Судьи 9 – CARS & LCB

Священное Писание

Судьи 9:1-57

Ави-Малик

1Ави-Малик, сын Иеруб-Баала, пришёл к братьям своей матери в Шехем и сказал им и всему клану своей матери:

2– Спросите всех жителей Шехема: «Что для вас лучше, чтобы вами правили все семьдесят сыновей Иеруб-Баала или всего лишь один?» Помните, что я ваша плоть и кровь.

3Когда братья его матери пересказали всё это жителям Шехема, те склонились на сторону Ави-Малика, потому что говорили: «Он наш брат». 4Они дали ему восемьсот сорок граммов9:4 Букв.: «семьдесят шекелей». серебра из храма Баал-Берита, и Ави-Малик нанял на них праздных и безрассудных людей, которые пошли за ним. 5Он пришёл в дом своего отца в Офре и убил семьдесят своих братьев, сыновей Иеруб-Баала, на одном камне. Но Иотам, самый младший сын Иеруб-Баала, спрятался и спасся. 6А все жители Шехема и Бет-Милло собрались у великого дерева в Шехеме и сделали Ави-Малика царём.

7Когда об этом рассказали Иотаму, он поднялся на вершину горы Геризим и закричал им:

– Послушайте меня, жители Шехема, чтобы и Всевышний послушал вас! 8Решили однажды деревья поставить над собою царя. Они сказали оливе: «Царствуй над нами». 9Но олива ответила: «Бросить ли мне своё масло – им славят богов и людей, – чтобы править деревьями?» 10Деревья сказали инжиру: «Ты приди, царствуй над нами». 11Но инжир им ответил: «Бросить ли мне свой плод – такой хороший и вкусный, – чтобы править деревьями?» 12Деревья сказали виноградной лозе: «Ты приди, царствуй над нами». 13Но лоза им ответила: «Бросить ли мне своё вино – оно веселит богов и людей, – чтобы править деревьями?» 14Тогда деревья сказали терновнику: «Ты приди, царствуй над нами». 15И терновник ответил деревьям: «Если вы и вправду хотите поставить меня над собою царём, то приходите, покойтесь в моей тени. Но если нет, то пусть выйдет из терновника пламя и пожрёт ливанские кедры».

16Итак, честно ли и достойно ли вы поступили, сделав Ави-Малика царём? По совести ли вы поступили с Иеруб-Баалом и его семьёй, так ли обошлись с ним, как он того заслуживает? 17Мой отец сражался за вас, рисковал жизнью, чтобы избавить вас от руки мадианитян, 18но сегодня вы восстали против семьи моего отца, убили семьдесят его сыновей на одном камне и сделали Ави-Малика, сына его рабыни, царём над жителями Шехема, потому что он ваш брат. 19Если сегодня вы поступили с Иеруб-Баалом и его семьёй честно и достойно, то радуйтесь за Ави-Малика, и пусть он радуется за вас! 20Но если нет, то пусть из Ави-Малика выйдет пламя и пожрёт вас, жители Шехема и Бет-Милло, и пусть из вас, жители Шехема и Бет-Милло, выйдет пламя и пожрёт Ави-Малика!

21И Иотам бежал и поселился в городе Беэре, потому что боялся своего брата Ави-Малика.

22Ави-Малик правил Исраилом три года. 23Но Всевышний наслал злого духа между Ави-Маликом и жителями Шехема, и жители Шехема не стали покоряться Ави-Малику. 24Это случилось, чтобы жестокость по отношению к семидесяти сыновьям Иеруб-Баала была наказана, и кровь их легла на их брата Ави-Малика и на жителей Шехема, которые помогли ему убить своих братьев. 25Жители Шехема из вражды к нему устраивали засады на горных вершинах, чтобы грабить каждого, кто проходит мимо, и об этом было донесено Ави-Малику.

26А в Шехем пришёл Гаал, сын Эведа, вместе со своими братьями, и жители Шехема доверились ему. 27Они вышли в поле, собирали виноград, давили его и праздновали. Они пошли в храм своего бога, ели и пили и проклинали Ави-Малика.

28Гаал, сын Эведа, сказал:

– Кто такой Ави-Малик и кто такие мы в Шехеме, чтобы подчиняться ему? Разве он не сын Иеруб-Баала и разве не Зевул его наместник? Служите людям Еммора, отца Шехема! Зачем нам служить Ави-Малику? 29Если бы только эти люди были у меня под началом! Тогда я избавился бы от Ави-Малика. Я бы сказал ему: «Собери своё войско и выходи!»

