Всплывший топор
1Ученики пророков сказали Елисею:
– Послушай, здесь, где мы живём под твоим началом, нам не хватает места. 2Позволь нам пойти к Иордану, взять оттуда по бревну и построить себе там жилище.
– Идите, – сказал он.
3Тогда один из них сказал:
– Пожалуйста, пойди и ты со своими слугами.
– Я пойду, – сказал Елисей.
4И он пошёл с ними. Они пришли к Иордану и начали рубить деревья. 5Когда один из них валил дерево, его топор слетел с топорища и упал в воду.
– Ах, мой господин! – закричал он. – Ведь я его одолжил!
6Пророк спросил:
– Где он упал?
Когда он показал ему место, Елисей отрубил ветку, бросил её туда, и топор всплыл.
7– Возьми его, – сказал он.
Тот человек протянул руку и взял его.
Ослепление сирийцев
8Царь Сирии воевал с Исроилом. Посовещавшись со слугами, он сказал:
– Я расположу стан там-то и там-то.
9Пророк послал сказать царю Исроила:
– Берегись проходить через то место, потому что туда спускаются сирийцы.
10И царь Исроила проверял места, которые указывал ему пророк. Не раз и не два Елисей предостерегал царя, и тот бывал в таких местах настороже. 11Царь Сирии весьма встревожился. Он призвал своих приближённых и спросил у них:
– Не скажете ли вы мне, кто из наших людей на стороне царя Исроила?
12– Никто, господин мой царь, – ответил один из приближённых. – Это исроильский пророк Елисей передаёт царю Исроила даже те слова, которые ты говоришь у себя в спальне.
13– Идите и узнайте, где он находится, – приказал царь, – чтобы мне послать людей и схватить его.
И ему доложили:
– Он в Дотане.
14Он послал туда лошадей, колесницы и большое войско. Они пришли ночью и окружили город. 15Когда рано утром на следующий день слуга пророка поднялся и вышел, город был окружён войском с конями и колесницами.
– Ах, мой господин, что же нам делать? – спросил слуга.
16– Не бойся, – ответил пророк. – Тех, кто с нами, больше, чем тех, кто с ними.
17И Елисей помолился:
– О Вечный! Открой его глаза, чтобы он мог видеть.
Вечный открыл слуге глаза, и он посмотрел и увидел, что вокруг Елисея, по всей горе, были огненные кони и колесницы. 18Когда враги двинулись на него, Елисей помолился Вечному:
– Порази этих людей слепотой.
И Он поразил их слепотой, как просил Елисей. 19Елисей сказал им:
– Это не та дорога и не тот город. Идите за мной, и я приведу вас к человеку, которого вы ищете.
И он привёл их в Сомарию. 20Когда они вошли в город, Елисей сказал:
– О Вечный, открой глаза этих людей, чтобы они могли видеть.
Вечный открыл им глаза, и они увидели, что находятся в Сомарии. 21Когда царь Исроила увидел их, он спросил Елисея:
– Не перебить ли их, отец мой? Не перебить ли?
22– Нет, – ответил он. – Разве своим мечом и луком ты пленил их, чтобы тебе убить их? Дай им хлеб и воду, пусть едят, пьют и возвращаются к своему господину.
23Тогда он приготовил для них большой пир и, после того как они кончили есть и пить, отпустил их, и они вернулись к своему господину. И отряды из Сирии перестали совершать набеги на землю Исроила.
Голод в осаждённой Сомарии
24Некоторое время спустя Бен-Адад6:24 Это Бен-Адад II, сын или внук Бен-Адада I (см. 3 Цар. 15:18). Примерные даты его правления: с 860 по 841 гг. до н. э., царь Сирии, собрал войско, выступил и осадил Сомарию. 25В городе начался страшный голод. Осада так затянулась, что ослиную голову продавали за килограмм серебра, а горсть6:25 Букв.: «четвёртая часть каба». голубиного помёта6:25 Возможно помёт использовался в качестве соли. за шестьдесят граммов6:25 Букв.: «восемьдесят… пять шекелей». серебра. 26Когда царь Исроила проходил по городской стене, одна женщина закричала ему:
– Помоги мне, господин мой царь!
27Царь ответил:
– Если тебе не помогает Вечный, то откуда же я добуду тебе помощь? Разве есть у меня что-то на гумне или в давильне для винограда?
28Потом он спросил её:
– В чём дело?
Она ответила:
– Вот эта женщина сказала мне: «Давай сегодня съедим твоего сына, а завтра – моего». 29Мы сварили моего сына и съели. На другой день я сказала ей: «Дай твоего сына – мы съедим его», но она спрятала его.
30Услышав слова женщины, царь разорвал на себе одежду. А так как он шёл по стене, народ увидел, что под одеждой у него на теле было рубище. 31Он сказал:
– Пусть Всевышний сурово накажет меня, если голова Елисея, сына Шафата, усидит сегодня у него на плечах! 32– и послал от себя человека к нему.
А Елисей сидел у себя дома, и с ним сидели старейшины. Прежде чем прибыл посланец, Елисей сказал старейшинам:
– Знаете ли вы, что этот убийца послал человека отсечь мне голову? Когда посланец придёт, смотрите, заприте дверь и держите её перед ним запертой. Не звук ли шагов его господина за ним?
