1Mas maayo pa nga gamay ra ang pagkaon nga malinawon ang panimalay kaysa magkombira nga may panag-away.
2Ang maalamon nga sulugoon magagahom sa makauulaw nga anak sa iyang agalon, ug bahinan siya sa panulondon sa mga anak sa iyang agalon.
3Sama sa bulawan ug plata nga sulayan pinaagi sa kalayo, ang atong kasingkasing ginasulayan usab sa Ginoo.
4Ang tawong daotan ganahang mamati sa sama niyang daotan, ug ang bakakon gustong mamati sa sama niyang bakakon.
5Ang nagatamay sa mga kabos nagainsulto sa iyang Magbubuhat. Silotan ang tawo nga malipay kon may daotang mahitabo sa uban.
6Garbo sa mga tigulang ang ilang mga apo, maingon nga garbo usab sa mga anak ang ilang mga ginikanan.
7Dili angayan nga mosultig maayo ang buang-buang, ug labi nang dili angay nga mamakak ang usa ka pangulo.
8Nagatuo ang uban nga ang suborno sama sa madyik nga magpasayon sa tanan.
9Kon pasayloon mo ang imong higala nga nakasala kanimo, magpabilin ang inyong panaghigalaay, apan kon balik-balikon mo paghisgot ang iyang sala, maguba ang inyong panaghigalaay.
10Ang maalamon nga tawo makakat-on na sa usa lang ka pagbadlong, apan ang buang-buang dili gayod makakat-on bisan sigehan pag latos.
11Ang tawong daotan kanunayng mangitag samok, busa padad-an siyag bangis nga tawo nga mosilot kaniya.
12Mas makuyaw pa nga ikatagbo ang tawong buang-buang nga nagahimog binuang kaysa mananap nga oso17:12 oso: sa English, bear. nga nawad-ag mga anak.
13Kon daotan ka ngadto sa mga tawo nga maayo kanimo, kanunay lang may daotang mahitabo sa imong panimalay.
14Ang nagsugod pa lang nga away nahisama sa buslot sa tangke sa tubig. Santaa kini sa dili pa modako.
15Ngil-aran ang Ginoo sa tawong mohukom nga silotan ang dili sad-an o mohukom nga hatagag kagawasan ang sad-an.
16Walay kapuslanan ang paggasto sa pagpaeskwela sa usa ka tawong buang-buang kay wala siyay gana nga magtuon.
17Ang higala nagahigugma kanimo sa tanang panahon, ug ang kadugo motabang kanimo sa panahon sa kalisdanan.
18Walay panabot ang tawo nga mosaad nga mobayad sa utang sa uban.
19Ang tawong ganahan magpakasala ganahag gubot, ug ang tawong hambog nangitag kalaglagan.
20Dili gayod mouswag ang tawong baliko ug utok, ug ang tawong bakakon kalaglagan ray maangkon.
21Kasubo ug kasakit ang bation sa ginikanan sa buang-buang nga anak.
22Kon malipayon ka, makahatag kinig kaayohan sa imong panglawas, apan kon masulob-on ka, maglain imong pamati.
23Ang tawong daotan modawat ug suborno aron tuison ang hustisya.
24Ang tawo nga may panabot nagapaningkamot kanunay nga madugangan ang kaalam, apan ang tawong buang-buang wala kahibalo kon unsay iyang buhaton.
25Kasubo ug kasakit ang ihatag sa buang-buang nga anak ngadto sa iyang mga ginikanan.
26Dili maayo nga pakasad-on ang tawong walay sala, o ang tawong dungganon nga ensakto ug binuhatan.
27Ang tawong maalamon ug may panabot magbantay sa iyang isulti ug kalmado.
28Bisan ang buang-buang maalaan nga maalamon ug may panabot kon maghilom-hilom lang.
1Melhor é um pedaço de pão seco, mas comido com tranquilidade,
do que ter a casa cheia de boa comida, no meio de discussões constantes.
2Um mordomo inteligente procurará orientar o filho do patrão que procede mal;
se o fizer, virá a ter direito a uma parte da herança desses filhos.
3O ouro e a prata são purificados pelo fogo,
mas é só o Senhor quem purifica os corações.
4Os pecadores procuram a companhia dos que falam e fazem como eles;
todo o mentiroso escuta a língua maligna.
5Desprezar os pobres é insultar a Deus que criou todos os homens;
não ficará sem castigo aquele que se alegra com a desgraça alheia.
6Para os avós, os netos são a sua coroa de glória,
tal como a coroa dos filhos são os pais.
7Normalmente, não se espera ouvir coisas sensatas da boca dum louco;
dum governante também não contamos que falte à verdade.
8Os presentes funcionam, muitas vezes, como uma chave mágica,
alcançando muito para quem os utiliza.
9A amizade faz esquecer muita coisa mal feita;
os que andam sempre a discutir são capazes de separar os melhores amigos.
10A repreensão dada a uma pessoa sensata é mais eficaz
do que cem açoites aplicados a um insensato.
11Os perversos anseiam a rebeldia;
por isso, não deixarão de ter alguém que os castigue severamente.
12Será menos perigoso ter um encontro com uma ursa enfurecida, a quem roubaram os filhotes,
do que com um louco num acesso de fúria.
13Para quem paga o bem com o mal
haverá sempre maldição na sua casa.
14Começar uma contenda é como abrir uma represa;
por isso, o melhor é evitá-la antes que ela rebente.
15O Senhor repudia tanto os que fecham os olhos às culpas dos maus
como os que condenam os justos.
16De que serve ao insensato ter dinheiro para comprar sabedoria,
se não tem entendimento?
17Um verdadeiro amigo é sempre leal
e é na adversidade que se forma um irmão.
18É prova de pouco juízo ficar por fiador doutra pessoa
e responsabilizar-se pelas suas dívidas.
19Quem ama a transgressão, ama o pecado;
quem se exalta, procura a ruína.
20O homem de coração perverso nunca será feliz;
o de língua mentirosa logo cai em desgraça.
21Triste coisa é ser-se pai dum filho insensato;
o pai de um louco não pode ter alegria.
22Um coração alegre tem o mesmo efeito dum bom remédio,
mas um espírito abatido torna todo o corpo doente.
23O ímpio aceita presentes em segredo,
para desviar o curso da justiça.
24A sabedoria é o grande objetivo das pessoas sensatas;
mas os olhos do louco vagueiam pela Terra,
sem saber o que o satisfaz de facto.
25Um filho insensato é um desgosto para o seu pai;
é a amargura para quem o deu à luz.
26É extremamente mau, quando os governantes castigam os justos,
e punem os que agem com honestidade.
27As pessoas entendidas, que têm conhecimento da vida,
sabem quando devem calar-se.
28Até o tolo é capaz de passar por esperto, quando sabe ficar quieto;
quando cala a boca, até pode ser tomado por inteligente.
