1Les mouches mortes gâtent et font fermenter l’huile parfumée. Un brin de folie a plus d’effet que la sagesse et l’honneur. 2Le cœur du sage le dirige du bon côté, tandis que celui de l’insensé le pousse du mauvais côté. 3Même quand ce dernier s’avance en chemin, le bon sens lui fait défaut et il dit à tout le monde : « Il est insensé celui-là ! »10.3 Autres traductions : il dit de tous les autres qu’ils sont des insensés, ou : il manifeste à tout le monde qu’il est un insensé..
4Si la mauvaise humeur du chef se tourne contre toi, ne quitte pas ton poste, car le calme évite de graves fautes.
Les gens qui ne sont pas à leur place
5Il est un autre mal que j’ai constaté sous le soleil et qui est comme une méprise ayant échappé au souverain : 6la sottise est promue au rang le plus élevé, alors que des gens riches sont dans l’abaissement. 7J’ai vu des esclaves aller à cheval10.7 Dans l’Ancien Testament, les chevaux sont l’apanage des personnages de haut rang (Est 6.8-9 ; Jr 17.25 ; Ez 23.12). et des princes marcher à pied comme des esclaves.
Le risque zéro n’existe pas
8Qui creuse un trou risque d’y tomber, et qui abat un mur peut être mordu par un serpent. 9Qui arrache des pierres risque de se blesser, et qui fend du bois se met en danger.
10Si le fer de la hache est émoussé et qu’on n’en aiguise pas le tranchant, il faudra redoubler de force, mais la sagesse a l’avantage d’assurer la réussite.
11Si le serpent mord parce qu’il n’a pas été charmé, le charmeur n’a aucun avantage.
La folie de l’insensé
12Les paroles du sage sont empreintes de bonté, mais la bouche de l’insensé cause sa perte. 13Il commence par dire des sottises et finit en proférant les pires insanités. 14L’insensé multiplie les paroles, mais l’homme ignore l’avenir et personne ne peut lui révéler ce qui arrivera après lui.
15Le labeur de l’insensé l’exténue : il ne sait même pas comment aller à la ville.
Sur les gouvernements
16Malheur au pays dont le roi est un gamin et dont les ministres festoient dès le matin ! 17Heureux le pays dont le roi est issu d’une famille dirigeante et dont les ministres mangent en temps voulu pour prendre des forces et non pour s’adonner à la boisson.
18Quand les mains sont paresseuses, la charpente s’effondre, et quand on a les bras ballants, la maison finit par avoir des gouttières.
19On prépare un repas pour se réjouir, le vin égaie la vie et l’argent répond à toutes sortes de besoins.
20Ne maudis pas le roi, même en pensée, et ne maudis pas un riche, même dans ta chambre à coucher, car un oiseau emporterait tes paroles, la gent ailée colporterait tes propos.
1Như một con ruồi chết làm hôi thối dầu thơm,
một phút điên dại làm mất khôn ngoan và danh dự.
2Lòng người khôn ngoan hướng về điều phải;
lòng người dại dột nghiêng về điều trái.
3Con có thể nhận ra người dại
qua cách đi đứng của họ trên đường!
4Nếu chủ nổi giận với con, đừng bỏ việc!
Thái độ mềm mỏng có thể ngăn ngừa tội nặng.
Cuộc Sống Đầy Những Trớ Trêu
5Tôi có thấy một điều tệ hại khác dưới mặt trời. Các vua và những người lãnh đạo đã tạo lỗi lầm 6khi họ cất nhắc người ngu dại lên chức vụ cao, và người có nhiều khả năng phải giữ địa vị thấp kém. 7Tôi còn thấy cảnh đầy tớ đi ngựa như các hoàng tử—và hoàng tử lại đi bộ như đầy tớ!
8Ai đào hố phải sa xuống hố.
Ai phá vách nhà cũ sẽ bị rắn rết cắn.
9Người lăn đá bị đá đè.
Người bổ củi bị củi gây thương tích.
10Dùng một cái rìu cùn sẽ phí nhiều sức,
vậy phải mài lưỡi rìu trước.
Đó là giá trị của sự khôn ngoan;
nó sẽ giúp cho sự thành công.
11Nếu rắn cắn trước khi bị ếm,
thì thầy bùa rắn có ích lợi gì?
12Lời nói của người khôn đem lại thắng lợi,
nhưng miệng lưỡi người dại đem lại tai họa hiểm nghèo.
13Người dại khởi đầu bằng những lời dại khờ,
rồi kết thúc bằng những lời điên cuồng, độc hại;
14họ khoác lác, rườm rà nói mãi.
Không ai biết được việc gì sẽ xảy ra;
không ai có thể đoán được việc tương lai.
15Người dại phí sức khi làm việc
đến độ không còn biết đường về thành.
16Thật khốn cho quốc gia có vua còn trẻ,
có người lãnh đạo đãi tiệc lúc hừng đông.
17Phước cho quốc gia có vua thuộc dòng quý tộc,
và cấp lãnh đạo chỉ ăn uống để bổ sức chứ không phải để say sưa.
18Sự biếng nhác làm mái nhà xiêu vẹo;
lười chảy thây làm nhà dột khắp nơi.
19Tiệc tùng tạo tiếng cười,
rượu nồng thêm vui vẻ,
và tiền bạc giải quyết mọi vấn đề!
20Đừng nhục mạ vua, dù chỉ trong tư tưởng.
Và đừng nguyền rủa người giàu có, dù ở trong phòng ngủ mình.
Vì chim trời có thể loan truyền lời con
và loài có cánh có thể thuật điều con nói.
