1Kon mao kana, tingali mangutana kamo kon aduna bay pagkabintaha ang atong pagka-Judio o aduna bay pulos ang atong pagkatinuli. 2Sa pagkatinuod, daghan ang bintaha kanato. Una sa tanan, gitugyan kanato ang pulong sa Dios. 3Bisan tinuod nga adunay mga Judio nga wala magtuman niini, dili gayod mahimo nga dili tumanon sa Dios ang gisaad niya kaniadto. 4Bisan kon ang tanang mga tawo bakakon, ang Dios kasaligan gihapon sa iyang mga pulong. Sama sa gi-ingon sa Kasulatan:
“Mapamatud-an nga matarong ang imong gipanulti,
Ug kanunayng mogawas nga husto ang imong paghukom.”3:4 Tan-awa usab ang Salmo 51:4.
5Unya, tingali adunay moingon, “Kon pinaagi sa among gibuhat nga daotan makita ang kaayo sa Dios, dili matarong ang Dios kon silotan niya kami.” Kana nga mga pulong binuang. 6Dili kana mahimo! Tungod kay kon dili matarong ang Dios, unsaon man niya paghukom sa mga tawo dinhi sa kalibotan?
7Tingalig may moingon pa gayod, “Kon pinaagi sa among pagpamakak mogawas nga dili bakakon ang Dios ug pinaagi niini madayeg siya, nganong silotan pa man kami ingon nga makasasala?” 8Kana nga pagpangatarungan nagapasabot nga maayo ang paghimo ug daotan aron madayag ang maayo. Sumala sa mga tawo nga gustong modaot kanamo, mao kini ang among gitudlo. Kining mga tawhana angayan gayod nga silotan sa Dios.
Ang Tanang mga Tawo Makasasala
9Tingali naghuna-huna kamo nga mas maayo kita kaysa mga dili Judio. Dili kana tinuod! Gipadayag ko na nga ang tanan, Judio man o dili, makasasala. 10Kay mao gayod kini ang gi-ingon sa Kasulatan:
“Wala gayoy bisan usa nga matarong;
11Wala gayoy bisan usa nga nakasabot mahitungod sa Dios, ug wala gayoy nagatinguha sa pag-ila kaniya.
12Ang tanan misimang sa tinuod nga dalan ug nahimong walay kapuslanan sa Dios.
Wala gayoy bisan usa nga nagabuhat ug maayo.3:12 Tan-awa usab ang Salmo 14:1-3; 53:1-3.
13Ang ilang tutunlan sama sa abli nga lubnganan nga baho, kay pulos pagpanglimbong ang nagagawas sa ilang mga baba.3:13 Tan-awa usab ang Salmo 5:9.
Kon mosulti sila, ang ilang dila sama kalala sa bitin.3:13 Tan-awa usab ang Salmo 140:3.
14Ang nagagawas sa ilang mga baba pulos masakit nga mga pagtunglo.3:14 Tan-awa usab ang Salmo 10:7.
15Sa gamay lang nga hinungdan mopatay dayon sila.
16Bisan asa sila moadto nagabilin silag kadaot ug kalisod.
17Wala silay nasayran mahitungod sa maayo nga panag-uban.3:17 Tan-awa usab ang Isa. 59:7-8.
18Ug wala gayod silay kahadlok sa Dios.”3:18 Tan-awa usab ang Salmo 36:1.
19Karon, nasayran nato nga ang tanang gi-ingon sa Kasugoan alang kanato nga mga Judio nga nagakinabuhi ilalom sa Kasugoan. Busa dili kita makaingon nga dili kita silotan. Ang tanan manubag sa Dios tungod sa ilang mga sala. 20Kay wala gayoy tawo nga mahimong matarong atubangan sa Dios pinaagi sa pagtuman sa Kasugoan. Ang Kasugoan gihatag sa tawo aron ipakita nga siya makasasala.
