Nagtudlo si Jesus bahin sa Pag-ampo
(Mat. 6:9-13; 7:7-11)
1Usa niana ka adlaw, pagkahuman ug ampo ni Jesus, usa sa iyang mga tinun-an miduol kaniya ug miingon, “Ginoo, si Juan nga tigbautismo nagtudlo sa iyang mga tinun-an sa pag-ampo. Tudloi usab kami sa pag-ampo.”
2Busa miingon si Jesus kanila, “Pag-ampo kamo ug sama niini:
‘Amahan, hinaut nga pasidunggan ikaw sa mga tawo.
Hinaut nga maghari ka dinhi kanamo.
3Hatagi kami sa among gikinahanglan nga pagkaon matag adlaw.
4Pasayloa kami sa among mga sala,
tungod kay gipasaylo man usab namo ang tanang nakasala kanamo.
Ug ayaw itugot nga madaog kami sa mga pagsulay.’ ”
5Miingon pa gayod si Jesus kanila, “Pananglitan may amigo ka, ug sa tungang gabii moadto ka didto sa iyang balay ug moingon kaniya, ‘Bay, pahulama una ako ug pagkaon, 6tungod kay may amigo ako nga bag-o lang miabot ug wala gayod akoy ipakaon kaniya.’ 7Unya motubag siya sa sulod, ‘Ayaw na ako ug samoka. Nasirad-an na namo ang pultahan ug nakahigda na ako ug ang akong mga bata, busa lisod na kanako ang pagbangon aron hatagan ka.’ 8Apan ang tinuod, bisan ug dili siya gustong mobangon ug mohatag kanimo bisan tuod ug amigo kamo, mobangon na lang siya ug mohatag sa imong gikinahanglan tungod kay wala ka man maulaw sa pagsigeg pangayo kaniya. 9Busa sultihan ko kamo: Pangayo kamo sa Dios ug hatagan niya kamo. Duol kamo kaniya ug tabangan gayod niya kamo. Pag-ampo kamo sa Dios ug tubagon niya kamo. 10Tungod kay ang tanang mangayo sa Dios makadawat. Ang moduol kaniya tabangan niya. Ug ang mag-ampo tubagon niya. 11Kamong mga ginikanan, kon mangayo ug isda ang inyong anak hatagan ba ninyo ug bitin? 12Kon mangayo siya ug itlog, hatagan ba ninyo ug tanga? Dili gayod! 13Kon kamong mga tawo nga daotan makahibalong mohatag sa maayong mga butang ngadto sa inyong mga anak, unsa pa kaha ang inyong Amahan sa langit! Ihatag gayod niya ang Espiritu Santo ngadto sa mga mangayo kaniya.”
Si Jesus ug ang Hari sa mga Daotang Espiritu
(Mat. 12:22-30; Mar. 3:20-27)
14Usa niadto ka higayon giabog ni Jesus ang daotang espiritu nga misulod sa usa ka tawo nga nahimong hinungdan sa pagkaamang niini. Sa dihang naabog na niya ang daotang espiritu nakasulti dayon ang naamang. Natingala gayod ang mga tawo. 15Apan may mga tawo didto nga miingon, “Nagaabog siya sa mga daotang espiritu pinaagi sa gahom nga gihatag kaniya ni Satanas11:15 Satanas: sa Griego, Beelzebul. nga mao ang pangulo sa mga daotang espiritu.” 16Ang uban didto buot mobitik kang Jesus, busa gisultihan nila siya nga maghimo ug milagro sa pagpamatuod nga gipadala siya sa Dios. 17Apan nahibaloan ni Jesus ang ilang huna-huna, busa miingon siya kanila, “Kon ang mga sakop sa usa ka gingharian magkabahin-bahin ug mag-unay ug away, kana nga gingharian malaglag. Ug mao usab kana ang mahitabo sa usa ka pamilya nga magkabahin-bahin ug mag-unay ug away. 18Busa kon si Satanas ug ang mga sakop niya magbahin-bahin ug mag-unay ug away, unsaon paglungtad sa iyang gingharian? Kay miingon kamo nga ako nagaabog sa mga daotang espiritu tungod kay gihatagan ako ug gahom ni Satanas nga pangulo sa mga daotang espiritu. 19Kon ang gahom ni Satanas ang akong gigamit sa paghingilin sa mga daotang espiritu, kinsa man ang nagahatag ug gahom sa inyong mga tinun-an nga nagahingilin usab sa mga daotang espiritu? Ang inyong mga tinun-an mismo nagapamatuod nga sayop gayod kamo. 20Karon, tungod kay nagahingilin ako sa mga daotang espiritu pinaagi sa gahom sa Dios, nagpaila kini nga ang paghari sa Dios miabot na kaninyo.”
