Субботний год
1Вечный сказал Мусе на горе Синай:
2– Говори с исраильтянами и скажи им: «Когда вы войдёте в землю, которую Я отдаю вам, пусть земля отдыхает каждый седьмой год во славу Вечного. 3Шесть лет засевайте поле, обрезайте виноградник и собирайте урожай. 4Но в седьмой год пусть у земли будет суббота покоя, суббота Вечного. Не засевайте поле и не обрезайте виноградник. 5Не убирайте того, что выросло само по себе, и не собирайте гроздья с необрезанных лоз. Пусть у земли будет год покоя. 6Всё, что произрастит земля в седьмой год, будет вам пищей – вам, вашим рабам и рабыням, наёмным слугам, живущим у вас поселенцам, 7вашему скоту и диким зверям вашей земли. Всё, что произведёт земля, можно есть».
Юбилейный год
8«Отсчитайте семь субботних лет – семь раз по семь лет, – чтобы семь субботних лет составили сорок девять лет. 9В десятый день седьмого месяца протрубите в рог; в День очищения протрубите в рог по всей вашей земле. 10Освятите пятидесятый год и возвестите свободу по всей земле всем её обитателям. Он будет для вас юбилейным; каждый из вас должен вернуться к своему владению, каждый – к своему клану. 11Пятидесятый год будет для вас юбилейным; не сейте и не жните то, что выросло само, и не собирайте ягоды с необрезанных лоз. 12Это юбилейный год: пусть он будет свят для вас; ешьте лишь то, что вырастет в поле само по себе.
13В этот юбилейный год пусть каждый вернётся к своему земельному наделу.
14Продавая землю соплеменнику или покупая у него, не обманывайте друг друга. 15Покупая, платите лишь за число лет, остающихся до следующего юбилейного года. А продавец пусть берёт лишь за число лет, оставшихся для сбора урожая. 16Если осталось много лет, повышайте цену, а если мало, понижайте, ведь продаётся только число урожаев. 17Не обманывайте друг друга; бойтесь вашего Бога. Я – Вечный, ваш Бог.
18Соблюдайте Мои установления и прилежно исполняйте Мои законы, и вы будете безопасно жить на этой земле. 19Тогда земля будет плодоносить, и вы будете есть досыта и жить на ней в безопасности. 20Вы спросите: „Что нам есть в седьмой год, если мы не посеем и не соберём урожай?“ 21В шестой год Я так благословлю вас, что земля принесёт трёхлетний урожай. 22Приступив к севу в восьмом году, вы ещё будете есть прежний урожай. Вы будете есть его, пока не подоспеет жатва девятого года».
Восстановление прав собственности
23«Землю нельзя продавать навсегда, потому что земля Моя, а вы у Меня чужеземцы и поселенцы. 24При всякой покупке земли разрешайте выкупать её обратно.
25Если твой соплеменник обеднеет и продаст часть владения, то его ближайший родственник придёт и выкупит то, что он продал. 26Если же у него нет никого, кто выкупил бы для него, но он преуспеет и найдёт средства для выкупа сам, 27пусть сосчитает годы со времени продажи и выплатит разницу тому, кому он продал. Тогда он может вернуться к своему владению. 28А если он не найдёт средств, чтобы возвратить ему, то проданное им останется во владении у покупателя до юбилейного года, а потом земля будет возвращена тому, кто её продал. И тогда он может вернуться к своему владению.
29Если кто-то продаст жилой дом в обнесённом стеной городе, он сохраняет право выкупа целый год после продажи. В течение этого времени он может выкупить его. 30Если жилой дом в обнесённом стеной городе не выкуплен до того, как прошёл полный год, он навеки отходит к покупателю и его потомкам. Он не будет возвращён даже в юбилейный год. 31Но дома в селениях, не обнесённых стенами, считаются открытым полем. Их можно выкупать. Их нужно возвращать в юбилейный год.
