1«Внимайте, небеса, я буду говорить;
слушай, земля, слова моих уст.
2Пусть польётся моё учение, словно дождь,
пусть сойдут мои слова, как роса,
словно ливень на зелень,
как дождь на побеги.
3Имя Вечного провозглашу,
славьте величие нашего Бога!
4Он – скала, Его дела совершенны,
все Его пути праведны.
Верен Всевышний, не творящий неправды,
Он праведен и честен.
5Перед Ним они развратились,
и не дети они Ему,
но род упрямый и извращённый,
к своему стыду.
6Так ли воздаёте вы Вечному,
народ безрассудный и глупый?
Разве Он не Отец, не Творец твой,
Тот, Кто создал, основал тебя?
7Вспомни древние дни;
подумай об ушедших поколениях.
Спроси своего отца, и он скажет тебе,
своих старейшин, и они объяснят тебе:
8когда Высочайший давал народам их наследие,
когда Он разделил весь человеческий род,
Он поставил пределы народов
по числу сынов Исроила32:8 Или: «сынов Всевышнего»..
9Ведь доля Вечного – народ Исроила,
потомки Якуба – наследственный удел Его.
10В пустынной земле Он его нашёл,
в степи печальной и дикой.
Ограждал его, пёкся о нём;
хранил его, как зеницу Своего ока.
11Как орёл защищает своё гнездо32:11 Или: «учит своих птенцов летать».
и парит над своими птенцами,
простирает свои крылья, берёт птенцов
и несёт на своих перьях,
12так Вечный один его вёл;
чужого бога не было с Ним.
13Он вознёс его на высоты земли
и питал плодами полей.
Он кормил его мёдом из сот,
что в скалистых расщелинах,
и маслом из оливкового дерева,
что растёт на каменистой почве,
14творогом и молоком от стада и отары
и упитанными ягнятами и козлами,
лучшими баранами Бошона
и отборной пшеницей.
Ты пил вино, кровь винограда.
15Исроил32:15 Букв.: «Иешурун» – это слово переводится как «праведный» и является другим, поэтическим именем Исроила. То же в 33:5, 26. растолстел и стал упрям;
растолстел, обрюзг и разжирел.
Он оставил Всевышнего, Который создал его,
и отверг Скалу своего спасения.
16Они возбудили в Нём ревность чужими богами
и разгневали Его мерзкими идолами.
17Они приносили жертвы демонам, а не Всевышнему –
богам, которых не знали,
богам, появившимся недавно,
богам, которых ваши предки не боялись.
18Вы покинули Скалу, родившую вас;
вы забыли Всевышнего, создавшего вас.
19Вечный увидел это и отверг их,
так как разгневался на Своих сыновей и дочерей.
20„Я скрою от них Своё лицо, – сказал Он, –
и увижу, каков будет их конец;
потому что они – извращённый род,
неверные дети.
21Они пробудили во Мне ревность тем, что не Бог,
и разгневали Меня ничтожными идолами.
Я пробужу в них ревность теми, кто не Мой народ;
Я разгневаю их невежественными язычниками;
22потому что от Моего гнева запылал огонь,
что жжёт до дна мира мёртвых.
Он пожрёт землю и её урожаи
и подожжёт основания гор.
23Я соберу на них беды,
выпущу в них свои стрелы.
24Я пошлю на них опустошительный голод,
истребляющий мор и смертельную заразу;
Я пошлю на них хищных зверей,
ядовитых змей, что ползают в прахе.
25На улицах меч лишит их детей,
в их домах будет царить ужас.
Будут гибнуть юноши и девушки,
младенцы и седовласые старики.
26Я сказал бы: рассею их
и изглажу их память из человеческого рода,
27если бы не опасался насмешек врагов,
чтобы противники не возомнили
и не сказали: «Нашей руки торжество;
не Вечный совершил всё это»“.
28Это народ, потерявший рассудок,
нет у них разума.
29О, если бы они были мудры,
то понимали бы это
и уразумели, какой их ждёт конец!
30Как мог бы один человек преследовать тысячу
или двое обратить в бегство десять тысяч,
если бы их Скала не отступилась от них,
если бы Вечный их не выдал?
31Ведь скала врагов не такова, как наша Скала:
даже наши враги сами признают это.
32Их виноград с лозы Содома
и с полей Гоморры.
Их плоды полны яда,
а их гроздья – горечи.
33Их вино – яд змей,
смертельный яд кобр.
34„Я сокрыл злые дела их врагов, – говорит Вечный, –
и запечатал их в своих кладовых.
35Предоставьте месть Мне, Я воздам.
Придёт время, поскользнутся ноги врага;
день их бедствия близок,
и участь их поспешает“.
36Вечный будет судить Свой народ
и пожалеет Своих рабов,
когда увидит, что исчезла их сила
и не осталось никого: ни раба, ни свободного.
37И скажет Он: „Где же их боги,
та скала, за которой они укрывались?
38Боги, которые ели жир их жертв,
пили вино их жертвенных возлияний?
