Пророчество Исаии о спасении Иерусалима
(4 Цар. 19:1-8)
1Когда царь Езекия услышал это, он разорвал на себе одежду, оделся в рубище и пошёл в храм Вечного. 2Он послал распорядителя дворца Элиакима, писаря Шевну и главных священнослужителей, одетых в рубище, к пророку Исаии, сыну Амоца.
3Они сказали ему:
– Так говорит Езекия: «Сегодня день беды, наказания и бесчестия; словно дитя вот-вот должно родиться, а родить не хватает сил. 4Может быть, Вечный, твой Бог, услышит слова главного виночерпия, которого его господин, царь Ассирии, послал глумиться над живым Богом, и накажет его за слова, которые услышал Вечный, твой Бог. Вознеси же молитву за тех, кто ещё жив!»
5Когда приближённые царя Езекии пришли к Исаии, 6тот сказал им:
– Скажите своему господину: Так говорит Вечный: «Не бойся того, что ты слышал, – тех слов, которыми оскорбляли Меня слуги царя Ассирии. 7Вот Я нашлю на него такой дух, что, получив известие, он немедленно вернётся в свою страну, где Я судил ему пасть от меча».
8Когда главный виночерпий услышал, что царь Ассирии оставил Лахиш, он вернулся и нашёл царя осаждающим Ливну.
Новая угроза Синаххериба и молитва Езекии
(4 Цар. 19:9-19)
9Синаххериб получил весть о том, что Тирхака, царь Эфиопии, идёт на него войной. Услышав об этом, он послал к Езекии послов, чтобы сказать:
10– Скажите Езекии, царю Иудеи: «Не давай Богу, на Которого ты надеешься, обманывать тебя, когда Он говорит: „Иерусалим не будет отдан царю Ассирии“. 11Ты же слышал о том, что цари Ассирии сделали со всеми странами, предав их полному уничтожению. А разве ты уцелеешь? 12Разве боги народов, которые были истреблены моими предками, боги городов Гозана, Харрана, Рецефа и народа Эдена, который был в Телассаре, спасли их? 13Где теперь царь Хамата, царь Арпада, цари Сепарваима, Ены или Иввы?»
14Езекия получил письмо через послов и прочитал его. Тогда он пошёл в храм Вечного и развернул его перед Вечным.
15Езекия молился Вечному:
16– О Вечный, Повелитель Сил, Бог Исраила, восседающий на херувимах37:16 Херувим – один из высших ангельских чинов. См. также пояснительный словарь., лишь Ты – Бог над всеми земными царствами. Ты создал небо и землю. 17Склони, Вечный, ухо Своё и услышь; открой, Вечный, глаза Свои и взгляни; услышь все слова Синаххериба, которые он послал, чтобы глумиться над живым Богом. 18Правда, Вечный, что ассирийские цари погубили все эти народы и их страны, 19бросили их богов в огонь и уничтожили их, потому что то были не боги, а только дерево и камень, обработанные руками человека. 20И теперь, Вечный, наш Бог, избавь нас от его руки, чтобы все земные царства узнали, что только Ты, Вечный, – Бог!
Пророчество Исаии о падении Синаххериба
(4 Цар. 19:20-34)
21И Исаия, сын Амоца, послал сказать Езекии:
– Так говорит Вечный, Бог Исраила: «Ты молился о Синаххерибе, царе Ассирии».
22И вот слово, которое сказал о нём Вечный:
– Девственная дочь Сиона37:22 Девственная дочь Сиона – олицетворение Иерусалима. Так же и «дочь Иерусалима».
презирает тебя, над тобой смеётся.
Дочь Иерусалима
вслед тебе головой качает.
23Ты над кем глумился, кого оскорблял?
На кого ты повысил голос
и глаза надменные поднял?
На святого Бога Исраила!
24Через своих рабов
ты глумился над Владыкой.
Ты сказал:
«Со множеством моих колесниц
я поднялся на горные вершины,
на дальние склоны Ливана.
Я срубил его высочайшие кедры,
его лучшие кипарисы.
Я достиг его самых отдалённых вершин,
его наилучших лесов.
25Я копал колодцы
и пил воду чужих земель.
Ступнями своих ног
я иссушил все реки Египта».
