Иоахаз – царь Исраила
1На двадцать третьем году правления иудейского царя Иоаша, сына Охозии, царём Исраила стал Иоахаз, сын Иеву, и правил в Самарии семнадцать лет. 2Он делал зло в глазах Вечного, следуя грехам Иеровоама, сына Невата, к которым тот склонил Исраил, и не отворачивался от них. 3Гнев Вечного вспыхнул на Исраил, и долгое время Он держал их во власти Хазаила, царя Сирии, и его сына Бен-Адада13:3 Это Бен-Адад III, правивший Сирией в начале VIII в. до н. э..
4Но Иоахаз взмолился Вечному, и Вечный услышал его, ведь Он видел, как жестоко царь Сирии притесняет Исраил. 5Вечный дал Исраилу избавителя, и Исраил вышел из-под власти Сирии. Исраильтяне стали жить в мире, как и прежде. 6И всё же они не отвернулись от грехов дома Иеровоама, к которым тот склонил Исраил, но оставались в них. Да и столб Ашеры13:6 Столб Ашеры – культовый символ вавилонско-ханаанской богини Ашеры. Ашера считалась матерью богов и людей, владычицей моря и всего сущего. продолжал стоять в Самарии.
7От войска Иоахаза не осталось ничего, кроме пятидесяти всадников, десяти колесниц и десяти тысяч пеших воинов, потому что царь Сирии истребил остальных, уподобив их пыли во время молотьбы.
8Прочие события царствования Иоахаза, всё, что он сделал, и его свершения записаны в «Книге летописей царей Исраила». 9Иоахаз упокоился со своими предками и был похоронен в Самарии. И царём вместо него стал его сын Иоаш.
Иоаш – царь Исраила
10На тридцать седьмом году правления Иоаша, царя Иудеи, царём Исраила стал Иоаш, сын Иоахаза, и правил в Самарии шестнадцать лет. 11Он делал зло в глазах Вечного и не отвернулся ни от одного из грехов Иеровоама, сына Невата, к которым тот склонил Исраил. Он оставался в них.
12Прочие события царствования Иоаша, всё, что он сделал, и его свершения, включая войну против Амасии, царя Иудеи, записаны в «Книге летописей царей Исраила».
13Иоаш упокоился со своими предками, и Иеровоам сменил его на престоле. Иоаш был похоронен в Самарии с царями Исраила.
Смерть Елисея
14Елисей был смертельно болен. Иоаш, царь Исраила, пришёл навестить его и плакал над ним.
– Отец мой! Отец мой! – восклицал он. – Колесница и конница Исраила!
15Елисей сказал:
– Достань лук и стрелы, – и он сделал это.
16– Возьми лук в руки, – сказал он царю Исраила.
Когда тот взял лук, Елисей положил руки на руки царя Исраила.
17– Открой восточное окно, – сказал он, и тот открыл его.
– Стреляй! – сказал Елисей, и тот выстрелил.
– Стрела победы Вечного, стрела победы над Сирией! – сказал Елисей. – Ты будешь бить сирийцев при городе Афеке, пока не разобьёшь их.
18Затем он сказал:
– Возьми стрелы, – и царь взял их.
Елисей сказал ему:
– Бей ими по земле.
Он ударил три раза и остановился.
19Пророк разгневался на него и сказал:
– Ты должен был бы ударить по земле пять или шесть раз, тогда ты побил бы Сирию полностью. А теперь ты разобьёшь её только три раза.
20Елисей умер и был похоронен.
Позже разбойники из Моава повадились вторгаться в страну каждую весну. 21Однажды во время похорон одного человека исраильтяне увидели банду разбойников и бросили покойника в гробницу Елисея. Когда мёртвое тело коснулось костей Елисея, тот человек ожил и встал на ноги.
Исполнение последнего пророчества Елисея
22Хазаил, царь Сирии, притеснял Исраил во все дни царствования Иоахаза. 23Но Вечный был милостив к ним, жалел их и заботился о них ради священного соглашения с Ибрахимом, Исхаком и Якубом. Он и теперь не хотел истребить их или прогнать от Себя.
