Panultihon 25 – APSD-CEB & HLGN

Ang Pulong Sa Dios

Panultihon 25:1-28

Ang Uban pang mga Panultihon ni Solomon

1Ania pa gayod ang uban pang mga panultihon ni Solomon nga gikopya sa mga tawo ni Hezekia nga hari sa Juda:

2Ginapasidunggan nato ang Dios tungod sa mga butang nga wala niya ipadayag kanato; apan ginapasidunggan nato ang mga hari tungod sa mga butang nga ilang gipadayag kanato.

3Maingon nga dili masukod kon unsa kataas ang langit ug unsa kalawom ang yuta, dili usab matugkad ang hunahuna sa mga hari.

4Kinahanglan nga kuhaon una ang mga nakasagol sa plata ayha pormahon sa platero. 5Kinahanglan palayason ang daotang mga katawhan25:5 mga katawhan: o, mga opisyal; o, mga magtatambag. sa hari aron motunhay ang pagkamatarong sa iyang gingharian.

6Kon anaa ka sa atubangan sa hari, ayaw isipa imong kaugalingon nga mora ka na ug si kinsa, ug ayaw paglingkod uban sa mga dungganon. 7Kay mas maayo nga ang hari maoy mopalingkod kanimo kaysa iya kang papahawaon ug maulawan ka atubangan sa mga dungganon.

8Ayaw pagdali-dalig sugilon sa korte bahin sa imong nakita, kay unsa na lang kahay imong buhaton kon mapamatud-an sa usa ka saksi nga sayop ka!

9Kon may panagbangi kamo sa imong higala, husaya kini nga kamo-kamo ra ug ayaw ipanugilon ang inyong mga sekreto, 10kay kon masayran na kini sa uban, basin maulawan kamo, ug madaot ang inyong dungog hangtod sa hangtod.

11Ang pagsulti sa hustong mga pulong sa tukmang panahon nahisama kaanindot sa bulawan nga mga mansanas diha sa sudlanan nga pilak.

12Ang pagbadlong sa tawong maalamon mas bililhon pa sa alahas nga bulawan alang sa tawo nga mamati niini.

13Ang kasaligan nga mensahero makapagaan sa gibati sa nagsugo kaniya, sama sa bugnaw nga tubig panahon sa ting-init.

14Ang tawo nga wala nagatuman sa iyang saad sama sa dag-om ug hangin nga walay dalang ulan.

15Ang pagpailob ug ang malumong sinultihan makakumbinse sa mga pangulo ug bisan sa mga gahi ug kasingkasing.

16Ayaw pagpalabig kaon ug dugos kay tingalig mosuka ka. 17Ayaw pagsige ug pamisita sa imong silingan, kay tingalig mapul-an siya ug maglagot na hinuon kanimo.

18Ang tawo nga nagasaksi ug bakak sa iyang isigka-tawo makapasakit nga daw sa espada, bunal, ug pana.

19Ang pagsalig sa tawong dili masaligan sa panahon sa kalisod walay kapuslanan sama sa daot nga ngipon o bali nga tiil.

20Kon awitan mo sa masadya nga awit ang tawong anaa sa labihan nga kalisod, sama rag gihuboan mo siya ug bisti panahon sa tingtugnaw o gibutangan mo ug suka ang iyang samad.

21Kon ang imong kaaway gigutom, pakan-a; kon giuhaw, paimna. 22Kay kon buhaton mo kini maulaw siya sa iyang gihimo kanimo,25:22 maulaw siya sa iyang gihimo kanimo: sa literal, nagtapok ka ug baga sa iyang ulo. ug ang Ginoo magabalos kanimo.

23Maingon nga ang hanging habagat magdalag ulan, ang tabi-tabi magdala usab ug kasuko.

24Mas maayo pang magpuyo sa atop sa balay25:24 atop sa balay: Tan-awa usab ang 21:9. kaysa magpuyo sulod sa balay uban sa asawa nga palaaway.

25Ang maayong balita nga gikan sa layong dapit sama sa mabugnaw nga tubig nga makapatagbaw sa tawong giuhaw.

26Ang tawong matarong nga magpahiuyon sa tawong daotan sama sa lubog nga tuboran o sa hugaw nga atabay.

27Dili maayo ang sobra nga pagkaon ug dugos, mao usab ang pagtinguha nga dayegon ka kanunay sa mga tawo.

28Ang tawo nga dili makapugong sa iyang kaugalingon daling mapukan sama siya sa usa ka siyudad nga walay paril.