26Разве ты не слышал?
Я давно это определил,
задумал в древние дни.
Теперь Я это исполнил,
дав тебе превратить укреплённые города
в груды развалин.
27Их жители обессилены,
испуганы и опозорены.
Они недолговечны, как растения в поле,
как нежные зелёные побеги,
как трава, пробившаяся на крыше,
опалённая, прежде чем вырасти.
28Но Я знаю, где ты живёшь,
когда выходишь или входишь
и как ты яришься на Меня.
29За твою ярость против Меня
и за твою надменность, что достигла Моих ушей,
Я продену в твой нос Моё кольцо,
и вложу в твой рот Мои удила,
и верну тебя назад той дорогой,
которой ты пришёл.
30Это будет тебе знамением, Езекия:
В этом году вы будете есть то, что вырастет само собой,
а в следующем году то, что вырастет из этого.
Но в третий год сейте и жните,
сажайте виноградники и ешьте их плоды.
31Уцелевшие жители Иудеи опять пустят корни
и принесут плоды.
32Ведь из Иерусалима выйдет остаток,
и с горы Сион – уцелевшие.
Это сделает ревность Вечного, Повелителя Сил.
33Поэтому Вечный говорит о царе Ассирии так:
– Он не войдёт в этот город
и не пустит сюда стрелы.
Он не приступит к нему со щитом
и не насыплет против него осадного вала.
34Он вернётся той же дорогой, какой пришёл;
он не войдёт в этот город, –
возвещает Вечный. –
35Я защищу этот город и спасу его
ради Себя и ради Моего раба Давуда.
Поражение ассирийской армии
(4 Цар. 19:35-37; 2 Лет. 32:21)
36И Ангел Вечного37:36 Ангел Вечного – этот особенный ангел отождествляется с Самим Вечным. Многие толкователи видят в Нём явления Исы Масиха до Его воплощения. вышел и предал смерти в лагере ассирийцев сто восемьдесят пять тысяч человек. Когда на следующее утро люди проснулись, то увидели повсюду мёртвые тела. 37Тогда Синаххериб, царь Ассирии, снял лагерь и ушёл. Он возвратился домой и жил в Ниневии.
38Однажды, когда он поклонялся в храме своего бога Нисроха, его сыновья Адрам-Малик и Сарецер поразили его мечом и бежали в араратскую землю. И царём вместо него стал его сын Асархаддон.
Ê-xê-chia Tìm Cầu Chúa Hằng Hữu Giúp Đỡ
1Vua Ê-xê-chia vừa nghe xong các lời báo, vua liền xé áo mình và mặc áo vải gai37:1 Nt áo tang rồi đi vào Đền Thờ của Chúa Hằng Hữu. 2Vua cũng sai Ê-li-a-kim, quản đốc hoàng cung, Sép-na, quan ký lục, và các lãnh đạo thầy tế lễ, tất cả đều mặc áo vải gai, đến gặp Tiên tri Y-sai, con A-mốt. 3Họ nói với ông rằng: “Đây là điều Vua Ê-xê-chia nói: Hôm nay là ngày rối loạn, lăng mạ, và sỉ nhục.37:3 Ctd khinh miệt Nó như một đứa trẻ sắp ra đời, mà người mẹ không có sức lực để sinh con. 4Nhưng có lẽ Chúa Hằng Hữu, Đức Chúa Trời của ông đã nghe lời của các trưởng quan A-sy-ri được sai đến để nói lời nhạo báng Đức Chúa Trời hằng sống, và sẽ phạt vua vì những lời vua ấy đã nói. Ôi, xin ông cầu nguyện cho chúng tôi là những người còn lại đây!”
5Sau khi các cận thần của Vua Ê-xê-chia thuật lại lời vua cho Y-sai, 6vị tiên tri đáp: “Hãy nói với chủ của ngươi rằng: ‘Đây là lời Chúa Hằng Hữu phán: Đừng sợ vì những lời nhạo báng chống nghịch Ta từ thuộc hạ của vua A-sy-ri. 7Hãy nghe đây! Chính Ta sẽ chống nghịch nó, và vua sẽ nhận một tin khẩn cấp tại quê hương mình. Vì vậy, nó sẽ quay về, là nơi Ta sẽ khiến nó bị gươm giết chết.’”