Unsaon sa Dios Pagmatarong ang mga Tawo
21Apan karon gipadayag na kon unsaon sa Dios pagmatarong ang tawo. Kini dili pinaagi sa pagtuman sa Kasugoan. Ang Kasugoan gayod ug ang sinulat sa mga propeta nagapamatuod niini. 22Gipakamatarong sa Dios ang tawo pinaagi sa pagtuo kang Jesu-Cristo, kay ang Dios walay pinalabi. Busa si bisan kinsa nga motuo kang Jesu-Cristo pakamatarungon niya. 23Kay ang tanang mga tawo nagpakasala ug dili takos atubangan sa Dios. 24Apan tungod sa grasya sa Dios gipakamatarong kita pinaagi kang Cristo Jesus nga nagtubos kanato, ug kini gasa sa Dios kanato. 25Gipadala siya sa Dios dinhi sa kalibotan aron ihalad ang iyang kinabuhi aron mawala ang kasuko sa Dios kanato, ug pinaagi sa iyang dugo mapasaylo kita sa atong mga sala kon motuo kita kaniya. Gibuhat kini sa Dios sa pagpakita nga siya matarong. Kay kaniadto gipalabay lang niya ang atong mga sala tungod kay mainantuson siya. Angay na unta kita nga silotan. 26Apan karon gihalad na niya ang kinabuhi ni Cristo aron ipakita nga siya matarong. Tungod niining gibuhat sa Dios madayag nga matarong siya bisan sa pagpakamatarong niya kang bisan kinsa nga nagatuo kang Jesus.
27Busa wala gayoy bisan kinsa nga makapasigarbo. Kon gipakamatarong kita sa Dios tungod sa atong pagtuman sa Kasugoan, makapasigarbo kita. Apan ang tinuod, dili kita makapasigarbo tungod kay gipakamatarong kita sa Dios pinaagi sa atong pagtuo. 28Kay nagtuo kita nga gipakamatarong sa Dios ang tawo pinaagi sa pagtuo ug dili pinaagi sa iyang pagtuman sa Kasugoan. 29Kon dili kini tinuod, Dios lang siya sa mga Judio ug dili Dios sa mga dili Judio. Apan Dios usab siya sa mga dili Judio, 30kay adunay usa lamang ka Dios. Ug pakamatarungon niya ang mga Judio kon sila motuo kang Jesus, ug ingon man ang mga dili Judio kon motuo usab sila kang Jesus. 31Kini wala nagakahulogan nga gisalikway nato ang Kasugoan, gituman hinuon nato ang iyang katuyoan.
Kukhulupirika kwa Mulungu
1Nanga kodi pali ubwino wotani pokhala Myuda, kapena muli ubwino wanjinso mu mdulidwe? 2Ubwino wake ndi wambiri mʼnjira zonse! Choyambirira iwo anapatsidwa Mawu a Mulungu kuti awasunge.
3Nanga zili bwanji ngati ena analibe chikhulupiriro? Kodi kupanda chikhulupiriro kwawo kukanalepheretsa kukhulupirika kwa Mulungu? 4Ayi. Mʼnjira iliyonse ayi! Mulungu akhale woona, ndi munthu aliyense akhale wonama. Monga kwalembedwa kuti,
“Kotero kuti inu mwapezeka kuti ndinu wolungama pamene muyankhula
ndi kupambana pamene muweruza.”
5Koma ngati kuyipa mtima kwathu kuonetsa poyera kuti Mulungu ndi wolungama, ife tinganene chiyani? Kodi tinganene kuti Mulungu ndi wosalungama pamene aonetsa mkwiyo wake pa ife? (Ine ndikuyankhula monga mmene anthu ena amayankhulira). 6Ayi. Mʼnjira iliyonse ayi! Ngati zikanakhala zotero, kodi Mulungu akanaweruza bwanji dziko lapansi? 7Wina atanena kuti, “Ngati kunama kwanga kukuonetsa koposa kuti Mulungu ndi woona, ndi kuwonjezera pa ulemerero wake, nanga nʼchifukwa chiyani ndikuweruzidwa kuti ndine wochimwa?” 8Nʼchifukwa chiyani osanena kuti, monga ena amanena mosasamala kuti, “Tiyeni tichite zoyipa kuti zabwino zionekere?” Anthu onena zoterewa kulangidwa kwawo ndi koyenera.
