Deuteronomio 4 – APSD-CEB & NVI

Ang Pulong Sa Dios

Deuteronomio 4:1-49

Gitambagan ni Moises ang mga Israelinhon nga Magmatinumanon

1Unya miingon si Moises, “Mga Israelinhon, pamatia ninyo ang mga tulumanon ug mga lagda nga itudlo ko kaninyo. Tumana ninyo kini aron padayon kamo nga magkinabuhi ug makapuyo sa yuta nga ginahatag kaninyo sa Ginoo, ang Dios sa inyong mga katigulangan. 2Ayaw ninyo dugangi o kulangi ang mga sugo nga gihatag ko kaninyo, nga gikan sa Ginoo nga inyong Dios. Kinahanglang tumanon gayod ninyo kini. 3Nakita mismo ninyo ang gihimo sa Ginoo didto sa Baal Peor. Gipamatay sa Ginoo nga inyong Dios ang inyong isigka-Israelinhon nga nagsimba kang Baal. 4Apan kamo nga matinumanon sa Ginoo nga inyong Dios buhi pa hangtod karon.

5“Gitudlo ko kaninyo ang mga tulumanon ug mga lagda nga gihatag kanako sa Ginoo nga akong Dios aron sundon ninyo kini pag-abot ninyo sa yuta nga inyong adtoan ug panag-iyahon. 6Sunda ninyo kini pag-ayo, kay pinaagi niini mapakita ninyo ang inyong kaalam ug panabot ngadto sa ubang mga nasod. Kon madunggan nila kining tanang mga sugo makaingon sila, ‘Tinuod gayod nga may kaalam ug panabot ang mga tawo niining gamhanan nga nasod.’ 7Wala nay laing gamhanan nga nasod nga may dios nga duol kanila sama sa Ginoo nga atong Dios nga duol kanato sa panahon nga motawag kita kaniya. 8Ug wala usay lain nga gamhanan nga nasod nga may mga tulumanon ug mga lagda nga sama sa akong gitudlo kaninyo karong adlawa. 9Apan pagbantay gayod kamo! Ayaw ninyo kalimti ang mga butang nga inyong nakita nga gipanghimo sa Ginoo. Kinahanglan nga magpabilin kini sa inyong mga kasingkasing samtang buhi pa kamo. Isugilon ninyo kini sa inyong mga kaanakan ug mga kaapohan. 10Hinumdomi ninyo ang adlaw nga nagtindog kamo atubangan sa Ginoo nga inyong Dios didto sa Bukid sa Sinai4:10 Sinai: sa Hebreo, Horeb. Mao usab sa bersikulo 15. diin miingon siya kanako, ‘Tigoma ang mga katawhan sa akong atubangan sa pagpamati sa akong mga pulong aron makahibalo sila sa pagtahod kanako samtang nagakinabuhi sila, ug aron ikatudlo nila kini sa ilang mga kabataan.’ 11Unya miduol kamo ug mitindog sa ubos sa bukid samtang nagadilaab kini nga morag halos nakaabot na sa langit ang kalayo niini, ug gipalibotan sa labihan kabaga nga dag-om. 12Unya misulti ang Ginoo gikan sa taliwala sa kalayo. Nadunggan ninyo ang iyang tingog, apan wala kamoy nakita. 13Gisulti niya kaninyo ang mga butang nga inyong himuon aron sa pagtuman sa iyang kasabotan diha kaninyo. Kini mao ang Napulo ka mga Sugo, ug gipasulat niya kini sa duha ka lagpad nga bato. 14Niadtong higayona, gisugo ako sa Ginoo sa pagtudlo kaninyo sa mga tulumanon ug mga lagda nga inyong tumanon didto sa yuta nga inyong panag-iyahon.

