Proverbes 28 – BDS & APSD-CEB

La Bible du Semeur

Proverbes 28:1-28

1Les criminels prennent la fuite sans que personne les poursuive.

Les justes sont confiants comme un jeune lion.

2Quand la révolte règne dans un pays, les chefs se multiplient28.2 Voir, par exemple, les changements rapides de souverains en Israël : 1 R 16.8-28 ; 2 R 15.8-15.,

mais, avec un homme intelligent et qui a du savoir, l’ordre règne.

3Un homme pauvre28.3 Selon le texte hébreu traditionnel. L’ancienne version grecque a : un méchant. qui opprime les indigents

est comme une pluie dévastatrice qui provoque la disette28.3 Une pluie porteuse d’espoir pour l’agriculteur, mais qui déçoit par sa brutalité..

4Ceux qui abandonnent la loi exaltent le criminel,

mais ceux qui obéissent à la loi le combattent.

5Ceux qui s’adonnent au mal ne comprennent rien à la droiture,

mais ceux qui s’attachent à l’Eternel comprennent tout.

6Mieux vaut un pauvre qui se conduit de façon intègre

qu’un riche qui suit des chemins tortueux.

7Qui observe la loi est un fils intelligent,

qui recherche la compagnie des jouisseurs28.7 Autre traduction : des gens vils. fait honte à son père.

8Celui qui augmente sa fortune par un intérêt usurier28.8 Voir Ex 22.25 ; Lv 25.35-37 ; Dt 23.20-21 (cf. Ez 22.12).

amasse des biens pour celui qui a compassion des pauvres.

9Si quelqu’un se détourne pour ne pas écouter la loi,

sa prière même est en horreur à Dieu.

10Qui égare les justes dans une mauvaise voie tombera lui-même dans la fosse qu’il a creusée,

mais les hommes intègres connaîtront le bonheur.

11L’homme riche se prend pour un sage,

mais le pauvre qui est intelligent le démasque.

12Quand les justes triomphent, c’est magnifique,

mais quand les méchants accèdent au pouvoir, chacun se tient caché.

13Qui cache ses fautes ne prospérera pas,

qui les avoue et les délaisse obtient miséricorde.

14Heureux l’homme qui a constamment la crainte de faire du mal,

mais celui qui s’obstine tombera dans le malheur.

15Un souverain méchant régnant sur un peuple pauvre

est comme un lion rugissant ou un ours qui charge.

16Un despote dépourvu d’intelligence multiplie les exactions,

mais celui qui déteste le gain mal acquis vivra de longs jours.

17L’homme accablé à cause du meurtre qu’il a commis court vers la tombe :

que personne ne l’en empêche !

18Qui mène une vie intègre trouvera le salut,

mais l’homme corrompu qui suit deux chemins à la fois tombera dans l’un ou l’autre.

19Qui travaille sa terre aura du pain en abondance,

qui court après des futilités sera rassasié de misère.

20L’homme loyal sera comblé de bénédictions,

mais qui veut s’enrichir rapidement ne restera pas impuni.

21Celui qui est partial n’agit pas bien,

et pourtant, un homme est capable de faire le mal pour une bouchée de pain.

22L’homme envieux se hâte de s’enrichir,

il ne se rend pas compte que la pauvreté va fondre sur lui.

23Qui reprend son prochain gagnera finalement sa faveur,

plutôt que l’homme au langage flatteur.

24Qui dépouille son père et sa mère

et prétend que ce n’est pas un péché

est le compagnon de celui qui détruit.

25L’homme insatiable28.25 Autre traduction : orgueilleux. suscite des querelles,

mais celui qui se confie en l’Eternel connaîtra l’abondance.

26Qui se fie à ses propres pensées n’est qu’un insensé,

mais celui qui suit la voie de la sagesse échappera aux dangers.

27Qui donne aux pauvres ne sera pas dans le besoin,

qui se bouche les yeux à la misère d’autrui se charge de beaucoup de malédictions.

28Quand les méchants parviennent au pouvoir, tout le monde se cache,

mais quand ils succombent, les justes se multiplient.

Ang Pulong Sa Dios

Panultihon 28:1-28

1Ang tawong daotan moikyas bisag walay naggukod kaniya, apan ang tawong matarong dili mahadlok sama sa liyon.