32Но у левитов всегда есть право выкупать дома в городах, которыми они владеют. 33Собственность левитов – дом в городе, которым они владеют, – подлежит выкупу и должна возвращаться в юбилейный год, потому что дома в городах левитов – это их собственность у исраильтян. 34Но пастбища при их городах продавать нельзя – это их вечное владение».
Освобождение рабов
35«Если твой соплеменник обеднеет и впадёт в зависимость от тебя, помоги ему, как помог бы чужеземцу или поселенцу, чтобы он жил с тобой и дальше. 36Не бери с него процентов; бойся своего Бога, чтобы твой соплеменник жил с тобой и дальше. 37Не одалживай ему под проценты и не продавай ему пищу ради прибыли. 38Я – Вечный, ваш Бог, Который вывел вас из Египта, чтобы дать вам землю Ханаана и быть вашим Богом.
39Если твой соплеменник обеднеет и продаст себя, не заставляй его работать как раба. 40Пусть он будет у тебя как наёмный слуга или поселенец. Он будет работать на тебя до юбилейного года. 41Тогда он со своими детьми уйдёт от тебя и вернётся к своему клану и владению предков. 42Исраильтяне – Мои слуги, которых Я вывел из Египта, их нельзя продавать в рабство. 43Повелевая ими, не будь жесток. Бойся своего Бога.
44Пусть твои рабы и рабыни будут из народов, которые вокруг вас; покупайте себе рабов из их числа. 45Ещё покупайте их из поселенцев, которые живут у вас, из членов их кланов, которые родились в вашей стране, и они станут вашей собственностью. 46Вы можете передавать их по наследству в собственность вашим детям. С ними вы можете обращаться как с рабами, но не будьте жестоки, повелевая своими соплеменниками-исраильтянами.
47Если живущий у тебя чужеземец или поселенец разбогатеет, а твой соплеменник обеднеет и продаст себя живущему у тебя чужеземцу или члену его семьи, 48то после того, как он себя продал, у него остаётся право на выкуп. Его может выкупить родственник: 49дядя, двоюродный брат или любой кровный родственник в его клане. А если он преуспеет, то может выкупить себя сам. 50Пусть он и его покупатель посчитают время с того года, в который он продал себя, до юбилейного года. Цена за его освобождение должна соответствовать плате наёмного слуги за эти годы. 51Если остаётся много лет, он должен заплатить за свой выкуп большую долю цены, заплаченной за него. 52Если же до юбилейного года остаётся мало лет, пусть он подсчитает их и заплатит за свой выкуп в соответствии с ними. 53Во все годы с ним следует обращаться как с наёмным слугой; следи, чтобы его хозяин, повелевая им, не был жесток.
54Даже если он не будет выкуплен как сказано, он и его дети выйдут на свободу в юбилейный год, 55потому что исраильтяне служат Мне. Они Мои слуги, которых Я вывел из Египта. Я – Вечный, ваш Бог».
Năm An Nghỉ
1Trên Núi Si-nai, Chúa Hằng Hữu phán bảo Môi-se: 2“Hãy truyền cho người Ít-ra-ên: Khi đã vào đất Ta cho, phải để cho đất nghỉ vào năm thứ bảy.25:2 Nt đất sẽ giữ lễ Sa-bát cho Chúa Hằng Hữu 3Các ngươi sẽ cày cấy đồng ruộng, trồng tỉa vườn nho, thu hoa quả trong sáu năm. 4Nhưng năm thứ bảy sẽ là năm đất hưu canh, năm An Nghỉ của Chúa Hằng Hữu. Không ai được làm ruộng, tỉa nho trong vườn. 5Cũng đừng thu chứa hoa quả tự mọc lên trong năm đất nghỉ ngơi này. 6Trong năm An Nghỉ, đất vẫn cung cấp đầy đủ thực phẩm cho mọi người: Cho ngươi, cho nô lệ, và người làm công của ngươi, cho khách tạm trú trong nhà ngươi, 7cho gia súc, và luôn cả các loài thú vật sống trong đất ngươi.”