15“Sa dihang nakigsulti ang Ginoo kaninyo didto sa Bukid sa Sinai gikan sa taliwala sa kalayo, wala kamoy nakita nga porma sa Ginoo. Busa pagmatngon gayod kamo 16nga dili ninyo mahugawan ang inyong kaugalingon pinaagi sa paghimo ug mga dios-dios sa bisan unsa nga porma o dagway—lalaki man o babaye, 17mananap man nga nagalakaw o nagalupad, 18o nagakamang o nagapuyo sa tubig. 19Ayaw kamo pagpadani sa pagsimba sa mga butang nga anaa sa langit—sa adlaw, bulan, ug mga bitoon. Gibutang kini sa Ginoo nga inyong Dios alang sa tanang katawhan sa tibuok kalibotan. 20Hinumdomi nga gikuha kamo sa Ginoo gikan sa Ehipto, ang dapit nga daw nagadilaab nga hurnohan, aron mahimong iyang katawhan, ug mao na kana kamo karon.

21“Nasuko ang Ginoo kanako tungod kaninyo, ug nanumpa gayod siya nga dili ako makatabok sa Jordan ug makasulod sa maayong yuta nga ginahatag kaninyo sa Ginoo nga inyong Dios ingon nga panulondon. 22Mamatay ako niining yutaa nga dili makatabok sa Jordan, apan kamo makatabok sa pagpanag-iya sa maayong yuta. 23Apan pagbantay gayod kamo nga dili ninyo malimtan ang kasabotan nga gihimo sa Ginoo nga inyong Dios kaninyo. Ayaw kamo paghimo ug mga dios-dios sa dagway sa bisan unsa nga butang, kay ginadili kini sa Ginoo nga inyong Dios. 24Ug dili siya gusto nga may simbahon kamong lain nga dios. Kay kon mosilot ang Ginoo nga inyong Dios, sama kini sa kalayo nga makaupos.

25“Sa umaabot, kon manganak na kamo ug mangapo, ug nakapuyo na sa maong yuta sa taas na nga panahon, ayaw ninyo hugawi ang inyong kaugalingon pinaagi sa paghimo ug mga dios-dios sa dagway sa bisan unsa nga butang. Daotan kini atubangan sa Ginoo nga inyong Dios ug makapasuko kini kaniya.

26“Karong adlawa himuon ko nga saksi ang langit ug ang yuta batok kaninyo. Kon dili ninyo ako tumanon, dali ra kamong mangahanaw sa yuta nga inyong panag-iyahon sa tabok sa Jordan. Mopuyo kamo didto sa mubo lang nga panahon, unya malaglag kamo sa hingpit. 27Katagon kamo sa Ginoo ngadto sa laing mga nasod, ug gamay lang ang mahibilin kaninyo didto sa mga nasod diin kamo abugon sa Ginoo. 28Ug didto magasimba kamo sa mga dios nga hinimo sa kahoy ug bato, nga dili makakita, dili makadungog, dili makakaon o makapanimaho. 29Apan kon mangita kamo didto sa Ginoo nga inyong Dios, makita ninyo siya kon pangitaon ninyo sa kinasingkasing gayod. 30Kon moabot kaninyo kini nga kalisdanan sa kaulahian, mobalik kamo sa Ginoo nga inyong Dios ug motuman kaniya. 31Kay maloloy-on ang Ginoo nga inyong Dios—dili niya kamo pasagdan o laglagon, ni kalimtan ang kasabotan nga iyang gipanumpa sa inyong mga katigulangan.

