Мудрые изречения 23 – CARST & APSD-CEB

Священное Писание (Восточный перевод), версия для Таджикистана

Мудрые изречения 23:1-35

1Когда ты садишься есть с правителем,

внимательно смотри, что23:1 Или: «кто». перед тобой;

2приставь себе к горлу нож,

если ты обжорству привержен.

3Лакомств его не желай,

потому что пища эта обманчива.

4Не изводи себя погоней за богатством;

имей мудрость остановиться.

5Бросишь взгляд на богатство – а его уж нет,

ведь оно непременно расправит крылья

и, как орёл, улетит в небеса.

6Не ешь в доме у того, кто скуп23:6 Букв.: «у имеющего дурной глаз». На языке иудеев это выражение было фразеологическим оборотом, обозначающим жадного или завистливого человека (см. Мат. 20:15).,

и лакомств его не желай,

7ведь такой человек всегда думает о своих расходах23:7 Или: «ведь каковы мысли у человека, таков он и есть»..

«Ешь и пей», – скажет тебе,

а на уме не то.

8Вырвет тебя тем малым, что съешь,

и твои похвалы пропадут впустую.

9Не говори с глупцом:

мудрости слов твоих он не оценит.

10Не передвигай древней межи,

не посягай на поля сирот,

11потому что Защитник их крепок;

Он вступится в их дело против тебя.

12Предай своё сердце учению

и уши – словам познания.

13Не оставляй без наказания ребёнка;

розгой его накажешь – и спасёшь от смерти.

14Наказывай его розгой –

и спасёшь его от мира мёртвых.

15Сын мой, если сердце твоё будет мудрым,

то и моё сердце возрадуется;

16вся душа моя возликует,

когда уста твои скажут верное.

17Не давай сердцу завидовать грешникам,

но всегда пребывай в страхе перед Вечным.

18Нет сомнений: есть у тебя будущее,

и надежда твоя не погибнет.

19Слушай, сын мой, и будь мудрым,

и храни своё сердце на верном пути.

20Не будь среди тех, кто упивается вином

и объедается мясом,

21ведь пьяницы и обжоры обеднеют,

и сонливость оденет их в лохмотья.

22Слушайся отца, который дал тебе жизнь,

и не презирай матери, когда она состарится.

23Покупай истину и не продавай её;

приобретай мудрость, наставления и разум.

24Отец праведника будет ликовать;

родивший мудрого сына будет радоваться о нём.

25Пусть отец твой и мать порадуются;

пусть родившая тебя возликует!

26Предай мне сердце своё, сын мой;

пусть глаза твои наблюдают за моими путями23:26 Или: «радуются моим путям»..

27Ведь блудница – глубокая яма,

и чужая жена – узкий колодец.

28Как разбойник в засаде, она сторожит

и среди мужчин умножает изменников.

29У кого горе? У кого скорбь?

У кого раздор? У кого жалобы?

У кого синяки без причины?

У кого красные глаза?

30У тех, кто засиживается за вином,

кто повадился пробовать вино приправленное.

31Не гляди, что вино рубиновое,

что в чаше искрится

и пьётся легко!

32Потом оно, как змея, укусит,

ужалит, как гадюка.

33Глаза твои будут видеть странные вещи23:33 Или: «Будешь засматриваться на чужих женщин».,

а разум – придумывать дикое.

34Ты будешь как лежащий на корабле средь моря,

как спящий на верху мачты.

35«Били меня, – будешь говорить, – а больно мне не было;

колотили меня, а я и не чувствовал!

Когда же я проснусь,

чтобы снова напиться?»

Ang Pulong Sa Dios

Panultihon 23:1-35

‒ 6 ‒

1Kon mokaon ka uban sa usa ka pangulo, pagbantay pag-ayo sa imong lihok. 2Kon kusog kang mokaon, pugngi ang imong kaugalingon. 3Ayaw kaibog sa lamiang pagkaon nga iyang gidalit, kay basig gipanid-an niya ang imong pamatasan.

‒ 7 ‒

4Ayaw hagoa ang imong kaugalingon sa labihang pagpaninguha nga maadunahan. Pagkat-on hinuon sa pagpugong sa kaugalingon ug sa paghunahuna kon unsay ensakto. 5Ang bahandi mawala sa usa lang ka pagpamilok, nga daw sa aduna kini pako ug molupad palayo sama sa agila.

