Мудрые изречения 3 – CARS & CCL

Священное Писание

Мудрые изречения 3:1-35

Другие достоинства мудрости

1Сын мой, не забывай моего поучения

и в сердце храни мои повеления:

2они продлят дни твоей жизни

и принесут тебе благоденствие.

3Не дай любви и верности покинуть тебя;

обвяжи ими шею свою,

запиши их на сердце своём.

4Тогда ты найдёшь расположение и доброе имя

у Всевышнего и у людей.

5Доверяй Вечному от всего сердца

и не полагайся на собственный разум;

6познавай Его во всех своих путях,

и Он сделает ровными твои дороги3:6 Или: «и Он направит твои пути»..

7Не будь мудрецом в своих глазах;

бойся Вечного и избегай зла.

8Это принесёт здоровье твоему телу

и укрепит твои кости.

9Чти Вечного своим достоянием,

первыми плодами от всех своих урожаев3:9 Исраильтяне должны были ежегодно приносить Вечному первые плоды своего урожая (см. Лев. 23:9-14; Чис. 18:12-13)..

10Тогда наполнятся до отказа твои амбары,

и молодое вино переполнит твои давильни.

11Сын мой, не отвергай наказания от Вечного

и не презирай Его обличения,

12ведь Вечный обличает того, кого любит,

как отец – сына, который ему угоден.

13Благословенны те, кто находит мудрость,

те, кто обретают понимание,

14потому что мудрость выгоднее серебра

и приносит больший доход, чем золото.

15Она дороже драгоценных камней;

ничто из желаемого тобой не сравнится с ней.

16Долгая жизнь – в её правой руке,

а в левой – богатство и слава.

17Пути её – пути приятные,

и все дороги её – мирные.

18Дерево жизни она для тех, кто овладеет ею;

благословенны те, кто её удержит.

19Мудростью Вечный основал землю,

разумом утвердил небеса;

20знанием Его были освобождены воды3:20 Или: «были разделены воды». Здесь речь может идти либо о сотворении мира (см. Нач. 1:6-8), либо о событиях Великого потопа (см. Нач. 7:11).,

и проливаются дождём облака.

21Сын мой, храни здравомыслие и рассудительность,

не теряй их из вида;

22они будут жизнью для тебя,

будут милостью, словно ожерелье на твоей шее.

23Тогда пойдёшь по пути своему в безопасности,

и ноги твои не споткнутся;

24когда ляжешь, не будешь бояться,

когда уснёшь, твой сон будет сладок.

25Не бойся внезапной беды

и гибели, что поразит нечестивых,

26потому что Вечный будет твоей надеждой3:26 Или: «будет рядом с тобой».;

Он сохранит твои ноги от западни.

27Не отказывай в благе тем, кто его достоин3:27 Или: «кто в нём нуждается».,

когда это в твоей власти.

28Не говори ближнему: «Приходи-ка попозже, я дам тебе завтра»,

когда у тебя есть то, что он просит.

29Не замышляй зла против ближнего,

который без опаски живёт рядом с тобой.

30Не ссорься ни с кем без повода,

когда тебе не причинили зла.

31Не завидуй жестокому

и не избирай ни одного из его путей,

32потому что мерзок Вечному коварный,

а праведному Он доверяет.

33На доме нечестивого – проклятие Вечного,

но жилище праведных Он благословляет.

34Он высмеивает гордых насмешников,

но смиренным Он даёт благодать.

35Мудрые унаследуют славу,

а глупцы – позор.

Mawu a Mulungu mu Chichewa Chalero

Miyambo 3:1-35

Phindu Lina la Nzeru

1Mwana wanga, usayiwale malangizo anga,

mtima wako usunge malamulo anga.

2Ukatero zaka za moyo wako zidzachuluka

ndipo udzakhala pa mtendere.

3Makhalidwe ochitira ena chifundo ndi owonetsa kukhulupirika asakuchokere.

Uwamangirire mʼkhosi mwako ngati mkanda

ndi kuwalemba pa mtima pako.