8Trong khi ấy, các trưởng quan A-sy-ri rời Giê-ru-sa-lem và đến hội kiến với vua A-sy-ri tại Líp-na, vì hay tin vua vừa rời khỏi La-ki và tiến đánh thành này.
9Ngay sau đó, Vua San-chê-ríp nhận được tin Vua Tiệt-ha-ca, nước Ê-thi-ô-pi, đang lãnh đạo đội quân tiến đánh mình. Trước khi nghênh chiến, vua bèn sai các sứ giả trở lại gặp Ê-xê-chia tại Giê-ru-sa-lem với thông điệp:
10“Đây là thông điệp cho Vua Ê-xê-chia, nước Giu-đa. Đừng để Đức Chúa Trời của vua, là Đấng mà vua tin cậy, lừa gạt vua với lời hứa rằng Giê-ru-sa-lem sẽ không bị vua A-sy-ri xâm chiếm. 11Vua đã biết những chiến thắng hiển hách của các vua A-sy-ri đã làm tại những nơi họ đi qua. Họ đã tiêu diệt hoàn toàn nước nào họ đến! Chẳng lẽ chỉ có vua thoát khỏi? 12Có thần nào—tức các thần của các dân tộc: Gô-xan, Ha-ran, Rê-sép, và Ê-đen tại Tê-la-sa—cứu được họ chăng? Cha ông của ta đã diệt họ tất cả! 13Vua Ha-mát và vua Ác-bác đã làm gì? Còn vua của Sê-phạt-va-im, Hê-na, và Y-va bây giờ ở đâu?”
14Sau khi Ê-xê-chia nhận thư từ tay các sứ giả và đọc xong, vua lập tức lên Đền Thờ của Chúa Hằng Hữu, và trải thư ra trước mặt Chúa Hằng Hữu. 15Ê-xê-chia khẩn thiết cầu nguyện trước mặt Chúa Hằng Hữu: 16“Ôi, lạy Chúa Hằng Hữu Vạn Quân, Đức Chúa Trời của Ít-ra-ên, Ngài đang ngự giữa các thiên thần! Chỉ có Chúa là Đức Chúa Trời của các vương quốc trên thế gian. Chính Chúa đã tạo nên trời và đất. 17Lạy Chúa Hằng Hữu xin đoái nghe! Xin mở mắt Ngài, Lạy Chúa Hằng Hữu, xin nhìn! Xin nghe những lời San-chê-ríp đã phỉ báng Đức Chúa Trời Hằng Sống.
18Đó là sự thật, thưa Chúa Hằng Hữu, các vua A-sy-ri đã tiêu diệt tất cả các dân tộc này. 19Và họ ném các thần của các nước này vào lò lửa để thiêu hủy chúng. Nhưng dĩ nhiên người A-sy-ri đã tiêu diệt chúng! Vì chúng không phải là thần—mà chỉ là những tượng bằng gỗ và bằng đá do tay người làm ra. 20Bây giờ, thưa Chúa Hằng Hữu là Đức Chúa Trời của chúng con, xin giải cứu chúng con khỏi tay vua ấy; rồi tất cả vương quốc trên thế gian sẽ nhìn biết chỉ có Chúa, lạy Chúa Hằng Hữu, là Đức Chúa Trời.”
Sự Sụp Đổ của San-chê-ríp
21Y-sai, con A-mốt, sai người đến thưa với Ê-xê-chia: “Đây là điều Chúa Hằng Hữu, Đức Chúa Trời của Ít-ra-ên phán: Bởi vì con đã cầu xin về Vua San-chê-ríp, nước A-sy-ri, 22Chúa Hằng Hữu đã phán nghịch về nó:
Các trinh nữ ở Si-ôn chê cười ngươi.
Con gái Giê-ru-sa-lem lắc đầu chế nhạo ngươi.
23Ai mà ngươi lăng nhục và xúc phạm?
Ngươi cất cao giọng chống nghịch ai?
Ai mà ngươi dám nhìn với con mắt ngạo mạn?
Đó là Đấng Thánh của Ít-ra-ên!
24Ngươi đã dùng các thuộc hạ để phỉ báng Chúa.