Năm Hân Hỉ
8“Cứ bảy lần bảy năm, tức là bốn mươi chín năm. 9Vào ngày mồng mười tháng bảy,25:9 Theo lịch Do Thái là Ngày Chuộc Tội, phải thổi kèn vang lên khắp lãnh thổ. 10Vì năm thứ năm mươi là năm thánh, mọi người trên toàn đất nước sẽ được công bố tự do, hoan hỉ. Năm ấy mọi người có quyền lấy lại tài sản mình, người nô lệ được tự do trở về với gia đình. 11Đây là một năm đầy hân hoan, hạnh phước. Các ngươi sẽ không gieo, không gặt, không hái. 12Vì đất sẽ tự nó sinh sản hoa màu cho các ngươi dùng trong năm thánh đầy hạnh phước này.
13Trong năm ấy, mọi người sẽ chiếm lại quyền sở hữu tài sản mình. 14Vậy, khi mua bán tài sản, đừng lợi dụng nhau. 15Phải tính cho đến Năm Hân Hỉ sắp tới, mà mua đất từ người lân cận. Còn người bán sẽ căn cứ vào số năm đến Năm Hân Hỉ sắp tới mà định giá. 16Giá mua bán sẽ tăng giảm tùy theo số năm còn lại. Vì thật ra, đây chỉ là một sự mua bán số vụ mùa còn lại mà thôi. 17Vậy, đừng để cho bên nào bị thiệt thòi, phải kính sợ Đức Chúa Trời. Ta là Chúa Hằng Hữu, Đức Chúa Trời của các ngươi.
18Phải tuân hành luật pháp Ta, để có an ninh trật tự xã hội. 19Đất sẽ sản xuất hoa quả, ngươi sẽ được no nê và sống yên lành. 20Nếu ngươi hỏi: ‘Chúng tôi sẽ lấy gì ăn trong năm thứ bảy khi không được phép gieo và gặt?’ 21Ta sẽ ban phước cho các ngươi được mùa gấp ba lần trong năm thứ sáu. 22Khi các ngươi gieo trồng cho năm thứ tám, các ngươi vẫn ăn hoa lợi của năm thứ sáu. Thực tế, các ngươi vẫn ăn từ hoa lợi dư dật từ mùa màng cũ cho đến mùa gặt năm thứ chín.”
Sự Chuộc Tài Sản
23“Không được đoạn mãi đất đai, vì đất thuộc về Ta. Các ngươi chỉ là kiều dân và người chiếm hữu tạm thời.
24Quyền chuộc lại đất đã bán phải được tôn trọng trong toàn lãnh thổ. 25Nếu một người túng thiếu, phải bán bớt một phần đất mình, thì một người bà con gần của người này có quyền chuộc đất lại. 26Nếu người này không còn bà con để chuộc đất cho mình, nhưng về sau làm ăn khá ra, có đủ tiền để chuộc đất, 27thì người ấy sẽ chiết tính tiền chuộc theo tỷ lệ thời gian, tính từ năm bán,25:27 Cho đến Năm Hân Hỉ và trả cho người đã mua một số tiền bằng giá trị những năm còn lại, rồi lấy đất về. 28Trong trường hợp người này không có khả năng chuộc đất, đất đã bán sẽ thuộc về người mua cho đến Năm Hân Hỉ, rồi đất sẽ hoàn nguyên chủ vào năm ấy.
29Nếu một người bán một cái nhà trong thành, thì người ấy có một năm tròn để chuộc nhà lại. 30Nếu người bán không chuộc nhà trong thời hạn một năm nói trên, thì nhà sẽ vĩnh viễn thuộc quyền sở hữu của người mua. Đến Năm Hân Hỉ, nhà này sẽ không hoàn nguyên chủ. 31Nhưng nhà trong làng xóm không có thành bao bọc sẽ được đồng hóa với đất đai; như thế người bán có quyền chuộc lại và nhà sẽ hoàn lại nguyên chủ vào Năm Hân Hỉ.