May Usa lang ka Dios

32“Susiha ang mga panghitabo gikan sa adlaw nga gibuhat sa Dios ang tawo sa kalibotan hangtod karon. Unya susiha ang tibuok kalibotan kon aduna bay katingalahang mga butang nga nahitabo nga sama niini. 33Aduna bay laing katawhan nga sama kaninyo nga nakabati sa tingog sa Dios gikan sa kalayo nga nagpabiling buhi? 34Aduna bay laing dios nga nangahas sa pagkuha sa usa ka pundok sa katawhan gikan sa usa ka nasod aron mahimong iya pinaagi sa mga pagsulay, milagro, katingalahang mga butang, gira, kahibulongang gahom, o gamhanang mga buhat? Apan mao kana ang gihimo sa Ginoo nga inyong Dios didto sa Ehipto, ug kamo mismo nakakita niini. 35Gipakita kaninyo kining mga butanga aron mahibaloan ninyo nga ang Ginoo mao ang Dios, ug wala nay lain. 36Gipadungog niya kamo sa iyang tingog gikan sa langit aron pagdisiplina kaninyo. Gipakita niya kaninyo ang iyang gamhanang kalayo dinhi sa yuta aron makapakigsulti siya kaninyo gikan sa taliwala niining kalayo. 37Ug tungod kay gihigugma niya ang inyong mga katigulangan, gipili niya kamo ug gipagawas gikan sa Ehipto pinaagi sa iyang presensya ug dakong gahom. 38Gipang-abog niya ang mga nasod nga mas gamhanan pa kay kaninyo aron sa pagdala kaninyo ngadto sa ilang yuta ug aron ihatag kini kaninyo ingon nga inyong panulondon sama sa nahitabo karon.

39“Busa timan-i ninyo karong adlawa ug itanom sa inyong kasingkasing, nga ang Ginoo mao ang Dios sa langit ug sa yuta, ug wala nay lain pang dios. 40Tumana ninyo ang iyang mga tulumanon ug mga sugo nga gihatag ko kaninyo karong adlawa aron walay daotang mahitabo kaninyo ug sa inyong mga kaliwat, ug aron magkinabuhi kamog dugay sa yuta nga ginahatag sa Ginoo nga inyong Dios kaninyo hangtod sa kahangtoran.”

Ang mga Lungsod nga Dalangpanan

41Unya nagpili si Moises ug tulo ka mga lungsod sa sidlakan sa Jordan 42aron mahimong dalangpanan sa tawo nga makapatay sa iyang isigka-tawo nga dili tinuyo ug dili niya daan nga kaaway. Makadangop siya sa usa niana nga mga lungsod ug dili siya mahilabtan. 43Mao kini ang mga lungsod: alang sa tribo ni Reuben, Bezer sa kamingawan nga anaa mahimutang sa patag ibabaw sa bukid; alang sa tribo ni Gad, Ramot sa Gilead; ug alang sa tribo ni Manase, Golan sa Basan.

44Gihatag ni Moises sa mga Israelinhon kini nga mga kasugoan, 45mga pagtulon-an, mga tulumanon, ug mga lagda sa dihang nakagawas na sila sa Ehipto 46ug nagkampo sa kapatagan duol sa Bet Peor sa sidlakan sa Jordan. Kining yutaa sakop kaniadto ni Sihon nga hari sa mga Amorihanon, nga nagapuyo sa Heshbon. Siya ug ang iyang mga tawo gipildi ni Moises ug sa mga Israelinhon sa paggawas nila gikan sa Ehipto. 47Giilog nila ni Moises ang iyang yuta ug ang yuta ni Og nga hari sa Basan. Sila ang duha ka Amorihanon nga mga hari sa sidlakan sa Jordan. 48Ang ilang mga yuta nga nailog sa mga Israelinhon nagagikan sa Aroer, nga anaa ibabaw sa Lugut sa Arnon paingon sa Bukid sa Sirion,4:48 Sirion: Mao kini sa Syriac; apan sa Hebreo, Zion. nga gitawag usab ug Hermon, 49apil ang tanang Kapatagan sa Jordan4:49 Kapatagan sa Jordan: sa Hebreo, Araba. sa sidlakan sa Suba sa Jordan hangtod sa Patay nga Dagat,4:49 Patay nga Dagat: sa Hebreo, Dagat sa Araba. sa ubos nga bahin sa Pisga.

Nueva Versión Internacional

Deuteronomio 4:1-49

Exhortación a la obediencia

1Ahora, israelitas, escuchen los estatutos y las leyes que enseñé, para que los pongan en práctica. Así vivirán y podrán entrar a la tierra que el Señor, el Dios de sus antepasados, les da en posesión. 2No añadan ni quiten palabra alguna a esto que yo les ordeno. Más bien, cumplan los mandamientos del Señor su Dios.

