Panultihon 10 – APSD-CEB & BDS

Ang Pulong Sa Dios

Panultihon 10:1-32

Ang mga Panultihon ni Solomon

1Mao kini ang mga panultihon ni Solomon:

Ang anak nga maalamon nagahatag ug kalipay sa iyang ginikanan, apan ang anak nga buang-buang nagahatag ug kasubo kanila.

2Ang bahandi nga nakuha sa daotang paagi dili makahatag ug kaayohan, apan ang matarong nga pagkinabuhi makaluwas kanimo gikan sa kamatayon.

3Dili motugot ang Ginoo nga magutman ang mga matarong, apan ang mga daotan dili niya tugotan nga matuman ang ilang daotang mga pangandoy.

4Ang pagkatapolan makapakabos sa tawo, apan ang pagkakugihan makapaadunahan kaniya.

5Ang nagatigom ug pagkaon sa ting-ani maalamon nga tawo,10:5 tawo: sa Hebreo, anak. apan ang magsige lag katulog makauulaw.

6Panalanginan sa Dios ang tawong matarong; ang pulong sa mga tawong daotan makapasakit.

7Ang tawong matarong mahimong panalangin ngadto sa uban ug kanunayng mahinumdoman, apan ang mga tawong daotan kalimtan sa dayon.

8Ang tawong maalamon nagatuman sa mga sugo. Ang tawong nagasultig kabuang malaglag.

9Ang tawong matarong layo sa kadaot, apan ang tawong daotan mabulgar ang sala.

10Ang tawong limbongan makahatag ug kasamok, ug ang tawong nagasultig kabuang malaglag.

11Ang pulong sa tawong matarong makahatag ug kaayohan sa kinabuhi sa uban,10:11 makahatag… sa uban: sa literal, tuboran nga nagahatag ug kinabuhi. apan ang pulong sa mga tawong daotan makapasakit.

12Ang kasilag makahaling ug kasamok, apan ang gugma makapasaylo sa tanang kasaypanan.

13Ang tawo nga may pagsabot nagalitok sa mga pulong nga may kaalam, apan ang tawo nga walay pagsabot nagasultig mga pulong nga maoy hinungdan nga silotan siya.

14Ang mga maalamon padayon nga nagakat-on, apan ang mga buang-buang nagalitok sa mga pulong nga magpadali sa ilang kalaglagan.

15Ang bahandi sa adunahan makapanalipod kaniya, apan ang kawad-on sa kabos molaglag kaniya.

16Ang ganti sa tawong matarong mao ang maayo ug taas nga kinabuhi, apan silot ang maani sa tawong daotan.

17Ang tawo nga mopatuo sa mga pagbadlong makaangkon ug maayo ug taas nga kinabuhi, apan ang tawo nga nagasalikway niini mahisalaag.

18Bakakon ang tawo nga naghambin ug kasuko, ug buang-buang ang tawong manglibak.

19Ang tawong tabian daling makasala. Maalamon ang tawong magpugong sa iyang baba.

20Ang mga pulong sa tawong matarong bililhon sama sa pilak, apan ang hunahuna sa tawong daotan walay pulos.

21Ang pulong sa tawong matarong makahatag ug kaayohan sa daghang mga tawo gawas lang sa mga tawong buang-buang nga mangamatay tungod sa kawalay-pagsabot.

22Maadunahan ang tawo tungod sa pagpanalangin sa Ginoo, ug wala nagahatag ang Ginoo ug kalisod sa iyang pagkabahandianon.

23Ang kalipay sa buang-buang mao ang paghimog daotan, apan ang kalipay sa tawo nga may pagsabot mao ang pagkinabuhing maalamon.

24Maingon nga ang gikahadlokan sa tawong daotan mahitabo kaniya, ang ginahandom sa tawong matarong maangkon niya.

25Kon moabot sa kinabuhi ang pagsulay nga daw sa bagyo, mapukan ang tawong daotan, apan ang tawong matarong pabiling magbarog nga lig-on.

26Maingon nga ang suka makapangilo sa ngipon ug ang aso makapaluha sa mata, ang tapolan nga tawo makapaugtas sa nagsugo kaniya.

27Ang nagatahod sa Ginoo taas ug kinabuhi, apan ang tawong daotan mubo rag kinabuhi.

28Ang paglaom sa mga matarong makahatag kanilag kalipay, apan ang paglaom sa mga daotan walay katumanan.