4Ukatero udzapeza kuyanja ndi mbiri yabwino

pamaso pa Mulungu ndi anthu.

5Uzikhulupirira Yehova ndi mtima wako wonse

ndipo usadalire nzeru zako za kumvetsa zinthu.

6Pa zochita zako zonse uvomereze kuti Mulungu alipo,

ndipo Iye adzawongola njira zako.

7Usamadzione ngati wa nzeru.

Uziopa Yehova ndi kupewa zoyipa.

8Ukatero thupi lako lidzakhala la moyo wabwino

ndi mafupa ako adzakhala olimba.

9Uzilemekeza Yehova ndi chuma chako chonse;

zokolola zonse zoyamba kucha uzilemekeza nazonso Yehova.

10Ukatero nkhokwe zako zidzadzaza ndi zinthu zambiri,

ndiponso mitsuko yako idzadzaza ndi vinyo.

11Mwana wanga usanyoze malangizo a Yehova,

ndipo usayipidwe ndi chidzudzulo chake.

12Paja Yehova amadzudzula amene amamukonda,

monga abambo achitira mwana amene amakondwera naye.

13Wodala munthu amene wapeza nzeru,

munthu amene walandira nzeru zomvetsa zinthu,

14pakuti phindu la nzeru ndi labwino kuposa la siliva,

phindu lakelo ndi labwino kuposanso golide.

15Nzeru ndi yoposa miyala yamtengowapatali;

ndipo zonse zimene umazikhumba sizingafanane ndi nzeru.

16Mʼdzanja lake lamanja muli moyo wautali;

mʼdzanja lake lamanzere muli chuma ndi ulemu.

17Njira zake ndi njira zosangalatsa,

ndipo mu njira zake zonse muli mtendere.

18Nzeru ili ngati mtengo wopatsa moyo kwa oyigwiritsitsa;

wodala munthu amene amayigwiritsa kwambiri.

19Yehova anakhazikitsa dziko lapansi pogwiritsa ntchito nzeru.

Anagwiritsanso ntchito nzeru zakudziwa bwino zinthu pamene ankakhazikitsa zakumwamba.

20Mwa nzeru zake Yehova anatumphutsa madzi kuchokera mʼnthaka

ndiponso mitambo inagwetsa mvula.

21Mwana wanga usunge nzeru yeniyeni ndi khalidwe lomalingarira zinthu bwino.

Zimenezi zisakuchokere.

22Zimenezi zidzakupatsa moyo,

moyo wake wosangalatsa ndi wabwino ngati mkanda wa mʼkhosi.

23Choncho udzayenda pa njira yako mosaopa kanthu,

ndipo phazi lako silidzapunthwa;

24pamene ugona pansi, sudzachita mantha;

ukadzagona pansi tulo tako tidzakhala tokoma.

25Usaope tsoka lobwera mwadzidzidzi

kapena chiwonongeko chimene chidzagwera anthu oyipa,

26pakuti Yehova adzakulimbitsa mtima

ndipo adzasunga phazi lako kuti lisakodwe mu msampha.

27Usaleke kuchitira zabwino amene ayenera kulandira zabwino,

pamene uli nazo mphamvu zochitira zimenezi.

28Usanene kwa mnansi wako kuti,

“Pita, uchite kubweranso. Ndidzakupatsa mawa”

pamene uli nazo tsopano.

29Usamukonzere chiwembu mnansi wako,

amene anakhala nawe pafupi mokudalira.

30Usakangane ndi munthu wopanda chifukwa

pamene iye sanakuchitire zoyipa.

31Usachite naye nsanje munthu wachiwawa

kapena kutsanzira khalidwe lake lililonse.

32Pakuti Yehova amanyansidwa ndi munthu woyipa

koma amayanjana nawo anthu olungama.

33Yehova amatemberera nyumba ya munthu woyipa,

koma amadalitsa nyumba ya anthu olungama.

34Anthu onyoza, Iye amawanyoza,

koma amakomera mtima anthu odzichepetsa.

35Anthu anzeru adzalandira ulemu,

koma zitsiru adzazichititsa manyazi.