Ang Pag-unong ni Ruth kang Noemi
1-2Sa panahon nga dili pa mga hari ang nagadumala1:1-2 Sa panahon… nagadumala: sa literal, Sa panahon nga ang mga “shoftim” (mga pangulo/hukom) mao pa ang nangulo. sa Israel, miabot ang kagutom niini nga dapit. Busa si Elimelec nga taga-Betlehem nga sakop sa Juda miadto sa Moab uban sa iyang asawa ug duha ka anak nga lalaki, aron didto lang una mopuyo. Ang ngalan sa iyang asawa mao si Noemi ug ang ilang duha ka anak mao si Mahlon ug si Kilion. Mga kaliwat sila ni Efrata nga taga-Betlehem.
Sa dihang didto na sila nagpuyo sa Moab, 3namatay si Elimelec. Busa si Noemi na lang uban sa iyang duha ka anak nga lalaki ang nahibilin. 4Nangaminyo ang iyang mga anak ug mga babayeng Moabihanon. Ang ngalan sa usa mao si Orpah ug ang usa mao si Ruth. Paglabay sa napulo ka tuig, 5namatay usab sila si Mahlon ug si Kilion, busa si Noemi na lang ang nahibilin.
6Sa dihang nabalitaan ni Noemi nga gipanalanginan sa Ginoo ang iyang katawhan pinaagi sa iyang paghatag kanila ug maayong abot, nangandam siya sa pagbalik sa Juda uban ang iyang mga umagad. 7Ug sa dihang nagalakaw sila balik sa Juda, 8miingon si Noemi sa iyang duha ka umagad, “Balik na lang kamo sa inyong inahan. Hinaut pa nga pakitaan kamo ug kaayo sa Ginoo, maingon nga gipakita ninyo ang inyong kaayo nganhi kanako ug sa nangamatay ninyong mga bana. 9Ug hinaut nga itugot sa Ginoo nga maminyo kamo pag-usab aron mapahimutang kamo sa inyong bag-ong panimalay.”
Unya gihagkan sila ni Noemi. Nanghilak silag kusog 10ug miingon kang Noemi, “Mouban kami kanimo sa pagbalik mo ngadto sa imong mga katagilungsod.” 11-12Apan miingon si Noemi, “Pauli kamo sa inyo, mga anak. Nganong mouban pa man kamo kanako? Nagahunahuna ba kamo nga maminyo pa ako pag-usab ug manganak ug mga lalaki nga mahimo ninyong banahon? Dili na kana mahitabo pa kay tigulang na ako. Apan ibutang ta kon makapamana ako karong gabhiona ug unya manganak pa, 13hulaton ba ninyo silang mangdagko? Dili lang ba una kamo magminyo tungod kanila? Dili kana mahimo, mga anak. Sa pagkatinuod, mas pait ang akong kinabuhi kay kaninyo, kay gipaantos ako sa Ginoo.”
14Misamot na hinuon silag hilak ug kusog. Unya mihalok si Orpah sa iyang ugangan ug mipauli,1:14 ug mipauli: Anaa kini sa Septuagint, apan wala sa Hebreo. apan si Ruth nagpabilin uban kang Noemi. 15Miingon si Noemi, “Tan-awa ang imong bilas, mibalik na siya sa iyang mga katagilungsod ug sa iyang dios,1:15 dios: o, mga dios. busa uli na uban kaniya.” 16Apan mitubag si Ruth, “Ayaw ako pugsa sa pagbiya kanimo, kay bisan asa ka moadto adto usab ako moadto, ug bisan asa ka mopuyo didto usab ako mopuyo. Ang imong mga katawhan mahimo usab nga akong mga katawhan, ug ang imong Dios mahimo usab nga akong Dios. 17Kon asa ka mamatay, didto usab ako mamatay ug didto usab ilubong. Hinaut pa nga silotan ako sa Ginoo sa hilabihan gayod kon mubiya ako kanimo. Kamatayon lang ang makapahimulag kanako gikan kanimo.”
