向圣约之民发泄愤怒，任意妄为，支持背弃圣约的人。 31他的军队必亵渎圣地，亵渎那堡垒，废除日常献的祭，设立带来毁灭的可憎之物。 32他必花言巧语笼络违背圣约的人，但认识上帝的人必奋起反抗。 33那些智者必教导许多民众，但他们将在一段时间内被刀剑杀戮，或被烧死，或被掳去，或被抢掠。 34他们败亡时必得不到多少援助，许多人并非真心实意地加入他们的行列。 35有些智者将被害，但这是为了熬炼、净化他们，使他们洁白无瑕，一直到末了。因为结局必在所定的时间到来。
36“北方王必任意妄为，自高自大，自以为超越一切神明，肆意诋毁万神之神。他必亨通，一直到上帝发烈怒的日子结束。因为所定的必然成就。 37他不尊崇他祖先的神明，也不尊崇妇女们爱慕的神明或其他任何神明，因为他自认为超越一切。 38他反倒祭拜他祖先不认识的堡垒之神，向它献上金银宝石及贵重的礼物。 39他必靠外族神明的帮助攻打坚固的堡垒，将尊荣赐给顺从他的人，派他们治理民众，分给他们土地作奖赏。
40“到了末后，南方王必与北方王交战。北方王必率领战车、骑兵和大批战船攻击他，又如洪水般横扫列国。 41他必侵入佳美之地，杀死成千上万的人，只有以东、摩押及亚扪人的首领得以逃脱。 42他必攻击列国，埃及也无法幸免。 43他必掌管埃及的金银财宝，利比亚人和古实人必归顺他。 44但从东方和北方传来的消息必令他震惊，他必大怒，出兵杀戮、毁灭许多人。 45他必在海和荣美的圣山之间搭起他宫殿般的帐幕。但他必灭亡，无人相助。
1لە ساڵی یەکەمی داریوشی مادی، لەگەڵی وەستام تاکو پشتگیری لێ بکەم و بیپارێزم.
پاشاکانی باشوور و باکوور
2«ئێستاش ڕاستیت پێ دەڵێم: سێ پاشای دیکە لە فارس پەیدا دەبن، پاشان چوارەمیان لە هەموویان دەوڵەمەندتر دەبێت. سامانەکەی بۆ بەدەستهێنانی هێز بەکاردەهێنێت، هەمووان لە دژی شانشینی یۆنان دەورووژێنێت. 3ئینجا پاشایەکی بە توانا پەیدا دەبێت و زۆر زاڵ دەبێت، چی پێ خۆش بێت دەیکات. 4بەڵام ئیمپراتۆریەتەکە لەوپەڕی هێزیدا تێکدەشکێت و بەسەر چوار لای زەویدا دابەش دەبێت، بەڵام نەک بۆ نەوەکانی، بەڵکو بۆ خەڵکی دیکە دەبێت، دەسەڵاتی پێشتری نامێنێت، چونکە ئیمپراتۆریەتەکەی بنبڕ دەبێت.
5«دوای ئەمە پاشای باشوور11:5 پاشای باشوور: مەبەستی لە پاشای میسر. بەهێز دەبێت، بەڵام یەکێک لە میرەکانی لەو بەهێزتر دەبێت و بە دەسەڵاتێکی گەورەوە زاڵ دەبێت. 6پاش چەند ساڵێک پەیمان دەبەستن، کچی پاشای باشوور بۆ پەیمان بەستنەکە دێتە لای پاشای باکوور، بەڵام کچەکە هێزی نامێنێت، پاشای باشووریش نە خۆی و نە هێزی بەردەوام نابن. لەو کاتەدا کچەکە و باوکی و ئەوانەی هێنایان و لەگەڵ ئەوەش کە پشتگیری دەکرد بە دەستەوە دەدرێن.
7«ئینجا یەکێک لە بنەماڵەی کچەکە لە شوێنی ئەو هەڵدەستێتەوە. بەر لە سوپای پاشای باکوور دەگرێت و دەچێتە ناو قەڵاکەی، لێیان دەدات و سەرکەوتوو دەبێت. 8بت و پەیکەرە داڕێژراوەکان و قاپوقاچاغە بەنرخەکانیان کە لە زێڕ و زیو دروستکرابوون دەباتە میسر. دوای ئەمە ماوەی چەند ساڵێک واز لە پاشای باکوور دەهێنێت. 9ئینجا پاشای باکوور هێرش دەباتە سەر شانشینی پاشای باشوور، بەڵام دەگەڕێتەوە خاکەکەی خۆی. 10کوڕەکانی دەوروژێن و ئاپۆرەی سوپایەکی گەورە کۆدەکەنەوە کە وەک لافاوێکی بەهێز ڕادەماڵێت، بڵاو دەبێتەوە و بەردەوام دەبێت، هەتا شەڕ دەهێنێتە سەر قەڵای پاشای باشوور.
