Proverbes 18 – BDS & HLGN

La Bible du Semeur

Proverbes 18:1-24

1L’original suit son bon plaisir :

il s’insurgera contre tout ce qui est raisonnable.

2L’insensé n’aime pas réfléchir,

il ne demande qu’à faire étalage de son opinion.

3Le méchant apporte avec lui le mépris :

une action déshonorante est suivie de l’opprobre.

4Les paroles humaines sont comme des eaux profondes ;

la source de la sagesse est un torrent qui déborde18.4 Ce verset semble opposer notre répugnance à nous livrer (voir le secret des « eaux profondes » en 20.5) à la franchise vivifiante des sages..

5Il n’est pas bien de favoriser le méchant

et de léser le juste dans le jugement.

6Les propos de l’insensé suscitent des querelles,

et ses discours lui attirent les coups.

7La bouche de l’insensé cause sa ruine,

et ses lèvres sont un piège pour sa vie.

8Les médisances sont comme des friandises :

elles descendent jusqu’au tréfonds de l’être.

9Qui se relâche dans son travail

est frère de celui qui détruit.

10L’Eternel est comme un donjon bien fortifié :

le juste y accourt et il y est en sécurité.

11La fortune du riche lui tient lieu de place forte,

il s’imagine qu’ils sont un rempart inaccessible.

12Quand l’orgueil remplit le cœur d’un homme, sa ruine est proche.

Avant d’être honoré, il faut savoir être humble18.12 Voir 15.33..

13Qui répond avant d’avoir écouté

manifeste sa sottise et se couvre de confusion.

14Un bon moral permet de supporter la maladie,

mais si le moral est abattu, qui le relèvera ?

15L’homme intelligent acquiert la connaissance,

et l’oreille des sages est tendue vers elle.

16Les cadeaux ouvrent les chemins

et font arriver jusqu’en présence des gens importants18.16 Voir 17.8..

17Qui plaide sa cause en premier paraît toujours avoir raison,

vient la partie adverse, et l’on examine ce qu’il a dit.

18Le sort met fin aux contestations

et tranche même entre des puissants.

19Un frère que l’on a offensé est plus inaccessible qu’une ville fortifiée,

et des dissensions sont comme les verrous d’un palais.

20Chacun goûtera à satiété les fruits de ses paroles

et se rassasiera de ce que ses lèvres ont produit.

21La mort et la vie sont au pouvoir de la langue :

qui aime se répandre en paroles mangera les fruits qu’elles auront produits.

22Qui trouve une épouse trouve le bonheur :

c’est une faveur que l’Eternel lui a accordée.

23Le pauvre parle en suppliant,

mais le riche répond durement.

24Qui a beaucoup de compagnons les a pour son malheur,

mais un véritable ami est plus attaché qu’un frère.

Ang Pulong Sang Dios

Hulubaton 18:1-24

1Ang tawo nga gusto lang permi mag-isahanon nagahunahuna lang sang iya kaugalingon, kag ginakontra niya ang husto nga ginaisip sang iban.

2Ang buang-buang nga tawo wala gid sing handom nga makatuon; ang iya lang gusto amo ang pagpahayag sang iya kaugalingon nga opinyon.

3Ang paghimo sang malain kag makahuluya nga butang makahatag sang kahuy-anan.

4Ang pulong sang maalamon nga tawo makahatag sang kaalam sa iban; pareho ini sa nagailig nga tubig nga halin sa madalom nga tuburan.

5Indi maayo ang pag-apin sa nakasala kag ang indi paghatag sang hustisya sa wala sing sala.

6Ang mga ginahambal sang buang-buang nga tawo makapaumpisa sang inaway kag makahatag sa iya sang kasakitan.

7Ang mga ginahambal sang buang-buang nga tawo makahalit sa iya mismo.

8Ang kutsokutso daw pareho sa pagkaon nga namit usapon kag tunlon.

9Ang matamad nga tawo pareho lang kalain sa tawo nga gusto magpanglaglag.

10Ang Ginoo pareho sa mabakod nga tore, kag sa iya nagadangop ang mga matarong agod indi sila maano.

11Nagahunahuna ang mga manggaranon nga ang ila manggad makaprotektar sa ila pareho sa mataas nga mga pader nga nagapalibot sa siyudad.

12Ang pagpabugal sang tawo makalaglag sa iya, pero ang pagpaubos makapadungog sa iya.

13Balingag kag makahuluya ang tawo nga nagasabat nga wala anay nagapamati.

14Ang determinasyon sang tawo nga mabuhi makapabakod sa iya kon nagamasakit siya, pero kon madula ini wala na sing may makabulig pa sa iya.

15Ang tawo nga maalamon kag may pag-intiendi nagatinguha pa gid nga madugangan ang iya kaalam.

16Madali ka nga makapakigkita sa isa ka dungganon nga tawo kon may dala ka nga regalo para sa iya.

17Ang una nga magpamatuod sa korte daw amo na ang husto, hasta nga ang iya kontra naman ang mag-usisa sa iya.

18Ang paggabot-gabot makapauntat sang binaisay, kag makahusay sang kaso sang duha ka gamhanan nga tawo.

19Mabudlayan ka nga magpasag-uli sa imo utod18:19 utod: ukon, paryente; ukon, isigkatawo. nga naglain ang iya buot sa imo. Daw mas mabudlay pa ini himuon sang sa magsalakay sa napaderan nga siyudad.

Subong nga mabudlay gub-on ang mga trangka sang puwertahan sang palasyo, mabudlay man untaton ang pag-inaway sang duha ka tawo.

20Pagaanihon mo ang bunga sang imo mga ginahambal.18:20 ukon, Kon maayo ka maghambal, mabuhi ka.

21Ang imo mga ginahambal makaluwas sang kabuhi ukon makapatay. Gani kon palahambal ka, magbantay ka kay pagaanihon mo ang bunga sang imo mga ginahambal.

22Kon nakapangasawa ka, nakabaton ka sing maayo nga butang, kag nagapakita ina nga maayo ang Ginoo sa imo.

23Nagapakitluoy ang imol, pero nagasabat sing matigdas ang manggaranon.

24May pag-abyanay nga wala nagadugay, pero may pag-abyanay man nga mas mahirop pa sang sa mag-ulutod.