Salomon bygger sit eget paladskompleks
1Det tog Salomon 13 år at opføre sit eget paladskompleks.
2-3En af bygningerne kaldte han „Libanonskovhallen”. Den var 45 m lang, 22,5 m bred og 13,5 m høj. Den var bygget op omkring fire rækker cedertræssøjler. Loftkonstruktionen bestod af 3 gange 15 store tværbjælker af cedertræ, som hvilede på disse cedertræssøjler. Oven på tværbjælkerne var der lagt et bræddeloft bestående af cedertræsplanker.7,2-3 I vers 2 taler den masoretiske tekst (MT) om fire rækker søjler, mens nogle håndskrifter af Septuaginta taler om tre. Oversættelsen her bygger på MT og formoder, at der var fire rækker søjler, hvoraf de to yderste gav skelettet til ydermuren, som muligvis også var bygget af cedertræ. Vers 3 siger ordret: „Det—huset—blev dækket ovenfra med cedertræ ovenpå tværstykkerne/sidestykkerne, som var ovenpå søjlerne—45, 15 i rækken.” Teksten kunne fortolkes, som om der var 45 søjler i stedet for 45 tværbjælker, men det ville ikke passe med de fire søjlerækker. 4I hallens langsider var der vinduer, der sad over for hinanden i tre niveauer. 5I hver ende af hallen var der tre rektangulære døråbninger, der også sad over for hinanden.
6Han byggede også „Søjlehallen”. Den var 22,5 m lang og 13,5 m bred med en overdækket terrasse, hvis tag blev båret af en række søjler.
7Desuden byggede han „Domhuset”, hvor hans trone stod. Det var her, han afsagde dom i de forskellige retssager, der blev bragt til ham. Det var indvendigt beklædt med cedertræspaneler fra gulv til loft.
8Salomons private beboelseshuse lå bag Domhuset inden for den mur, som omgav hele paladskomplekset. Det hus, han lod opføre til den egyptiske prinsesse, han havde giftet sig med, svarede i størrelse og udstyr til hans eget. 9Husene blev bygget af store, smukke sandsten, som var blevet hugget ud og savet til i bestemte mål. Disse sten blev brugt til husmurene, hele vejen fra nederst til øverst, og de blev også brugt til muren omkring paladsgården. 10Stenene til fundamentet var ekstra store, nogle var 4,5 m lange, andre 3,6 m. 11Oven på fundamentet blev der så bygget med de andre sten, der var tilhugget efter bestemte mål, samt med cedertræ. 12Muren omkring paladsets gård bestod af tre lag tilhugne sten med et lag cedertræsbjælker ovenpå, svarende til den mur, der omgav templet og forhallen foran templet.
Huram laver de øvrige ting til templet
13-14Kong Salomon sendte bud til Tyrus efter en kunsthåndværker og fik fat i en mand ved navn Huram,7,13-14 I den hebraiske tekst er navnet Hiram, mens det i 2.Krøn. 2,12 og 4,16 er Huram-Abi. Det er formodentlig den samme mand, der er tale om, og han må ikke forveksles med kong Hiram. som var ekspert i bronzestøbning. Han var søn af en enke fra Naftalis stamme, og hans far havde været en dygtig bronzesmed i Tyrus. Således kom Huram i arbejde hos kong Salomon.
15Han lavede to bronzesøjler,7,15 Eller: „kobbersøjler”. På hebraisk bruges det samme ord for kobber og bronze. 8,1 m i højden og 5,4 m i omkreds. 16Derefter formede han to søjlehoveder af bronze, der var 2,25 m høje. 17Hvert søjlehoved var dekoreret med syv rækker kædelignende bronzefletværk. 18Oven over dem anbragte han to rækker granatæbler i bronze. 19De øverste 1,8 m af søjlehovederne var bøjet udad som en liljeblomst. 20De to rækker granatæbler, 100 i hver række, var anbragt over den fortykkede kant forneden på søjlehovedet ved siden af fletværket. 21Disse to søjler blev placeret foran tempelindgangen. Søjlen mod syd blev kaldt Jakin, og søjlen mod nord blev kaldt Boaz. 22Dermed var søjlerne færdige.