32Tuy nhiên, đặc biệt đối với nhà của người Lê-vi, dù ở trong thành cũng sẽ được chuộc bất kỳ lúc nào. 33Nếu nhà không được chuộc vào Năm Hân Hỉ, thì nhà này vẫn thuộc về người Lê-vi đã bán, vì người Lê-vi chỉ có nhà ở trong thành mà thôi. 34Ruộng đất ở chung quanh thành của người Lê-vi là những tài sản vĩnh viễn của họ, họ không được phép bán.”
Sự Chuộc Người Nghèo và Nô Lệ
35“Nếu có người anh em nghèo nàn, không tự nuôi sống được, thì ngươi phải giúp người ấy, cho họ sống chung với mình như người tạm trú vậy. 36Không được cho người ấy vay tiền để lấy lãi, nhưng phải kính sợ Đức Chúa Trời. 37Cũng không được tính tiền ăn để kiếm lời, nhưng phải để cho người ấy sống với mình. 38Ta là Chúa Hằng Hữu, Đức Chúa Trời của ngươi, đã đem ngươi ra khỏi Ai Cập, để cho ngươi đất Ca-na-an và để làm Đức Chúa Trời ngươi.
39Nếu có người anh em nghèo quá, phải bán mình cho ngươi, ngươi sẽ không được đãi người ấy như nô lệ. 40Phải coi người ấy như một người làm công hay người tạm trú. Người ấy sẽ giúp việc ngươi cho đến Năm Hân Hỉ. 41Lúc ấy, người sẽ đem theo con cái ra khỏi nhà ngươi, để về với nhà cửa đất đai của cha ông mình. 42Vì mọi người Ít-ra-ên là đầy tớ Ta, được Ta đem ra khỏi Ai Cập, nên không được bán mình làm nô lệ. 43Và ngươi không được hà khắc với người anh em, nhưng phải kính sợ Đức Chúa Trời.
44Muốn nuôi nô lệ, ngươi được mua người ngoại quốc ở trong các nước chung quanh, 45hoặc mua con cái của những kiều dân sống chung với ngươi, dù họ đã được sinh ra trong đất ngươi. 46Họ sẽ làm nô lệ suốt đời, vì họ thuộc về ngươi, và ngươi được truyền họ lại cho con mình. Còn giữa anh chị em người Ít-ra-ên với nhau, ngươi không được hà khắc.
47Nếu có kiều dân sống chung với ngươi trở nên giàu có, và một người Ít-ra-ên trở nên nghèo cực, phải bán mình cho người ngoại quốc hay cho con cái của người ngoại quốc ấy, 48thì người Ít-ra-ên sẽ được chuộc bởi anh hay em mình, 49chú, bác, anh em họ, hay một người bà con gần nào khác trong gia đình. Người ấy cũng có thể tự chuộc mình nếu có đủ khả năng. 50Người ấy sẽ tính với chủ đã mua mình xem còn lại bao nhiêu năm cho đến Năm Hân Hỉ. Tiền chuộc sẽ bằng tiền mướn một người làm công trong những năm còn lại. 51Nếu còn lại nhiều năm, thì người ấy phải trả tiền chuộc gần bằng giá bán mình. 52Nếu chỉ còn ít năm nữa là tới Năm Hân Hỉ, thì tiền chuộc sẽ là một số nhỏ tương xứng với số năm. 53Vì người ấy được coi như người làm mướn hằng năm, chủ không được cư xử hà khắc. 54Nếu người ấy không được chuộc, thì người ấy và con cái mình sẽ được tự do trong Năm Hân Hỉ. 55Vì tất cả con dân Ít-ra-ên là đầy tớ của Ta, Ta đã đem họ ra khỏi Ai Cập. Ta là Chúa Hằng Hữu, Đức Chúa Trời của các ngươi.”