Ang Pulong Sang Dios

Hulubaton 25:1-28

Ang Iban pa nga mga Hulubaton ni Solomon

1Ari pa gid ang iban nga mga hulubaton ni Solomon nga ginkopya sang mga tinawo ni Haring Hezekia sang Juda:

2Ginapadunggan naton ang Dios tungod sa mga butang nga wala niya ginapahayag sa aton; pero ginapadunggan naton ang mga hari tungod sa mga butang nga ginapahayag nila sa aton.

3Subong nga indi matakos ang kataason sang langit kag ang kadalumon sang duta, indi man matungkad ang hunahuna sang mga hari.

4Kinahanglan nga kuhaon anay ang mga nagasimbog sa pilak antes ini pormahon sang platero. 5Kinahanglan nga pahalinon ang malaot nga mga katawhan25:5 mga katawhan: ukon, mga opisyal; ukon, mga manuglaygay. sang hari, kag magapadayon ang iya ginharian nga may pagkamatarong.

6Kon ara ka sa atubangan sang hari, indi pagkabiga ang imo kaugalingon nga daw si sin-o ka na gid paagi sa pagpungko upod sa dungganon nga mga tawo. 7Mas maayo kon hambalan ka sang hari nga magpungko didto sang sa hambalan ka niya nga maghalin, kag mahuy-an ka sa atubangan sang dungganon nga mga tawo.

8Indi ka magpadasodaso sa pagsugid sa korte sang imo nakita. Kay kon mapamatud-an sang isa ka saksi nga sala ikaw, ano na lang ang imo himuon?

9Kon may ginabaisan kamo sang imo kilala, baisi lang ninyo, pero indi ninyo pag-ipanugid ang sekreto sang kada isa sa inyo. 10Kay kon mahibaluan ini sang iban, basi pakahuy-an nila kamo, kag ang inyo reputasyon maguba hasta san-o.

11Kon ang imo ginahambal nagakabagay sa okasyon, matahom ini pareho sa bulawan nga mga mansanas sa pilak nga suludlan.

12Ang pagsabdong sang maalamon nga tawo sa isa ka tawo nga luyag magpamati mas bilidhon pa sang sa mga alahas nga bulawan.

13Ang masaligan nga mensahero makapanami sang balatyagon sang nagsugo sa iya, pareho sa mabugnaw nga tubig kon tig-ilinit.

14Ang tawo nga wala nagatuman sa iya promisa pareho sa gal-om kag hangin nga wala nagadala sang ulan.

15Ang pagpasensya kag ang malulo nga paghambal makahaylo sa mga manugdumala kag bisan sa mga matig-a sang tagipusuon.

16Indi ka magpatama sing kaon sang dugos kay basi kon magsululuka ka. 17Pareho man kon magsagi ka bisita sa imo kaingod, basi kon matak-an siya kag maugot sa imo.

18Ang tawo nga nagasaksi sing butig kontra sa iya isigkatawo makahalit pareho sa espada, inuglampos, kag pana.

19Ang pagsalig sa tawo nga indi masaligan sa tion sang kalisod wala sing pulos pareho sa guba nga ngipon ukon bali nga tiil.

20Kon ginakantahan mo sing malipayon ang tawo nga ara sa puwerte nga kalisod, pareho lang nga ginaubahan mo siya sang bayo sa panahon sang tigtulugnaw ukon ginabutangan mo sang langgaw ang iya pilas.

21Kon ang imo kaaway ginagutom, pakauna; kon ginauhaw, paimna. 22Kay kon himuon mo ini mahuya siya sa iya ginahimo sa imo,25:22 mahuya siya sa iya ginahimo sa imo: sa literal, magatumpok ka sang baga sa iya ulo. kag ang Ginoo magabalos sa imo.

23Subong nga ang habagat nagadala sang ulan, ang kutsokutso nagadala sang kaakig.

24Mas maayo pa nga mag-estar sa atop sang balay25:24 Tan-awa ang footnote sa 21:9. sang sa mag-estar sa sulod sang balay upod sa asawa nga palaaway.

25Ang maayong balita halin sa malayo nga lugar pareho sa mabugnaw nga tubig nga makapaumpaw sa tawo nga ginauhaw.

26Ang matarong nga tawo nga nagapasugot sa malaot nga tawo pareho sa malubog nga tuburan ukon mahigko nga bubon.

27Indi maayo ang sobra nga pagkaon sang dugos, amo man ang pagtinguha nga dayawon ka lang permi sang mga tawo.

28Ang tawo nga indi makapugong sang iya kaugalingon dali lang malaglag pareho sa isa ka siyudad nga wala sing pader.