Proverbes 1 – BDS & TCB

La Bible du Semeur

Proverbes 1:1-33

Introduction

1Proverbes de Salomon1.1 Pour les noms proverbes et Salomon, voir l’introduction., fils de David, roi d’Israël. 2Ils ont pour but d’enseigner aux hommes la sagesse et de les éduquer, pour qu’ils comprennent les paroles prononcées avec intelligence, 3et qu’ils reçoivent une éducation réfléchie en vue d’être justes, de vivre selon le droit et dans la droiture. 4Ces proverbes donneront aux gens sans expérience1.4 gens sans expérience: expression qui traduit un mot hébreu rendu aussi, dans les Proverbes, par stupides. le bon sens et aux jeunes de la connaissance et du jugement. 5Que le sage écoute et il enrichira son savoir, et l’homme avisé acquerra l’art de bien se conduire. 6Ces proverbes sont destinés à faire comprendre les maximes et les paraboles et à pénétrer les propos des sages et leurs paroles énigmatiques.

La clé de la sagesse

7C’est par la crainte de l’Eternel que commence la connaissance1.7 Voir 9.10 ; 15.33 ; 31.30 ; Jb 28.28 ; Ps 111.10.,

mépriser la sagesse et l’éducation, c’est être un insensé.

La vie selon la Sagesse

Se garder de mauvaises fréquentations

8Mon fils, sois attentif à l’éducation que tu reçois de ton père

et ne néglige pas l’instruction de ta mère,

9car elles seront comme une belle couronne sur ta tête

et comme des colliers à ton cou.

10Mon fils, si des gens malfaisants veulent t’entraîner,

ne leur cède pas.

11S’ils te disent : « Viens avec nous,

dressons une embuscade pour tuer quelqu’un,

tendons, sans raison, un piège à l’innocent :

12nous l’engloutirons tout vif comme le séjour des morts,

il disparaîtra tout entier comme ceux qui descendent dans la tombe.

13Nous ferons main basse sur un tas de biens précieux,

nous remplirons nos maisons de butin.

14Tu en auras ta part avec nous,

nous ferons tous bourse commune »,

15mon fils, ne te mets pas en route avec ces gens-là,

évite d’emprunter les mêmes chemins qu’eux,

16car ils se précipitent vers le mal,

ils ont hâte de répandre le sang.

17Mais il est vain de vouloir tendre un filet

pendant que tous les oiseaux t’observent1.17 L’oiseau aperçoit le filet et s’envole. Le jeune homme averti fait comme lui et évite les pièges qui se retournent en fin de compte contre ceux qui les tendent (v. 18)..

18En vérité, c’est au péril de leur propre vie que ces gens-là dressent des embûches,

c’est à eux-mêmes qu’ils tendent des pièges.

19C’est à cela qu’aboutiront tous ceux qui cherchent à s’enrichir par des voies malhonnêtes :

un gain mal acquis fait périr celui qui le détient.

Les appels de la sagesse

20La Sagesse crie bien haut dans les rues,

sa voix résonne sur les places publiques.

21Dominant le tumulte, elle appelle.

Près des portes de la ville1.21 Les juges siégeaient aux portes de la ville (31.23 ; Rt 4.11 ; Jb 29.7), les marchés se tenaient sur les places attenantes (2 R 7.1)., elle fait entendre ses paroles, disant :

22Gens sans expérience, jusques à quand vous complairez-vous dans votre inexpérience ?

Et vous, moqueurs, jusqu’à quand prendrez-vous plaisir à vous moquer ?

Et vous, insensés, jusqu’à quand détesterez-vous la connaissance ?

23Ecoutez mes avertissements,

voici : je répandrai sur vous mon Esprit

et je vous ferai connaître mes paroles.

24J’ai appelé et vous m’avez résisté,

j’ai tendu la main et personne n’y a prêté attention.

25Vous avez rejeté tous mes conseils

et vous n’avez pas voulu de mes avertissements.

26C’est pourquoi, lorsque le malheur fondra sur vous, je rirai,

quand la terreur vous saisira, je me moquerai.

27Quand l’épouvante, comme une tempête, viendra sur vous,

que le malheur fondra sur vous comme un ouragan,

et que la détresse et l’angoisse vous assailliront,

28alors ils m’appelleront, mais je ne répondrai pas.

Ils me chercheront, mais ne me trouveront pas1.28 Voir Jr 11.11 ; Mi 3.4..

29Puisqu’ils ont détesté la connaissance

et qu’ils n’ont pas choisi de craindre l’Eternel,

30qu’ils n’ont pas voulu de mes conseils

et qu’ils ont dédaigné tous mes avertissements,

31eh bien, ils récolteront les fruits de leur conduite

et ils se repaîtront jusqu’à ce qu’ils en aient plus qu’assez de leurs propres projets.

32Car la présomption des gens inexpérimentés causera leur mort,

et l’assurance des insensés les perdra.

33Mais celui qui m’écoute habitera en sécurité,

il vivra tranquille, sans avoir à redouter le malheur.