Palibe Munthu Wolungama
9Kodi timalize bwanji? Kodi Ayuda ndife oposa anthu ena? Ayi. Mʼnjira iliyonse ayi! Ife tinanena kale kuti Ayuda ndi a mitundu ina omwe ndi ochimwa. 10Monga kwalembedwa kuti,
“Palibe munthu wolungama, inde palibe ndi mmodzi yemwe.
11Palibe ndi mmodzi yemwe amene amazindikira,
palibe amene amafunafuna Mulungu.
12Onse apatukira kumbali,
onse pamodzi asanduka opandapake.
Palibe ndi mmodzi yemwe amene amachita zabwino,
palibe ngakhale mmodzi.”
13“Kummero kwawo kuli ngati manda apululu;
ndi lilime lawo amayankhula zachinyengo.”
“Ululu wa mamba uli pa milomo yawo.”
14“Mʼkamwa mwawo ndi modzaza ndi zotemberera ndi mawu owawa.”
15“Mapazi awo afulumira kukakhetsa magazi.
16Kusakaza ndi chisoni kumaonekera mʼnjira zawo,
17ndipo njira ya mtendere sayidziwa.”
18“Saopa Mulungu ndi pangʼono pomwe.”
19Tsopano tikudziwa kuti chilichonse Malamulo amanena, amanena kwa amene amalamulidwa ndi Malamulowo, ndi cholinga chakuti aliyense asowe chonena, ndipo dziko lonse lidzayimbidwa mlandu ndi Mulungu. 20Chifukwa chake palibe mmodzi amene adzayesedwa wolungama pamaso pake chifukwa chosunga Malamulo, kuti ife timazindikira tchimo kupyolera mu Malamulo.
Kulungama Mwachikhulupiriro
21Koma tsopano chilungamo chochokera kwa Mulungu, osati chochokera ku Malamulo, chaonetsedwa. Ichi ndi chimene Malamulo ndi Aneneri amachitira umboni. 22Timakhala olungama pamaso pa Mulungu pamene takhulupirira Yesu Khristu. Mulungu amachitira zimenezi anthu onse amene akhulupirira Khristu. Palibe kusiyana pakati pa Myuda ndi a mitundu ina, 23pakuti onse anachimwa naperewera pa ulemerero wa Mulungu 24ndipo onse alungamitsidwa mwaulere mwa chisomo chake chifukwa cha Khristu Yesu amene anawawombola. 25Mulungu anamupereka Iyeyu kuti pokhetsa magazi ake, akhale nsembe yokhululukira machimo. Mulungu anachita zimenezi kufuna kuonetsa chilungamo chake. Chifukwa cha kuleza mtima kwake, sanalange anthu chifukwa cha machimo amene anachita kale. 26Iye anachita izi kuti aonetse chilungamo chake lero lino. Anthu azindikire kuti Iye ndi wolungama ndipo amalungamitsa aliyense amene akhulupirira Yesu.
27Nanga tsono pamenepa munthu anganyadenso? Kunyadatu kwachotsedwa. Chifukwa cha Malamulo? Kodi Malamulo samafuna ntchito za munthu? Ayi, koma mwachikhulupiriro. 28Ife tikunenabe kuti munthu amalungamitsidwa mwachikhulupiriro osati mwakusunga Malamulo. 29Kodi Mulungu ndi Mulungu wa Ayuda okha? Kodi si Mulungu wa a mitundu inanso? Inde wa a mitundu inanso, 30popeza ndi Mulungu mmodzi yemweyo amene adzalungamitsa mwachikhulupiriro ochita mdulidwe ndi osachita mdulidwe kudzera mʼchikhulupiriro chomwecho. 31Kodi tsono ife, tikutaya Malamulo pamene tikunena kuti pafunika chikhulupiriro? Ayi. Mʼnjira iliyonse ayi! Komatu ife tikukwaniritsadi Malamulo.
