Gipanalanginan sa Dios si Jacob sa Betel
1Unya, miingon ang Dios kang Jacob, “Pangandam, lakaw sa Betel ug puyo didto. Unya pagbuhat didto ug halaran alang kanako, ang Dios nga nagpakita kanimo sa dihang miikyas ka kaniadto gikan sa imong igsoon nga si Esau.”
2Busa miingon si Jacob sa iyang panimalay ug sa tanan niyang mga kauban, “Ipanglabay ninyo ang inyong mga dios. Panghinlo kamo sa inyong kaugalingon ug pag-ilis kamo sa inyong bisti. 3Motungas kita ngadto sa Betel, ug magbuhat ako didto ug halaran ngadto sa Dios nga mitabang kanako sa diha pa ako sa kalisod, ug nagauban kanako bisan asa ako paingon.” 4Busa gihatag nila kang Jacob ang ilang mga dios ug ang mga ariyos nga diha sa ilang mga dalunggan nga ilang anting-anting. Gilubong kining tanan ni Jacob ilalom sa kahoyng terebinto (tugas) duol sa Shekem. 5Sa paggikan nila ni Jacob, giabot ug kahadlok sa Dios ang mga tawo sa palibot nga mga lungsod, busa wala nila gukda sila si Jacob.
6Nakaabot si Jacob ug ang iyang mga kauban sa Luz (nga gitawag usab ug Betel) nga sakop sa Canaan. 7Nagbuhat siya didto ug halaran. Ginganlan niya kadto nga dapit ug El Betel35:7 El Betel: Ang buot ipasabot sa Hebreo, Dios sa Betel. kay nagpakita ang Dios kaniya didto sa dihang miikyas siya sa iyang igsoon nga si Esau.
8Unya, namatay si Debora nga tig-atiman ni Rebeka. Busa gilubong siya ilalom sa kahoyng terebinto (tugas) didto ubos sa Betel. Gitawag ni Jacob kadto nga kahoy ug Allon Bakut.35:8 Allon Bakut: Ang buot ipasabot sa Hebreo, terebinto nga gihilakan.
9Sa dihang mipauli si Jacob gikan sa Padan Aram, nagpakita pag-usab ang Dios kaniya ug gipanalanginan siya. 10Miingon ang Dios kaniya, “Jacob ang imong ngalan, apan gikan karon dili ka na tawgon ug Jacob kondili Israel na.” Busa nahimong Israel ang ngalan ni Jacob.
11Miingon pa gayod ang Dios kaniya, “Ako ang Makagagahom nga Dios. Manganak kag daghan. Maggikan kanimo ang usa ka nasod ug ang daghan pa nga mga nasod, ug mahimong hari ang uban mong mga kaliwat. 12Ang yuta nga gihatag ko kang Abraham ug kang Isaac ihatag ko usab kanimo ug sa imong mga kaliwat.” 13-14Unya mibiya ang Dios niadtong dapita diin nakigsulti siya kang Jacob. Nagpatindog si Jacob didto ug bato nga handomanan, ug gibuboan niya kinig bino ug lana aron idedikar sa Dios. 15Ginganlan niya kadto nga dapit ug Betel.35:15 Betel: Ang buot ipasabot sa Hebreo, puloy-anan sa Dios.
Ang Pagkamatay ni Raquel ug ni Isaac
16Unya, mibiya si Jacob ug ang iyang panimalay sa Betel. Layo-layo pa sila sa lungsod sa Efrata sa dihang nagbati na si Raquel. 17Naglisod siya sa iyang pagpanganak, ug sa dihang nakaanak na siya, miingon ang mananabang kaniya, “Ayaw kahadlok Raquel, lalaki na usab ang imong anak.” 18Natawo ang bata apan himalatyon na si Raquel, ug una siya mabugtoi sa gininhawa, ginganlan niya ang bata ug Ben Oni.35:18 Ben Oni: Ang buot ipasabot sa Hebreo, ang anak nga natawo sa kalisod. Apan ginganlan ni Jacob ang bata ug Benjamin.35:18 Benjamin: Ang buot ipasabot sa Hebreo, bulahan nga anak. 19Namatay si Raquel ug gilubong siya sa daplin sa dalan nga paingon sa Efrata (nga gitawag karon ug Betlehem). 20Gibutangan ni Jacob ug bato nga ilhanan ang lubnganan ni Raquel, ug anaa pa kini hangtod karon.
21Nagpadayon sila si Jacob35:21 Jacob: sa Hebreo, Israel. Mao usab sa bersikulo 22. sa ilang pagpanglakaw, ug nagpatindog sila sa ilang mga tolda unahan sa Migdal Eder. 22Samtang didto pa nagpuyo si Jacob, nakigdulog si Reuben kang Bilha nga usa sa mga asawa sa iyang amahan. Sa dihang nahibaloan kadto ni Jacob nasuko siya pag-ayo.35:22 nasuko siya pag-ayo: Wala kini sa Hebreo, apan anaa sa Septuagint.
Ang mga Anak nga Lalaki ni Jacob
(1 Cro. 2:1-2)
Adunay 12 ka mga anak nga lalaki si Jacob. 23Ang iyang mga anak kang Lea mao sila si Reuben, ang kamagulangan, unya si Simeon, si Levi, si Juda, si Isacar, ug si Zebulun. 24Ang iyang mga anak kang Raquel mao si Jose ug si Benjamin. 25Ang iyang mga anak kang Bilha nga sulugoon ni Raquel mao si Dan ug si Naftali. 26Ang iyang mga anak kang Zilpa nga sulugoon ni Lea mao si Gad ug si Asher. Silang tanan ang mga anak nga lalaki ni Jacob nga natawo sa Padan Aram.
