Ang Nagkalain-laing mga Sugo
1Gisugo sa Ginoo si Moises 2nga isulti kini sa tibuok katilingban sa Israel:
Magkinabuhi kamo nga balaan kay ako, ang Ginoo nga inyong Dios, balaan. 3Tahora ninyo ang inyong inahan ug amahan, ug tumana ninyo ang akong mga ginapahimo kaninyo sa Adlaw nga Igpapahulay. Ako mao ang Ginoo nga inyong Dios.
4Ayaw kamo pagsimba sa mga dios ni maghimo ug mga rebulto. Ako mao ang Ginoo nga inyong Dios.
5Kon maghalad kamo ug halad alang sa pakigda-it kanako, ihalad kini sa paagi nga dawaton ko alang kaninyo. 6Kan-on ninyo ang karne niini sa adlaw sa inyong paghalad o sa pagkasunod nga adlaw. Apan kon may mahibilin nga karne hangtod sa ikatulo nga adlaw, kinahanglan nga sunogon na ninyo kini. 7Kon kan-on ninyo kini sa ikatulo nga adlaw, isipon ko kini nga hugaw ug dili ko kini dawaton. 8Si bisan kinsa nga mokaon niini may tulubagon tungod kay gipakawalay-bili niya ang butang nga alang kanako; busa kanang tawhana ayaw na ninyo isipa nga inyong sakop.
9Kon mag-ani kamo, ayaw ninyo hutda ug ani ang anaa sa daplin sa inyong tamnanan, ug ayaw na kamo panghagdaw. 10Mao usab sa ubasan, ayaw na ninyo baliki ang mga nangahulog. Ibilin na lang ninyo kini alang sa mga kabos ug sa mga langyaw. Ako mao ang Ginoo nga inyong Dios.
11Ayaw kamo pangawat, pamakak, o panglimbong sa inyong isigka-tawo.
12Ayaw kamo panumpa ug bakak ginamit ang akong ngalan, kay kon himuon ninyo kana panamastamasan ninyo ang akong ngalan. Ako mao ang Ginoo.
13Ayaw ninyo limbongi o kawati ang inyong isigka-tawo. Ayaw ninyo paugmai ang paghatag sa sweldo sa tawo nga gipatrabaho ninyo.
14Ayaw ninyo bugalbugali ang bungol, ug ayaw kamo pagbutang ug ali sa agianan sa buta. Himoa ninyo kini sa pagpakita nga nagatahod kamo kanako nga inyong Dios. Ako mao ang Ginoo.
15Kinahanglan nga makatarunganon ug husto ang inyong paghukom sa korte; ayaw kamo pagpabor-pabor—maadunahan man o makabos.
16Ayaw kamo panglibak sa inyong isigka-tawo. Ayaw kamo paghimo ug bisan unsa nga makadaot sa iyang kinabuhi. Ako mao ang Ginoo.
17Ayaw ninyo dumti ang inyong isigka-tawo. Badlonga ninyo siya kon nakasala siya aron wala kamoy tulubagon. 18Ayaw kamo pagpanimalos o pagdumot sa inyong isigka-tawo, kondili higugmaa ninyo siya sama sa inyong paghigugma sa inyong kaugalingon. Ako mao ang Ginoo.
19Tumana ninyo ang akong mga patakaran. Ayaw ninyo pahabali ang usa ka mananap sa lain nga klase sa mananap. Ayaw kamo pagtanom ug duha ka klase nga binhi sa usa ka tamnanan. Ayaw kamo pagsul-ob ug bisti nga hinimo sa duha ka klase nga panapton.
20Kon ang usa ka lalaki makighilawas sa usa ka sulugoon nga babaye nga kaslonon na sa laing lalaki, apan kining babaye wala pa maluwas o mahatagi ug kagawasan,19:20 kining babaye wala pa maluwas o mahatagi ug kagawasan: Ang buot ipasabot, wala pa mabayri sa iyang pamanhonon o sa ubang tawo ang iyang agalon aron mahimo siyang gawasnon sa iyang pagkaulipon. kinahanglang silotan sila. Apan dili lang sila patyon kay dili pa man gawasnon ang maong babaye. 21-22Kinahanglang magdala ang lalaki ug hamtong nga laking karnero didto sa pultahan sa Tolda nga Tagboanan isip bayad sa iyang sala. Pinaagi sa paghalad sa pari ug karnero diha sa akong presensya, mahinloan ang lalaki gikan sa iyang sala ug pasayloon ko siya.
