1Mas maayo pa ang kabos nga nagakinabuhi ug matarong kaysa buang-buang nga bakakon.
2Dili maayo nga kugihan ka apan walay nahibaloan. Dili usab maayo nga magdali-dali kay basig masayop ka.
3May mga tawo nga nagadaot sa ilang kaugalingon pinaagi sa ilang kabuang, ug unya ang Ginoo pa ang ilang basolon.
4Ang adunahan daghag higala, apan ang kabos biyaan sa iyang mga higala.
5Ang bakakon nga saksi silotan, ug si bisan kinsa nga nagabakak dili makalingkawas sa silot.
6Daghan ang makighigala sa mga iladong tawo aron paboran sila, ug ang tanang mga tawo makighigala sa manggihatagon.
7Kon kabos ka, dili ka tagdon sa imong mga paryente, ug labaw na gayod sa imong mga higala. Kon kinahanglanon mo sila, dili mo sila madangpan.
8Ang tawo nga nagatinguha nga magmaalamon nahigugma sa iyang kaugalingon, ug siya magmauswagon.
9Ang bakakon nga saksi silotan, ug si bisan kinsa nga nagabakak malaglag.
10Dili angayan nga magkinabuhi sa kaharuhay ang tawong buang-buang, ug labi nang dili angayan nga mogahom sa mga tigdumala ang usa ka ulipon.
11Kon mapailubon ka, nagpadayag kana nga maalamon ka. Ug kon magpasaylo ka sa mga nakasala kanimo, maghatod kinig kadungganan kanimo.
12Ang kasuko sa hari sama sa ngulob sa liyon, apan ang iyang kaayo sama sa yamog sa tanaman.
13Ang buang-buang nga anak makadala ug kalaglagan sa iyang amahan. Ang asawa nga tagawtawan perwisyo sama sa nagtulo nga atop.
14Mapanunod gikan sa ginikanan ang balay ug ang uban pang kabtangan, apan ang Ginoo lang ang makahatag ug maalamon nga asawa.
15Kon tapolan ka ug sige rag katulog, magutman ka gayod.
16Ang tawo nga nagatuman sa mga sugo sa Dios magkinabuhi sa dayon, apan ang wala nagatuman mamatay.
17Kon mohatag ka sa mga kabos, sama lang nga nagpahulam ka sa Ginoo, kay ang Ginoo mobayad kanimo.
18Disiplinaha ang imong mga anak samtang may panahon pa. Kon dili mo sila disiplinahon, giguba mo ang ilang kinabuhi.
19Pasagdi nga manubag sa iyang binuhatan ang tawong daling masuko, kay kon tabangan mo siya, utrohon ra gihapon na niya.
20Pamatia ang mga tambag ug pagtul-id sa imong pamatasan aron magmaalamon ka sa umaabot.
21Daghan kitag mga plano, apan ang kabubut-on sa Ginoo maoy matuman.
22Ganahan kitag tawo nga maayo. Mas maayo pa ang tawong kabos kaysa bakakon.
23Tahora ang Ginoo ug mabuhi kag dugay, kontento, ug layo sa katalagman.
24May mga tawo nga labihan gayod katapolan nga bisan sa pagkaon kapuyan pa.
25Angay kastigohon ang mga bugalbugalon aron ang sama nilang walay alamag makat-on nga magmaalamon. Badlonga ang tawong maalamon ug mosamot siya kamaalamon.
26Makauulaw ug talamayon ang anak nga modagmal sa iyang amahan ug mopalayas sa iyang inahan.
27Anak, kon dili ka mamati sa mga pagtul-id sa imong pamatasan, ginasalikway mo ang mga pagtulon-an nga nagahatag ug kaalam.
28Ang bakakon nga saksi nagpakawalay-bili sa hustisya, ug ang tawong daotan ganahan gayod nga mohimog daotan.
29Sigurado gayod nga silotan ang mga bugalbugalon ug mga buang-buang.
1Thà nghèo mà sống đời thanh bạch,
còn hơn giàu lại sống cách bất lương.
2Hăng say mà vô ý thức;
cũng hỏng việc như người quá vội vàng.
3Đường lối người hư hỏng bởi sự ngu dại mình,
nhưng nó lại u mê oán hận Chúa Hằng Hữu.
4Khi giàu có thu hút nhiều bè bạn;
lúc khốn cùng, bạn thân cũng lánh xa.
5Nhân chứng gian chắc chắn mang hình phạt,
người dối gạt không sao thoát lưới trời.
6Bậc cao quý được lắm người cầu cạnh;
ai cũng ưa làm bạn với người hay ban tặng.
7Khi nghèo ngặt, ruột thịt còn xa lánh;
Huống hồ chi là bè bạn thân sơ!
Muốn xin họ rủ chút lòng thương,
họ tránh đâu mất, tìm hoài không ra.
8Người khôn ngoan yêu mến linh hồn mình;
người thông sáng tìm được nhiều phước hạnh.
9Nhân chứng gian lãnh hình phạt chắc chắn,
người dối trá bị tiêu diệt chẳng sai.
10Người ngu dại sống giàu sang không thích hợp
khác nào nô lệ cại trị các hoàng tử!
11Người khôn ngoan kiềm hãm cơn giận dữ;
người khoan dung19:11 Không bắt lỗi thường được tiếng ngợi khen.
12Khi giận dữ, vua nạt nộ như sư tử rống,
còn ân huệ vua đổ như sương móc trên đồng xanh.
13Con ngỗ nghịch là tai họa cho cha;
vợ mè nheo như nhà dột cho chồng.
14Tài sản do cha ông để lại,
nhưng vợ hiền, Chúa Hằng Hữu ban cho.
15Vì làm biếng mà người ta mê ngủ,
người lười nhác sẽ bị đói khát.
16Ai giữ điều răn, giữ lấy linh hồn mình;
ai bỏ đường Chúa chọn lấy cảnh diệt vong.
17Ai giúp người nghèo, tức cho Chúa Hằng Hữu vay mượn—
và được Ngài ban thưởng chẳng sai!
18Sửa dạy con khi còn hy vọng.
Đừng để con sa chốn diệt vong.
19Người nóng tính sẽ mang hậu họa.
Ai giúp người, còn phải giúp kiên trì.
20Biết nghe lời khuyên răn chỉ giáo,
sẽ khôn ngoan suốt cả cuộc đời.
21Lòng con người lo bày mưu tính kế,
nhưng Chúa Hằng Hữu định thành bại của người.
22Nhân hậu khiến mọi người mến phục.
Thà chịu nghèo còn hơn sống gian ngoa.
23Kính sợ Chúa Hằng Hữu là nguồn sự sống,
làm thỏa lòng và ngăn cản họa tai.
24Người biếng nhác đặt tay mình vào đĩa,
nhưng rồi thôi, không đưa lên miệng mình.
25Trừng phạt người nhạo báng, người chân chất sẽ học khôn;
trách cứ người thông sáng, sự thông sáng người gia tăng.
26Hành hung cha và xô đuổi mẹ,
gây xấu hổ và sỉ nhục gia đình.
27Con ơi, chớ nên nghe tà thuyết,
để con không lạc lối lầm đường.
28Nhân chứng gian nhạo cười công lý;
miệng ác nhân ăn nuốt tội ô.
29Hình phạt để dành cho người nhạo báng,
roi vọt sắm sẵn cho người khùng điên.