21Gisultihan sila ni Jesus sa usa ka panig-ingnan, “Kon ang kusgan nga tawo nga kompleto sa armas nagaguwardya sa iyang balay, dili gayod mahilabtan ang iyang mga kabtangan. 22Apan kon sulongon siya sa mas kusgan pa kay kaniya, mapildi siya. Ang iyang gisaligan nga mga armas kuhaon gikan kaniya, ug bahin-bahinon pa usab ang tanan niyang mga kabtangan.”
23Pagkahuman niini miingon si Jesus, “Ang dili modapig kanako, batok kanako. Ug ang dili motabang kanako sa pagtigom sa mga tawo sa Dios magapatibulaag lang.”
Ang Pagbalik sa Daotang Espiritu
(Mat. 12:43-45)
24“Kon ang daotang espiritu mogawas gikan sa tawo nga iyang gisudlan, magsuroy-suroy siya sa mga dapit nga walay tubig tungod kay mangita siya ug dapit nga iyang mapahulayan. Kon wala siyay makita maghuna-huna siya nga mobalik na lang sa iyang gigikanan. 25Ug kon sa iyang pagbalik makita niya nga ang iyang gigikanan limpyo ug maayo nang pagkahimutang, 26molakaw dayon siya ug mangagda ug laing pito ka espiritu nga labi pang daotan kay kaniya. Mosulod sila niadtong tawhana ug didto sila mopuyo. Ug ang kahimtang sa tawo mosamot pa kadaotan kaysa una.”
Ang Tinuod nga Pagkabulahan
27Pagkahuman ug sulti ni Jesus niadto, may babaye didto sa pundok nga misinggit kaniya, “Bulahan ang babaye nga nagmabdos ug nagpasuso kanimo!” 28Mitubag si Jesus, “Apan mas bulahan ang mga tawo nga nagapaminaw ug nagatuman sa pulong sa Dios.”
Nangayo ug Milagro ang mga Tawo
(Mat. 12:38-42)
29Samtang nagkadugang pa gayod ang gidaghanon sa mga tawo nga nagtigom didto kang Jesus, miingon siya, “Pagkadaotan gayod sa mga tawo niining panahona. Nangayo sila ug milagro.11:29 Nangayo sila ug milagro ingon nga pamatuod nga siya ang gipadala sa Dios. Apan walay milagro nga ipakita kanila gawas sa milagro nga nahitabo kang Jonas. 30Ingon nga si Jonas nahimong ilhanan sa mga taga-Nineve, ang mahitabo kanako nga Anak sa Tawo mahimong ilhanan usab sa mga tawo niining panahona. 31Sa adlaw sa paghukom mabanhaw ang Rayna sa Habagatan11:31 Rayna sa Habagatan: Mao ang Rayna sa Sheba. uban sa mga tawo niining panahona ug basulon niya sila. Kay gikan pa siya sa layo kaayo nga dapit aron sa pagpaminaw sa kaalam ni Haring Solomon. Karon, ania na dinhi ang labaw pa kang Solomon, apan wala kamo modawat sa iyang gipanudlo. 32Sa adlaw sa paghukom, ang mga taga-Nineve mabanhaw usab kauban sa mga tawo niining panahona ug basulon usab nila sila. Kay sa pagkadungog sa mga taga-Nineve niadtong wali ni Jonas, naghinulsol sila. Unya ania na dinhi ang labaw pa kay kang Jonas, apan wala kamo modawat sa iyang gipanudlo.”