24Хазаил, царь Сирии, умер, и его сын Бен-Адад стал царём вместо него. 25И Иоаш, сын Иоахаза, отнял у Бен-Адада, сына Хазаила, те города, которые тот отвоевал у его отца Иоахаза. Три раза Иоаш разбивал его и возвращал исраильские города.
پاشایەتی یەهۆئاحاز
1لە ساڵی بیست و سێیەمی پاشایەتی یۆئاشی کوڕی ئەحەزیای پاشای یەهودا، یەهۆئاحازی کوڕی یێهو بۆ ماوەی حەڤدە ساڵ لە سامیرە پاشایەتی ئیسرائیلی کرد. 2لەبەرچاوی یەزدان خراپەکاری کرد، بەدوای گوناهەکانی یارۆڤعامی کوڕی نەڤات کەوت و هەمان گوناهی ئەوی کرد کە بەهۆیەوە وای کردبوو ئیسرائیل گوناه بکات، لێی لا نەدا. 3ئیتر تووڕەیی یەزدان بەسەر ئیسرائیلدا جۆشا، ماوەیەکی درێژ لەژێر دەسەڵاتی حەزائێلی پاشای ئارام و بەن‌هەدەدی کوڕی هێشتنییەوە.
4ئینجا یەهۆئاحاز لە یەزدان پاڕایەوە و یەزدانیش گوێی لێ گرت، چونکە بینی چۆن پاشای ئارام ئیسرائیل دەچەوسێنێتەوە. 5یەزدان ڕزگارکەرێکی دایە ئیسرائیل، لەژێر دەستی ئارامییەکان ڕزگار بوون و وەک جاران لەناو ماڵەکانیان نیشتەجێ بوون. 6بەڵام خۆیان لە گوناهەکانی بنەماڵەی یارۆڤعام لانەدا، هەمان گوناهی ئەویان کرد کە بەهۆیەوە وای کردبوو ئیسرائیل گوناه بکات، لەسەری بەردەوام بوون، هەروەها ستوونە ئەشێراکەش13:6 ستوونە ئەشێرا: هێمای خواژنە. بڕوانە یەکەم پاشایان 11:5. لە سامیرە لە جێی خۆی ماوە.
7یەهۆئاحاز سوپای بۆ نەمابووەوە، جگە لە پەنجا سوار و دە گالیسکە و دە هەزار پیادە، چونکە پاشای ئارام لەناویبردبوون و وەک خۆڵی ژێر پێی لێکردبوون.
8ڕووداوەکانی دیکەی پاشایەتی یەهۆئاحاز و هەموو ئەوەی کردی و هەموو دەستکەوتەکانی لە پەڕتووکی کاروباری ڕۆژانەی پاشاکانی ئیسرائیل تۆمار کراون. 9یەهۆئاحاز لەگەڵ باوباپیرانی سەری نایەوە و لە سامیرە ناشتیان. ئیتر یەهۆئاشی کوڕی لەدوای خۆی بوو بە پاشا.
پاشایەتی یەهۆئاش
10لە ساڵی سی و حەوتەمی پاشایەتی یۆئاشی پاشای یەهودا، یەهۆئاشی کوڕی یەهۆئاحاز بۆ ماوەی شازدە ساڵ لە سامیرە پاشایەتی ئیسرائیلی کرد. 11لەبەرچاوی یەزدان خراپەکاری کرد، لە هیچ یەکێک لە گوناهەکانی یارۆڤعامی کوڕی نەڤات لای نەدا، هەمان گوناهی ئەوی کرد کە بەهۆیەوە وای کردبوو ئیسرائیل گوناه بکات، بەڵکو لەسەریان بەردەوام بوو.