Ngươi nói rằng: ‘Nhờ vô số chiến xa,
ta đã chinh phục các đỉnh núi cao nhất—
phải, những mỏm núi hẻo lánh của Li-ban.
Ta đã đốn hạ các cây bá hương cao vút
và các cây bách tốt nhất.
Ta sẽ lên đến tột đỉnh
và thám hiểm những khu rừng sâu nhất.
25Ta đã đào giếng tốt trong nhiều vùng đất ngoại quốc
và làm thỏa mãn ta bằng nguồn nước của họ.
Chỉ với bàn chân của ta,
ta đã làm khô cạn sông ngòi của Ai Cập!’
26Nhưng ngươi không nghe sao?
Ta đã quyết định điều này từ lâu.
Từ xưa, Ta đã hoạch định rồi
và bây giờ Ta đem ra thực hiện.
Ta hoạch định cho ngươi phá các thành lũy kiên cố
thành đống đổ nát điêu tàn.
27Đó là tại sao dân của chúng chỉ còn chút sức lực,
vô cùng hoảng sợ và rối loạn.
Họ yếu như cọng cỏ,
dễ bị giẫm đạp như chồi non xanh.
Họ như rêu trên mái nhà, chưa trổ mà đã héo.
28Nhưng Ta biết rõ ngươi—
nơi ngươi ở
và khi ngươi đến và đi.
Ta biết cả khi ngươi nổi giận nghịch cùng Ta.
29Và vì ngươi giận Ta,
những lời ngạo mạn của ngươi đã thấu tai Ta,
Ta sẽ tra khoen vào mũi ngươi
và đặt khớp vào miệng ngươi.
Ta sẽ khiến ngươi trở về
bằng con đường ngươi đã đến.”
30Rồi Y-sai nói với Ê-xê-chia: “Đây là dấu hiệu cho những gì tôi nói là đúng:
Năm nay, ngươi sẽ ăn những gì tự nó mọc lên,
sang năm ngươi cũng ăn những gì mọc ra từ mùa trước.
Nhưng đến năm thứ ba, ngươi hãy gieo trồng rồi gặt hái;
ngươi hãy trồng nho rồi ăn trái của chúng.
31Và ai còn sót trong Giu-đa,
những người thoát khỏi những hoạn nạn,
sẽ châm rễ mới xuống chính đất của ngươi
rồi lớn lên và thịnh vượng.
32Vì dân sót của Ta sẽ tràn ra từ Giê-ru-sa-lem,
là nhóm người sống sót từ Núi Si-ôn.
Lời hứa nhiệt thành của Chúa Hằng Hữu Vạn Quân
sẽ làm thành các điều ấy thành tựu!
33Và đây là điều Chúa Hằng Hữu phán về vua A-sy-ri:
‘Đội quân của nó sẽ không vào được Giê-ru-sa-lem.
Dù một mũi tên cũng không vào được.
Chúng sẽ không dàn quân ngoài cổng thành với thuẫn,
hay không đắp lũy để công phá tường thành.
34Vua sẽ trở về nước của mình
theo đúng con đường nó đã đến.
Nó sẽ không vào được thành này.’
Chúa Hằng Hữu phán vậy.
35‘Vì Danh Ta và vì Đa-vít, đầy tớ Ta,
Ta sẽ che chở thành này và bảo vệ nó.’”
36Ngay đêm ấy, thiên sứ của Chúa Hằng Hữu đến các đồn trại A-sy-ri giết 185.000 người A-sy-ri. Sáng hôm sau, khi người A-sy-ri thức dậy, chúng thấy xác chết nằm ngổn ngang khắp nơi. 37Rồi Vua San-chê-ríp, nước A-sy-ri, bỏ trại và quay về xứ sở mình. Vua về quê hương mình là thành Ni-ni-ve và ở luôn tại đó.
38Một hôm, khi vua đang quỳ lạy trong đền thờ Hít-róc, thần của mình, thì bị hai con trai là A-tra-mê-léc và Sa-rết-sê giết chết bằng gươm. Rồi chúng trốn qua xứ A-ra-rát, một con trai khác là Ê-sạt-ha-đôn lên ngôi vua A-sy-ri.