Пусть восстанут, чтобы помочь вам!
Пусть дадут вам покров!
39Смотрите же ныне, что только Я Бог32:39 Букв.: «Я, Я есть Он».,
и нет Бога, кроме Меня.
Я умерщвляю и оживляю,
Я ранил, и Я исцелю,
и никто не может избавить от Моей руки.
40Я поднимаю руку к небу и объявляю:
Верно, как и то, что Я живу вовеки, –
41когда отточу Свой сияющий меч
и рука Моя примет его для суда,
Я отомщу Моим противникам
и воздам тем, кто Меня ненавидит.
42Я напою Мои стрелы кровью,
а Мой меч будет пожирать плоть,
кровь павших и пленных,
головы вражеских вождей“.
43Радуйтесь, народы, вместе с Его народом32:43 Или: «Обрадуйте Его народ, о народы». В некоторых рукописях: «Радуйтесь, небеса, вместе с Ним; пусть все ангелы Всевышнего поклонятся Ему! Радуйтесь, народы, вместе с Его народом; пусть посланники Всевышнего возвещают о Его могуществе!»,
потому что Он отомстит за кровь Своих рабов;
отомстит Он Своим врагам,
очистит Свою землю и Свой народ».
44Мусо пришёл с Иешуа, сыном Нуна, и произнёс народу все слова этой песни. 45Сказав эти слова всему Исроилу, Мусо 46добавил:
– Примите к сердцу все слова, которые я торжественно возвестил вам сегодня, чтобы вы велели своим детям прилежно слушаться всех слов этого Закона. 47Для вас это не пустые слова, в них – ваша жизнь. Они дадут вам долго жить на земле, в которую вы переходите за Иордан, чтобы овладеть ею.
48В тот же день Вечный сказал Мусо:
49– Поднимись на горную цепь Аварим, на гору Нево в Моаве, напротив Иерихона, и осмотри Ханон, землю, которую Я отдаю во владение исроильтянам. 50На этой горе, на которую ты поднимешься, ты умрёшь и присоединишься к своему народу так же, как твой брат Хорун умер на горе Ор и присоединился к своему народу. 51Это случится из-за того, что вы оба изменили Мне у вод Меривы-Кадеша, в пустыне Цин, на глазах у исроильтян, и из-за того, что вы не отстаивали Мою святость среди них32:51 См. Чис. 20:1-13.. 52Поэтому ты увидишь землю, которую Я даю народу Исроила, только на расстоянии – ты не войдёшь в неё.
Het lied van Mozes
1‘Luister, hemelen en aarde, luister naar wat ik zeg!
2Mijn woorden zullen op u vallen als de zachte regen en de dauw, als regensluiers op het gras en als regensluiers op het jonge groen.
3Ik wil de grootheid van de Here uitroepen en van zijn glorie vertellen.
4Hij is de Rots, zijn daden zijn volmaakt. Alles wat Hij doet, is rechtvaardig en goed. Hij is God, een God die trouw is, zonder bedrog, Hij is de Rechtvaardige.
5Maar Israël is ontrouw geworden. Haar zonde is een schandvlek en zij behoort niet langer aan Hem toe. Het is een koppig en ontaard geslacht.
6Behandelt u de Here zo, dwaas en onwijs volk? Is God dan niet uw Vader? Heeft Hij u niet gemaakt? Heeft Hij u niet voorbereid en sterk gemaakt?
7Denk toch eens terug aan heel lang geleden, vraag het uw vader of een oudere man. Zij zullen u ervan vertellen.
8Toen God de wereld tussen de volken verdeelde, gaf Hij elk een vast gebied. Hij stelde de grenzen vast naar het getal van de zonen van Israël.
9Maar Israël behoort de Here toe, het is het erfdeel van de Here!
10Hij beschermde Israël in de wildernis, in een streek die huilt van eenzaamheid, als zijn eigen oogappel.
11Hij spreidde zijn vleugels over Israël uit, net als een arend zijn jongen op de vleugels neemt en zo beschermt. Zo doet de Here met zijn volk, de Israëlieten!
12Toen de Here hun enige leider was en zij geen andere goden aanbaden,
13gaf de Here vruchtbare heuveltoppen aan hen en golvende, vruchtbare velden. Honing uit de rotsen en olie uit het keiharde gesteente.
14Hij gaf hun melk en vlees—van de beste schapen en rammen van Basan en van geiten—en het beste deel van de tarwe. Zij dronken fonkelende wijn, heerlijk druivenbloed.
15Maar het rechtschapen Israël werd dik en vetgemest en kwam in verzet. In de overvloed vergat het zijn God en keerde de Rots van zijn behoud de rug toe.
16Israël ging andere goden achterna en wekte zo de toorn van de Here op, want Hij is een jaloerse God.
17Het volk bracht offers aan boze geesten, nieuwe goden die nog nooit eerder waren aanbeden.
18De Israëlieten hadden geen oog meer voor de Rots die hen had gesteund en vergaten dat God hen had gemaakt.
