1Ang tawong daotan moikyas bisag walay naggukod kaniya, apan ang tawong matarong dili mahadlok sama sa liyon.
2Kon ang usa ka nasod magpakasala, kanunay pulihan ang ilang pangulo. Apan molig-on ang usa ka nasod kon ang pangulo niini maalamon.
3Ang tawong kabos nga nagapangdaog-daog sa sama niyang kabos sama sa makusog nga ulan nga nagadaot sa mga tanom.
4Ang mga nagasalikway sa Kasugoan nagadayeg sa mga daotan, apan ang mga nagatuman niini, makigbatok sa mga daotan.
5Ang mga tawong daotan wala makasabot kon unsay hustisya, apan ang mga nagadangop sa Ginoo nakasabot pag-ayo niini.
6Mas maayo pa ang kabos nga dili salawayon kaysa adunahan apan salawayon.
7Maalamon ang anak nga nagatuman sa Kasugoan, apan ang anak nga makighigala sa mga badlongon28:7 badlongon: o, hangol ug kaon. nagapakaulaw sa iyang ginikanan.
8Kon maadunahan ka pinaagi sa pagpatubo ug kuwarta, ang imong bahandi mapaingon sa tawong matinabangon sa mga kabos.
9Si bisan kinsa nga dili motuman sa Kasugoan, kangil-aran sa Dios bisan ang iyang pag-ampo.
10Ang tawo nga mosulsol sa tawong matarong ngadto sa pagpakasala mabiktima sa iyang kaugalingong laang. Apan ang tawo kansang kinabuhi walay ikasaway mouswag.
11Naghunahuna ang mga adunahan nga maalamon na gayod sila, apan ang tawong kabos nga may panabot nahibalo kon unsa gayoy ilang tinuod nga pagkatawo.
12Kon ang mga matarong ang magmadaogon malipay ang mga tawo, apan kon ang mga daotan na ang modumala manago sila.
13Dili ka gayod magmauswagon kon ilimod mo ang imong mga sala, apan kon isulti mo kini ug talikdan, kaloy-an ka sa Dios.
14Bulahan ang tawo nga nagatahod kanunay sa Dios, apan ang tawo nga gahi ug kasingkasing malaglag.
15Ang tawong daotan nga nagadumala sa mga kabos sama sa nagangulob nga liyon o oso nga andam sa pagtukob sa iyang biktima.
16Ang tigdumala nga walay panabot labihan kabangis.
Ang tigdumala nga dili buot maadunahan sa daotang paagi makaangkon ug taas nga kinabuhi.
17Ang tawo nga ginahasol sa iyang konsensya tungod sa iyang pagpatay sa usa ka tawo magtago-tago hangtod mamatay siya. Ayaw ninyo siyag tabangi.
18Ang tawong nagakinabuhi nga walay ikasaway layo sa katalagman, apan ang tawong daotan kalit lang nga malaglag.
19Ang kugihan nga mag-uuma may abunda nga pagkaon, apan ang nagagamit sa iyang panahon sa walay pulos nga mga buluhaton mapobre.
20Panalanginan gayod sa Dios ang kasaligan nga tawo, apan ang tawo nga nagdali nga maadunahan pagasilotan.
21Dili maayo kon may pinalabi. Apan may mga tawo nga nagahimo niini tungod kay nadala sa suborno, bisan gamay kini.
22Ang tawong hangol ug kuwarta nagdali nga maadunahan, apan wala siya masayod nga mapobre diay hinuon siya.
23Sa kaulahian, mas pasalamatan pa sa usa ka tawo ang tawong mibadlong kaniya kaysa niadtong miulog-ulog kaniya.
24Ang tawo nga mangawat gikan sa iyang ginikanan ug nagaingon nga dili kini sala, kauban sa mga kriminal.
25Ang tawong hakog makahatag ug kasamok, apan ang tawong nagasalig sa Ginoo mouswag.