11«ئیتر پاشای باشوور ڕقی هەڵدەستێت و هێرش دەکاتە سەر پاشای باکوور، کە وا خەریکە سوپایەکی زۆر گەورەی کۆدەکاتەوە، بەڵام دەشکێنرێت. 12کاتێک سوپاکە ڕادەماڵرێت، پاشای باشوور بەفیز دەبێت و دەیان هەزار دەکوژێت، بەڵام سەرناکەوێت، 13چونکە پاشای باکوور دەگەڕێتەوە، سوپایەکی زۆرتر لەوەی جاری یەکەم کۆدەکاتەوە، پاش چەند ساڵێک بە سوپایەکی گەورە و چەک و تفاقێکی زۆرەوە پێشدەکەوێت.
14«لەو کاتەدا خەڵکانێکی زۆر لە دژی پاشای باشوور ڕادەپەڕن، بۆ بەدیهێنانی بینینەکە توندڕەوەکان لە گەلەکەت یاخی دەبن، بەڵام دەکەون. 15ئینجا پاشای باکوور دێت و مەتەرێزێک لێدەدات و شارە قەڵابەندەکە داگیر دەکات. هێزەکانی باشوور لەبەردەمیدا خۆیان ڕاناگرن، تەنانەت باشترین سەربازیشیان بەرگە ناگرێت. 16پاشای باکوور ئەوەی بیەوێ دەیکات، کەسیش نابێت بەرەنگاری بێتەوە. لەناو خاکە دڵگیرەکەدا11:16 مەبەستی لە خاکی ئیسرائیلە. ڕادەوەستێت و هەمووی لەژێر دەستی ئەودا دەبێت. 17مکوڕ دەبێت لەسەر ئەوەی بە هەموو دەسەڵاتی پاشایەتییەکەیەوە بێت و پەیمان لەگەڵ پاشای باشوور ببەستێت. کچەکەی دەداتێ بۆ ئەوەی پاشایەتی باشوور تێکبدات، بەڵام پیلانەکانی سەرناکەون و سوودمەند نابن. 18پاشان ڕوو دەکاتە کەنارەکان و زۆریان داگیر دەکات، بەڵام فەرماندەیەک کۆتایی بە لووتبەرزییەکەی دەهێنێت، بەڵکو لووتبەرزییەکەی بەسەر خۆیدا دەداتەوە. 19ئینجا دەگەڕێتەوە قەڵاکانی خاکەکەی خۆی، بەڵام ساتمە دەکات و دەکەوێت، ئیتر نامێنێت.
20«جێنشینەکەی باجگرێک دەنێرێت بۆ بەردەوام بوونی شکۆمەندی پاشایەتییەکەی. لە ماوەیەکی کورتدا تێکدەشکێت، بەڵام نە بە تووڕەیی و نە بە جەنگ.
21«ئینجا ناکەس بەچەیەک شوێنی دەگێڕێتەوە کە شکۆمەندی پاشایەتی نەدراوەتێ. کاتێک خەڵکی بە ئاسوودەیی دەژین لەناکاو دێت و بە فێڵ دەست بەسەر پاشایەتییەکەدا دەگرێت. 22چەندین سوپای زەبەلاح لە بەرامبەر ئەو تێکدەشکێن و ڕادەماڵرێن، هەروەها میری پەیمانیش. 23هەرکە پەیمانێک دەبەستێت، فێڵ لە هاوپەیمانەکەی دەکات، بە خەڵکێکی کەمەوە دەگاتە دەسەڵات. 24کاتێک هەرێمە دەوڵەمەندەکان لە ئارامیدان بەسەریاندا دەدات، ئەوە دەکات کە نە باوک و نە باپیرانی کردوویانە. تاڵانی و دەستکەوت و سامان بەسەر شوێنکەوتووانیدا دابەش دەکات. پیلان بۆ داگیرکردنی قەڵاکان دادەڕێژێت، بەڵام تەنها بۆ ماوەیەک دەبێت.
25«بە سوپایەکی گەورە و بە ئازایەتییەوە هێزەکەی لە دژی پاشای باشوور دەوروژێنێت، پاشای باشووریش بە سوپایەکی گەورە و بەهێزەوە خۆی بۆ جەنگ ئامادە دەکات، بەڵام بەرگە ناگرێت، چونکە پیلان لە دژی دەگێڕن. 26ئەوانەی لە خواردنە خۆشەکانی دەخۆن، دەیشکێنن و سوپاکەی ڕادەماڵرێت، زۆر کەس دەکوژرێن. 27ئەم دوو پاشایەش دڵیان لەلای خراپەیە، لەسەر یەک مێز دادەنیشن و درۆ بۆ یەکتری دەکەن، بەڵام سەرناکەون، چونکە کۆتایی لە کاتی دیاریکراودا دێت. 28پاشای باکوور بە دەستکەوتێکی زۆرەوە دەگەڕێتەوە خاکەکەی خۆی، بەڵام لە دڵەوە لە دژی پەیمانە پیرۆزەکەیە. دژایەتییەکە دەکات، ئینجا دەگەڕێتەوە خاکەکەی خۆی.