Tagalog Contemporary Bible

Kawikaan 1:1-33

Ang Kahalagahan ng Kawikaan

1Ito ang mga kawikaan ni Solomon na anak ni David, hari ng Israel.

2Sa pamamagitan ng mga kawikaang ito, magkakaroon ka ng karunungan, maitutuwid mo ang iyong ugali at mauunawaan mo ang mga aral na magbibigay sa iyo ng karunungan. 3Sa pamamagitan din nitoʼy magiging disiplinado ka, dahil itinuturo nito ang matuwid na paraan ng pamumuhay, mabuting pag-uugali, paggawa ng tama, at pagiging makatarungan. 4Makapagbibigay ito ng karunungan sa mga walang kaalaman at sa kabataaʼy magtuturo ng tamang pagpapasya. 5Sa pakikinig nito, ang marunong ay lalong magiging marunong at ang may pinag-aralan ay magiging dalubhasa, 6upang maunawaan nila ang kahulugan ng mga kawikaan, mga talinghaga, at mga bugtong ng marurunong.

7Ang pagkatakot sa Panginoon na may paggalang ang simula ng karunungan. Ngunit sa hangal,1:7 hangal: Ang salitang ito ay palaging makikita sa aklat ng Kawikaan; ang ibig sabihin nito ay isang taong hindi pinapahalagahan ang Dios at ang kanyang mga utos. walang halaga ang karunungan at ayaw niyang maturuan upang maituwid ang kanyang pag-uugali.

Payo sa Pag-iwas sa Masamang Tao

8Anak, dinggin mo ang turo at pagtutuwid sa iyong pag-uugali ng iyong mga magulang, 9dahil itoʼy makapagbibigay sa iyo ng karangalan katulad ng koronang gawa sa bulaklak at makapagpapaganda katulad ng kwintas.

10Anak, huwag kang padadala sa panghihikayat ng mga taong makasalanan. 11Huwag kang sasama kapag sinabi nilang, “Halika, sumama ka sa amin! Mag-abang tayo ng sinumang papatayin kahit walang dahilan. 12Kahit nasa kasibulan pa ng kanilang buhay, patayin natin sila para matulad sila sa mga taong pumunta sa lugar ng mga patay. 13Makakakuha tayo sa kanila ng mga mamahaling ari-arian, at pupunuin natin ang ating mga bahay ng ating mga nasamsam. 14Sige na, sumama ka na sa amin, at paghahatian natin ang ating mga nasamsam.”

15Anak, huwag kang sumama sa kanila; iwasan mo sila. 16Sapagkat mabilis sila sa paggawa ng masama at sa pagpatay ng tao. 17Walang kabuluhan ang paglalagay ng bitag kung ang ibong iyong huhulihin ay nakatingin. 18Alam ng ibon na mahuhuli siya, pero ang taong masasama, hindi nila alam na sila rin ang magiging biktima ng ginagawa nila.

19Ganyan ang mangyayari sa mga taong ang ari-arian ay nakuha sa masamang paraan. Mamamatay sila sa ganoon ding paraan.

Kapag Itinakwil ang Karunungan

20-21Ang karunungan ay katulad ng isang mangangaral na nagsasalita sa mga lansangan, plasa, pamilihan, at mga pintuang bayan. Sinasabi niya,

22“Kayong mga walang alam,

hanggang kailan kayo mananatiling ganyan?

Kayong mga nanunuya, hanggang kailan kayo matutuwa sa inyong panunuya?

Kayong mga hangal, hanggang kailan ninyo tatanggihan ang karunungan?

23Pakinggan ninyo ang pagsaway ko sa inyo.

Sasabihin ko sa inyo kung ano ang iniisip ko.

Ipapaalam ko sa inyo ang aking sasabihin laban sa inyo,

24sapagkat hindi ninyo pinansin ang panawagan ko na lumapit kayo sa akin,

25at binalewala ninyo ang lahat ng payo ko at pagsaway.

26-27Pagtatawanan ko kayo kapag napahamak kayo;

kukutyain ko kayo kapag dumating sa inyo ang paghihirap at mga pangyayaring nakakatakot gaya ng ipu-ipo at bagyo.

28Tatawag kayo sa akin, ngunit hindi ko kayo sasagutin.

Hahanapin ninyo ako ngunit hindi ninyo ako makikita.

29Dahil ayaw ninyo na tinuturuan kayo at wala kayong takot sa Panginoon.

30Tinanggihan ninyo ang mga payo ko at minasama ang aking pagsaway sa inyo.

31Kaya aanihin ninyo ang bunga ng inyong mga ginagawa at pinaplanong masama.

32Sapagkat ang katigasan ng ulo ng mga taong walang karunungan ang papatay sa kanila,

at ang pagsasawalang-bahala ng mga hangal ang magpapahamak sa kanila.

33Ngunit ang taong nakikinig sa akin ay mabubuhay ng matiwasay,

ligtas siya sa panganib at walang katatakutan.”