Ang Nahibilin nga mga Katawhan sa Canaan
1Nagbilin ang Ginoo ug mga katawhan sa Canaan aron sulayan ang mga Israelinhon nga wala makasinati sa mga gira sa Canaan. 2Gihimo kini sa Ginoo aron tudloan bahin sa gira ang mga kaliwat sa mga Israelinhon nga wala pa makasinatig gira. 3Mao kini ang mga katawhan nga gipangbilin sa Ginoo: ang mga lumulupyo sa lima ka lungsod3:3 lima ka lungsod: sa Hebreo, lima ka pangulo. sa mga Filistihanon, ang tanang mga Canaanhon, ang mga Sidonhon, ug ang mga Hebhanon nga nagpuyo sa mga bukid sa Lebanon, gikan sa Bukid sa Baal Hermon hangtod sa Lebo Hamat. 4Gipangbilin sila aron sulayan ang mga Israelinhon kon tumanon ba nila ang mga sugo nga gihatag sa Ginoo sa ilang mga katigulangan pinaagi kang Moises. 5Busa ang mga Israelinhon nagpuyo uban sa mga Canaanhon, Hitihanon, Amorihanon, Perisihanon, Hibihanon, ug mga Jebusihanon. 6Mitugot ang mga Israelinhon nga makigminyo ang ilang mga anak niini nga mga katawhan, ug misimba usab sila sa ilang mga dios.
Si Otniel
7Nagpakasala ang mga Israelinhon atubangan sa Ginoo kay gikalimtan nila ang Ginoo nga ilang Dios ug misimba sa mga imahen ni Baal ug kang Ashera. 8Tungod niini, nasuko pag-ayo ang Ginoo kanila, busa gipasagdan niya sila nga mapildi ni Cushan Rishataim nga hari sa Aram Naharaim.3:8 Aram Naharaim: usa ka dapit sa Mesopotamia. Nailalom sila sa iyang gahom sulod sa walo ka tuig. 9Apan sa dihang nagpakitabang ang mga Israelinhon sa Ginoo, nagpadala ang Ginoo ug tawo nga moluwas kanila. Siya mao si Otniel, ang anak ni Kenaz nga manghod ni Caleb. 10Gigamhan siya sa Espiritu sa Ginoo, ug gipangulohan niya ang Israel. Nakig-away siya kang Cushan Rishataim nga hari sa Aram, ug gipadaog siya sa Ginoo. 11Busa may kalinaw sa Israel sulod sa 40 ka tuig. Unya namatay si Otniel.
Si Ehud
12Nagpakasala pag-usab ang mga Israelinhon atubangan sa Ginoo. Tungod niini, gipasakop sila sa Ginoo kang Eglon nga hari sa Moab. 13Sa tabang sa mga Amonihanon ug Amalekanhon, gisulong ug gipildi ni Eglon ang Israel ug giilog ang lungsod sa Jerico.3:13 lungsod sa Jerico: sa Hebreo, lungsod sa mga palma. 14Nailalom sila sa gahom ni Eglon sulod sa 18 ka tuig.
