王位之争
1大卫王年纪老迈，虽然盖了几层被子，仍然觉得冷。 2他的臣仆建议：“不如选一位少女进宫伺候、照顾我主我王，让她睡在王怀中给王取暖。”
3于是，他们在以色列全国寻找美貌女子，找到了一位名叫雅比莎的书念少女，把她带到王那里。 4这女子长得花容月貌，她照顾、伺候王，但王没有与她同房。
5那时，哈姬的儿子亚多尼雅妄自尊大，说：“我必做王。”他为自己制备了车辆和骑兵，派五十人在前面开路。 6他父亲从不干涉、责问他：“你这是做什么？”他是押沙龙的弟弟，长得英俊非凡。
7亚多尼雅与洗鲁雅的儿子约押及祭司亚比亚他商议，二人都答应支持他。 8不过，撒督祭司、耶何耶大的儿子比拿雅、拿单先知、示每、利以和大卫的勇士却没有跟随他。
9一天，亚多尼雅在隐·罗结附近的琐希列磐石那里宰了牛羊和肥牛犊献祭，并邀请了众王子和犹大的群臣。 10可是他没有邀请拿单先知、比拿雅、大卫的勇士和他的兄弟所罗门。
11拿单对所罗门的母亲拔示芭说：“你没有听说吗？哈姬的儿子亚多尼雅做王了，我们的主大卫还不知道。 12事到如今，我有一个主意，可以保住你和你儿子所罗门的性命。 13你去见大卫王，对他说，‘我主我王啊，你不是起誓说让臣妾的儿子所罗门继承王位吗？怎么现在亚多尼雅做了王呢？’ 14你跟王说话的时候，我会进去证实你的话。”
15拔示芭就进内室去见年迈的王，书念的少女雅比莎正在伺候他。 16拔示芭向王屈身下拜。王问道：“你有什么事吗？” 17拔示芭回答说：“我主啊，你曾经凭你的上帝耶和华起誓说让臣妾的儿子所罗门继承你的王位，坐你的宝座。 18但现在亚多尼雅已经称王了，我主我王还不知道。 19他宰了许多牛羊和肥牛犊献祭，邀请众王子、亚比亚他祭司和约押元帅，却没有邀请你的仆人所罗门。 20我主我王啊！以色列举国拭目以待，等着王来指定谁继承王位。 21不然，到我主我王与祖先同眠之后，我和我儿所罗门必被定为罪人。”
22她与王正说话间，拿单先知进宫来了。 23有人奏告王，说：“拿单先知来了。”拿单来到王面前，俯伏在地， 24说：“我主我王啊，你已经宣布让亚多尼雅继承你的王位，坐你的宝座吗？ 25他今天宰了许多牛羊和肥犊献祭，宴请众王子、将领和亚比亚他祭司，他们正在他那里一边吃喝一边说，‘亚多尼雅王万岁！’ 26但他没有邀请臣仆我、撒督祭司、耶何耶大的儿子比拿雅和你的仆人所罗门。 27这是我主我王的旨意吗？王还没有对臣仆们说过谁继承王位。”
28于是，大卫王召见拔示芭。拔示芭立刻晋见，侍立在王面前。 29王起誓说：“我凭救我脱离一切苦难的永活的耶和华起誓， 30我今天必实现我凭以色列的上帝耶和华向你起的誓。你的儿子所罗门必继承王位，坐在我的宝座上。”
31拔示芭就向王俯伏下拜说：“我主我王万岁！”
32大卫王又召见撒督祭司、拿单先知和耶何耶大的儿子比拿雅。他们都来到王面前。 33王嘱咐道：“你们要率领我的随从，让我儿所罗门骑上我的骡子，护送他下到基训。 34撒督祭司和拿单先知要在那里膏立他为以色列王。你们要吹响号角，高喊，‘所罗门王万岁！’ 35然后，你们要随他回来，他要登基，继承我的王位。我已立他做以色列和犹大的君王了。”
36耶何耶大的儿子比拿雅说：“遵命，愿我主我王的上帝耶和华成全这事。 37耶和华怎样与我主我王同在，愿祂也照样与所罗门同在，使他的国比我主大卫王的国更强大。” 38于是，撒督祭司、拿单先知、耶何耶大的儿子比拿雅，以及基利提人和比利提人请所罗门骑上大卫王的骡子，护送他前往基训。 39撒督祭司从圣幕里拿来盛膏油的角，膏立所罗门为王。他们吹响号角，民众高声欢呼：“所罗门王万岁！” 40众人浩浩荡荡地随着所罗门回京，一路上吹笛欢呼，声音震动大地。 41亚多尼雅和他的众宾客刚刚饮宴完毕，听见了这声音。约押听见号角声，便问：“城里为什么如此喧闹？” 42就在这时候，亚比亚他祭司的儿子约拿单来了，亚多尼雅说：“进来！你是个忠勇的人，一定带来了好消息。”
43约拿单说：“我们的主大卫王已经立所罗门为王了。 44王派撒督祭司、拿单先知、耶何耶大的儿子比拿雅，以及基利提人和比利提人护送所罗门骑上王的骡子。 45撒督祭司和拿单先知在基训膏立他为王，他们一路上欢呼着回来了，全城轰动。你们听到的就是他们的声音。 46所罗门已经登基掌权， 47王的臣仆也来向我们的主大卫王道喜说，‘愿王的上帝使所罗门比王更声名显赫，使他的国比王的国更强大。’王在床上俯伏敬拜， 48说，‘以色列的上帝耶和华当受称颂，因为祂让我亲眼看见我的继承人今天登基。’”
49亚多尼雅的众宾客听后，吓得四散而去。 50亚多尼雅惧怕所罗门，就去抓住祭坛的角。 51有人告诉所罗门：“亚多尼雅惧怕王，现在正抓住祭坛的角，要王今天起誓不要杀他。”
52所罗门说：“如果他是个忠义的人，必毫发无损；如果他作恶，必死无疑。” 53于是，所罗门王便派人去把亚多尼雅从祭坛上带下来。亚多尼雅前来向所罗门王俯伏下拜，所罗门对他说：“你回家去吧。”
Adoniya Adziyika Kukhala Mfumu