30Когда Зевул, правитель города, услышал слова Гаала, сына Эведа, он очень разгневался. 31Он тайно послал вестников к Ави-Малику, чтобы сказать ему:

– Гаал, сын Эведа, и его братья пришли в Шехем и настраивают город против тебя. 32Итак, приходи ночью со своими воинами и устрой в поле засаду. 33А утром, на рассвете, напади на город. Когда Гаал и его воины выйдут против тебя, делай с ними всё, что хочешь.

34И Ави-Малик вместе со всеми своими воинами отправился в путь, и они залегли в засаду у Шехема четырьмя отрядами. 35А Гаал, сын Эведа, вышел и стоял у входа в городские ворота как раз тогда, когда Ави-Малик и его воины выходили из засады.

36Увидев их, Гаал сказал Зевулу:

– Смотри, с горных вершин спускаются люди!

Зевул ответил:

– Тени от гор кажутся тебе людьми.

37Но Гаал вновь сказал:

– Смотри, с горы9:37 Букв.: «Табур-Эрец», что переводится как «пуп земли». Возможно, это была гора Геризим. спускаются люди, и один отряд идёт со стороны дуба прорицателей9:37 Или: «из Елон-Меоненина»..

38Зевул сказал ему:

– Где твоя похвальба, ты, говоривший: «Кто такой Ави-Малик, чтобы нам ему подчиняться?» Разве не этих людей ты высмеивал? Выходи же теперь и сразись с ними!

39И Гаал пошёл во главе жителей Шехема и сразился с Ави-Маликом. 40Ави-Малик погнался за ним, и Гаал побежал от него. Многие пали ранеными у самого входа в ворота. 41И Ави-Малик расположился в Аруме, а Зевул выгнал Гаала и его братьев из Шехема.

42На следующий день жители Шехема вышли в поле, и об этом донесли Ави-Малику. 43Он взял своих воинов, разделил их на три отряда и устроил в поле засаду. Увидев людей, которые выходили из города, он поднялся и напал на них. 44Ави-Малик и отряд, который был с ним, поспешили занять место у входа в городские ворота, а два отряда ринулись на тех, кто был в поле, и стали убивать их. 45Весь день Ави-Малик воевал с городом, пока не взял его и не перебил его жителей. После этого он сровнял город с землёй и засыпал это место солью.

46Услышав об этом, все жители, бывшие в Шехемской башне, вошли в убежище храма Баал-Берита9:46 Букв.: «Ил-Берит» – другое название Баал-Берита (см. ст. 4).. 47Когда Ави-Малику донесли, что они собрались там, 48он вместе со всеми своими воинами поднялся на гору Цалмон. Он взял топор, срубил несколько веток и положил их на плечи. Затем он приказал воинам, которые были с ним:

– Быстро делайте то же, что и я.

49И все его воины нарубили веток и пошли за Ави-Маликом. Они сложили их у убежища и подожгли его вместе с теми, кто в нём был. И все, кто был в Шехемской башне, около тысячи мужчин и женщин погибли.

50Затем Ави-Малик пошёл к Тевецу, осадил его и захватил. 51Но в городе была крепкая башня, и туда бежали все мужчины и женщины – все жители города. Они заперлись изнутри и поднялись на крышу башни. 52Ави-Малик пришёл к башне и напал на неё, но когда он приблизился к входу, чтобы поджечь её, 53одна женщина сбросила ему на голову обломок жёрнова и проломила ему череп.

54Он тотчас же подозвал своего оруженосца и сказал ему:

– Вытащи меч и убей меня, чтобы не говорили обо мне: «Его убила женщина».

Слуга пронзил его, и он умер. 55Увидев, что Ави-Малик умер, исраильтяне разошлись по домам.

56Так Всевышний воздал за зло, которое Ави-Малик сделал своему отцу, убив семьдесят своих братьев. 57Ещё Всевышний воздал за всё их зло жителям Шехема. Их постигло проклятие Иотама, сына Иеруб-Баала.