15Apan sa dihang nagpakitabang ang mga Israelinhon sa Ginoo, nagpadala ang Ginoo ug tawo nga moluwas kanila. Siya mao ang walhon nga si Ehud nga anak ni Gera, nga gikan sa tribo ni Benjamin. Gipaadto sa mga Israelinhon si Ehud kang Eglon nga hari sa Moab sa pagdala sa ilang buhis. 16Sa wala pa siya naglakaw, naghimo siya ug usa ka punyal nga duhay sulab nga mga tunga sa metro ang gitas-on niini. Gihikot niya kini sa iyang tuo nga paa, ilalom sa iyang bisti. 17Sa didto na siya, gihatag niya ang buhis kang Haring Eglon nga usa ka tambok kaayo nga tawo. 18Human niya mahatag ang buhis, gipalakaw ni Ehud ang mga tawo nga nagdala niini. 19Miuban siya kanila, apan pag-abot nila sa kinulitang mga bato duol sa Gilgal, mibalik si Ehud sa hari ug miingon, “Mahal nga hari, may sekreto akong isugilon kanimo.” Busa miingon ang hari sa iyang mga sulugoon, “Biyai una ninyo kami!” Ug mibiya ang tanan niyang mga sulugoon. 20Unya miduol si Ehud sa hari nga nagainusarang naglingkod-lingkod didto sa iyang mabugnaw nga kuwarto sa ibabaw. Miingon si Ehud, “May mensahe ako kanimo gikan sa Dios.” Pagtindog sa hari gikan sa iyang gilingkoran, 21gihulbot ni Ehud sa iyang walang kamot ang punyal nga diha sa iyang tuong paa, ug gidunggab ang hari sa tiyan. 22Milubong ang punyal hasta ang pulohan niini ug natabonan sa tambok. Wala na kini ibta ni Ehud.
23Unya migawas si Ehud ug gikandadohan niya ang mga pultahan. 24Sa dihang nakabiya na si Ehud, namalik ang mga sulugoon sa hari ug nakita nila nga gikandadohan ang mga pultahan sa kuwarto. Abi nilag nangasilyas lang ang hari. 25Busa naghulat-hulat sila sa gawas. Apan sa kadugayan wala na sila nahimutang kay wala gihapon ablihi sa hari ang mga pultahan. Busa gikuha nila ang yabi ug giablihan kini, ug nakita nila sa salog ang ilang hari nga patay na.
26Apan nakaikyas na si Ehud samtang naghulat-hulat ang mga sulugoon nga ablihan sa hari ang mga pultahan. Miagi siya sa kinulitang mga bato ug miadto sa Seira. 27Sa pag-abot niya didto, nagpatingog siya ug budyong didto sa kabungtoran sa Efraim aron sa pagtawag sa mga Israelinhon sa pagpakiggira. Ug milugsong ang mga Israelinhon gikan sa maong dapit nga pinangulohan ni Ehud. 28Miingon siya kanila, “Sunod kamo kanako kay padag-on kamo sa Ginoo batok sa inyong mga kaaway nga mga Moabihanon.” Busa misunod sila kaniya ug giilog nila ang dapit nga tabokanan sa mga Moabihanon didto sa Suba sa Jordan. Wala gayod silay gipatabok bisan usa ka tawo. 29Nianang adlawa nakapatay sila ug mga 10,000 ka kusgan ug maisog nga mga Moabihanon. Ug wala gayoy nakaikyas bisan usa. 30Nianang adlawa gisakop sa Israel ang Moab, ug nagpuyo sila didto nga malinawon sulod sa 80 ka tuig.
Si Shamgar
31Ang misunod nga pangulo kang Ehud mao si Shamgar nga anak ni Anat. Giluwas niya ang Israel sa mga Filistihanon. Gipamatay niya ang 600 ka mga Filistihanon pinaagi sa sungkod nga gigamit sa pang-abog sa baka.
Mataifa Yaliyobaki Katika Ile Nchi
13:1 Kut 15:25Haya ndiyo mataifa Bwana aliyoyaacha ili kuwajaribu Waisraeli wote ambao hawakujua vita vyovyote vya Kanaani 2(alifanya hivi ili tu kuwafundisha wazao wa Waisraeli ambao hawakuwa wamejua vita hapo awali): 33:3 Yos 13:2; Mwa 10:14; 10:17; Kut 3:8; Kum 3:8; Hes 13:21wafalme watano wa Wafilisti, Wakanaani wote, Wasidoni, Wahivi waishio katika milima ya Lebanoni kuanzia Mlima wa Baal-Hermoni hadi Lebo-Hamathi. 43:4 Kut 12:25Waliachwa ili kuwajaribu Waisraeli kuona kama wangetii amri za Bwana, alizokuwa amewapa baba zao kwa mkono wa Mose.