29Ang pagsunod sa mga matarong sa pamaagi sa Ginoo maoy magpanalipod kanila, apan ang pagsupak niini sa mga tawong daotan makapalaglag kanila.

30Ang mga matarong dili papahawaon niining yutaa, apan ang mga daotan palayason.

31Ang mga pulong sa tawong matarong may kaalam, apan ang mga pulong sa tawong limbongan makapalaglag kaniya.

32Ang tawong matarong nasayod kon unsay angay isulti, apan ang mga tawong daotan walay laing masulti kundi ang sayop.

La Bible du Semeur

Proverbes 10:1-32

Proverbes de Salomon10 titre Voir 1.1 et l’introduction.

1Un fils sensé réjouit son père,

mais un fils insensé cause du chagrin à sa mère.

2Les biens des méchants ne leur profitent pas,

mais mener une vie juste sauve de la mort.

3L’Eternel ne permet pas que l’homme droit souffre de la faim,

mais il frustre les désirs des méchants.

4La main nonchalante appauvrit,

mais la main active enrichit.

5Celui qui amasse des provisions en été est un fils intelligent,

mais celui qui dort pendant la moisson est un fils qui fait honte.

6Des bénédictions reposent sur la tête du juste,

mais les paroles des méchants cachent la violence.

7Le souvenir du juste continue à être en bénédiction aux autres,

mais le nom des méchants tombe dans l’oubli.

8Un esprit sage prend à cœur les préceptes,

mais le bavard insensé est l’artisan de sa propre perte.

9Qui vit dans l’intégrité marche en sécurité.

Qui suit des voies tortueuses sera vite démasqué.

10Qui cligne de l’œil cause du tourment,

mais celui qui critique en toute franchise travaille pour la paix10.10 mais celui qui critique… paix: d’après l’ancienne version grecque. Le texte hébreu traditionnel répète ici la seconde partie du v. 8..

11Les paroles du juste sont une source de vie10.11 Voir 3.18.,

mais celles du méchant cachent la violence.

12La haine allume des querelles,

mais l’amour couvre toutes les fautes10.12 Cité en Jc 5.20 ; 1 P 4.8..

13La sagesse se trouve sur les lèvres de l’homme sensé,

et les coups de bâton sur le dos de celui qui est déraisonnable.

14Les sages amassent le savoir,

mais lorsqu’un insensé parle, le malheur n’est pas loin.

15La fortune du riche lui tient lieu de place forte,

alors que la pauvreté des petites gens fait leur ruine.

16Le travail du juste le fait vivre ;

ce que le méchant gagne sert à faire le mal.

17Qui tient compte des critiques qu’on lui fait est sur la voie de la vie,

mais celui qui fait fi des reproches se fourvoie.

18Qui cache sa haine a des lèvres menteuses,

et qui répand des calomnies est insensé.

19Qui parle beaucoup ne saurait éviter de pécher,

mais l’homme avisé met un frein à ses lèvres.

20La langue du juste est un argent de choix ;

ce que pensent les méchants n’a pas grande valeur.

21Les paroles du juste orientent beaucoup de gens,

mais les insensés périssent faute de bon sens.

22C’est la bénédiction de l’Eternel qui enrichit,

et toute la peine qu’on se donne n’y ajoute rien10.22 Autre traduction : et il n’y ajoute aucune peine..

23Commettre des actions infâmes est un jeu pour l’insensé ;

de même, la sagesse l’est pour l’homme intelligent.

24Ce que le méchant redoute lui arrive,

mais ce que le juste désire lui sera accordé.

25Quand la tempête a passé, le méchant n’est plus,

alors que le juste est établi sur un fondement éternel.

26Comme du vinaigre sur les dents ou de la fumée dans les yeux,

tel est le paresseux pour celui qui l’envoie.

27Craindre l’Eternel prolonge la vie,

mais les années du méchant seront abrégées10.27 Voir 11.31 ; 13.21 ; 14.26-27 ; 19.23..

28L’attente du juste débouche sur la joie,

mais les espérances des méchants seront déçues.

29La manière d’agir de l’Eternel est une forteresse pour l’homme intègre,

mais elle cause la ruine de ceux qui font le mal.

30Le juste ne sera jamais ébranlé,

mais les méchants ne demeureront pas sur la terre.

31La bouche du juste est féconde en sagesse,

mais la langue perverse sera coupée.

32Les lèvres du juste connaissent la bienveillance,

mais la bouche des méchants est perverse.