23Han støbte også en stor, rund vandbeholder, 2,25 m dyb, 4,5 m i diameter og 13,5 m i omkreds. Den blev kaldt „bronzehavet”. 24På ydersiden lige under kanten hele vejen rundt lavede han to rækker græskarlignende udsmykninger med ca. 5 cm mellem hver, formet i ét med resten af bronzehavet. 25Beholderen stod på 12 bronzeokser, der vendte halerne mod hinanden, således at okserne tre og tre så i retning af de fire verdenshjørner. 26Beholderens tykkelse var en håndsbred, og kanten var bøjet udad som kanten på en kop eller som toppen af en liljeblomst. Den rummede ca. 44.000 liter vand.7,26 På hebraisk: 2000 bat, hvor en bat normalt anslås til ca. 22 liter.
27Derpå lavede han ti rulleborde af bronze, 1,8 m lange, 1,8 m brede og 1,35 m høje. 28Bordene var konstrueret med sidepaneler, som var sat fast på de fire ben i hjørnerne. 29Sidepanelerne var dekoreret med løver, okser og keruber. Både over og under løverne og okserne var der dekorationer formet som kranse, der hang nedad. 30Alle disse borde havde fire bronzehjul med bronzeaksler. I hvert side var der en lodret stang, som ragede lidt op, så det tilhørende vandfad kunne blive holdt på plads oven på bordet. Også disse støttestænger var af bronze, og de var dekoreret med kranselignende ornamenter. 31På oversiden af hvert rullebord var der en cirkulær fordybning som et underlag til støtte for vandfadet. Den var 45 cm dyb med en støttehylde nedenunder på ekstra 22,5 cm. Der var også dekorationer ved kanten af denne fordybning. Sidepanelerne var dog firkantede, ikke runde.
32De fire hjul sad under sidepanelerne og havde en diameter på 67 cm. Hjulakslerne gik igennem de fire hjørneben. 33Hjulene lignede almindelige vognhjul, men både aksler, eger, fælge og nav var støbt i metal. 34I hvert hjørne var der et håndtag, som var ud i ét stykke med resten af bordet. 35Ved overkanten af bordet var der en bort på en halv alens bredde, der gik hele vejen rundt.7,35 En del af disse vers er temmelig uforståelige. 36Keruber, løver, palmetræer og kransedekorationer smykkede det hele, hvor der var plads. 37Alle ti rulleborde var fuldstændig ens, idet de blev støbt ved brug af de samme forme.
38Derefter lavede han ti store vandfade af bronze og placerede dem i den dertil indrettede fordybning i rullebordene. Hvert fad var 1,8 m i diameter og rummede knap 900 liter vand.7,38 På hebraisk: 40 bat. 39De ti rulleborde med tilhørende vandfade blev placeret i templets forgård, fem på templets sydside og fem på nordsiden. Bronzehavet blev placeret ved templets sydøstlige hjørne.
40Endelig lavede Huram diverse redskaber såsom askebakker, skovle og stænkeskåle. Derefter var han færdig med inventaret til Herrens hus og havde således fuldført den opgave, kong Salomon havde givet ham. 41-42Det følgende er en liste over de ting, Huram lavede:
De to søjler; de to liljeformede søjlehoveder med tilhørende fletværk og de 400 granatæbler; 43de ti rulleborde med de ti store vandfade; 44bronzehavet og dets fundament bestående af 12 okser; 45-46askebakkerne, skovlene og stænkeskålene.
Alle disse genstande var lavet af blankpoleret bronze og støbt i lerforme i Jordandalen mellem Sukkot og Zaretan. 47Totalvægten af den bronze, der blev brugt til Hurams arbejde, vides ikke; der gik simpelt hen så meget bronze til, at Salomon opgav at veje det.