29«لە کاتی دیاریکراودا دەگەڕێتەوە و هێرش دەباتەوە بۆ باشوور، بەڵام ئەم جارەیان وەک جاری یەکەم نابێت. 30لە کەنارەکانی ڕۆژئاواوە کەشتییەکان دێنە سەری، ئینجا کۆڵدەدات. دەگەڕێتەوە و لە پەیمانە پیرۆزەکە تووڕە دەبێت، ئەوانەش پاداشت دەکات کە وازیان لە پەیمانە پیرۆزەکە هێناوە.
31«سوپاکەی ئەو دێن و پیرۆزگای قەڵابەند گڵاو دەکەن، قوربانی ڕۆژانە دادەماڵن و قێزەونی وێرانکەر دادەنێن. 32ئەوانەی پەیمان دەشکێنن بە فێڵ هەڵیاندەخەڵەتێنێت، بەڵام ئەو گەلەی خودای خۆیان دەناسن بەهێز دەبن و دژایەتی ئەو دەکەن.
33«تێگەیشتووان خەڵکێکی زۆر فێر دەکەن، هەرچەندە بۆ ماوەیەک بە شمشێر و ئاگر دەکوژرێن یان تاڵان و ڕاپێچ دەکرێن. 34کاتێک دەکەون بە کەمی یارمەتی دەدرێن، زۆر کەسیش بەبێ دڵسۆزی دەچنە ڕیزیان. 35هەندێک لە تێگەیشتووان ساتمە11:35 پێ هەڵکەوتن یان تووشبوون بە بەڵایەک کە لە کەوتن نزیکیان بکاتەوە. دەکەن، بۆ پوختەبوون و پاکبوونەوە و بێ لەکە بوونیان هەتا کاتی کۆتایی، چونکە لە کاتی دیاریکراو دێت.
ئەو پاشایەی خۆی بە گەورە دەزانێت
36«پاشا بە ویستی خۆی دەکات. خۆی بە گەورە و بە زل دەزانێت لەسەر هەموو خودایەک، کفری ترسناک لە دژی خودای خودایان دەکات. هەتا کاتی تەواوبوونی تووڕەییەکە سەرکەوتوو دەبێت، چونکە ئەوەی بڕیاری لەسەر دراوە هەر دەبێت پیادە بکرێت. 37نە گوێ بە خوداوەندەکانی باوباپیرانی دەدات و نە بەوەی ژن دایهێناوە11:37 لەوانە مەبەستی لە تەمووزی خوداوەند بێت، کە لە ئەندێشەی ئەو سەردەمە ئەو خوداوەندە توانای منداڵ بەخشینی هەبووە بە ژنان.، گوێ بە هیچ خوداوەندێک نادات. بەڵکو خۆی لە هەموویان بە گەورەتر دەزانێت. 38لە جیاتی ئەوان ڕێز لە خوداوەندی قەڵاکان دەگرێت، خوداوەندێکە کە باوباپیرانی نەیانناسیوە، بە زێڕ و زیو و بەردی گرانبەها و دیاری بە نرخ ڕێزی لێ دەگرێت. 39بە یارمەتی ئەو خوداوەندە بێگانەیە پەلاماری قەڵا پتەوەکان دەدات. زۆر ڕێز لەوانە دەگرێت کە دەچنە ژێر باڵی. دەیانکاتە فەرمانڕەوای خەڵکێکی زۆر، خاکەکە بە پاداشت دابەش دەکات.
40«لە کاتی کۆتاییدا پاشای باشوور جەنگی لەگەڵدا بەرپا دەکات، پاشای باکووریش بە گالیسکە و سوار و بە کەشتیگەلی زۆرەوە وەک ڕەشەبا لە دژی هەڵدەکات. پەلاماری چەندین وڵات دەدات، وەک لافاو ڕایاندەماڵێت. 41هەروەها پەلاماری خاکە دڵگیرەکە دەدات. زۆر کەس دەکوژرێن، بەڵام ئەدۆم و مۆئاب و میرەکانی عەمۆنییەکان لە دەستی دەرباز دەبن. 42دەسەڵاتی خۆی بەسەر زۆر وڵاتدا بڵاو دەکاتەوە، میسریش ڕزگاری نابێت. 43دەست بەسەر گەنجینەکانی زێڕ و زیو و هەموو سامانی میسردا دەگرێت، لیبییەکان و کوشییەکانیش ملکەچی دەبن. 44بەڵام چەند هەواڵێکی ترسناکی لە ڕۆژهەڵات و باکوورەوە پێ دەگات و ئەو دەهەژێنێت، بە تووڕەییەکی زۆرەوە بەڕێدەکەوێت بۆ کاولکردن و قڕکردنی خەڵکانێکی زۆر. 45چادری شاهانەی لەنێوان دەریاکان و کێوی دڵگیری پیرۆز هەڵدەدات. بەڵام دەگاتە کۆتایی خۆی، کەسیش یارمەتی نادات.