Ang Pagkamatay ni Isaac
27Miadto si Jacob sa iyang amahan nga si Isaac didto sa Mamre, haduol sa Kiriat Arba (nga gitawag usab ug Hebron). Kining dapita mao ang gipuy-an ni Isaac ug ni Abraham kaniadto. 28Nagkinabuhi si Isaac ug 180 ka tuig. 29Namatay siya nga tigulang na kaayo, ug giipon siya sa iyang mga paryente nga nangamatay na. Gilubong siya sa iyang mga anak nga si Esau ug si Jacob.
يعقوب به بيت‌ئيل برمی‌گردد
1خدا به يعقوب فرمود: «حال برخيز و به بيت‌ئيل برو. در آنجا ساكن شو و قربانگاهی بساز و آن خدايی را كه وقتی از دست برادرت عيسو می‌گريختی بر تو ظاهر شد، عبادت نما.»
2آنگاه يعقوب به تمامی اهل خانهٔ خود دستور داد كه بُتهايی را كه با خود آورده بودند، دور بيندازند و غسل بگيرند و لباسهايشان را عوض كنند. 3او به ايشان گفت: «به بيت‌ئيل می‌رويم و من در آنجا برای خدايی كه به هنگام سختی، دعاهايم را اجابت فرمود و هر جا می‌رفتم با من بود، قربانگاهی خواهم ساخت.»
4پس همگی، بُتهای خود و گوشواره‌هايی را كه در گوش داشتند به يعقوب دادند و او آنها را زير درخت بلوطی در شكيم دفن كرد. 5سپس آنها بار ديگر كوچ كردند. و ترس خدا بر تمامی شهرهايی كه يعقوب از آنها عبور می‌كرد قرار گرفت تا به وی حمله نكنند. 6سرانجام به لوز كه همان بيت‌ئيل باشد، واقع در سرزمين كنعان رسيدند. 7يعقوب در آنجا قربانگاهی بنا كرد و آن را قربانگاه «خدای بيت‌ئيل» ناميد (چون هنگام فرار از دست عيسو، در بيت‌ئيل بود كه خدا بر او ظاهر شد.)
8چند روز پس از آن، دبوره دايهٔ پير ربكا مُرد و او را زير درخت بلوطی در درهٔ پايين بيت‌ئيل به خاک سپردند. از آن پس، درخت مذكور را «بلوط گريه» ناميدند.
9پس از آنكه يعقوب از بين‌النهرين وارد بيت‌ئيل شد، خدا بار ديگر بر وی ظاهر شد و او را بركت داد 10و به او فرمود: «بعد از اين ديگر نام تو يعقوب خوانده نشود، بلكه نام تو اسرائيل35:10 برای معنی کلمات «يعقوب» و «اسرائيل» نگاه کنيد به 25:26 و 32:28. خواهد بود. 11من هستم خدای قادر مطلق. بارور و زياد شو! قومهای زياد و پادشاهان بسيار از نسل تو پديد خواهند آمد. 12سرزمينی را كه به ابراهيم و اسحاق دادم، به تو و به نسل تو نيز خواهم داد.» 13سپس خدا از نزد او به آسمان صعود كرد.
14پس از آن، يعقوب در همان جايی كه خدا بر او ظاهر شده بود، ستونی از سنگ بنا كرد و هديهٔ نوشيدنی برای خداوند بر آن ريخت و آن را با روغن زيتون تدهين كرد. 15يعقوب آن محل را بيت‌ئيل (يعنی «خانه خدا») ناميد، زيرا خدا در آنجا با وی سخن گفته بود.
مرگ راحيل و اسحاق
16سپس او و خانواده‌اش بيت‌ئيل را ترک گفتند و به سوی افرات رهسپار شدند. اما هنوز به افرات نرسيده بودند كه دردِ زايمانِ راحيل شروع شد. 17در حالی كه راحيل با سختی وضع حمل می‌نمود، قابله‌اش گفت: «نترس، چون اين بار نيز پسر زاييده‌ای.» 18ولی راحيل در حال مرگ بود. او در حين جان سپردن، پسرش را بن اونی (يعنی «پسر غم من») نام نهاد، ولی بعد پدرش او را بنيامين (يعنی «پسر دست راست من») ناميد.
19پس راحيل وفات يافت و او را در نزديكی راه افرات كه بيت‌لحم هم ناميده می‌شد، دفن كردند. 20يعقوب روی قبرش ستونی از سنگ بنا كرد كه تا به امروز باقی است.
21آنگاه اسرائيل از آنجا كوچ كرد و در آن طرف برج عيدر خيمه زد. 22در همین‌جا بود كه رئوبين با بلهه كنيز پدرش همبستر شد و اسرائيل از اين جريان آگاهی يافت.
23يعقوب دوازده پسر داشت كه اسامی آنها از اين قرار است:
پسران ليه: رئوبين (بزرگترين فرزند يعقوب)، شمعون، لاوی، يهودا، يساكار و زبولون.
24پسران راحيل: يوسف و بنيامين.
25پسران بلهه كنيز راحيل: دان و نفتالی.
26جاد و اشير هم از زلفه، كنيز ليه بودند.
همه پسران يعقوب در بين‌النهرين متولد شدند.
27سرانجام يعقوب نزد پدر خود اسحاق به قريهٔ اربع واقع در مِلک ممری آمد. (آن قريه را حبرون نيز می‌گويند و ابراهيم هم در آنجا زندگی كرده بود.) 28-29اسحاق در سن صد و هشتاد سالگی در كمال پيری وفات يافت و به اجداد خويش پيوست و پسرانش عيسو و يعقوب او را دفن كردند.