48Salomon fik al inventaret til brug inde i selve templet belagt med rent guld—både redskaberne, røgelsesalteret, bordet til de hellige brød, 49de ti lysestager (fem stager ved hver langvæg i tempelrummet uden for det allerhelligste rum), alle blomsterdekorationerne, lamperne, vægetængerne, 50baljerne, vægesaksene, stænkeskålene, fadene og bakkerne til gløder. Både hængslerne til dørene ind til det allerhelligste rum og dørene ved templets hovedindgang blev belagt med guld.
51Da Herrens hus stod færdigt, tog kong Salomon de gaver af sølv og guld og andre kostbarheder, som hans far havde givet til Herren, og han placerede det hele i skatkammeret i Herrens hus.
Nagpatindog si Solomon sang Palasyo
1Nagpatindog man si Solomon sang iya palasyo, kag 13 ka tuig ang pagpatindog sini. 2-3Ang isa sa mga bilding sini gintawag nga Kagulangan sang Lebanon. Ang kalabaon sini 150 ka tapak, ang kasangkaron 75 ka tapak, kag ang kataason 45 ka tapak. May apat7:2-3 apat: sa Septuagint, tatlo. ini ka kubay7:2-3 kubay: sa English, row. sang mga haligi nga sedro—15 kada kubay, kag nagasuporta ini sa 45 ka kahoy sang balayan nga sa diin naangot ang kisame nga sedro. 4Ang duha ka kilid sang bilding nga nagaatubangay may tig-tatlo ka bintana nga nagasunod. 5May tig-tatlo man ini ka rektanggulo nga mga puwertahan7:5 Indi klaro ang buot silingon sang Hebreo sa sini nga bersikulo. nga nagaatubangay.
6Ang isa pa ka bilding amo ang lugar nga tilipunan nga may madamo nga mga haligi. Ang kalabaon sini 75 ka tapak, kag ang kasangkaron 45 ka tapak. May balkon ini sa atubangan nga may atop kag may mga haligi.
7May ara man siya nga ginpahimo nga bilding nga sa diin ginbutang niya ang iya trono. Amo man ini ang lugar nga sa diin siya nagahukom. Ginpahaklapan niya ini sang mga tapi nga sedro halin sa salog hasta sa kisame.7:7 kisame: Amo ini sa Syriac kag sa Latin Vulgate. Sa Hebreo, salog.
8Ang bahin sang palasyo nga sa diin nagaestar si Solomon ara lang sa likod sang bilding nga sa diin siya nagahukom, kag pareho ang pagkahimo sini. Pareho man sini ang hitsura sang balay nga iya ginpahimo para sa iya asawa nga anak sang hari sang Egipto.7:8 hari sang Egipto: sa Hebreo, Faraon.
9Ini tanan nga mga bilding, halin sa ila mga pundasyon hasta sa ila mga atop, hinimo halin sa pinakamaayo nga mga bato nga ginpang-utod kag ginbasbasan ang tanan nga kilid suno sa husto nga takos. 10Ang mga pundasyon hinimo halin sa dalagko kag maayo nga klase sang mga bato. Ang kalabaon sang iban nga mga bato 15 ka tapak, kag ang iban 12 ka tapak. 11Nasampawan ini sang mga kahoy nga sedro kag malahalon nga mga bato nga ginbasbasan suno sa husto nga takos. 12Ang malapad nga lagwerta napalibutan sang pader. Ang kada tatlo ka sampaw sang mga bato sini nga nabasbasan nasampawan sang kahoy nga sedro. Pareho man sini ang pagkahimo sang mga pader sang sulod nga lagwerta sang templo sang Ginoo kag sang balkon.
Ang mga Kagamitan sang Templo
(2 Cro. 3:15-17; 4:1-22)
13Ginpasugat ni Haring Solomon si Huram7:13 Huram: sa Hebreo, Hiram (amo man sa 7:40, 45). Indi ini siya ang hari nga ginmitlang sa 5:1. sa Tyre, 14kay maayo gid siya nga panday sang mga saway. Anak siya sang isa ka balo nga babayi nga halin sa tribo ni Naftali, kag ang iya amay taga-Tyre, nga isa man ka panday sang mga saway. Nagkadto siya kay Haring Solomon kag ginhimo niya ang tanan nga ginpahimo sa iya.