Ang Suga nga Ania Kanato
(Mat. 5:15; 6:22-23)
33Miingon pa gayod si Jesus, “Walay tawo nga magdagkot ug suga aron tagoan o takloban lang dayon ug gantangan. Ibutang hinuon niya kini sa tungtonganan aron mahayagan ang mga mosulod. 34Ang atong mata mao ang suga sa atong lawas. Kon hayag ang imong panan-aw, hayag usab ang tibuok mong lawas. Apan kon ngitngit ang imong panan-aw, ngitngit usab ang tibuok mong lawas. 35Busa siguroha nga nahayagan ka gayod, kay basin ug ang imong giingon nga hayag ngitngit diay. 36Ug kon ang imong tibuok nga lawas nahayagan ug wala gayoy bahin nga nangitngitan, mohayag gayod ang tanan nga bahin, sama sa pagsiga sa suga diha kanimo.”
Ang mga Gipangsulti ni Jesus Batok sa mga Pariseo ug sa mga Magtutudlo sa Kasugoan
(Mat. 23:1-36; Mar. 12:38-40)
37Pagkahuman ug sulti ni Jesus, may usa ka Pariseo nga midapit kaniya nga mokaon didto sa iyang balay. Busa miuban si Jesus kaniya ug nangaon sila didto. 38Natingala ang Pariseo sa dihang nakita niya nga wala manghunaw si Jesus sa wala pa siya mokaon sumala sa ilang nabatasan. 39Busa misulti ang Ginoo kaniya, “Kamong mga Pariseo naghugas sa gawas lang nga bahin sa tasa ug plato, apan ang sulod ninyo puno sa kadalo ug kadaotan. 40Mga buang-buang! Dili ba ang Dios nga naghimo sa gawas mao usab ang naghimo sa sulod? 41Busa aron mahinloan kamo, kaloy-i ninyo ang mga kabos ug ayaw idalo kanila ang ilang mga gikinahanglan.
42“Alaot kamong mga Pariseo! Gihatag ninyo ang inyong ikapulo bisan pa ang gikan sa inyong mga lamas, apan wala ninyo hatagig pagtagad ang paghimo ug matarong ngadto sa inyong isigka-tawo ug ang paghigugma sa Dios. Kinahanglan nga himuon ninyo kini nga walay pagpasagad sa paghatag sa inyong ikapulo.
43“Alaot kamong mga Pariseo! Kay kon anaa kamo sa mga simbahan, gusto gayod ninyo nga molingkod sa mga lingkoranan nga alang sa mga pinasidunggan. Ug sa mga dapit nga daghan ang mga tawo, gusto gayod ninyo nga timbayaon kamo ug tahoron. 44Alaot kamo! Sama kamo sa lubnganan nga walay timailhan nga tamakan lang sa mga tawo nga wala makahibalo nga lubnganan diay kadto.”11:44 sa huna-huna sa mga Judio, kon mahikapan nila ang lubnganan, hugaw na sila ug dili na makaduol sa Dios. Busa ang buot ipasabot sa bersikulo, ang mga Pariseo sama sa mga lubnganan nga nakapahugaw sa mga tawo. Gitakdan nila ang mga tawo sa ilang gibuhat nga daotan.