12ڕووداوەکانی دیکەی پاشایەتی یەهۆئاش و هەموو ئەوەی کردی و پاڵەوانییەکەی کە چۆن لە دژی ئەمەسیای پاشای یەهودا جەنگا لە پەڕتووکی کاروباری ڕۆژانەی پاشاکانی ئیسرائیل تۆمار کراون. 13یەهۆئاش لەگەڵ باوباپیرانی سەری نایەوە و یارۆڤعام لەسەر تەختەکەی دانیشت، یەهۆئاشیش لە سامیرە نێژرا، لەگەڵ پاشاکانی ئیسرائیل.
14ئەلیشەعیش نەخۆش کەوت بەو نەخۆشییەی کە پێی مرد، جا یەهۆئاشی پاشای ئیسرائیل چووە خوارەوە بۆ لای و لەسەری گریا و گوتی: «باوکە ڕۆ! باوکە ڕۆ! ئەی گالیسکەی ئیسرائیل و سوارەکانی!»
15ئەلیشەعیش پێی گوت: «کەوانێک و چەند تیرێک هەڵگرە.» ئەویش کەوانێک و چەند تیرێکی هەڵگرت. 16بە پاشای ئیسرائیلی گوت: «دەستت لەسەر کەوانەکە دابنێ.» ئەویش دەستی دانا، ئەلیشەعیش دەستی خستە سەر دەستی پاشا.
17ئینجا گوتی: «پەنجەرەکەی ڕووەو ڕۆژهەڵات بکەوە.» ئەویش کردییەوە. ئەلیشەع گوتی: «بیهاوێ!» ئەویش هاویشتی. ئەلیشەع گوتی: «ئەمە تیری سەرکەوتنە لە یەزدانەوە، تیری سەرکەوتنە بە سەر ئارام، لە ئەفێق بە تەواوی ئارامییەکان لەناودەبەیت.»
18هەروەها گوتی: «تیرەکان ببە.» پاشاکەش بردنی، ئینجا ئەلیشەع بە پاشای ئیسرائیلی گوت: «لە زەوییەکە بدە.» ئەویش سێ جار لێیدا و وەستا. 19جا پیاوەکەی خودا لێی تووڕە بوو و گوتی: «دەبووایە پێنج یان شەش جار لە زەوییەکەت بدایە، ئینجا بە تەواوی لە ئارامت دەدا هەتا لەناودەچوون، ئێستاش تەنها سێ جار لە ئارام دەدەیت.»
20پاشان ئەلیشەع مرد و ناشتیان.
چەتەکانی مۆئاب هەموو بەهارێک دەهاتنە ناو خاکەکە. 21جارێکیان کاتێک هەندێک ئیسرائیلی پیاوێکیان دەناشت، لەناکاو کۆمەڵێک چەتەیان بینی، ئیتر تەرمی پیاوەکەیان فڕێدایە ناو گۆڕەکەی ئەلیشەع. جا کە پیاوەکە بەر ئێسقانەکانی ئەلیشەع کەوت، زیندوو بووەوە و هەستایەوە سەر پێیەکانی.
22حەزائێلی پاشای ئارامیش بە درێژایی سەردەمی یەهۆئاحاز ئیسرائیلی چەوساندەوە. 23بەڵام یەزدان لەگەڵیان میهرەبان و بە بەزەیی بوو، لەبەر پەیمانەکەی لەگەڵ ئیبراهیم و ئیسحاق و یاقوب ئاوڕی لێ دانەوە. هەتا ئەم کاتە نەیدەویست ڕیشەکێشیان بکات و دووریان بخاتەوە.
24پاشان حەزائێلی پاشای ئارام مرد و بەن‌هەدەدی کوڕی لەدوای خۆی بوو بە پاشا. 25ئینجا یەهۆئاشی کوڕی یەهۆئاحاز گەڕایەوە و بە جەنگ شارۆچکەکانی لە دەست بەن‌هەدەدی کوڕی حەزائێل وەرگرتەوە، ئەوەی لە دەستی یەهۆئاحازی باوکی بردبووی، یەهۆئاش سێ جار بەزاندی و شارۆچکەکانی ئیسرائیلی گەڕاندەوە.