53:5 Za 106:36; Yos 3:10; 11:3; Ezr 9:1Waisraeli wakaishi miongoni mwa Wakanaani, Wahiti, Waamori, Waperizi, Wahivi na Wayebusi. 63:6 Ezr 10:18; Neh 13:23; Mal 2:11; Kut 34:16; Kum 7:3-4, 16Wakawaoa binti zao, nao wakawatoa binti zao waolewe na wana wa hayo mataifa, na kuitumikia miungu yao.
Othnieli
73:7 Kum 4:9; 32:18; Amu 8:34; Za 78:11; 106:7; Yer 23:27; Amu 2:11-13; 1Fal 16:33; 2Nya 34:7; Isa 17:8Waisraeli wakafanya maovu machoni pa Bwana, wakamsahau Bwana Mungu wao na kutumikia Mabaali na Maashera. 83:8 Amu 2:14; Za 44:12; Isa 50:1; 52:3; Mwa 24:10Hasira ya Bwana ikawaka dhidi ya Israeli, hivyo akawauza na kuwatia mikononi mwa Kushan-Rishathaimu mfalme wa Aramu-Naharaimu3:8 Yaani Mesopotamia ya Kaskazini-Magharibi. ambaye Israeli walikuwa chini yake wakimtumikia kwa muda wa miaka minane. 93:9 Amu 6:6-7; 10:10; 1Sam 12:10; Za 106:44; 107:13; Kum 28:29; Neh 9:27Waisraeli walipomlilia Bwana, yeye akawainulia mwokozi, Othnieli mwana wa Kenazi, ndugu mdogo wa Kalebu, ambaye aliwaokoa. 103:10 Hes 11:25; Amu 6:34; 11:29; 13:25; 14:6; 15:14; 1Sam 11:6; 16:13; 1Fal 18:46; 1Nya 12:18; 2Nya 24:20; Isa 11:2; Mwa 10:22Roho wa Bwana akaja juu yake, hivyo akawa mwamuzi wa Israeli, akaenda vitani. Bwana akamtia Kushan-Rishathaimu mfalme wa Aramu mikononi mwa Othnieli, naye akamshinda. 113:11 Yos 14:15; Amu 5:31; 8:28; Kut 16:35; 15:17Hivyo nchi ikawa na amani kwa muda wa miaka arobaini, mpaka Othnieli mwana wa Kenazi alipofariki.
Ehudi
123:12 Amu 2:11; 1Sam 12:9Waisraeli wakafanya maovu mbele za Bwana tena, kwa kuwa walifanya maovu hayo Bwana akamtia nguvu Egloni mfalme wa Moabu dhidi ya Israeli. 133:13 Mwa 19:38; Amu 10:11; Mwa 14:7; Amu 1:16Egloni akawataka Waamoni na Waamaleki waungane naye, akaja kuishambulia Israeli, nao wakatwaa Mji wa Mitende3:13 Yaani Yeriko. 143:14 Yer 48:1Waisraeli wakawa chini ya Egloni mfalme wa Moabu kwa muda wa miaka kumi na minane.
153:15 Amu 1:4; 20:16; 1Nya 12:2; 2Sam 8:2-6; 1Fal 4:21; 2Fal 17:3; Es 10:1; Za 68:29; 72:10; 89:22; Mhu 2:8; Isa 60:5; Hos 10:6; Za 107:13Waisraeli wakamlilia tena Bwana, naye akawapa mwokozi: Ehudi, mtu wa shoto, mwana wa Gera, Mbenyamini. Waisraeli wakatuma kwa Egloni mfalme wa Moabu ushuru kwa mkono wa Ehudi. 16Basi Ehudi alikuwa ametengeneza upanga wenye ukatao kuwili, urefu wake ni kama dhiraa moja,3:16 Dhiraa moja ni sawa na sentimita 45. akaufunga upanga huo ndani ya nguo yake kwenye paja lake la mkono wa kuume. 173:17 Ay 15:27; Za 73:4Akamkabidhi ushuru Egloni mfalme wa Moabu, ambaye alikuwa mtu mnene sana. 18Baada ya Ehudi kumkabidhi ule ushuru, wale watu waliokuwa wameubeba huo ushuru aliwaruhusu waende zao. 19Yeye mwenyewe akafuatana nao hadi kwenye sanamu ya kuchora kwenye mawe karibu na Gilgali, ndipo yeye akarudi, akafika kwa Egloni na kusema, “Ee Mfalme, ninao ujumbe wa siri kwa ajili yako.”