Luganda Contemporary Bible

Balam 9:1-57

19:1 Bal 8:31Abimereki mutabani wa Yerubbaali n’agenda e Sekemu eri baganda ba nnyina n’eri ab’ekika bonna, ab’ennyumba ya kitaawe, n’ennyumba ya nnyina n’abagamba nti, 29:2 Lub 29:14; Bal 8:30“Mubuuze kaakano ng’abatuuze b’e Sekemu bonna bawulira nti, ‘Kiki ekisingako obulungi? Batabani ba Yerubbaali bonna ensanvu okubafuganga oba omuntu omu y’aba abafuganga?’ Mujjukire nti ndi wa musaayi gwammwe.”

3Awo baganda ba nnyina ne bategeeza abatuuze b’e Sekemu ebintu ebyo byonna. Ab’e Sekemu ne basalawo okugoberera Abimereki nga bwe bagamba nti, “Muganda waffe.” 49:4 a Bal 8:33 b Bal 11:3; 2By 13:7Ne bamuwa ebitundu bya ffeeza ebya sekeri nsanvu9:4 ebitundu bya ffeeza ebya sekeri nsanvu byenkana gulaamu lunaana okuva mu ssabo lya Baaluberisi. Abimereki n’apangisa abayaaye n’abantu abataalina bya buvunaanyizibwa ne bamugoberera. 59:5 a nny 2; Bal 8:30 b 2Bk 11:2N’alaga mu nnyumba ya kitaawe mu Ofula n’addira baganda be, batabani ba Yerubbaali nsanvu n’abattira ku jjinja. Naye omu ku baana abo omuto ayitibwa Yosamu mutabani wa Yerubbaali, n’adduka ne yeekweka. 6Awo abatuuze bonna ab’e Sekemu n’e Besimiiro ne bakuŋŋaana ne batikkira Abimereki ng’ayimiridde okuliraana omuti omunene, ne bamufuula kabaka mu Sekemu.

79:7 Ma 11:29; 27:12; Yk 4:20Awo Yosamu bwe baamugamba ebigambo ebyo, n’alinnya ku ntikko y’olusozi Gerizimu n’ayogera mu ddoboozi ery’omwanguka ng’agamba nti, “Mumpulirize abatuuze b’e Sekemu, Katonda alyoke abawulirize. 8Emiti gy’agenda okulonda kabaka, ne gigamba omuzeyituuni nti, ‘Ba kabaka waffe.’ 9Naye omuzeyituuni ne gubaddamu nti, ‘Ndekeyo okuvaamu amafuta ag’omuzeeyituuni agampeesa balubaale n’abantu ekitiibwa, ŋŋende okuyuuguumya emiti?’ 10Awo ne giraga eri omutiini ne gigugamba nti, ‘Ggwe jjangu obeere kabaka waffe.’ 11Naye nagwo ne guddamu nti, ‘Ndekeyo okuvaamu obuwoomi n’ekibala ekirungi, ŋŋende okuyuuguumya emiti?’ 12Awo ne giraga eri omuzabbibu ne gigugamba nti, ‘Ggwe jjangu obeere kabaka waffe.’ 139:13 Mub 2:3Naye omuzabbibu ne gubaddamu nti, ‘Ndekeyo okuvaamu wayini asanyusa balubaale n’abantu, ŋŋende okuyuuguumya emiti?’ 14Awo emiti gyonna ne gigamba omweramannyo nti, ‘Jjangu obeere kabaka waffe.’ 159:15 a Is 30:2 b nny 20 c Is 2:13Awo omweramannyo ne gugamba emiti nti, ‘Bwe muba nga ddala munnonda okuba kabaka wammwe, mujje mwewogome mu kisiikirize kyange. Naye bwe kitaba kityo, omuliro guve mu mweramannyo gusaanyeewo emivule gy’omu Lebanooni.’