1Mfumu Davide atakalamba sankamva kufunda ngakhale akamufunditsa mabulangeti. 2Choncho nduna zake zinamuwuza kuti, “Tiloleni tifune namwali woti azikhala nanu ndi kumakusamalirani. Namwaliyo azigona pafupi nanu kuti mbuye wathu mfumu muzimva kufundira.”
3Kotero anafunafuna mʼdziko lonse la Israeli mtsikana wokongola ndipo anapeza Abisagi wa ku Sunemu, nabwera naye kwa mfumu. 4Mtsikanayo anali wokongola kwambiri ndipo ankasamalira mfumu ndi kumayitumikira, koma mfumuyo sinakhale naye malo amodzi.
5Nthawi imeneyi Adoniya, mwana wa Hagiti, anayamba kudzitukumula ndipo anati, “Ndidzakhala mfumu ndine.” Choncho anadzikonzera galeta ndi akavalo, pamodzi ndi anthu 50 woti azithamanga patsogolo pake. 6(Abambo ake sanalowererepo nʼkamodzi komwe ndipo sanafunsepo kuti, “Nʼchifukwa chiyani ukuchita zimenezi?” Adoniyayo anali wokongola kwambiri ndipo anali wopondana ndi Abisalomu).
7Adoniya anagwirizana ndi Yowabu mwana wa Zeruya ndiponso Abiatara wansembe, ndipo iwowa anamuthandiza. 8Koma Zadoki wansembe, Benaya mwana wa Yehoyada, mneneri Natani, Simei ndi Rei ndiponso asilikali amphamvu a Davide sanamutsate Adoniya uja.
9Kenaka Adoniya anapereka nsembe za nkhosa ndi ngʼombe ndiponso ana angʼombe onenepa ku Mwala wa Zohereti kufupi ndi Eni Rogeli. Iye anayitana abale ake onse, ana aamuna a mfumu ndiponso akuluakulu onse a ku Yuda, 10koma sanayitane mneneri Natani kapena Benaya kapenanso asilikali amphamvu a Davide ngakhalenso mʼbale wake Solomoni.
11Pamenepo Natani anafunsa Batiseba, amayi ake a Solomoni, kuti, “Kodi simunamve kuti Adoniya, mwana wa Hagiti, walowa ufumu popanda Davide mbuye wathu kudziwa? 12Tsopano ine ndikulangizeni inu mmene mungapulumutsire moyo wanu ndi moyo wa mwana wanu Solomoni. 13Pitani msanga kwa Mfumu Davide ndipo mukanene kuti, ‘Mbuye wanga mfumu, kodi simunalumbire kwa ine mdzakazi wanu kuti, ‘Ndithu mwana wako Solomoni ndiye adzakhale mfumu mʼmalo mwanga, ndipo adzakhala pa mpando wanga waufumu?’ Nanga nʼchifukwa chiyani Adoniya walowa ufumu?’ 14Pamene inu muzikayankhula ndi mfumu, ine ndidzalowa ndi kuchitira umboni mawu anuwo.”