45Unya miingon ang usa ka magtutudlo sa Kasugoan, “Magtutudlo, sa imong gisulti giinsulto mo kami.” 46Mitubag si Jesus, “Kamo nga mga magtutudlo sa Kasugoan, alaot usab kamo! Tungod kay gipabug-atan ninyo ang mga tawo sa daghang mga tulumanon nga gidugang ninyo sa Kasugoan, apan kamo mismo wala gani magtuman niini. 47Alaot kamo! Nagpahimo kamo ug mga lubnganan sa mga propeta nga gipamatay sa inyong mga katigulangan. 48Busa kamo mismo nagpamatuod ug miuyon sa ilang mga gibuhat. Kay sila ang nagpatay sa mga propeta ug kamo ang nagpahimo sa ilang mga lubnganan. 49Mao gani nga sumala sa kaalam sa Dios nagaingon siya, ‘Magpadala ako kanila ug mga propeta ug mga apostoles; ang uban sa akong ipadala ilang patyon, ug ang uban ilang lutoson.’ 50Busa kamong mga tawo niining panahona pagasilotan usab sa Dios tungod sa ilang pagpatay sa mga propeta niadtong unang panahon, gikan pa sa pagbuhat sa kalibotan— 51gikan kang Abel hangtod kang Zacarias nga gipatay didto sa dapit nga gitaliwad-an sa halaran11:51 halaran: ang sunoganan sa gihalad ngadto sa Dios. ug sa Templo. Oo, sultihan ko kamo, kamong mga tawo niining panahona silotan gayod tungod sa ilang mga gihimo kaniadto.
52“Alaot kamong mga magtutudlo sa Kasugoan! Kay gitagoan ninyo ang yabi sa pagsabot sa kamatuoran. Dili lang nga wala kamo magsunod sa kamatuoran, kondili gibabagan pa ninyo ang uban nga gustong mosunod.”
53Sa dihang mipahawa na si Jesus sa balay, ang mga magtutudlo sa Kasugoan ug ang mga Pariseo nagsugod na sa pagdumot kaniya. Kanunay silang mangutana kaniya sa bisan unsa 54aron lang sa pagbitik kaniya pinaagi sa iyang ipanulti.
Jesus’ teaching on prayer
1One day Jesus was praying in a certain place. When he finished, one of his disciples said to him, ‘Lord, teach us to pray, just as John taught his disciples.’
2He said to them, ‘When you pray, say:
‘ “Father,11:2 Some manuscripts Our Father in heaven
hallowed be your name,
your kingdom come.11:2 Some manuscripts come. May your will be done on earth as it is in heaven.
3Give us each day our daily bread.
4Forgive us our sins,
for we also forgive everyone who sins against us.11:4 Greek everyone who is indebted to us
And lead us not into temptation.11:4 Some manuscripts temptation, but deliver us from the evil one” ’
5Then Jesus said to them, ‘Suppose you have a friend, and you go to him at midnight and say, “Friend, lend me three loaves of bread; 6a friend of mine on a journey has come to me, and I have no food to offer him.” 7And suppose the one inside answers, “Don’t bother me. The door is already locked, and my children and I are in bed. I can’t get up and give you anything.” 8I tell you, even though he will not get up and give you the bread because of friendship, yet because of your shameless audacity11:8 Or yet to preserve his good name he will surely get up and give you as much as you need.
9‘So I say to you: ask and it will be given to you; seek and you will find; knock and the door will be opened to you. 10For everyone who asks receives; the one who seeks finds; and to the one who knocks, the door will be opened.
11‘Which of you fathers, if your son asks for11:11 Some manuscripts for bread, will give him a stone? Or if he asks for a fish, will give him a snake instead? 12Or if he asks for an egg, will give him a scorpion? 13If you then, though you are evil, know how to give good gifts to your children, how much more will your Father in heaven give the Holy Spirit to those who ask him!’
Jesus and Beelzebul
14Jesus was driving out a demon that was mute. When the demon left, the man who had been mute spoke, and the crowd was amazed. 15But some of them said, ‘By Beelzebul, the prince of demons, he is driving out demons.’ 16Others tested him by asking for a sign from heaven.
17Jesus knew their thoughts and said to them: ‘Any kingdom divided against itself will be ruined, and a house divided against itself will fall. 18If Satan is divided against himself, how can his kingdom stand? I say this because you claim that I drive out demons by Beelzebul. 19Now if I drive out demons by Beelzebul, by whom do your followers drive them out? So then, they will be your judges. 20But if I drive out demons by the finger of God, then the kingdom of God has come upon you.
