Ang Paghudyaka Walay Kapuslanan
1Gisulayan ko nga magpatuyang sa kalipay sa kinabuhi. Apan nasuta ko nga kini wala gihapoy kapuslanan. 2Ang pagkatawa usa ka binuang. Ug unsa may kaayohan nga mahimo sa paghudyaka? 3Gisulayan ko nga lipayon ang akong kaugalingon pinaagi sa pag-inom ug bino. Bisan pa sa akong pagkamaalamon, gisulayan ko ang pagbuhat ug mga binuang. Naghunahuna ako nga tingalig mao kini ang labing maayo nga himuon sa tawo sa iyang hamubo nga panahon sa pagkinabuhi dinhi sa kalibotan.
4Naghimo akog dagkong mga butang: nagpatukod ako ug mga balay alang sa akong kaugalingon ug nagtanom ug mga ubas. 5Nagpahimo akog mga tamnanan ug gipatamnan ko kinig nagkalain-laing klase sa mga prutas. 6Nagpahimo ako ug irigasyon sa pagpatubig niini. 7Namalit ako ug mga ulipon nga lalaki ug babaye, ug may mga ulipon usab ako nga natawo sa akong panimalay. Mas daghan ako ug kahayopan kaysa tanang nahauna kanako pagpuyo sa Jerusalem. 8Daghan akog natigom nga mga bulawan ug pilak ug uban pang mga bahandi gikan sa mga hari sa mga dapit nga akong gidumalahan. Daghan akog mga mag-aawit nga lalaki ug babaye, ug daghan usab akog maanyag nga mga babaye—ang kalipay sa mga lalaki. 9Ako ang labing adunahan nga tawo nga nakapuyo sa Jerusalem, ug nagpabilin kanako ang akong kaalam.
10Nakuha ko ang tanan kong gusto. Gihimo ko ang bisan unsa nga makalipay kanako. Nalipay gayod ako sa tanan nakong gihimo, ug mao kini ang balos sa akong paghago. 11Apan sa dihang gihunahuna ko pag-ayo ang tanan kong nahimo, nasuta ko nga kining tanan walay kapuslanan; sama lang nga nagagukod ako sa hangin. Wala gayoy kaayohan nga makuha sa paghago dinhi sa kalibotan. 12Unsa pa may mahimo sa mosunod nga mga hari kondili ang gipanghimo na sa nahauna kaniya.
Busa gisulayan ko usab pagtandi ang kaalam ug ang kabuang. 13Ug nakita ko nga mas maayo ang kaalam kaysa kabuang, sama nga ang kahayag maayo kaysa kangitngit. 14Ang tawong maalamon makakita sa iyang padulngan, apan ang buang-buang wala masayod kon asa siya padulong. Apan nasuta ko nga usa ray ilang dangatan. 15Busa miingon ako sa akong kaugalingon, “Kon unsa ang mahitabo sa buang-buang mao usab ang mahitabo kanako. Busa unsay nakuha ko sa akong labihan nga pagkamaalamon? Wala gihapon kini kapuslanan! 16Kitang tanan, maalamon man o buang-buang, mamatay ug malimtan ra sa kaulahian.”
17Busa naglagot ako sa kinabuhi, kay ang mga buluhaton dinhi sa kalibotan nagadala lang kanako ug kalisod. Kining tanan walay kapuslanan; sama lang nga nagagukod ako sa hangin. 18Naglagot ako kay ang tanang gihagoan ko dinhi sa kalibotan ibilin ko man lang sa mosunod kanako. 19Ug kinsa ang nasayod kon maalamon ba siya o buang-buang? Apan bisan unsa pa siya, siya gihapon ang makapanag-iya sa tanan kong gihagoan sa tibuok kong kusog ug kaalam. Wala usab kini kapuslanan! 20Busa nagmahay ako nga naghago ako pag-ayo dinhi sa kalibotan. 21Kay bisan maghago ka pa ginamit ang tibuok mong kaalam, kahibalo, ug abilidad, ibilin mo lang gihapon ang tanan nga gihagoan mo sa tawo nga wala maghago alang niini. Wala usab kini kapuslanan, ug dili makatarunganon. 22Unsay makuha sa tawo sa iyang paghago ug pagpaningkamot dinhi sa kalibotan? 23Ang tanang adlaw sa iyang kinabuhi puno sa problema ug kasakit. Bisan sa gabii dili makapahulay ang iyang hunahuna. Wala usab kini kapuslanan!
24Ang labing maayong himuon sa tawo mao ang pagkaon ug pag-inom, ug ang pagpahimulos sa iyang hinagoan. Nasuta ko nga bisan kini gikan sa Dios, 25kay kinsa may makakaon ug makaangkon sa kalipay kon dili kini ihatag sa Dios? 26Sa pagkatinuod, hatagan sa Dios ug kaalam, kahibalo, ug kalipay ang tawo nga nagahatag ug kalipay kaniya. Apan ang mga makasasala patrabahoon niya aron sa pagtigom ug bahandi nga ihatag ra usab niya sa mga tawo nga nagahatag ug kalipay kaniya. Ang paghago sa mga makasasala walay kapuslanan; sama lang nga nagagukod sila sa hangin.
Anigyeɛ Ne Adwuma Yɛ Adehuhuo
1Mekaa mʼakomam sɛ, “Afei bra, mede anigyeɛ bɛsɔ wo ahwɛ na yɛahunu deɛ ɛyɛ.” Nanso, ankɔsi hwee. 2Mekaa sɛ, “Ɔsereɛ yɛ nkwaseadeɛ. Na ɛdeɛn na anigyeɛ tumi yɛ?” 3Mepɛɛ sɛ mehunu deɛ ɛyɛ pa ara ma yɛn wɔ ɛberɛ tiawa a yɛwɔ wɔ asase yi so. Enti meyɛɛ mʼadwene sɛ mede nsã bɛsɛpɛ me ho na mahwehwɛ, ahunu nkwaseasɛm asekyerɛ, a mʼankasa deɛ, mennyɛ ɔkwasea.