15Choncho Batiseba anapita nakalowa ku chipinda kukaonana ndi mfumu imene inali itakalamba kwambiri, kumene Abisagi wa ku Sunemu uja ankayisamalira. 16Batiseba anagwada nalambira mfumu.
Mfumu inamufunsa kuti, “Kodi nʼchiyani chimene ukufuna?”
17Iye anayankha kuti, “Mbuye wanga, inu mwini munalumbira kwa ine mdzakazi wanu mʼdzina la Yehova Mulungu wanu kuti, ‘Solomoni mwana wako ndiye adzakhale mfumu mʼmalo mwa ine, ndipo adzakhala pa mpando wanga waufumu.’ 18Koma tsopano Adoniya ndiye walowa ufumu, ndipo inu mbuye wanga mfumu, simukuzidziwa zimenezi. 19Ndipo wapereka nsembe ngʼombe zambiri, ana angʼombe onenepa ndi nkhosa ndi mbuzi ndipo wayitana ana anu onse, wansembe Abiatara ndiponso Yowabu mkulu wa ankhondo, koma sanayitane kapolo wanu Solomoni. 20Mbuye wanga mfumu, maso a Aisraeli onse ali pa inu, kuti adziwe kuchokera kwa inu amene adzakhala pa mpando waufumu wa mbuye wanga mʼmalo mwanu. 21Mukapanda kutero, mbuye wanga, mukadzangotisiya nʼkulondola kumene kunapita makolo anu, ine pamodzi ndi mwana wangayu Solomoni adzatiyesa owukira.”
22Pamene Batiseba amayankhula ndi mfumu, mneneri Natani analowa. 23Ndipo anthu anawuza mfumu kuti, “Kwabwera mneneri Natani.” Kotero iye anafika pamaso pa mfumu ndipo anawerama nagunditsa nkhope yake pansi.
24Natani anafunsa kuti, “Mbuye wanga mfumu, kodi mwalengeza kuti Adoniya adzakhala mfumu mʼmalo mwanu, ndi kuti adzakhala pa mpando wanu waufumu? 25Lero lomwe lino wakapereka nsembe ngʼombe zambiri, ana angʼombe onenepa ndiponso nkhosa ndi mbuzi. Iye wayitana ana anu onse, atsogoleri a nkhondo, ndiponso wansembe Abiatara. Panopa onsewa akudya ndi kumwa naye ndipo akunena kuti, ‘Akhale ndi moyo wautali mfumu Adoniya!’ 26Koma ine kapolo wanu, wansembe Zadoki ndi Benaya mwana wa Yehoyada, ndiponso kapolo wanu Solomoni sanatiyitane. 27Kodi zimenezi mbuye wanga mfumu mwazichita ndinu, osawawuza atumiki anu kuti adziwe amene adzakhale pa mpando waufumu mʼmalo mwanu?”
Davide Alonga Ufumu Solomoni
28Pamenepo mfumu Davide anati, “Muyitaneni Batiseba.” Kotero Batiseba analowa ndipo anayimirira pamaso pa mfumu.
29Tsono mfumu inalumbira kuti, “Pali Yehova wamoyo, amene anandipulumutsa ine ku mavuto onse, 30ndithu ine lero ndichita zonse zimene ndinalumbira kwa Yehova Mulungu wa Israeli kuti, mwana wako Solomoni adzakhala mfumu mʼmalo mwanga ndipo adzakhala pa mpando wanga waufumu.”
31Pamenepo Batiseba anawerama, nagunditsa mutu wake pansi nalambira mfumu, ndipo anati, “Mbuye wanga Mfumu Davide mukhale ndi moyo wautali!”
32Mfumu Davide anati, “Ndiyitanireni wansembe Zadoki, mneneri Natani ndi Benaya mwana wa Yehoyada.” Atafika pamaso pa mfumu, 33mfumuyo inati kwa iwo, “Tengani atumiki anga ndipo mukweze mwana wanga Solomoni pa bulu wanga ndipo mupite naye ku Gihoni. Mukalize lipenga ndi kufuwula kuti, ‘Akhale ndi moyo wautali mfumu Solomoni!’ 34Kumeneko Zadoki wansembe ndi mneneri Natani akamudzoze kuti akhale mfumu ya Israeli. Kenaka mukalize lipenga ndi kumanena kuti ‘Akhale ndi moyo wautali Mfumu Solomoni.’ 35Ndipo pobwera muzikamutsata pambuyo. Iyeyo akabwere kuno ndi kudzakhala pa mpando wanga waufumu ndi kudzalamulira mʼmalo mwanga. Ndamusankha kukhala wolamulira Israeli ndi Yuda.”