3Ustedes vieron con sus propios ojos lo que el Señor hizo en Baal Peor, y cómo el Señor su Dios destruyó de entre ustedes a todos los que siguieron al dios de ese lugar. 4Pero ustedes, los que se mantuvieron fieles al Señor su Dios, hoy todavía están vivos.

5Miren, yo les he enseñado los estatutos y leyes que me ordenó el Señor mi Dios, para que ustedes los pongan en práctica en la tierra de la que ahora van a tomar posesión. 6Obedézcanlos y pónganlos en práctica; así demostrarán su sabiduría e inteligencia ante las naciones. Ellas oirán todos estos estatutos y dirán: «¡En verdad, este es un pueblo sabio e inteligente; esta es una gran nación!». 7Porque ¿qué nación grande hay que tenga dioses tan cerca de ella como lo está de nosotros el Señor nuestro Dios, cada vez que lo invocamos? 8¿Y qué nación hay tan grande que tenga estatutos y ordenanzas tan justas como todas estas leyes que hoy les expongo?

9Pero ¡tengan cuidado! Presten atención y no olviden las cosas que han visto sus ojos ni las aparten de sus corazones mientras vivan. Cuéntenselas a sus hijos y a sus nietos. 10El día que ustedes estuvieron ante el Señor su Dios en Horeb, él me dijo: «Convoca al pueblo para que se presente ante mí y oiga mis palabras, para que aprenda a temerme todo el tiempo que viva en la tierra y para que enseñe esto mismo a sus hijos». 11Ustedes se acercaron al pie de la montaña y allí permanecieron, mientras la montaña ardía en llamas que llegaban hasta el cielo mismo, entre negras nubes y densa oscuridad. 12Entonces el Señor les habló desde el fuego y ustedes oyeron el sonido de las palabras, pero no vieron forma alguna; solo se oía una voz. 13Él les dio a conocer su pacto, los diez mandamientos, los cuales escribió en dos tablas de piedra y ordenó que los pusieran en práctica. 14En aquel tiempo, el Señor me ordenó que les enseñara los estatutos y las leyes que ustedes deberán poner en práctica en la tierra que van a poseer al cruzar el Jordán.

Prohibición de la idolatría

15El día que el Señor habló en Horeb, en medio del fuego, ustedes no vieron ninguna figura. Por lo tanto, tengan mucho cuidado 16de no corromperse haciendo imágenes o figuras que tengan forma o imagen de hombre o de mujer, 17o de animales que caminan sobre la tierra, o de aves que vuelan por el aire, 18o de criaturas que se arrastran, o de peces que viven en las aguas debajo de la tierra. 19De lo contrario, cuando levanten los ojos y vean todo el ejército del cielo —es decir, el sol, la luna y las estrellas—, pueden sentirse tentados a postrarse ante ellos y adorarlos. Esos astros se los ha dado el Señor, el Dios de ustedes, a todas las naciones que están debajo del cielo. 20Pero a ustedes el Señor los tomó y los sacó de Egipto, de ese horno donde se funde el hierro, para que fueran el pueblo de su propiedad, como lo son ahora.

21Sin embargo, por culpa de ustedes el Señor se enojó conmigo y juró que yo no cruzaría el Jordán ni entraría en la buena tierra que el Señor su Dios les da en posesión. 22Yo moriré en esta tierra sin haber cruzado el Jordán, pero ustedes sí lo cruzarán y tomarán posesión de esa buena tierra. 23Tengan, pues, cuidado de no olvidar el pacto que el Señor su Dios ha hecho con ustedes. No se fabriquen imágenes de ninguna figura que el Señor su Dios les haya prohibido, 24porque el Señor su Dios es fuego consumidor y Dios celoso.

