Proverbes 20 – BDS & TCB

La Bible du Semeur

Proverbes 20:1-30

1Le vin est plein d’insolence et l’alcool rempli de tapage,

qui s’en laisse griser ne pourra être sage.

2Tel le rugissement d’un jeune lion, le roi inspire la terreur :

qui le met en colère se nuit à lui-même.

3Se tenir à l’écart des querelles fait honneur à l’homme,

mais tout insensé s’y jette à corps perdu.

4A la saison froide20.4 Automne et hiver, l’époque des pluies et des semailles en Israël., le paresseux ne laboure pas,

au temps de la moisson, il cherche à récolter, mais ne trouve rien.

5Les projets que forme l’homme dans son cœur sont comme des eaux profondes,

mais l’homme intelligent sait y puiser.

6Beaucoup de gens font état de leur bonté,

mais où trouver un homme sincère ?

7Le juste vit de façon intègre ;

heureux sont ses enfants après lui !

8Lorsque le roi siège pour juger,

d’un coup d’œil, il dissipe tout ce qui est mal.

9Qui osera dire : « J’ai purifié mon cœur,

je suis pur de toute faute » ?

10Ceux qui ont deux poids différents, et ceux qui utilisent deux mesures différentes

sont l’un et l’autre en horreur à l’Eternel20.10 Voir 11.1 et note..

11Le jeune enfant manifeste qui il est par ses actes,

on voit si sa conduite sera pure et droite.

12L’Eternel nous a donné des oreilles pour entendre

et aussi des yeux pour voir.

13N’aime pas trop le sommeil, pour ne pas finir dans la pauvreté :

garde tes yeux ouverts, et tu auras de quoi te rassasier.

14L’acheteur dit toujours :

« C’est une bien mauvaise affaire »,

mais dès qu’il est parti, il se félicite de ce qu’il a obtenu.

15Si l’or et les perles précieuses abondent,

les joyaux les plus précieux sont des lèvres qui dispensent la connaissance.

16Si quelqu’un s’est porté garant des dettes d’un étranger, prends-lui son vêtement,

et s’il a cautionné des inconnus, exige qu’il te donne des gages.

17Au premier abord, le pain mal acquis est savoureux,

mais, par la suite, ta bouche se trouvera pleine de cailloux.

18Lorsque tu fais des projets, prends conseil,

et ne te lance pas dans une bataille sans une stratégie bien conçue.

19Qui divulgue des secrets finit par se répandre en calomnies ;

n’aie donc pas de relations avec un bavard.

20Si quelqu’un maudit son père ou sa mère,

sa vie s’éteindra en pleines ténèbres20.20 Crime puni de mort par la Loi (Ex 21.17 ; Lv 20.9 ; Dt 27.16)..

21Il n’y a pas de bénédiction durable

pour un patrimoine vite obtenu au début.

22Ne dis pas : « Je me vengerai ! »

Confie-toi en l’Eternel et il te délivrera.

23L’Eternel a horreur de l’usage de deux poids différents,

et il n’est pas bien d’employer des balances truquées20.23 Voir v. 10, et 11.1 et note..

24C’est l’Eternel qui trace la voie d’un homme ;

comment un humain pourrait-il comprendre par quel chemin il passe ?

25Il est dangereux pour l’homme de consacrer précipitamment quelque chose à l’Eternel

et de ne se mettre à réfléchir qu’après avoir fait son vœu20.25 Voir Ec 5.3-5..

26Un roi sage chasse au loin les méchants

et fait passer sur eux la roue.

27L’esprit de l’homme est une lampe que l’Eternel a donnée

et qui sonde les profondeurs de l’être.

28La bonté et la fidélité du roi assurent sa protection ;

oui, par sa bonté20.28 L’ancienne version grecque a : par sa justice., il affermit son autorité.

29La fierté des jeunes gens, c’est leur force,

mais l’honneur des vieillards, ce sont leurs cheveux blancs.