‒ 8 ‒

6Ayaw pagkaon ni kaibog sa pagkaon nga giandam sa kuripot nga tawo, bisan ug lamian pa kini. 7Kay ang tawo nga sama niana maniid kon unsa kadaghan imong gikaon.23:7 Kay… gikaon: Dili klaro ang buot ipasabot niini sa Hebreo nga teksto. Moingon siya, “Sige, kaon pa.” Apan dili diay kinasingkasing ang iyang gisulti. 8Busa isuka mo ang imong gikaon ug sayang lang ang imong mga pagdayeg kaniya.

‒ 9 ‒

9Ayaw pakigsulti sa mga buang-buang, kay bisag puno sa kaalam ang imong isulti wala lang gihapon kini pulos alang kanila.

‒ 10 ‒

10Ayaw iloga ang yuta sa mga ilo pinaagi sa pagbalhin sa karaan nga mga muhon niini. 11Kay ang Ginoo mao ang ilang gamhanan nga tigpanalipod. Siya ang molaban kanila batok kanimo.

‒ 11 ‒

12Pamati kon ginatul-id ang imong pamatasan aron makakat-on ka.

‒ 12 ‒

13-14Ayaw pagduhaduha sa pagdisiplina sa imong anak. Ang pagbunal dili makapatay kaniya, makaluwas pa hinuon kini kaniya gikan sa kamatayon.

‒ 13 ‒

15-16Anak, malipay gayod ako kon magmaalamon ka ug kon husto ang imong ginapamulong.

‒ 14 ‒

17Ayaw kasina sa mga makasasala; tahora hinuon sa kanunay ang Ginoo. 18Ug siguro gayod nga may maayo kang kaugmaon, ug dili mapakyas ang imong mga tinguha.

‒ 15 ‒

19Anak, pamati sa mga ginapanudlo ko kanimo. Pagmaalamon ug sunda ang husto nga dalan. 20-21Ayaw sunda ang mga palahubog ug ang mga hangol ug kaon, kay kanang klaseha sa mga tawo daling mapobre. Sige lang silag katulog, ug magkagidlay sila sa kaulahian.

‒ 16 ‒

22Paminaw sa imong ginikanan nga maoy nagpakatawo kanimo ug ayaw sila bugalbugali kon tigulang na sila. 23Paninguhaa nga maangkon mo ang kamatuoran, kaalam, saktong pamatasan, ug maayong panabot. Ug ayaw gayod kini ibaylo sa bisan unsang butang. 24-25Malipay gayod ang imong ginikanan kon matarong ka ug maalamon. Ikalipay nila nga sila nahimong imong amahan ug inahan.

‒ 17 ‒

26Anak, pamati pag-ayo kanako, ug sunda ang akong pagkinabuhi. 27Kay ang babayeng nagabaligya sa iyang dungog makadaot kanimo sama sa lawom kaayo nga bangag. 28Sama siya sa tulisan nga mag-atang ug mabiktima, ug siya ang hinungdan sa pagluib sa daghang mga bana sa ilang mga asawa.

‒ 18 ‒

29Kinsay tawo nga miserable? Kinsay palaaway? Kinsay reklamador? Kinsay makulatahan nga mahimo ra untang likayan? Kinsay kanunayng magpula ang mata? 30Siya ang tawo nga palahubog, ug mahiligon sa pagtilaw sa nagkalain-laing matang sa bino. 31Ayaw pagpadani sa isog nga bino, nga makalaway tan-awon sulod sa baso, ug daw kalami imnon. 32Kay pagkahuman mo ug inom niini, bation mo nga daw sa gipaak ka sa malala nga bitin, 33ug bisan unsa na lay imong makita, ug dili ka na makahunahuna ug maayo. 34Paminaw mo morag nagsakay kag barko ug naghigda ibabaw sa palo.23:34 palo: taas nga kahoy diin nahigot ang layag sa barko. 35Moingon ka, “May mibunal ug misumbag kanako, apan wala ako makabatig sakit. Kanus-a pa kaha ako mahuwasi aron makainom na pod ko?”