1Словно летом снег, словно в жатву дождь,
так и слава не подобает глупцу.
2Как упорхнувший воробей, как улетевшая ласточка,
так и незаслуженное проклятие уйдёт в пустоту.
3Плеть – для коня, узда – для осла,
а розга – для спин глупцов!
4Если отвечаешь глупцу на его глупости,
то сам ему уподобляешься.
5А если не отвечаешь глупцу на его глупости,
то он возомнит себя мудрецом.
6Что ноги себе отрезать или терпеть насилие,
то посылать известие через глупца.
7Неровно ступают ноги хромого,
так и мудрое изречение в устах глупца.
8То же, что камень к праще привязывать, –
глупому почести воздавать.
9Как колючая ветка в руках у пьяного,
так и мудрое изречение в устах у глупца.
10Что лучник, ранящий всех без разбора,
так и нанимающий глупца или первого встречного.
11Как собака возвращается на свою блевотину,
так и глупец повторяет свою глупость.
12Видишь человека, который мнит себя мудрым?
На глупца больше надежды, чем на него.
13Лентяй говорит: «На дороге лев!
Лев бродит на улицах!»
14Дверь поворачивается на петлях,
а лентяй ворочается на постели.
15Запустит лентяй руку в блюдо,
и уже чересчур утомлён, чтобы до рта донести.
16Лентяй умнее в своих глазах,
чем семь человек, отвечающих осмотрительно.
17Что хватающий за уши пса,
то прохожий, ввязывающийся в чужую ссору.
18Как безумец, что сыплет кругом
горящие стрелы и сеет смерть,
19так и тот, кто обманывает ближнего,
а потом говорит: «Я только пошутил».
20Без дров угасает огонь;
без сплетен гаснет раздор.
21Что уголь для жара и дрова для огня,
то вздорный человек для разжигания ссоры.
22Слова сплетен – как лакомые куски,
что проходят вовнутрь чрева.
23Что глазурь, покрывающая26:23 Или: «Что нечистое серебро, покрывающее». глиняный горшок,
то ласковые уста при злобном сердце.
24Враг лицемерит в словах,
а в сердце таит коварство.
25Пусть его речь приятна – не доверяй ему:
семь мерзостей у него в сердце;
26пусть ненависть скрыта притворством,
всё равно на людях злоба врага откроется.
27Роющий яму, сам в неё упадёт;
на катящего камень в гору камень и скатится.
28Лживый язык ненавидит тех, кого губит;
льстивые уста готовят крушение.
1همانطور كه باريدن برف در تابستان يا باران در فصل درو خلاف قانون طبيعت است، همچنان است احترام گذاشتن به اشخاص نادان.
2نفرين، بر كسی كه مستحق آن نيست اثری ندارد و مانند گنجشک يا پرستويی است كه اين سو و آن سو پرواز می‌كند و در جايی نمی‌نشيند.
3شلاق برای اسب است و افسار برای الاغ، و چوب تنبيه برای آدم احمق.
4كسی كه به سؤال احمقانه جواب دهد مثل سؤال كنندهٔ آن، احمق است. 5بايد به سؤال احمقانه جواب احمقانه داد تا كسی كه سؤال كرده خيال نكند عاقل است.
6كسی كه توسط آدم احمقی پيغام می‌فرستد مثل شخصی است كه پای خود را قطع می‌كند و يا زهر می‌نوشد.
7مثلی كه از دهان شخص نادان بيرون می‌آيد، مانند پای لنگ، سست است.
8احترام گذاشتن به آدم احمق، مانند بستن سنگ به فلاخن، كار احمقانه‌ای است.
9مثلی كه از دهان آدم احمق بيرون می‌آيد همچون خاری كه به دست آدم مست فرو می‌رود و او حس نمی‌كند، بی‌اثر است.
10كسی كه آدم احمقی را استخدام می‌كند مانند تيراندازی است كه هر رهگذری را مجروح می‌سازد.
11آدم احمقی كه حماقت خود را تكرار می‌كند مانند سگی است كه آنچه را كه استفراغ كرده می‌خورد.
12كسی كه در نظر خود عاقل است از يک احمق هم نادانتر است.
13آدم تنبل پايش را از خانه بيرون نمی‌گذارد و می‌گويد: «شيرهای درنده‌ای در كوچه‌ها هستند!» 14او مانند دری كه بر پاشنه‌اش می‌چرخد، در رختخوابش می‌غلتد و از آن جدا نمی‌شود. 15دستش را به طرف بشقاب دراز می‌كند ولی از فرط تنبلی لقمه را به دهانش نمی‌گذارد. 16با اين حال او خود را داناتر از هفت مرد عاقل می‌داند.
17كسی كه در نزاعی دخالت می‌كند كه به او مربوط نيست مانند شخصی است كه گوشهای سگی را می‌كشد.
18-19شخصی كه همسايهٔ خود را فريب بدهد و بعد بگويد كه شوخی كرده است، مثل ديوانه‌ای است كه به هر طرف آتش و تيرهای مرگبار پرت می‌كند.
20هيزم كه نباشد آتش خاموش می‌شود، سخن‌چين كه نباشد نزاع فرو می‌نشيند.
21همانطور كه زغال و هيزم آتش را مشتعل می‌كند، مرد ستيزه‌جو هم جنگ و نزاع بر پا می‌نمايد.
22حرفهای آدم سخن‌چين مانند لقمه‌های لذيذی است كه با لذت بلعيده می‌شود.
23سخنان زيبا و فريبنده، شرارت دل را پنهان می‌سازد، درست مانند لعابی كه ظرف گلی را می‌پوشاند.
24شخص كينه‌توز با حرفهايش كينهٔ دلش را مخفی می‌كند؛ 25اما تو گول حرفهای فريبندهٔ او را نخور، زيرا دلش پر از نفرت است. 26اگرچه نفرتش را با حيله پنهان می‌كند، اما سرانجام پليدی او بر همگان آشكار خواهد شد.
27هر كه برای ديگران چاه بكند، خود در آن خواهد افتاد. هر كه سنگی به طرف ديگران بغلتاند، آن سنگ برمی‌گردد و بر روی خود او می‌افتد.
28زبان دروغگو از مجروح شدگان خود نفرت دارد و دهان چاپلوس خرابی بار می‌آورد.