2Kon ang usa ka nasod magpakasala, kanunay pulihan ang ilang pangulo. Apan molig-on ang usa ka nasod kon ang pangulo niini maalamon.

3Ang tawong kabos nga nagapangdaog-daog sa sama niyang kabos sama sa makusog nga ulan nga nagadaot sa mga tanom.

4Ang mga nagasalikway sa Kasugoan nagadayeg sa mga daotan, apan ang mga nagatuman niini, makigbatok sa mga daotan.

5Ang mga tawong daotan wala makasabot kon unsay hustisya, apan ang mga nagadangop sa Ginoo nakasabot pag-ayo niini.

6Mas maayo pa ang kabos nga dili salawayon kaysa adunahan apan salawayon.

7Maalamon ang anak nga nagatuman sa Kasugoan, apan ang anak nga makighigala sa mga badlongon28:7 badlongon: o, hangol ug kaon. nagapakaulaw sa iyang ginikanan.

8Kon maadunahan ka pinaagi sa pagpatubo ug kuwarta, ang imong bahandi mapaingon sa tawong matinabangon sa mga kabos.

9Si bisan kinsa nga dili motuman sa Kasugoan, kangil-aran sa Dios bisan ang iyang pag-ampo.

10Ang tawo nga mosulsol sa tawong matarong ngadto sa pagpakasala mabiktima sa iyang kaugalingong laang. Apan ang tawo kansang kinabuhi walay ikasaway mouswag.

11Naghunahuna ang mga adunahan nga maalamon na gayod sila, apan ang tawong kabos nga may panabot nahibalo kon unsa gayoy ilang tinuod nga pagkatawo.

12Kon ang mga matarong ang magmadaogon malipay ang mga tawo, apan kon ang mga daotan na ang modumala manago sila.

13Dili ka gayod magmauswagon kon ilimod mo ang imong mga sala, apan kon isulti mo kini ug talikdan, kaloy-an ka sa Dios.

14Bulahan ang tawo nga nagatahod kanunay sa Dios, apan ang tawo nga gahi ug kasingkasing malaglag.

15Ang tawong daotan nga nagadumala sa mga kabos sama sa nagangulob nga liyon o oso nga andam sa pagtukob sa iyang biktima.

16Ang tigdumala nga walay panabot labihan kabangis.

Ang tigdumala nga dili buot maadunahan sa daotang paagi makaangkon ug taas nga kinabuhi.

17Ang tawo nga ginahasol sa iyang konsensya tungod sa iyang pagpatay sa usa ka tawo magtago-tago hangtod mamatay siya. Ayaw ninyo siyag tabangi.

18Ang tawong nagakinabuhi nga walay ikasaway layo sa katalagman, apan ang tawong daotan kalit lang nga malaglag.

19Ang kugihan nga mag-uuma may abunda nga pagkaon, apan ang nagagamit sa iyang panahon sa walay pulos nga mga buluhaton mapobre.

20Panalanginan gayod sa Dios ang kasaligan nga tawo, apan ang tawo nga nagdali nga maadunahan pagasilotan.

21Dili maayo kon may pinalabi. Apan may mga tawo nga nagahimo niini tungod kay nadala sa suborno, bisan gamay kini.

22Ang tawong hangol ug kuwarta nagdali nga maadunahan, apan wala siya masayod nga mapobre diay hinuon siya.

23Sa kaulahian, mas pasalamatan pa sa usa ka tawo ang tawong mibadlong kaniya kaysa niadtong miulog-ulog kaniya.

24Ang tawo nga mangawat gikan sa iyang ginikanan ug nagaingon nga dili kini sala, kauban sa mga kriminal.

25Ang tawong hakog makahatag ug kasamok, apan ang tawong nagasalig sa Ginoo mouswag.

26Ang tawong nagasalig sa iyang kaugalingon buang-buang.

Ang tawong nagkinabuhi nga maalamon layo sa katalagman.

27Ang tawo nga mahinatagon sa mga kabos dili gayod mawad-an, apan ang walay pagpakabana sa mga kabos makadawat sa daghang panghimaraot.

28Manago ang mga tawo kon ang mga daotan ang modumala. Apan kon malaglag sila, mouswag ang mga matarong.