15Naghimo si Huram sang duha ka haligi nga saway, nga ang kada isa may kataason nga 27 ka tapak, kag may takos palibot nga 18 ka tapak. 16Naghimo man siya sang duha ka saway nga ulo-ulo sang mga haligi, nga ang kada isa may kataason nga pito kag tunga ka tapak. 17Ang kada ulo-ulo nadekorasyunan sang pito ka kulokadena nga nagatinabid, 18nga may duha ka kubay sang puloprutas nga pomegranata. 19Ang korte sang mga ulo-ulo sang mga haligi sa balkon daw mga bulak nga liryo,7:19 liryo: sa English, lily. kag ang ila kataason anom ka tapak. 20Ang kada ulo-ulo sang duha ka haligi napalibutan sang duha ka kubay sang puloprutas nga pomegranata nga 200 ka bilog. Ini nga dekorasyon ara sa ibabaw sang tipulon nga bahin sang ulo-ulo, sa tupad sang mga kulokadena. 21Ginpatindog ni Huram ang mga haligi sa balkon sang templo. Ang haligi sa bagatnan dampi gin-ngalanan niya nga Jakin, kag ang haligi sa aminhan dampi gin-ngalanan niya nga Boaz. 22Ang korte sang mga ulo-ulo sang mga haligi daw mga bulak nga liryo. Kag natapos ang paghimo sang mga haligi.
23Dayon naghimo si Huram sang dako nga suludlan sang tubig nga daw kawa, nga ginatawag Dagat. Ang kadalumon sini pito kag tunga ka tapak, ang kasangkaron 15 ka tapak, kag ang takos palibot 45 ka tapak. 24Napalibutan ini sang duha ka kubay sang dekorasyon sa ubos lang sang baba sini. Ini nga dekorasyon daw sa mga nagagapa nga tanom, kag may ara sang anom sini sa kada isa ka tapak palibot, kag naporma na ini nga daan upod sa suludlan sang pagkahimo sini. 25Nagatungtong ang suludlan sa likod sang dose ka turo nga baka nga saway nga nagatalikdanay. Ang tatlo ka baka nagaatubang sa aminhan, ang tatlo sa nakatundan, ang tatlo sa bagatnan, kag ang tatlo sa sidlangan. 26Ang kadamulon sang suludlan tatlo ka pulgada, kag ang baba sini daw pareho sa baba sang tasa nga nagakurba paguwa pareho sa nagabuskad nga bulak nga liryo. Kag puwede ini masudlan sang mga 11,000 ka galon nga tubig.
27Naghimo man si Huram sang napulo ka karo nga saway nga ginagamit sa paghakot sang tubig. Ang kalabaon sang kada isa anom ka tapak, ang kasangkaron anom man ka tapak, kag ang kataason apat kag tunga ka tapak. 28Amo sini ang pagkahimo sang mga karo: ang mga dingding sini may mga kuwadro-kuwadro 29kag nadekorasyunan sang dagway sang mga leon, mga turo nga baka, kag mga kerubin. Ang ibabaw kag ang idalom sang mga kuwadro-kuwadro palareho nga nadekorasyunan sang daw mga bulak. 30-31Ang kada karo may apat ka saway nga rueda kag may saway nga mga ehe. Sa kada pamusod sang mga karo may ara sang panukod para sa tipulon nga tulungtungan sang saway nga labador. Ang mga panukod nadekorasyunan sang daw mga bulak nga nagatalabid. Ang tipulon nga tulungtungan nagalabaw sing isa kag tunga ka tapak sa ibabaw sang karo, kag ang kasangkaron sang baba sini duha ka tapak kag tatlo ka pulgada. Ang palibot sang baba may mga ginkorte nga mga dekorasyon. Ang dingding sang mga karo mga kuwadrado kag indi tipulon. 32Sa idalom sang kuwadrado nga mga dingding may apat ka rueda nga naangot sa mga ehe nga naporma na nga daan upod sa karo sang pagkahimo sini. Ang kataason sang kada rueda duha ka tapak kag tatlo ka pulgada, 33kag pareho ini sa rueda sang karwahe. Ang mga ehe, mga tubo, mga radyos, kag mga yantas sang rueda puro saway. 34Ang kada karo may apat ka uluyatan—isa sa kada kilid, kag naporma na ini nga daan upod sa karo sang pagkahimo sini. 35Ang bibi sang ibabaw sang kada karo siyam ka pulgada ang kasangkaron palibot. Ang mga panukod sini kag ang dingding sang karo naporma na nga daan upod sa karo sang pagkahimo sini. 36Nadekorasyunan ang mga dingding kag mga panukod sang mga dagway sang mga kerubin, mga leon kag mga kahoy nga palma bisan diin nga may lugar para sini. Kag may dekorasyon man ini nga daw mga bulak nga nagatalabid palibot. 37Amo ato ang pagkahimo ni Huram sang napulo ka karo. Pareho tanan ang ila kadakuon kag korte, kay isa lang ka hurmahan ang ginpormahan sa ila.