4Mede me nsa hyɛɛ nnwuma akɛseɛ ase; mesisii adan yɛɛ bobe nturo. 5Meyɛɛ nturo ne ahomegyebea na meduaduaa nnuaba ahodoɔ bebree wɔ mu. 6Mesisii nsukoraeɛ a mɛtwe nsuo afiri mu, de agugu nnua a ɛrenyini no so. 7Metɔɔ nkoa ne mfenaa, na menyaa ebinom nso a wɔwoo wɔn wɔ me fie. Afei nso menyaa anantwie ne nnwan bebree sene obiara a wadi mʼanim wɔ Yerusalem. 8Mepɛɛ dwetɛ ne sikakɔkɔɔ, gyegyee ahemfo ne amantam no ademudeɛ kaa ho. Mefaa mmarima ne mmaa nnwomtofoɔ, pɛɛ mmaa atenaeɛ nso; deɛ ɛyɛ ɔbarima akoma anigyedeɛ biara. 9Megyee edin sene obiara a wadi mʼanim wɔ Yerusalem. Yeinom nyinaa mu no, me nimdeɛ kɔɔ so yɛɛ adwuma.
10Deɛ mʼani hwehwɛeɛ biara, mamfa ankame no;
mansi mʼakoma anigyeɛ ho ɛkwan.
Mʼakoma ani gyee me nnwuma nyinaa ho,
na yei yɛ mʼadwumayɛ so akatua.
11Nanso sɛ mehwɛ deɛ me nsa ayɛ nyinaa
ne deɛ mabrɛ anya a,
ne nyinaa nka hwee, ɛte sɛ deɛ wɔtu mmirika taa mframa.
Mannya mfasoɔ biara wɔ owia yi ase.
Nimdeɛ Ne Nkwaseadeɛ Yɛ Ade Huhuo
12Mede mʼadwene kɔɔ nimdeɛ,
abɔdamsɛm ne nkwaseasɛm so.
Ɛdeɛn bio na deɛ wɔadi ɔhene adeɛ bɛtumi ayɛ
asene deɛ wɔayɛ dada no?
13Mehunuu sɛ, nimdeɛ yɛ sene nkwaseasɛm,
sɛdeɛ hann yɛ sene esum no.
14Onyansafoɔ ani wɔ ne tirim,
na ɔkwasea deɛ, ɔnante esum mu;
nanso mehunuu sɛ
wɔn nyinaa hyɛberɛ yɛ pɛ.
15Afei mesusuu mʼakomam sɛ,
“Ɔkwasea hyɛberɛ bɛto me nso.
Enti sɛ mehunu nyansa a, mfasoɔ bɛn na menya?”
Mekaa wɔ mʼakomam sɛ,
“Yei nso nka hwee.”
16Te sɛ ɔkwasea no, ɔnyansafoɔ nso, wɔrenkae no daa;
nna a ɛreba no mu, wɔrenkae wɔn baanu no.
Te sɛ ɔkwasea no, onyansafoɔ nso bɛwu!
Adwumayɛ Nka Hwee
17Ɛno enti asetena fonoo me, na adwuma a yɛyɛ wɔ owia yi ase no haa me. Ne nyinaa yɛ ahuhudeɛ, te sɛ deɛ wɔtu mmirika taa mframa. 18Mekyirii deɛ mayɛ adwuma apɛ nyinaa wɔ owia yi ase, ɛfiri sɛ, ɛsɛ sɛ megya hɔ ma deɛ ɔbɛdi mʼadeɛ. 19Na hwan na ɔnim sɛ onipa ko no bɛyɛ onyansafoɔ anaa ɔkwasea? Nanso deɛ mabiri me mogya ani apɛ wɔ owia yi ase nyinaa bɛkɔ ne nsam. Yei nso yɛ ahuhudeɛ. 20Enti mepaa aba wɔ owia yi ase adwumaden ho. 21Na onipa bɛfiri ne nimdeɛ, nyansa ne adwumayɛ ho nimdeɛ mu ayɛ nʼasɛdeɛ, na afei ɛsɛ sɛ ogya nʼadwumayɛ so aba ma obi a ɔnyɛɛ adwuma biara. Yei nso yɛ ahuhudeɛ, na ɛha adwene. 22Ɛdeɛn na onipa nya firi ne brɛ ne dadwene a ɔde yɛ adwuma wɔ owia yi ase mu? 23Ne nkwa nna nyinaa, nʼadwumayɛ yɛ ɔyea ne ɔhaw; anadwo mpo nʼadwene yɛ adwuma. Yei nso yɛ ahuhudeɛ.
24Biribiara nsene sɛ onipa bɛdidi na wanom na wanya ahomeka wɔ adwumayɛ mu. Yei nso mehunuu sɛ ɛfiri Onyankopɔn, 25ɛfiri sɛ ɛnyɛ ɔno a, anka hwan na ɔbɛtumi adidi anaasɛ ɔbɛnya ahomeka? 26Onipa a ɔsɔ Onyankopɔn ani no, ɔma no nimdeɛ, nyansa ne anigyeɛ, nanso omumuyɛfoɔ deɛ, ɔma ɔboaboa ahonyadeɛ ano ma deɛ ɔsɔ Onyankopɔn ani. Yei nso yɛ ahuhudeɛ, sɛdeɛ wɔde mmirikatuo taa mframa.
