1Mas maayo pa nga gamay ra ang pagkaon nga malinawon ang panimalay kaysa magkombira nga may panag-away.
2Ang maalamon nga sulugoon magagahom sa makauulaw nga anak sa iyang agalon, ug bahinan siya sa panulondon sa mga anak sa iyang agalon.
3Sama sa bulawan ug plata nga sulayan pinaagi sa kalayo, ang atong kasingkasing ginasulayan usab sa Ginoo.
4Ang tawong daotan ganahang mamati sa sama niyang daotan, ug ang bakakon gustong mamati sa sama niyang bakakon.
5Ang nagatamay sa mga kabos nagainsulto sa iyang Magbubuhat. Silotan ang tawo nga malipay kon may daotang mahitabo sa uban.
6Garbo sa mga tigulang ang ilang mga apo, maingon nga garbo usab sa mga anak ang ilang mga ginikanan.
7Dili angayan nga mosultig maayo ang buang-buang, ug labi nang dili angay nga mamakak ang usa ka pangulo.
8Nagatuo ang uban nga ang suborno sama sa madyik nga magpasayon sa tanan.
9Kon pasayloon mo ang imong higala nga nakasala kanimo, magpabilin ang inyong panaghigalaay, apan kon balik-balikon mo paghisgot ang iyang sala, maguba ang inyong panaghigalaay.
10Ang maalamon nga tawo makakat-on na sa usa lang ka pagbadlong, apan ang buang-buang dili gayod makakat-on bisan sigehan pag latos.
11Ang tawong daotan kanunayng mangitag samok, busa padad-an siyag bangis nga tawo nga mosilot kaniya.
12Mas makuyaw pa nga ikatagbo ang tawong buang-buang nga nagahimog binuang kaysa mananap nga oso17:12 oso: sa English, bear. nga nawad-ag mga anak.
13Kon daotan ka ngadto sa mga tawo nga maayo kanimo, kanunay lang may daotang mahitabo sa imong panimalay.
14Ang nagsugod pa lang nga away nahisama sa buslot sa tangke sa tubig. Santaa kini sa dili pa modako.
15Ngil-aran ang Ginoo sa tawong mohukom nga silotan ang dili sad-an o mohukom nga hatagag kagawasan ang sad-an.
16Walay kapuslanan ang paggasto sa pagpaeskwela sa usa ka tawong buang-buang kay wala siyay gana nga magtuon.
17Ang higala nagahigugma kanimo sa tanang panahon, ug ang kadugo motabang kanimo sa panahon sa kalisdanan.
18Walay panabot ang tawo nga mosaad nga mobayad sa utang sa uban.
19Ang tawong ganahan magpakasala ganahag gubot, ug ang tawong hambog nangitag kalaglagan.
20Dili gayod mouswag ang tawong baliko ug utok, ug ang tawong bakakon kalaglagan ray maangkon.
21Kasubo ug kasakit ang bation sa ginikanan sa buang-buang nga anak.
22Kon malipayon ka, makahatag kinig kaayohan sa imong panglawas, apan kon masulob-on ka, maglain imong pamati.
23Ang tawong daotan modawat ug suborno aron tuison ang hustisya.
24Ang tawo nga may panabot nagapaningkamot kanunay nga madugangan ang kaalam, apan ang tawong buang-buang wala kahibalo kon unsay iyang buhaton.
25Kasubo ug kasakit ang ihatag sa buang-buang nga anak ngadto sa iyang mga ginikanan.
26Dili maayo nga pakasad-on ang tawong walay sala, o ang tawong dungganon nga ensakto ug binuhatan.
27Ang tawong maalamon ug may panabot magbantay sa iyang isulti ug kalmado.
28Bisan ang buang-buang maalaan nga maalamon ug may panabot kon maghilom-hilom lang.
1Better a dry crust with peace and quiet
than a house full of feasting, with strife.
2A prudent servant will rule over a disgraceful son
and will share the inheritance as one of the family.
3The crucible for silver and the furnace for gold,
but the Lord tests the heart.
4A wicked person listens to deceitful lips;
a liar pays attention to a destructive tongue.
5Whoever mocks the poor shows contempt for their Maker;
whoever gloats over disaster will not go unpunished.
6Children’s children are a crown to the aged,
and parents are the pride of their children.
7Eloquent lips are unsuited to a godless fool –
how much worse lying lips to a ruler!
8A bribe is seen as a charm by the one who gives it;
they think success will come at every turn.
9Whoever would foster love covers over an offence,
but whoever repeats the matter separates close friends.
10A rebuke impresses a discerning person
more than a hundred lashes a fool.
11Evildoers foster rebellion against God;
the messenger of death will be sent against them.
12Better to meet a bear robbed of her cubs
than a fool bent on folly.
13Evil will never leave the house
of one who pays back evil for good.
14Starting a quarrel is like breaching a dam;
so drop the matter before a dispute breaks out.
15Acquitting the guilty and condemning the innocent –
the Lord detests them both.
16Why should fools have money in hand to buy wisdom,
when they are not able to understand it?
17A friend loves at all times,
and a brother is born for a time of adversity.
18One who has no sense shakes hands in pledge
and puts up security for a neighbour.
19Whoever loves a quarrel loves sin;
whoever builds a high gate invites destruction.
20One whose heart is corrupt does not prosper;
one whose tongue is perverse falls into trouble.
21To have a fool for a child brings grief;
there is no joy for the parent of a godless fool.
22A cheerful heart is good medicine,
but a crushed spirit dries up the bones.
23The wicked accept bribes in secret
to pervert the course of justice.
24A discerning person keeps wisdom in view,
but a fool’s eyes wander to the ends of the earth.
25A foolish son brings grief to his father
and bitterness to the mother who bore him.
26If imposing a fine on the innocent is not good,
surely to flog honest officials is not right.
27The one who has knowledge uses words with restraint,
and whoever has understanding is even-tempered.
28Even fools are thought wise if they keep silent,
and discerning if they hold their tongues.