26Ang tawong nagasalig sa iyang kaugalingon buang-buang.
Ang tawong nagkinabuhi nga maalamon layo sa katalagman.
27Ang tawo nga mahinatagon sa mga kabos dili gayod mawad-an, apan ang walay pagpakabana sa mga kabos makadawat sa daghang panghimaraot.
28Manago ang mga tawo kon ang mga daotan ang modumala. Apan kon malaglag sila, mouswag ang mga matarong.
1Quem é mau foge, mesmo sem que ninguém o persiga;
as pessoas justas são confiantes, tal como os filhotes do leão.
2Numa nação em que a maldade se multiplica, muitos aparecem para dirigi-la,
mas só com chefes honestos e experimentados haverá estabilidade.
3Um homem pobre que oprime os mais pobres é como uma enxurrada;
não fica migalha de pão para ninguém.
4Desprezar a Lei é como que favorecer a maldade;
obedecer-lhe é levantar uma barreira ao mal.
5Os maus não entendem nada da verdadeira justiça,
mas os que buscam o Senhor compreendem todas as coisas.
6Melhor é o pobre que se mantém íntegro,
do que rico, e ter uma conduta condenável.
7Um jovem com entendimento guarda os princípios que regem uma vida reta;
os que andam na companhia de gente corrompida,
tornam-se uma vergonha para os seus pais.
8Os lucros conseguidos pela exploração dos outros, através da avareza e usura,
acabarão por vir parar às mãos dos que defendem os que foram explorados.
9Aquele que faz ouvidos surdos às exigências da Lei,
torna as suas orações detestáveis.
10Aquele que faz com que os retos se desviem para um mau caminho
será condenado por aquilo mesmo em que fez pecar os outros;
as pessoas honestas nunca deixarão de ser recompensadas.
11Os ricos, em geral, consideram-se muito espertos aos seus próprios olhos,
mas as pessoas humildes, que conhecem bem a vida, sabem desmascará-los.
12Quando os justos triunfam há grande alegria;
quando é gente perversa que sobe na vida,
cada um procura esconder-se para abrigar-se.
13Quem esconde os seus pecados nunca prosperará,
mas quem os confessa e os abandona será perdoado.
14Feliz é aquele que teme Deus;
os obstinados nunca serão felizes.
15Um ditador corrupto, que domina um povo miserável, é como um leão rugindo,
como um urso feroz, atacando esfaimado e enraivecido.
16Só um chefe de estado louco oprime o seu povo;
se rejeitar a corrupção, verá prolongar-se o seu tempo de chefia.
17A consciência manchada dum assassino acompanhá-lo-á até ao inferno;
que ninguém o detenha!
18Os que vivem com retidão estarão sempre seguros;
os fraudulentos serão castigados infalivelmente.
19O que cultiva a sua terra, terá pão em abundância,
mas o ocioso fartar-se-á de miséria.
20As pessoas leais serão cumuladas de bênçãos;
aqueles que querem enriquecer rapidamente, rapidamente cairão no fracasso.
21A parcialidade é coisa condenável;
até pelo pão para a boca, as pessoas são capazes de cometer injustiças.
22Correr atrás de riquezas fáceis é errado
e não pode deixar de levar à miséria.
23Quem corrige alguém, encontra depois mais gratidão
do que aquele que só lisonjeia.
24Quem defrauda os seus pais e ainda diz: “Não tem importância!”,
identifica-se com um destruidor.
25O ambicioso é um constante provocador de contendas;
só o confiar no Senhor pode dar prosperidade.
26Quem confia em si mesmo é um insensato;
quem sabe conduzir-se de acordo com a sabedoria, andará seguro.
27Quem reparte com os pobres não sofrerá necessidades;
os que fingem ignorar os que vivem na miséria cobrir-se-ão de maldições.
28Quando gente perversa consegue subir na vida, as populações fogem a esconder-se;
quando eles são castigados e desaparecem, então multiplicam-se os retos.