18Sa dihang nakita ni Noemi nga desidido gayod si Ruth sa pag-uban kaniya, mihilom na lang siya. 19Busa nagpadayon silang duha sa paglakaw hangtod nga nakaabot sila sa Betlehem. Pag-abot nila, nagkaguliyang ang tanang mga tawo. Miingon ang mga babaye, “Si Noemi ba gayod kini?”
20Miingon si Noemi kanila, “Ayaw ninyo ako tawgag Noemi,1:20 Noemi: Ang buot ipasabot, lami. kondili tawga ninyo ako ug Mara,1:20 Mara: Ang buot ipasabot, pait. kay gihimong labihan kapait sa Makagagahom nga Dios ang akong kinabuhi. 21Pagbiya ko dinhi anaa kanako ang tanan, apan gipabalik ako sa Ginoo nga walay nahot. Busa ayaw na ninyo ako tawgag Noemi, kay gipaantos ako sa Ginoo nga Makagagahom.”
22Mao pa lay pagsugod sa ting-ani sa barley sa pag-abot ni Noemi sa Betlehem uban sa iyang umagad nga si Ruth nga Moabihanon.
Naomi loses her husband and sons
1In the days when the judges ruled,1:1 Traditionally judged there was a famine in the land. So a man from Bethlehem in Judah, together with his wife and two sons, went to live for a while in the country of Moab. 2The man’s name was Elimelek, his wife’s name was Naomi, and the names of his two sons were Mahlon and Kilion. They were Ephrathites from Bethlehem, Judah. And they went to Moab and lived there.
3Now Elimelek, Naomi’s husband, died, and she was left with her two sons. 4They married Moabite women, one named Orpah and the other Ruth. After they had lived there about ten years, 5both Mahlon and Kilion also died, and Naomi was left without her two sons and her husband.
Naomi and Ruth return to Bethlehem
6When Naomi heard in Moab that the Lord had come to the aid of his people by providing food for them, she and her daughters-in-law prepared to return home from there. 7With her two daughters-in-law she left the place where she had been living and set out on the road that would take them back to the land of Judah.
8Then Naomi said to her two daughters-in-law, ‘Go back, each of you, to your mother’s home. May the Lord show you kindness, as you have shown kindness to your dead husbands and to me. 9May the Lord grant that each of you will find rest in the home of another husband.’
Then she kissed them goodbye and they wept aloud 10and said to her, ‘We will go back with you to your people.’
11But Naomi said, ‘Return home, my daughters. Why would you come with me? Am I going to have any more sons, who could become your husbands? 12Return home, my daughters; I am too old to have another husband. Even if I thought there was still hope for me – even if I had a husband tonight and then gave birth to sons – 13would you wait until they grew up? Would you remain unmarried for them? No, my daughters. It is more bitter for me than for you, because the Lord’s hand has turned against me!’
14At this they wept aloud again. Then Orpah kissed her mother-in-law goodbye, but Ruth clung to her.
15‘Look,’ said Naomi, ‘your sister-in-law is going back to her people and her gods. Go back with her.’
16But Ruth replied, ‘Don’t urge me to leave you or to turn back from you. Where you go I will go, and where you stay I will stay. Your people will be my people and your God my God. 17Where you die I will die, and there I will be buried. May the Lord deal with me, be it ever so severely, if even death separates you and me.’ 18When Naomi realised that Ruth was determined to go with her, she stopped urging her.
19So the two women went on until they came to Bethlehem. When they arrived in Bethlehem, the whole town was stirred because of them, and the women exclaimed, ‘Can this be Naomi?’
20‘Don’t call me Naomi,1:20 Naomi means pleasant.’ she told them. ‘Call me Mara,1:20 Mara means bitter. because the Almighty1:20 Hebrew Shaddai; also in verse 21 has made my life very bitter. 21I went away full, but the Lord has brought me back empty. Why call me Naomi? The Lord has afflicted1:21 Or has testified against me; the Almighty has brought misfortune upon me.’
22So Naomi returned from Moab accompanied by Ruth the Moabite, her daughter-in-law, arriving in Bethlehem as the barley harvest was beginning.