16“Kale nno obanga mwakola kya kitiibwa era mu mutima omulungi ne mufuula Abimereki kabaka, era bwe muba nga mwalaga obwenkanya eri Yerubbaali n’ennyumba ye, ne mumukola nga bwe kyamusaanira, 17kubanga kitange yabalwanirira, n’awaayo obulamu bwe, n’abawonya mu mukono gwa Midiyaani, 189:18 nny 5-6; Bal 8:30naye mmwe ne mujeemera ennyumba ya kitange ne muttira batabani be nsanvu ku jjinja limu, ne mufuula Abimereki omwana w’omuddu omukazi, kabaka w’abatuuze ab’omu Sekemu, kubanga ye muganda wammwe, 19era bwe muba nga mwakola kya kitiibwa era nga mwakikola mu mutima omulungi ne muyisa Yerubbaali n’ennyumba ye bwe mutyo, kale Abimereki asanyuke, era nammwe abasanyuse. 209:20 nny 15Naye bwe kitaba bwe kityo, omuliro guve mu Abimereki, gusaanyeewo abatuuze b’omu Sekemu n’ab’e Besimiiro, ate era omuliro guve mu batuuze ab’omu Sekemu ne mu Besimiiro gusaanyeewo Abimereki.”

21Oluvannyuma lw’ebyo, Yosamu n’adduka n’alaga e Beeri, n’abeera eyo olw’okutya muganda we Abimereki.

22Awo Abimereki n’afuga Isirayiri okumala emyaka esatu. 239:23 1Sa 16:14, 23; 18:10; 1Bk 22:22; Is 19:14; 33:1Katonda n’akyawaganya Abimereki n’abatuuze b’omu Sekemu, ne balya mu Abimereki olukwe, 249:24 a Kbl 35:33; 1Bk 2:32 b nny 56-57 c Ma 27:25Katonda ng’awoolera eggwanga olw’ekikolwa eky’okutta batabani ba Yerubbaali ensanvu, n’omusaayi gwabwe ng’aguteeka ku Abimereki muganda waabwe eyabatta ng’ayambibwako abatuuze b’omu Sekemu. 25Abatuuze b’omu Sekemu ne bassaawo abasajja ku nsozi babbenga era banyagululenga buli eyayitanga mu kkubo. Abimereki n’ategeezebwa.

26Awo Gaali mutabani wa Ebedi n’ajja ne baganda be mu Sekemu, abatuuze b’omu Sekemu, ne batanula okumwesiga. 279:27 a Am 9:13 b Bal 8:33Ne balaga mu nnimiro ne bakungula ezzabbibu zaabwe, ne basogola omubisi, n’oluvannyuma ne bakola embaga mu ssabo lya katonda waabwe, ne balya ne banywa ne bakolimira Abimereki. 289:28 a 1Sa 25:10; 1Bk 12:16 b Lub 34:2, 6Awo Gaali mutabani wa Ebedi n’ayogera nti, “Abimereki ye ani? Ab’omu Sekemu be baani okumuweereza? Si ye mutabani wa Yerubbaali, era Zebbuli si ye mumyuka we? Muweereze abantu ba Kamoli, kitaawe wa Sekemu. Lwaki tuweereza Abimereki? 299:29 2Sa 15:4Ani ayinza okumpa obuyinza okukulembera abantu bano, olwo ndyoke nziggyewo Abimereki? Era nzija kumusoomooza nga mugamba nti, ‘Kuŋŋaanya eggye lyo, otulumbe.’ ”

30Awo Zebbuli omukulu w’ekibuga bwe yawulira ebigambo bya Gaali mutabani wa Ebedi, n’asunguwala nnyo. 31N’aweereza ababaka eri Abimereki mu kyama okumugamba nti, “Laba Gaali mutabani wa Ebedi, ne baganda be bazze mu Sekemu. Basekeeterera ekibuga okukulwanyisa. 329:32 Yos 8:2Kaakano, ggwe jjangu mu kiro n’abasajja bo muteegere mu nnimiro. 339:33 1Sa 10:7Mu makya enjuba ng’evaayo, onoogolokoka n’olumba ekibuga. Onoomulumba ye n’abantu abali naye abajja okukulumba, ggwe olyoke obakole ekyo omukono gwo kye guteekeddwa okukola.”

34Awo Abimereki n’abasajja be ne bagolokoka mu kiro ne bagenda ne beekweka mu bibanja bina okumpi n’e Sekemu. 359:35 Zab 32:7; Yer 49:10Gaali mutabani wa Ebedi n’afuluma n’ayimirira mu mulyango gwa wankaaki w’ekibuga, ne Abimereki n’abasajja be nabo ne bavaayo gye baali beekwese.