Mfalme akasema, “Nyamazeni kimya!” Nao wale waliomhudumia wote wakamwacha, wakatoka nje.
203:20 Amo 3:15; Neh 8:5Ndipo Ehudi akamsogelea alipokuwa ameketi peke yake kwenye chumba cha juu cha jumba lake la kifalme la majira ya kiangazi, na kusema, “Ninao ujumbe kutoka kwa Mungu kwa ajili yako.” Mfalme alipokuwa anainuka kutoka kwenye kiti chake, 213:21 2Sam 2:16; 3:27; 20:10Ehudi akaunyoosha mkono wake wa kushoto na kuufuta ule upanga aliokuwa ameufunga kwenye paja lake la kulia, akamdunga Mfalme Egloni tumboni mwake. 22Hata mpini nao ukazama tumboni pamoja na upanga wenyewe, nao upanga ukatokea mgongoni mwake. Ehudi hakuuchomoa huo upanga, nayo mafuta yakashikamana juu ya upanga. 23Ehudi akatoka nje barazani; akamfungia milango ya chumba cha juu na kuifunga kwa funguo.
243:24 1Sam 24:3Baada ya kuondoka, watumishi wakaja na kukuta milango ya chumba cha juu imefungwa kwa funguo. Wakasema, “Bila shaka amejipumzisha kwenye chumba cha ndani cha nyumba yake ya majira ya kiangazi.” 253:25 2Fal 2:17; 8:11Wakangoja hata wakawa na fadhaa, basi wakati hakufungua milango ya chumba, wakachukua funguo na kuifungua. Tazama wakaona bwana wao amelala sakafuni, amekufa.
26Walipokuwa wangali wanangoja, Ehudi akatoroka, akapita hapo kwenye sanamu ya kuchora kwenye mawe na kukimbilia Seira. 273:27 Law 25:9; Amu 6:34; 7:18; 2Sam 2:28; Isa 18:3; Yer 42:14Alipofika huko, akapiga tarumbeta katika nchi ya vilima ya Efraimu, nao Waisraeli wakateremka pamoja naye kutoka vilimani, yeye akiwa anawaongoza.
283:28 Mwa 19:37; Yos 2:24; Amu 1:2; Hes 13:29; Yos 2:9Akawaagiza, “Nifuateni, kwa kuwa Bwana amewatia Moabu, adui zenu, mikononi mwenu.” Kwa hiyo wakateremka wakamfuata, wakavishika vivuko vya Yordani kuelekea Moabu, wala hawakuacha mtu yeyote kuvuka. 29Wakati huo wakawaua Wamoabu watu waume wapatao 10,000 ambao wote walikuwa wenye nguvu na mashujaa; hakuna mtu yeyote aliyetoroka. 303:30 Mwa 36:35Siku ile Moabu wakashindwa na Israeli, nayo nchi ikawa na amani kwa miaka themanini.
Shamgari
313:31 Amu 5:6; Yos 23:10; 13:2; Amu 10:11; 13:1; 1Sam 5:1; 31:1; 2Sam 8:1; Yer 25:30; 47:1Baada ya Ehudi akaja Shamgari mwana wa Anathi, aliyewapiga Wafilisti 600 kwa fimbo iliyochongoka ya kuongozea ngʼombe. Naye pia akawaokoa Waisraeli.