38Naghimo man si Huram sang napulo ka saway nga mga labador, isa para sa kada karo. Ang kasangkaron sang kada labador anom ka tapak, kag puwede masudlan sing mga 220 ka galon nga tubig. 39Ginbutang niya ang lima ka karo sa bagatnan dampi sang templo, kag ang lima pa gid sa aminhan dampi. Ginbutang niya ang suludlan sang tubig nga ginatawag Dagat sa tunga sang bagatnan kag sidlangan sang templo. 40Naghimo man siya sang mga kolon, mga pala, kag mga yahong nga ginagamit sa pagpangwisik.
Natapos gid man ni Huram ang tanan nga ginpahimo sa iya ni Haring Solomon para sa templo sang Ginoo. Amo ini ang iya mga ginhimo:
41ang duha ka haligi;
ang duha ka daw yahong nga ulo-ulo sa ibabaw sang mga haligi;
ang duha ka nagatinabid nga mga kulokadena nga dekorasyon sa mga ulo-ulo sang mga haligi;
42ang 400 ka puloprutas nga pomegranata—(Nagakabit ang duha ka kubay sini sa kada nagatinabid nga mga kulokadena nga nagapalibot sa ulo-ulo sang mga haligi);
43ang napulo ka karo kag ang napulo ka labador sini;
44ang suludlan sang tubig nga ginatawag Dagat kag ang tulungtungan sini nga dose ka turo nga baka;
45ang mga kolon, mga pala, kag mga yahong nga ginagamit sa pagpangwisik.
Ini tanan nga mga butang nga para sa templo sang Ginoo, nga ginhimo ni Huram para kay Haring Solomon, puro saway nga ginpahining. 46Ginpahimo ini ni Haring Solomon paagi sa hurmahan nga didto sa Kapatagan sang Jordan, sa tunga sang Sucot kag Zaretan. 47Madamo ini nga mga butang, gani wala na lang ini ni Solomon ginpakilo; wala nahibaluan kon pila ka kilo ini nga mga saway.
48Nagpahimo man si Solomon sang sini nga mga kagamitan para sa templo sang Ginoo:
ang bulawan nga halaran;
ang bulawan nga lamisa nga ginabutangan sang tinapay nga ginahalad sa presensya sang Dios;
49ang mga bulutangan sang suga nga puro bulawan nga nagatindog sa atubangan sang Labing Balaan nga Lugar (lima sa tuo dampi kag lima sa wala);
ang bulawan nga mga bulak, mga suga, kag mga kimpit;
50ang puro bulawan nga mga baso, mga pang-utod sa pabilo, mga yahong nga ginagamit sa pagpangwisik, mga luwag, kag mga suludlan sang insenso;
ang bulawan nga mga bisagra para sa mga puwertahan sang Labing Balaan nga Lugar kag sang templo mismo.
51Sang matapos ang tanan nga ginpahimo ni Haring Solomon para sa templo sang Ginoo, gindala niya sa mga bodega sang templo ang mga butang nga gindedikar sang iya amay nga si David—ang mga pilak, mga bulawan, kag mga kagamitan.