36Benaya mwana wa Yehoyada anayankha mfumu kuti, “Ameni! Yehova Mulungu wa mbuye wanga mfumu akhazikitse kuti zichitike motero. 37Monga momwe Yehova wakhalira ndi inu mbuye wanga mfumu, momwemonso akhale ndi Solomoni ndi kukhazikitsa ufumu wake kuti ukhale waukulu kuposa ufumu wa mbuye wanga Mfumu Davide!”
38Kotero Zadoki wansembe, mneneri Natani, Benaya mwana wa Yehoyada, Akereti ndiponso Apeleti, anthu oteteza mfumu, anapita kukamukweza Solomoni pa bulu wa Mfumu Davide ndi kupita naye ku Gihoni. 39Wansembe Zadoki anatenga nyanga ya mafuta yochokera ku malo opatulika ndi kumudzoza Solomoni. Kenaka analiza lipenga ndipo anthu onse anafuwula kuti, “Akhale ndi moyo wautali Mfumu Solomoni!” 40Ndipo anthu onsewo anapita namutsatira pambuyo akuyimba zitoliro ndi kukondwerera kwambiri, kotero nthaka inagwedezeka chifukwa cha phokoso lawo.
41Adoniya pamodzi ndi anthu onse oyitanidwa amene anali naye anamva zimenezi pamene ankamaliza madyerero awo. Atamva kulira kwa malipenga, Yowabu anafunsa kuti, “Kodi phokoso lonselo mu mzindamo likutanthauza chiyani?”
42Iye akuyankhula, Yonatani mwana wa wansembe Abiatara anafika. Adoniya anati, “Lowa. Munthu wabwino ngati iwe ayenera kubweretsa nkhani yabwino.”
43Yonatani anayankha Adoniya kuti, “Ayi ndithu, zinthu sizili bwino! Mbuye wathu Mfumu Davide walonga Solomoni ufumu. 44Mfumu yatuma Zadoki wansembe, mneneri Natani, Benaya mwana wa Yehoyada, Akereti ndi Apeleti ku Gihoni ndipo iwo amukweza pa bulu wa mfumu, 45ndipo Zadoki wansembe ndi mneneri Natani adzoza Solomoni ku Gihoni kuti akhale mfumu. Ndipo kuchokera kumeneko akhala akululutira, kotero kuti mu mzinda monse muli phokoso lokhalokha. Ndiyetu phokoso limene mukulimvalo. 46Ndipo Solomoni wakhala kale pa mpando wake waufumu. 47Kuwonjezera pamenepo, nduna za mfumu zabwera kale kudzayamika mbuye wathu Mfumu Davide, pomanena kuti, ‘Mulungu wanu atchukitse dzina la Solomoni kuposa dzina lanu ndipo ufumu wake ukule kupambana ufumu wanu!’ Ndipo mfumu inawerama niyamba kupembedza pa bedi lake, 48inati, ‘Atamandike Yehova, Mulungu wa Israeli, amene wasankha wolowa mʼmalo mwanga ine ndikanali ndi moyo lero lino.’ ”
49Anthu onse amene Adoniya anawayitana ananjenjemera ndi mantha, ndipo anayimirira, kenaka anamwazikana. 50Koma Adoniya, poopa Solomoni, anapita ku Nyumba ya Mulungu nakagwira msonga za guwa lansembe. 51Tsono Solomoni anawuzidwa kuti, “Adoniya akukuopani inu Mfumu Solomoni ndipo wagwira msonga za guwa lansembe. Iye akuti, ‘Mfumu Solomoni alumbire kuti sadzapha kapolo wake ndi lupanga.’ ”
52Solomoni anayankha kuti, “Ngati iyeyo aonetse kuti ndi munthu wakhalidwe labwino, ngakhale tsitsi la mʼmutu mwake silidzathothoka ndi kugwera pansi, koma akapezeka kuti ali ndi khalidwe loyipa, adzafa ndithu.” 53Pamenepo Mfumu Solomoni inatuma anthu ndipo anakamutenga paguwa paja. Adoniya anabwera ndi kudzalambira Mfumu Solomoni, ndipo Solomoni anati, “Pita ku nyumba yako.”