23Kon moabot na kamo sa yuta nga ihatag ko kaninyo, ayaw ninyo kan-a ang mga bunga sa mga kahoy nga inyong gitanom sa unang tulo ka tuig. Isipon ninyo kini nga hugaw.19:23 hugaw: sa literal, wala matuli. 24Sa ikaupat nga tuig, ang tanang bunga ihalad ninyo isip pagdayeg kanako. 25Apan sa ikalima nga tuig makakaon na kamo sa mga bunga. Ug kon tumanon ninyo kini nga mga patakaran, moabunda ang mga bunga sa inyong mga kahoy. Ako mao ang Ginoo nga inyong Dios.
26Ayaw kamo pagkaon sa karne nga may dugo pa.
Ayaw ninyo himoa ang ginahimo sa mga manalagna o mamamarang. 27Kon magsubo kamo alang sa patay, ayaw ninyo putli ang inyong buhok sa isigka-kilid sa inyong ulo o ang inyong bangas, 28ug ayaw usab ninyo samari ang inyong lawas. Ayaw usab kamo pagpapatik. Ako mao ang Ginoo.
29Ayaw ninyo panamastamasi ang inyong mga anak nga babaye pinaagi sa pag-aghat kanila sa pagbaligya sa ilang dungog, kay mokaylap ang kahilayan ug mapuno sa kadaotan ang inyong dapit.
30Tumana ninyo ang akong mga ginapahimo kaninyo sa Adlaw nga Igpapahulay, ug tahora ninyo ang dapit diin kamo magsimba kanako. Ako mao ang Ginoo.
31Ayaw kamo pagdangop sa mga espiritista ug niadtong mga nagapakigsulti sa kalag sa patay, kay kon himuon ninyo kini isipon kamo nga hugaw. Ako mao ang Ginoo nga inyong Dios.
32Tahora ninyo ang mga tigulang, ug tahora usab ninyo ako nga inyong Dios. Ako mao ang Ginoo.
33Ayaw ninyo daog-daoga ang mga langyaw nga nagapuyo uban kaninyo. 34Tagda ninyo sila sama sa inyong pagtagad sa mga sama kaninyo, ug higugmaa ninyo sila sama sa inyong paghigugma sa inyong kaugalingon, kay mga dumuduong usab kamo kaniadto didto sa Ehipto. Ako mao ang Ginoo nga inyong Dios.
35Ayaw kamo panglimbong sa inyong pagtimbang, pagtakos, o pagsukod. 36-37Gamita ninyo ang husto nga timbangan, taksanan, o sukdanan.
Ako mao ang Ginoo nga inyong Dios nga nagpagawas kaninyo gikan sa Ehipto. Tumana ninyo ang tanan kong mga patakaran ug mga sugo.
قوانين گوناگون
1-2خداوند همچنين به موسی فرمود كه به بنی‌اسرائيل بگويد: «مقدس باشيد زيرا من خداوند، خدای شما مقدس هستم. 3به مادر و پدر خود احترام بگذاريد و قانون روز سبت مرا اطاعت كنيد، چون من خداوند، خدای شما هستم. 4بت نسازيد و بتها را پرستش نكنيد، چون من خداوند، خدای شما هستم.
5«وقتی كه قربانی سلامتی به حضور من تقديم می‌كنيد آن را طوری هديه كنيد كه مورد قبول من باشد. 6گوشتش را در همان روزی كه آن را ذبح می‌كنيد و يا روز بعد بخوريد. هر چه را كه تا روز سوم باقی مانده، بسوزانيد، 7زيرا شرعاً نجس است و اگر كسی آن را بخورد من آن قربانی را قبول نخواهم كرد. 8اگر در روز سوم از آن بخوريد مقصريد، چون به قدوسيت خداوند بی‌احترامی كرده‌ايد و بايد از ميان قوم طرد شويد.
9«وقتی كه محصول خود را درو می‌كنيد، گوشه و كنار مزرعه‌های خود را درو نكنيد و خوشه‌های گندم به جا مانده را برنچينيد. 10در مورد حاصل انگور خود نيز همينطور عمل كنيد خوشه‌ها و دانه‌های انگوری را كه بر زمين می‌افتد، جمع نكنيد. آنها را برای فقرا و غريبان بگذاريد، چون من خداوند، خدای شما هستم.
11«دزدی نكنيد، دروغ نگوييد و كسی را فريب ندهيد. 12به نام من قسم دروغ نخوريد و به اين طريق نام مرا بی‌حرمت نكنيد، زيرا من خداوند، خدای شما هستم.