33Пока он ещё говорил с ними, посланец6:33 Или: «царь» (см. 7:2, 18). пришёл к нему и сказал:
– Эта беда от Вечного. Так зачем мне дальше надеяться на Него?
سەرئاوخستنی تەورێک
1ئەندامانی کۆمەڵی پێغەمبەران بە ئەلیشەعیان گوت: «ببینە، ئەو شوێنەی تێیدا لەگەڵ تۆ کۆبووینەتەوە بۆ ئێمە تەنگە. 2ڕێبدە با بچینە ڕووباری ئوردون، با هەریەکە و کاریتەیەک بهێنین. هەروەها با شوێنێک دروستبکەین تێیدا کۆببینەوە.»
ئەویش گوتی: «بڕۆن.»
3یەکێکیان گوتی: «ڕازی بە و لەگەڵ خزمەتکارەکانت وەرە.»
ئەلیشەعیش گوتی: «دێم.» 4ئینجا لەگەڵیان ڕۆیشت.
گەیشتنە ڕووباری ئوردون دەستیان بە داربڕینەوە کرد. 5ئەوە بوو کاتێک یەکێکیان کاریتەی دەبڕییەوە، سەری تەورەکەی کەوتە ناو ئاوەکە، هاواری کرد: «ئای گەورەم، ئەوە ئەمانەتە!»
6پیاوەکەی خوداش گوتی: «کەوتە کوێ؟» ئەویش شوێنەکەی پیشان دا، ئەلیشەع چڵە دارێکی لێکردەوە و فڕێیدایە ئەوێ، سەری تەورەکەی سەر ئاو خست. 7ئینجا گوتی: «هەڵیبگرەوە.» ئەویش دەستی درێژکرد و هەڵیگرتەوە.
کوێرکردنی لەشکری پاشای ئارام
8پاشای ئارام لە دژی ئیسرائیل دەجەنگا. دوای ڕاوێژکردن لەگەڵ ئەفسەرەکانی، شوێنی ئۆردوگاکەی دیاری کرد.
9ئینجا پیاوەکەی خودا ناردی بۆ لای پاشای ئیسرائیل و گوتی: «ئاگات لە خۆت بێت و لەو شوێنەوە نەپەڕیتەوە، چونکە ئارامییەکان لەوێ دادەبەزن.» 10پاشای ئیسرائیلیش ناردی بۆ پشکنینی ئەو شوێنەی کە پیاوەکەی خودا لێی ئاگاداری کردەوە. هۆشدارییەکانی ئەلیشەع بۆ پاشا بەردەوام بوون، ئیتر پاشا لەو شوێنانە بە وریاییەوە دەجوڵایەوە.
11پاشای ئارام لەمە هەڵچوو، ئەفسەرەکانی بانگکرد و لێی پرسین: «پێم بڵێن! کێ لە ئێمە لەگەڵ پاشای ئیسرائیلە؟»
12یەکێک لە ئەفسەرەکانی وەڵامی دایەوە: «کەسمان پاشای گەورەم، بەڵکو ئەلیشەع، ئەو پێغەمبەرەی کە لە ئیسرائیلە، تەنانەت پاشای ئیسرائیل لەو قسانەش ئاگادار دەکاتەوە کە لە ژووری نووستنەکەتدا دەیکەیت.»
13ئەویش گوتی: «بڕۆن و بزانن لەکوێیە، هەتا بنێرم و بیگرن.» ئینجا هەواڵیان نارد: «ئەو لە دوسانە.» 14پاشا ئەسپ و گالیسکە و لەشکرێکی گەورەی بۆ ئەوێ نارد. بە شەو هاتن و شارەکەیان گەمارۆ دا.
15بەیانی زوو کاتێک خزمەتکاری پیاوەکەی خودا لە خەو هەستا و چووە دەرەوە، بینی سوپایەک بە ئەسپ و گالیسکەوە شارەکەیان گەمارۆ داوە. خزمەتکارەکەی لە ئەلیشەعی پرسی: «ئای گەورەم، چی بکەین؟»
16ئەلیشەع وەڵامی دایەوە: «مەترسە، چونکە ئەوانەی لەگەڵ ئێمەن زۆرترن لەوانەی لەگەڵ ئەوانن.»
17ئینجا ئەلیشەع نزای کرد و گوتی: «ئەی یەزدان، چاوی بکەرەوە با ببینێت.» یەزدانیش چاوی خزمەتکارەکەی کردەوە و بینی وا چیاکە پڕە لە ئەسپ و گالیسکەی ئاگرین لە چواردەوری ئەلیشەع.
18کاتێک دوژمن بەرەو لای هاتنە پێش، ئەلیشەع لە یەزدان پاڕایەوە و گوتی: «لەو گەلانە بدە و کوێریان بکە.» یەزدانیش بەگوێرەی پاڕانەوەکەی ئەلیشەع، لێیدان و کوێری کردن.