30Les plaies d’une blessure sont un remède contre le mal,

et les coups que l’on reçoit purgent l’être intérieur.

Tagalog Contemporary Bible

Kawikaan 20:1-30

1Ang sobrang pag-inom ng alak ay nagbubunga ng panunuya at kaguluhan, kaya ang taong naglalasing ay salat sa karunungan.

2Ang poot ng hari ay parang atungal ng leon. Kapag ginalit mo siya, papatayin ka niya.

3Ang pag-iwas sa gulo ay tanda ng karangalan; hangal lang ang may gusto ng kaguluhan.

4Ang taong tamad mag-araro sa panahon ng pagtatanim ay walang makukuha pagdating ng anihan.

5Ang isipan ng tao ay tulad ng malalim na balon, ngunit mauunawaan ito ng taong marunong.

6Marami ang nagsasabi na sila ay tapat, ngunit mayroon kaya sa kanila ang mapagkakatiwalaan?

7Ang taong matuwid ay walang kapintasan. Mapalad ang mga anak niya kung siya ang kanilang tinutularan.

8Kapag ang hari ay humahatol, tinitiyak muna niya kung sino ang gumawa ng masama.

9Walang sinumang makapagsasabi na ang puso niya ay malinis, na kailanman ay hindi siya nakagawa ng mali.

10Ang madadayang timbangan at sukatan ay kasuklam-suklam sa paningin ng Dios.

11Ang mga ginagawa ng isang kabataan ay nagpapakita ng kanyang tunay na pag-uugali, kung siya ba ay matuwid o hindi.

12Ang taingang nakakarinig at matang nakakakita ay ang Panginoon ang siyang gumawa.

13Kung tulog ka nang tulog maghihirap ka, ngunit kung magsisikap ka, ang iyong pagkain ay sasagana.

14Pinipintasan ng mamimili ang kanyang binibili upang makatawad siya. Pero kung nabili na, hindi na niya ito pinipintasan, sa halip ay ipinagyayabang pa.

15Marami ang ginto at mamahaling bato, ngunit iilan lamang ang nakapagsasalita nang may karunungan.

16Kung may taong nangako na babayaran niya sa iyo ang utang ng taong hindi niya kilala, tiyakin mong makakakuha ka sa kanya ng garantiya, para makatiyak ka na babayaran ka niya.

17Pagkaing nakuha sa pandaraya sa una ay matamis ang lasa, ngunit sa huli ay lasang buhangin na.

18Humingi ka ng payo sa iyong pagpaplano o bago makipaglaban sa digmaan.

19Ang taong masalita nagbubunyag ng sikreto, kaya iwasan mo ang ganyang uri ng tao.

20Mamamatay ang sinumang sumumpa sa kanyang magulang, para siyang ilaw na namatay sa gitna ng kadiliman.

21Ang mana na kinuha ng maaga sa bandang huliʼy hindi magiging pagpapala.

22Huwag kang maghiganti. Magtiwala ka sa Panginoon, at tutulungan ka niya.

23Nasusuklam ang Panginoon sa mga nandadaya sa timbangan. Hindi ito mabuting gawain.

24Ang Panginoon ang nagkaloob nitong ating buhay, kaya hindi natin alam ang ating magiging kapalaran.

25Bago mangako sa Dios ay isiping mabuti, baka magsisi ka sa bandang huli.

26Sa paghatol, tinitiyak ng matalinong hari na malaman kung sino ang gumagawa ng kasamaan at saka niya parurusahan.

27Ibinigay sa atin ng Panginoon ang ating budhi20:27 budhi: o, espiritu. at isipan upang makita ang ating kaloob-looban.

28Ang haring mabuti at tapat ay hindi mapapahamak, at magtatagal siya sa kanyang luklukan.

29Karangalan ng kabataan ang kanilang kalakasan, at karangalan naman ng matatanda ang kanilang katandaan.20:29 katandaan: sa literal, uban.

30Kung minsan ang parusa ay nagdudulot ng mabuti para magbago tayo.