36Awo Gaali bwe yabalaba, n’agamba Zebbuli nti, “Laba abantu nga bava ku nsozi waggulu!” Zebbuli n’amuddamu nti, “Ebisiikirize eby’ensozi by’olaba ng’abantu.” 37Naye Gaali n’ayogera nate nti, “Laba, abantu bajja nga bayitira mu muwaatwa gw’ensi, n’ekibinja ekimu kifuluma mu kkubo ery’omwera ogw’abafumu.”

389:38 nny 28-29Awo Zebbuli n’alyoka amugamba nti, “Biki bye wali oyogera bwe wagamba nti, ‘Abimereki ye ani ffe okumuweereza?’ Abo si be bantu be wanyooma? Kaakano genda obalwanyise.” 39Awo Gaali n’akulembera abatuuze b’omu Sekemu okulwanyisa Abimereki. 40Abimereki n’amugoba, ne Gaali n’amudduka, era bangi ne batuusibwako ebiwundu, era ne bagwa ku mulyango gwa wankaaki. 41Abimereki n’abeera mu Aluma. Zebbuli n’agoba Gaali ne baganda be mu Sekemu baleme kubeerangamu.

42Ku lunaku olwaddirira, Abimereki n’ategeezebwa ng’abantu bwe bagenda okulima. 439:43 Bal 7:16Awo n’addira abasajja be n’abaawulamu ebibinja bisatu, n’ateegera abantu mu nnimiro. Bwe yalaba ng’abantu bafuluma ekibuga balage mu nnimiro, n’abalumba. 44Abimereki n’ekibinja kye yali nakyo ne banguwa okuwamba omulyango gwa wankaaki w’ekibuga, ate ebibinja ebibiri byo ne byanguwa okulaga mu nnimiro ne batta abaaliyo. 459:45 a nny 20; 2Bk 3:25 b Ma 29:23Abimereki n’azibya olunaku olwo ng’alwanyisa ab’omu kibuga, n’akiwamba, n’abaalimu n’abatta, n’ekibuga n’akizikiriza, n’akiyiwamu n’omunnyo.

469:46 Bal 8:33Olwawulira ebyo, abatuuze abaali mu kigo kya Sekemu, ne baddukira mu ssabo lya Eruberisi. 47Awo bwe baategeeza Abimereki nti abatuuze b’omu Sekemu baali bakuŋŋaanidde mu kigo kya Sekemu, 489:48 Zab 68:14ye n’abasajja be ne balinnya ku lusozi Zalumoni, n’akwata embazi n’atema ettabi n’alyetikka ku kibegabega. N’alagira n’abasajja be yali nabo ng’abagamba nti, “Mwanguwe, mukole nga bwe nkoze.” 49Buli omu ku bo n’atema ettabi n’alyetikka, ne bagoberera Abimereki. Ne bagatuuma ku kigo, ne bakikumako omuliro. Abantu bonna abaali mu kigo kya Sekemu, be basajja n’abakazi nga lukumi ne bafiiramu.

509:50 2Sa 11:21Awo Abimereki n’agenda e Sebezi, n’asiisira okwetooloola ekibuga ekyo era n’akiwamba. 51Mu kibuga ekyo mwalimu ekigo eky’amaanyi, era abantu bonna abasajja n’abakazi ab’omu kibuga ne baddukira omwo ne beggaliramu. Ne balinnya ku kasolya k’ekigo. 52Abimereki n’alumba ekigo, naye bwe yali ng’akisemberedde, akume omuliro ku mulyango gwakyo, 539:53 2Sa 11:21ne wabaawo omukazi omu eyakasuka olubengo ku mutwe gwa Abimereki, n’amwasa omutwe.

549:54 1Sa 31:4; 2Sa 1:9Amangwago Abimereki n’agamba eyasitulanga ebyokulwanyisa bye nti, “Sowola ekitala kyo onzite, si kulwa nga kinjogerwako nti nattibwa mukazi.” Omuddu we n’amufumita ekitala n’afa. 55Awo abantu ba Isirayiri bwe baalaba nga Abimereki afudde, buli omu n’addayo ewuwe.

56Katonda bw’atyo n’awalana eggwanga olw’obutali butuukirivu bwa Abimereki, olwa Abimereki okutta abaana ba kitaawe, abooluganda nsanvu. 579:57 nny 20Katonda n’abonereza n’abantu b’omu Sekemu olw’obutali butuukirivu bwabwe bwonna, n’atuukiriza n’ekikolimo Yosamu mutabani wa Yerubbaali kye yabakolimira.