1我心里想：“来吧，不如尽情享乐，好好享受！”唉！结果这也是虚空。 2我说：“欢笑只不过是一阵狂妄，享乐又有什么用！” 3于是，我决意用酒使自己快乐，在体验愚昧的同时仍然保持理智，直到我明白在短暂的人生岁月中做何事才有益。 4我大动工程，为自己建造房屋，栽种葡萄园， 5开垦花圃园囿，种植各种果树， 6开凿池塘，浇灌茂林。 7我买了仆婢，又有生在家中的仆婢，拥有的牛羊远超过有史以来耶路撒冷的任何人。 8我为自己积聚金银，搜罗列王和各省的奇珍异宝，得到男女歌优及许多妃嫔——都是世人所想望的。 9这样，我便财势日增，享誉盛名，超过耶路撒冷历来所有的人。然而，我仍然保持智慧。 10凡我眼睛爱看的、心里渴慕的，我都随心所欲，尽情享受。我的心从劳碌中得到欢乐，这是我劳碌所得的回报。 11然而，当我回顾双手辛勤经营的一切成就时，唉，却发现都是虚空，都是捕风；日光之下的一切都毫无益处。 12于是，我转念思考什么是智慧、狂妄和愚昧。其实以后接替君王的人除了重演历史之外，还能做什么呢？ 13我领悟到智慧胜过愚昧，如同光明胜过黑暗。 14智者高瞻远瞩，愚人却在黑暗中摸索。但我知道两者终必有同样的命运。 15于是，我想：“既然愚人的命运也将是我的命运，我有智慧又怎么样呢？我只能说，‘这也是虚空。’” 16因为智者和愚人一样，不过被人记得一时，日后都会被遗忘。两者都难逃死亡。 17所以，我憎恶生命，因为在日光之下所做的一切都令我愁烦。唉！这一切都是虚空，都是捕风。 18我憎恶自己在日光之下劳碌得来的一切，因为这些必留给后人。 19谁知道那人是智者还是愚人呢？然而，他却要接管我在日光之下用智慧辛勤经营的产业。这也是虚空。 20因此，我对自己在日光之下一切的劳碌感到绝望。 21一个人用智慧、知识和技能所得来的一切，却要留给不劳而获的人享用，这也是虚空，是极大的不幸！ 22世人在日光之下劳心劳力，究竟得到什么呢？ 23他们一生充满痛苦，劳碌中尽是愁烦，即使夜间心里也不安宁。这也是虚空。 24对人而言，没有什么比吃喝并享受劳碌之乐更好，我看这也是出自上帝的手。 25离了上帝，谁还能吃喝享受呢？ 26上帝把智慧、知识和喜乐赐给祂喜悦的人，却让罪人忙于积攒财富，然后把他们的财富赐给祂喜悦的人。这也是虚空，也是捕风。
Ang Pagpangalipay Wala sing Pulos
1Gintilawan ko nga magpangalipay agod mahibaluan ko kon ano ang maayo sa kabuhi. Pero nareyalisar ko nga ini wala man gihapon sing pulos. 2Ang pagkadlaw kag pagpangalipay kabuangan lang kag wala sing pulos. 3Gintilawan ko nga lipayon ang akon kaugalingon paagi sa pag-inom sang bino. Sa pihak sang akon pagkamaalamon, gintilawan ko nga maghimo sang kabuangan. Naghunahuna ako nga basi amo ini ang pinakamaayo nga himuon sang tawo sa iya malip-ot nga pagkabuhi diri sa kalibutan.
4Naghimo ako sang dalagko nga mga butang: nagpatindog ako sang akon mga balay kag nagtanom sang mga ubas. 5Nagpahimo ako sang mga talamnan kag ginpatamnan ko ini sang nagkalain-lain nga klase sang mga prutas. 6Nagpahimo ako sang mga irigasyon sa pagpatubig sini. 7Nagbakal ako sang mga ulipon nga lalaki kag babayi, kag may mga ulipon man ako nga natawo sa akon panimalay. Kag ako ang may pinakamadamo nga kasapatan sa tanan nga nakaestar sa Jerusalem. 8Madamo ang akon natipon nga mga bulawan kag mga pilak kag iban pa nga mga manggad halin sa mga hari kag sa mga lugar nga akon ginagamhan. Madamo ang akon mga manugkanta, lalaki kag babayi, kag madamo man ang akon mga asawa2:8 mga asawa: Indi klaro ang buot silingon sang Hebreo sini.—ang kalipayan sang mga lalaki. 9Ako ang pinakamanggaranon nga tawo nga nakaestar sa Jerusalem, kag padayon ako nga maalamon.