19ئەلیشەع پێی گوتن: «نە ئەمە ڕێگاکەیە و نە ئەمەش شارەکەیە. بەدوام بکەون، دەتانبەمە لای ئەو پیاوەی بەدوایدا دەگەڕێن.» ئیتر هەموویانی بردە سامیرە.
20لەدوای ئەوەی چوونە ناو سامیرە، ئەلیشەع گوتی: «ئەی یەزدان، چاوی ئەمانە بکەرەوە با ببینن.» یەزدانیش چاوی کردنەوە و بینییان وا لەناو سامیرەن.
21کاتێک پاشای ئیسرائیل ئەوانی بینی، بە ئەلیشەعی گوت: «ئایا بیانکوژم، باوکە؟ ئایا بیانکوژم؟»
22ئەویش گوتی: «مەیانکوژە. ئەگەر تۆ ئەوانە ناکوژیت کە بە شمشێر و کەوانەکەت بە دیلت گرتوون، ئیتر چۆن ئەمانە دەکوژیت؟ نان و ئاویان لەپێش دابنێ، با بخۆن و بخۆنەوە، ئینجا بچنەوە لای گەورەکەیان.» 23ئەویش خوانێکی گەورەی بۆ ئامادەکردن، خواردیان و خواردیانەوە، بەڕێی کردن و گەڕانەوە لای گەورەکەیان. ئیتر چەتەکانی ئارام وازیان لە هێرشکردنە سەر خاکی ئیسرائیل هێنا.
برسیێتی لە کاتی گەمارۆی سامیرە
24پاش ماوەیەک، بەن‌هەدەدی پاشای ئارام هەموو سوپاکەی کۆکردەوە و جوڵاندی و سامیرەی گەمارۆ دا. 25لە شارەکە بووە هۆی قاتوقڕییەکی گەورە، گەمارۆکە درێژەی کێشا هەتا وای لێهات سەری کەرێک بە هەشتا شاقل زیو6:25 نزیکەی کیلۆگرامێک. و چارەکە قاپێکی6:25 چارەکە قاپێک: نزیکەی 0,3 لیتر. ڕیقنەی6:25 جیقنە کۆتریش بە پێنج شاقل زیو6:25 نزیکەی 55 گرام. دەفرۆشرا.
26کاتێک پاشای ئیسرائیل لەسەر شووراکە تێدەپەڕی، ژنێک هاواری لێکرد و گوتی: «ئەی پاشای گەورەم، یارمەتیم بدە!»
27ئەویش وەڵامی دایەوە: «ئەگەر یەزدان یارمەتیت نەدات، من بە چی یارمەتیت بدەم؟ بە جۆخینەکە6:27 جۆخین یان سەرخەرمان ئەو زەوییە تەرخانکراوەیە کە لەلایەن وەرزێر و جوتیارەوە بەکارهێنراوە بۆ کوتانی دانەوێڵە لەسەری لەدوای کۆکردنەوەی لە کێڵگە. یان بە مەی گوشەرەکە؟» 28ئینجا پاشا لێی پرسی: «چیتە؟»
ئەویش گوتی: «ئەم ژنە پێی گوتم: ”کوڕەکەت بهێنە با ئەمڕۆ بیخۆین و سبەینێش کوڕەکەی من دەخۆین.“ 29ئیتر کوڕەکەی خۆممان لێنا و خواردمان. بۆ ڕۆژی دواتر کە پێم گوت: ”کوڕەکەت بهێنە با بیخۆین،“ ئەو کوڕەکەی خۆی شاردەوە.»
30کاتێک پاشا گوێی لە قسەکانی ئەم ژنە بوو، جلەکانی لەبەرخۆی دادڕی. کە بەسەر شووراکە تێدەپەڕی، خەڵک بینییان وا لە ژێرەوە بەرگی لە گوش6:30 ڕیشاڵێکی ڕووەکییە کە لەو سەردەمە بەرگی ماتەمی لێ دروستدەکرا. دروستکراوی لەبەرە. 31پاشا گوتی: «با خودا توندترین سزام بدات، ئەگەر ئەمڕۆ سەری ئەلیشەعی کوڕی شافات نەپەڕێنم!»
32لەو کاتەدا ئەلیشەع لە ماڵەکەی خۆی دانیشتبوو، ڕیش سپییەکانیش لەلای دانیشتبوون. پاشا نێردراوێکی پێش خۆی ناردە لای، بەڵام بەر لەوەی نێردراوەکە بگاتە لای، ئەلیشەع بە پیرەکانی گوت: «بینیتان چۆن ئەو پیاوکوژە کەسێکی ناردووە هەتا سەرم بپەڕێنێت؟ ببینن، کاتێک پیاوەکە گەیشت، دەرگاکە دابخەن و نەهێڵن دەرگاکە بکاتەوە. من دڵنیام پاشا خۆی لەدوای ئەوەوە دێت.»
33هێشتا قسەی لەگەڵ دەکردن نێردراوەکە گەیشتە لای، لەدوای ئەویش پاشا گەیشت. پێی گوتن: «ئەو بەڵایە لەلایەن یەزدانەوەیە. ئیتر بۆچی زیاتر چاوەڕێی یەزدان بکەم؟»