25Si después de haber tenido hijos y nietos, y de haber vivido en la tierra mucho tiempo, ustedes se corrompen y se fabrican imágenes y toda clase de figuras, haciendo así lo malo ante el Señor su Dios y provocándolo a ira, 26hoy pongo al cielo y a la tierra por testigos contra ustedes de que muy pronto desaparecerán de la tierra que van a poseer al cruzar el Jordán. No vivirán allí mucho tiempo, sino que serán destruidos por completo. 27El Señor los dispersará entre las naciones y entre todas ellas solo quedarán esparcidos unos pocos. 28Allí ustedes adorarán a dioses de madera y de piedra, hechos por seres humanos: dioses que no pueden ver ni oír, ni comer ni oler. 29Pero si desde allí buscan al Señor su Dios con todo su corazón y con toda su alma, lo encontrarán. 30Y al cabo del tiempo, cuando hayan vivido en medio de todas esas angustias y dolores, volverán al Señor su Dios y escucharán su voz. 31Porque el Señor su Dios es un Dios compasivo que no los abandonará ni los destruirá; tampoco se olvidará del pacto que mediante juramento hizo con sus antepasados.

El Señor es Dios

32Investiguen los tiempos pasados, desde el día que Dios creó al ser humano en la tierra, y examinen el cielo de un extremo a otro. ¿Ha sucedido algo así de grandioso o se ha sabido alguna vez de algo semejante? 33¿Qué pueblo ha oído a Dios hablarle en medio del fuego como lo has oído tú y ha vivido para contarlo? 34¿Acaso hay un dios que haya intentado entrar en una nación y tomarla para sí mediante pruebas, señales, milagros, guerras, actos portentosos y gran despliegue de fuerza y de poder,4:34 gran … poder. Lit. mano fuerte y brazo extendido; también en otros pasajes similares. como lo hizo por ti el Señor tu Dios en Egipto, ante tus propios ojos?

35A ustedes se les ha mostrado todo esto para que sepan que el Señor es Dios y que no hay otro fuera de él. 36Desde el cielo les permitió escuchar su voz para instruirles. Y en la tierra les permitió ver su gran fuego desde el cual les habló. 37El Señor amó a sus antepasados y escogió la descendencia de ellos. Por eso él mismo, personalmente, con gran poder los sacó de Egipto 38y ante sus propios ojos desalojó a naciones más grandes y más fuertes que ustedes para hacerles entrar en su tierra y dársela en posesión, como sucede hoy.

39Reconozcan y consideren seriamente hoy que el Señor es Dios arriba en el cielo y abajo en la tierra; no hay otro. 40Obedezcan sus estatutos y mandamientos que hoy te mando cumplir. De este modo, a ustedes y a sus descendientes les irá bien y permanecerán mucho tiempo en la tierra que el Señor tu Dios te da para siempre.

Ciudades de refugio

41Entonces Moisés reservó tres ciudades al este del Jordán, 42para que en alguna de ellas pudiera refugiarse el que, sin premeditación ni rencor alguno, hubiera matado a su prójimo. De este modo, tendría a dónde huir para ponerse a salvo. 43Para los rubenitas designó Béser en el desierto, en la planicie; para los gaditas, Ramot de Galaad; y para los manasesitas, Golán de Basán.

Introducción a la ley

44Esta es la ley que Moisés expuso a los israelitas. 45Estos son los mandatos, estatutos y leyes que Moisés dictó después de que salieron de Egipto, 46cuando todavía estaban al este del Jordán, en el valle cercano a Bet Peor. Era la tierra de Sijón, rey de los amorreos, que vivía en Hesbón y que había sido derrotado por Moisés y los israelitas cuando salieron de Egipto. 47Los israelitas tomaron posesión de su tierra y de la tierra de Og, rey de Basán, es decir, de los dos reyes amorreos cuyos territorios estaban al este del Jordán. 48Este territorio se extendía desde Aroer, a la orilla del arroyo Arnón, hasta el monte Siyón,4:48 Siyón. Según Siríaca: Sirión; véase 3:9. o sea, el monte Hermón. 49Incluía además todo el Arabá al este del Jordán, hasta el mar del Arabá,4:49 mar del Arabá. Es decir, el mar Muerto. en las laderas del monte Pisgá.