10Ginkuha ko ang bisan ano nga gusto ko. Ginhimo ko ang bisan ano nga makalipay sa akon. Nalipay gid ako sa tanan ko nga ginhimo, kag amo ina ang balos sa tanan ko nga pagpangabudlay. 11Pero sang ginhunahuna ko sing maayo ang tanan ko nga ginhimo, nareyalisar ko nga ini tanan wala sing pulos; daw pareho lang nga nagalagas ako sa hangin. Wala gid sing pulos ang pagpangabudlay diri sa kalibutan. 12Ano pa ang mahimo sang masunod nga mga hari? Ano pa kundi ang mga nahimo na sang una.
Gintilawan ko man nga ikomparar ang kaalam kag ang kabuangan. 13Kag nakita ko nga maayo ang kaalam sang sa kabuangan, subong nga ang kasanag maayo sang sa kadulom. 14Ang maalamon nga tawo nakahibalo kon diin siya nagapakadto, pero ang buang-buang iya wala. Pero nareyalisar ko nga pareho man lang sila nga duha nga mapatay. 15Gani nagsiling ako sa akon kaugalingon, “Kon ano ang matabo sa buang-buang amo man ang matabo sa akon. Gani ano ang makuha ko nga kaayuhan sa akon pagkamaalamon? Wala man ini sing pulos! 16Kita tanan, maalam man ukon buang-buang, mapatay sa ulihi, kag palareho nga malimtan.”
17Gani ginkaugtan ko ang kabuhi, kay ang mga buluhaton diri sa kalibutan nagadala lang sa akon sang kalisod. Ini tanan wala sing pulos; daw pareho lang nga nagalagas ako sa hangin. 18Ginkaugtan ko ang tanan nga ginpangabudlayan ko diri sa kalibutan, kay ibilin ko man lang ini sa tawo nga magabulos sa akon. 19Kag sin-o ang nakahibalo kon maalamon ina nga tawo ukon buang-buang? Pero bisan ano pa siya, siya gihapon ang magapanag-iya sang tanan ko nga ginpangabudlayan sa bug-os ko nga kusog kag kaalam. Wala man ini sing pulos! 20Gani desperado ako sa tanan nga ginpangabudlayan ko diri sa kalibutan. 21Kay bisan magpangabudlay ka pa sa bug-os mo nga kaalam kag abilidad, ibilin mo man lang ang tanan nga ginpangabudlayan mo sa tawo nga wala nagpangabudlay sini. Wala man ini sing pulos, kag tama kalain. 22Ano bala ang makuha sang tawo sa iya pagpangabudlay kag paghimakas diri sa kalibutan? 23Ang tanan nga ginahimo niya sa bug-os niya nga kabuhi nagapalain lang sang iya buot. Bisan kon gab-i indi makapahuway ang iya hunahuna. Wala man ini sing pulos!
24Ang labing maayo nga himuon sang tawo amo ang pagkaon kag pag-inom, kag ang pagpangalipay sa iya ginpangabudlayan. Kag nareyalisar ko nga bisan ini halin sa Dios, 25kay paano kita makakaon kag makapangalipay sa aton ginpangabudlayan kon indi ini pag-ihatag sang Dios?2:25 kay paano… Dios: ukon, Wala gid sing may makalabaw sa akon sa pagkaon kag pagpangalipay. 26Sa pagkamatuod, ginahatagan sang Dios sang kaalam, ihibalo kag kalipay ang tawo nga nagahatag sang kalipay sa iya. Pero ang mga makasasala ginapapangabudlay niya sa pagtipon sang manggad, agod ang ila matipon ihatag niya sa mga tawo nga nagahatag sang kalipay sa iya. Ang pagpangabudlay sang mga makasasala wala man sing pulos; daw pareho lang nga nagalagas sila sa hangin.