19De Here zag wat zij deden en werd daardoor zo gekrenkt dat Hij Zich van zijn kinderen afkeerde.
20Hij zei: “Ik trek Mij van hen terug, dan zullen we eens zien wat van hen terechtkomt! Want zij zijn door en door slecht, trouw kennen ze niet.
21Zij hebben Mij diep beledigd en jaloers gemaakt op hun afgoden, die geen goden zijn. Nu zal Ik hen op mijn beurt beledigen en jaloers maken op een volk dat geen volk is, Ik maak u kwaad op een volk dat geen inzicht heeft.
22Want mijn toorn is een brandend vuur, dat tot de bodem van de hel reikt. Het zal de aarde en alle gewassen die erop groeien, verteren en alle bergen op aarde in vuur en vlam zetten.
23Ik zal rampen over hen uitstorten en hen met mijn pijlen neerschieten.
24Ik zal hen laten vermageren door honger, brandende koorts en dodelijke ziekten. Ik zal wilde beesten op hen loslaten om hen met hun tanden te verscheuren en venijnige slangen die door het stof kruipen.
25Buitenshuis zaait de oorlog verwoesting en binnenshuis heerst de angst voor de dood. Niemand wordt ontzien, man noch vrouw, jong noch oud.
26Ik had besloten hen te verspreiden over verre landen, zodat zelfs de herinnering aan hen zou verdwijnen.
27Maar toen bedacht Ik: ‘Mijn vijanden zullen leedvermaak hebben en zeggen: Israël is door onze kracht vernietigd! Het was niet de Here die dat deed.’ ”
28Israël is een dwaas volk zonder enig verstand.
29Ach, Ik zou willen dat de Israëlieten wijs waren! Konden zij het maar begrijpen! Wisten zij maar wat hun te wachten staat!
30Hoe zou één enkele vijand duizend van hen kunnen achtervolgen, hoe zouden twee vijanden tienduizend van hen op de vlucht kunnen jagen als hun Rots hen niet alleen had gelaten?
31Want de rots van andere volken lijkt in de verste verte niet op onze Rots, gebeden tot hun goden zijn waardeloos.
32Zij doen hetzelfde als de mannen van Sodom en Gomorra: hun daden zijn zo bitter als vergif.
33Hun wijn is slangengif.
34Maar Israël is mijn eigen volk, als een kostbaar juweel weggeborgen in mijn schatkamers.
35Ik zal wraak nemen, Ik zal het kwaad vergelden. Israëls lot staat vast en het zal spoedig met het volk gedaan zijn.
36De Here zal zijn volk recht doen en begrip tonen als de krachten van de mensen zijn uitgeput, als meester en knecht niet meer verder kunnen.
37Dan zal de Here vragen: “Waar zijn hun goden, de rotsen waarop zij vertrouwden?
38Waar zijn nu die goden aan wie zij hun vet en wijn offerden? Laten die goden opstaan en aantonen dat zij hen kunnen helpen.
39Ziet u dan niet dat alleen Ik God ben? Ik dood en Ik maak weer levend. Ik verwond en Ik genees. Er is niemand die iets uit mijn macht kan bevrijden.
40-41 Ik hef mijn hand naar de hemelen en zweer bij Mijzelf: zo waar als Ik eeuwig leef, Ik zal mijn bliksemend zwaard slijpen en Mij wreken op mijn tegenstanders en op hen die Mij haten.
42Mijn pijlen zullen dronken zijn van het bloed. Mijn zwaard zal het vlees verslinden van verslagenen en gevangenen, van de hoofden van de vijand.”
43Volken van de wereld, wees blij met het volk van God! Want Hij wreekt het bloed van zijn dienaren en Hij wreekt zich op zijn tegenstanders. Zo verzoent Hij zijn land en zijn volk.’
44-47Toen Mozes en Jozua alle woorden van het lied aan het volk hadden doorgegeven, zei Mozes tegen de aanwezigen: ‘Onthoud en overdenk de wetten die ik u heb gegeven. Geef ze aan uw kinderen door! Want deze wetten zijn niet alleen maar een verzameling woorden: zij zijn uw hele leven! Door ze te gehoorzamen, zult u lang en voorspoedig leven in het land dat aan de overzijde van de Jordaan ligt en dat u zo dadelijk in bezit gaat nemen.’
48-50Nog diezelfde dag zei de Here tegen Mozes: ‘Ga naar de berg Nebo in het Abarim-gebergte tegenover Jericho, in het land Moab. Beklim de top en kijk dan uit over Kanaän, het land dat Ik het volk Israël ga geven. Nadat u het land hebt gezien, zult u sterven en zult u zich met uw voorouders verenigen, net zoals uw broer Aäron die stierf op de berg Hor. 51-52 Want u was Mij ontrouw te midden van het volk Israël bij uw de bronnen van Meriba, dichtbij Kades in de woestijn Sin. Aan uw voeten zult u het land zien liggen dat Ik het volk Israël geef, maar u mag het niet binnengaan.’
