Ang mga Panultihon ni Solomon
1Mao kini ang mga panultihon ni Solomon:
Ang anak nga maalamon nagahatag ug kalipay sa iyang ginikanan, apan ang anak nga buang-buang nagahatag ug kasubo kanila.
2Ang bahandi nga nakuha sa daotang paagi dili makahatag ug kaayohan, apan ang matarong nga pagkinabuhi makaluwas kanimo gikan sa kamatayon.
3Dili motugot ang Ginoo nga magutman ang mga matarong, apan ang mga daotan dili niya tugotan nga matuman ang ilang daotang mga pangandoy.
4Ang pagkatapolan makapakabos sa tawo, apan ang pagkakugihan makapaadunahan kaniya.
5Ang nagatigom ug pagkaon sa ting-ani maalamon nga tawo,10:5 tawo: sa Hebreo, anak. apan ang magsige lag katulog makauulaw.
6Panalanginan sa Dios ang tawong matarong; ang pulong sa mga tawong daotan makapasakit.
7Ang tawong matarong mahimong panalangin ngadto sa uban ug kanunayng mahinumdoman, apan ang mga tawong daotan kalimtan sa dayon.
8Ang tawong maalamon nagatuman sa mga sugo. Ang tawong nagasultig kabuang malaglag.
9Ang tawong matarong layo sa kadaot, apan ang tawong daotan mabulgar ang sala.
10Ang tawong limbongan makahatag ug kasamok, ug ang tawong nagasultig kabuang malaglag.
11Ang pulong sa tawong matarong makahatag ug kaayohan sa kinabuhi sa uban,10:11 makahatag… sa uban: sa literal, tuboran nga nagahatag ug kinabuhi. apan ang pulong sa mga tawong daotan makapasakit.
12Ang kasilag makahaling ug kasamok, apan ang gugma makapasaylo sa tanang kasaypanan.
13Ang tawo nga may pagsabot nagalitok sa mga pulong nga may kaalam, apan ang tawo nga walay pagsabot nagasultig mga pulong nga maoy hinungdan nga silotan siya.
14Ang mga maalamon padayon nga nagakat-on, apan ang mga buang-buang nagalitok sa mga pulong nga magpadali sa ilang kalaglagan.
15Ang bahandi sa adunahan makapanalipod kaniya, apan ang kawad-on sa kabos molaglag kaniya.
16Ang ganti sa tawong matarong mao ang maayo ug taas nga kinabuhi, apan silot ang maani sa tawong daotan.
17Ang tawo nga mopatuo sa mga pagbadlong makaangkon ug maayo ug taas nga kinabuhi, apan ang tawo nga nagasalikway niini mahisalaag.
18Bakakon ang tawo nga naghambin ug kasuko, ug buang-buang ang tawong manglibak.
19Ang tawong tabian daling makasala. Maalamon ang tawong magpugong sa iyang baba.
20Ang mga pulong sa tawong matarong bililhon sama sa pilak, apan ang hunahuna sa tawong daotan walay pulos.
21Ang pulong sa tawong matarong makahatag ug kaayohan sa daghang mga tawo gawas lang sa mga tawong buang-buang nga mangamatay tungod sa kawalay-pagsabot.
22Maadunahan ang tawo tungod sa pagpanalangin sa Ginoo, ug wala nagahatag ang Ginoo ug kalisod sa iyang pagkabahandianon.
23Ang kalipay sa buang-buang mao ang paghimog daotan, apan ang kalipay sa tawo nga may pagsabot mao ang pagkinabuhing maalamon.
24Maingon nga ang gikahadlokan sa tawong daotan mahitabo kaniya, ang ginahandom sa tawong matarong maangkon niya.
25Kon moabot sa kinabuhi ang pagsulay nga daw sa bagyo, mapukan ang tawong daotan, apan ang tawong matarong pabiling magbarog nga lig-on.
26Maingon nga ang suka makapangilo sa ngipon ug ang aso makapaluha sa mata, ang tapolan nga tawo makapaugtas sa nagsugo kaniya.
27Ang nagatahod sa Ginoo taas ug kinabuhi, apan ang tawong daotan mubo rag kinabuhi.
28Ang paglaom sa mga matarong makahatag kanilag kalipay, apan ang paglaom sa mga daotan walay katumanan.
29Ang pagsunod sa mga matarong sa pamaagi sa Ginoo maoy magpanalipod kanila, apan ang pagsupak niini sa mga tawong daotan makapalaglag kanila.
30Ang mga matarong dili papahawaon niining yutaa, apan ang mga daotan palayason.
31Ang mga pulong sa tawong matarong may kaalam, apan ang mga pulong sa tawong limbongan makapalaglag kaniya.
32Ang tawong matarong nasayod kon unsay angay isulti, apan ang mga tawong daotan walay laing masulti kundi ang sayop.
Приче Соломонове
1Мудре приче Соломона:
Мудар син радује свог оца,
а безуман син је жалост мајци својој.
2Бескорисно је непоштено богатство,
а праведност избавља од смрти.
3Не да Господ да је гладна душа праведника,
а жудњу зликовца одбацује.
4Сиромах је ко год ради рукама лењивим,
а богатство стичу руке марљивих.
5Мудар је син који лети сакупља,
а срамотно ради син што о жетви спава.
6Благослови су над главом праведника,
а уста зликоваца насиље скривају.
7Блажено је сећање на праведника,
а спомен на зликовца ће иструлити.
8Човек мудрог срца прихвата заповести,
а блебетави безумник ће сатрвен бити.
9Спокојно живи ко честито живи,
а ко накарадно живи биће разоткривен.
10Јад задаје ко оком намигује,
а блебетало ће сатрвено бити.
11Уста су праведникова врело живота,
а уста зликоваца насиље скривају.
12Мржња замеће свађу,
а љубав све грехе покрива.
13Мудрост ћеш наћи на уснама оштроумног,
а батина је за леђа безумнога.
14Мудри људи сабирају знање,
а брбљива уста близу су пропасти.
15Богатство је богатоме попут утврђења,
а сиромасима сиромаштво њихово попут рушевине.
16Праведнику је живот награда,
а казна за грехе накнада зликовцу.
17На стази живота је онај ко пази на опомену,
а тумара онај ко не мари за укор.
18Безумник је ко прикрива мржњу лажљивим уснама,
а шири клевету.
19Кад је речи много, грех је неизбежан;
разборито чини онај ко заузда уста.
20Сребро је пробрано праведников језик,
а срце зликовца мале је вредности.
21Многе хране уста праведника,
а безумни гину због безумља.
22Господњи благослов обогаћује
и тегобу са собом не носи.
23Злобнику је злоба ко забава,
а мудрост је за промишљеног.
24Зликовца стиже оно чега се боји,
а праведном се жеља испуњава.
25Као кад прохуји вихор ветар, тако ни зликовца нема,
а праведникови темељи су вечни.
26Као сирће зубима и дим очима,
такав је ленштина ономе ко га упосли.
27Богобојазност умножава дане,
а године зликоваца ће се скратити.
28Праведни се радују у нади,
а нада ће злобних да исхлапи.
29Пут Господњи је тврђава честитоме,
а пропаст за злотворе.
30Праведника неће довека пољуљати,
а злотвори неће населити земљу.
31Мудрошћу рађају уста праведника,
а језик ће развратника ишчупан да буде.
32Уживање није страно праведним уснама,
а ни разврат устима зликовца.