21‘When a strong man, fully armed, guards his own house, his possessions are safe. 22But when someone stronger attacks and overpowers him, he takes away the armour in which the man trusted and divides up his plunder.
23‘Whoever is not with me is against me, and whoever does not gather with me scatters.
24‘When an impure spirit comes out of a person, it goes through arid places seeking rest and does not find it. Then it says, “I will return to the house I left.” 25When it arrives, it finds the house swept clean and put in order. 26Then it goes and takes seven other spirits more wicked than itself, and they go in and live there. And the final condition of that person is worse than the first.’
27As Jesus was saying these things, a woman in the crowd called out, ‘Blessed is the mother who gave you birth and nursed you.’
28He replied, ‘Blessed rather are those who hear the word of God and obey it.’
The sign of Jonah
29As the crowds increased, Jesus said, ‘This is a wicked generation. It asks for a sign, but none will be given it except the sign of Jonah. 30For as Jonah was a sign to the Ninevites, so also will the Son of Man be to this generation. 31The Queen of the South will rise at the judgment with the people of this generation and condemn them, for she came from the ends of the earth to listen to Solomon’s wisdom; and now something greater than Solomon is here. 32The men of Nineveh will stand up at the judgment with this generation and condemn it, for they repented at the preaching of Jonah; and now something greater than Jonah is here.
The lamp of the body
33‘No-one lights a lamp and puts it in a place where it will be hidden, or under a bowl. Instead they put it on its stand, so that those who come in may see the light. 34Your eye is the lamp of your body. When your eyes are healthy,11:34 The Greek for healthy here implies generous. your whole body also is full of light. But when they are unhealthy,11:34 The Greek for unhealthy here implies stingy. your body also is full of darkness. 35See to it, then, that the light within you is not darkness. 36Therefore, if your whole body is full of light, and no part of it dark, it will be just as full of light as when a lamp shines its light on you.’
Woes on the Pharisees and the experts in the law
37When Jesus had finished speaking, a Pharisee invited him to eat with him; so he went in and reclined at the table. 38But the Pharisee was surprised when he noticed that Jesus did not first wash before the meal.
39Then the Lord said to him, ‘Now then, you Pharisees clean the outside of the cup and dish, but inside you are full of greed and wickedness. 40You foolish people! Did not the one who made the outside make the inside also? 41But now as for what is inside you – be generous to the poor, and everything will be clean for you.
42‘Woe to you Pharisees, because you give God a tenth of your mint, rue and all other kinds of garden herbs, but you neglect justice and the love of God. You should have practised the latter without leaving the former undone.
43‘Woe to you Pharisees, because you love the most important seats in the synagogues and respectful greetings in the market-places.
44‘Woe to you, because you are like unmarked graves, which people walk over without knowing it.’
45One of the experts in the law answered him, ‘Teacher, when you say these things, you insult us also.’
46Jesus replied, ‘And you experts in the law, woe to you, because you load people down with burdens they can hardly carry, and you yourselves will not lift one finger to help them.
47‘Woe to you, because you build tombs for the prophets, and it was your ancestors who killed them. 48So you testify that you approve of what your ancestors did; they killed the prophets, and you build their tombs. 49Because of this, God in his wisdom said, “I will send them prophets and apostles, some of whom they will kill and others they will persecute.” 50Therefore this generation will be held responsible for the blood of all the prophets that has been shed since the beginning of the world, 51from the blood of Abel to the blood of Zechariah, who was killed between the altar and the sanctuary. Yes, I tell you, this generation will be held responsible for it all.
52‘Woe to you experts in the law, because you have taken away the key to knowledge. You yourselves have not entered, and you have hindered those who were entering.’
53When Jesus went outside, the Pharisees and the teachers of the law began to oppose him fiercely and to besiege him with questions, 54waiting to catch him in something he might say.