13«مال كسی را غصب نكنيد و به كسی ظلم ننماييد و مزد كارگران خود را به موقع بپردازيد.
14«شخص كر را نفرين نكنيد و پيش پای كور سنگ نياندازيد. از من بترسيد، زيرا من خداوند شما هستم.
15«هنگام قضاوت، از فقير طرفداری بيجا نكنيد و از ثروتمند ترسی نداشته باشيد، بلكه هميشه قضاوتتان منصفانه باشد.
16«سخن‌چينی نكنيد و با پخش خبر دروغ باعث نشويد كسی به مرگ محكوم شود.
17«از كسی كينه به دل نگيريد، بلكه اختلاف خود را با او حل كنيد مبادا به خاطر او مرتكب گناه شويد19:17 يا «از کسی کينه به دل نگيريد. گناهکار را توبيخ کنيد و نگذاريد گناهش ناديده گرفته شود و گرنه شما هم مثل او مجرم خواهيد بود.». 18از همسايهٔ خود انتقام نگيريد و از وی نفرت نداشته باشيد بلكه او را چون جان خويش دوست بداريد زيرا من خداوند، خدای شما هستم.
19«از قوانين من اطاعت كنيد. حيوانات اهلی خود را به جفتگيری با حيوانات غير همجنسشان وا می‌دارد. در مزرعهٔ خود دو نوع بذر نكاريد و لباسی را كه از دو جنس مختلف بافته شده نپوشيد.
20«اگر مردی با كنيزی كه نامزد شخص ديگری است همبستر شود و آن كنيز هنوز بازخريد و آزاد نشده باشد، ايشان را نبايد كشت بلكه بايد تنبيه كرد، چون كنيز آزاد نبوده است. 21مردی كه آن دختر را فريب داده، بايد به عنوان قربانی جبران خود قوچی را دم در خيمهٔ عبادت به حضور خداوند بياورد. 22كاهن بايد با اين قوچ برای گناه آن مرد نزد خداوند كفاره كند و به اين ترتيب گناهش بخشيده خواهد شد.
23«وقتی كه داخل سرزمين موعود شديد و انواع درختان ميوه در آنجا كاشتيد، سه سال از محصول آن نخوريد، چون شرعاً نجس به حساب می‌آيد. 24تمامی محصول سال چهارم را وقف من كنيد و برای تمجيد و تشكر از من به من هديه كنيد، 25زيرا من خداوند، خدای شما هستم. در سال پنجم می‌توانيد محصول را برای خود برداريد. اگر اين قانون را رعايت كنيد، درختان شما پرثمر خواهند بود.
26«گوشتی را كه هنوز خون در آن است نخوريد. فالگيری و جادوگری نكنيد. 27مثل بت‌پرستها موهای ناحيهٔ شقيقه خود را نتراشيد و گوشه‌های ريش خود را نچينيد. 28هنگام عزاداری برای مردگان خود مثل بت‌پرستان بدن خود را زخمی نكنيد و مانند آنها روی بدن خود خالكوبی ننماييد.
29«حرمت ناموس دخترتان را با وادار كردن او به فاحشگی از بين نبريد مبادا سرزمين شما از شرارت و زنا پر شود.
30«قوانين روز سبت را نگاه داريد و عبادتگاه مرا احترام نماييد، چون من خداوند، خدای شما هستم.
31«به جادوگران و احضاركنندگان ارواح متوسل نشويد و با اين كار خود را نجس نكنيد، زيرا من خداوند، خدای شما هستم.
32«جلو پای ريش‌سفيدان بلند شويد، به پيرمردان احترام بگذاريد و از من بترسيد، زيرا من خداوند، خدای شما هستم. 33با غريبانی كه در سرزمين تو زندگی می‌كنند بدرفتاری مكن. 34با ايشان مانند ساير اهالی سرزمينت رفتار كن، زيرا نبايد از ياد ببری كه تو نيز خودت در سرزمين مصر غريب و بيگانه بودی. من خداوند، خدای تو هستم.
35-36«در داوری طرفداری مكن! در اندازه‌گيری طول و وزن و حجم، از مقياسها و وسايل صحيح استفاده كن. زيرا من خداوند، خدای تو هستم كه تو را از سرزمين مصر بيرون آوردم. 37از احكام و فرايض من به دقت اطاعت و پيروی كن، زيرا من يهوه هستم.»
