1O langit, pamati kay mosulti ako!
O yuta, pamatia ang akong mga pulong.
2Ang akong mga pagtulon-an sama sa ulan o tun-og nga nagatulo.
Ang akong mga pulong sama sa yamog diha sa mga sagbot o sama sa talithi diha sa mga tanom.
3Imantala ko ang ngalan sa Ginoo.
Dayegon ko ang pagkagamhanan sa atong Dios!
4Siya ang bato nga salipdanan ko.
Hingpit ang iyang mga buhat,
ug matarong ang tanan niyang mga pamaagi.
Matinumanon siya nga Dios ug dili masayop;
matarong siya ug makiangayon.
5Apan kamo nagpakasala kaniya ug wala na niya kamo ilha nga iyang mga anak, tungod sa inyong kadaotan.
Mga masinupakon ug limbongan nga henerasyon!
6Mao ba kini ang inyong ibalos sa Ginoo?
Mga buang-buang gayod kamo ug kulang sa panabot.
Dili ba siya ang inyong Amahan nga nagbuhat kaninyo?
7Hinumdomi ninyo ang nanglabay nga mga katuigan;
hunahunaa ninyo ang nangagi nga mga henerasyon.
Pangutan-a ninyo ang inyong mga katigulangan kay suginlan nila kamo.
Pangutan-a ninyo ang inyong mga tigdumala kay isaysay nila kini kaninyo.
8Sa dihang gihatagan sa Labing Halangdong Dios ang mga nasod sa ilang yuta ug sa dihang gibahin-bahin niya ang katawhan,
gibutangan niya kini ug mga utlanan basi sa gidaghanon sa mga anghel sa Dios.32:8 mga anghel sa Dios: Mao kini sa Septuagint. Sa Dead Sea Scrolls, mga anak sa Dios. Sa Masoretic Text, mga kaliwat ni Israel.
9Karon gipili sa Ginoo ang mga kaliwat ni Jacob ingon nga iyang katawhan.
10Nakita niya sila sa disyerto, sa dapit nga awaaw.
Giatiman niya sila ug giampingan, nga daw nagaamping sa iyang kaugalingong mata.
11Gibantayan niya sila, sama sa agila nga nagabantay sa iyang mga piso samtang iya kining ginatudloan sa paglupad.
Ginabukhad niya ang iyang mga pako sa pagsalo ug pagsapnay kanila.
12Ang Ginoo lang gayod ang migiya sa iyang katawhan,
ug walay mitabang nga laing dios.
13Gipagahom niya sila sa mga bukid,
ug gipakaon sa mga abot sa yuta.
Gibuhi niya sila sa dugos gikan sa bato
ug sa lana gikan sa olibo sa batoon nga dapit.
14Gihatagan niya sila ug mga keso ug gatas gikan sa mga baka ug karnero,
ug gihatagan ug tambok nga mga karnero, mga baka, ug mga kanding gikan sa Basan.
Gihatagan usab niya sila sa labing maayong mga trigo
ug gipainom sa labing maayong bino gikan sa ubas.
15Nagmauswagon ang mga Israelinhon32:15 mga Israelinhon: sa Hebreo, Jeshurun, nga ang buot ipasabot, mga matarong. apan nagrebelde sila.
Nanambok sila ug milig-on, apan gitalikdan nila ang Dios nga nagbuhat kanila,
ug gisalikway nila ang ilang bato nga salipdanan nga mao ang ilang Manluluwas.
16Gipapangabugho nila ug gipasuko ang Ginoo sa ilang mangil-ad nga mga dios.
17Naghalad sila ngadto sa mga demonyo nga dili tinuod nga dios—mga dios nga wala nila mailhi ug bag-o lang, nga wala tahora sa ilang mga katigulangan.
18Gikalimtan nila ang Dios nga ilang bato nga salipdanan nga nagbuhat kanila.
19Nakita kini sa Ginoo, ug tungod sa iyang kasuko gisalikway niya sila nga iyang mga anak.
20Miingon siya, “Talikdan ko sila,
ug tan-awon ko kon unsa ang ilang dangatan,
kay mga daotan sila nga henerasyon, mga anak nga dili matinumanon.
21Gipapangabugho nila ako sa dili tinuod nga dios,
ug gipasuko nila ako sa ilang mga walay pulos nga mga dios-dios.
Busa papangabughoon ko usab sila pinaagi sa pagpanalangin sa ubang mga nasod.
Pasuk-on ko sila pinaagi sa pagpanalangin sa buang-buang nga mga nasod.
22Kay ang akong kasuko nagdilaab nga morag kalayo.
Mosunog kini sa yuta ug sa tanang anaa niini,
apil sa kinahiladman sa yuta,32:22 kinahiladman sa yuta: o, dapit sa mga patay. ug sa pundasyon sa mga bukid.”
23“Padad-an ko sila ug mga kalamidad,
ug ig-on ko sila sa akong mga pana.
24Pagutman ko sila;
mangamatay sila sa kagutom ug sa sakit.
Padad-an ko sila sa mabangis nga mga mananap sa paghasol kanila,
ug mga lala nga bitin sa pagpaak kanila.
25Sa gawas sa ilang balay daghan ang mangamatay sa gira, ug sa sulod magahari ang kahadlok.
Mangamatay ang mga tigulang, mga batan-on, ug mga kabataan.
26Nagaingon ako nga katagon ko sila hangtod nga dili na sila mahinumdoman sa kalibotan.
27Apan dili ko tugotan nga magpasigarbo ang ilang mga kaaway ug moingon,
‘Napildi nato sila. Dili ang Ginoo ang naghimo niini.’ ”
28Ang Israel usa ka nasod nga walay kaalam ug panabot.
29Kon maalamon lang sila, masabtan unta nila ang ilang dangatan.
30Unsaon gud paggukod sa usa ka tawo sa 1,000?
Unsaon gud pag-abog sa duha ka tawo sa 10,000?
Gawas lang kon gitugyan sila sa Ginoo nga ilang bato nga salipdanan.
31Kay ang salipdanan nga bato sa atong mga kaaway dili sama sa atong salipdanan nga bato, ug bisan sila nakahibalo niini.
32Ang atong mga kaaway, nga pareho kadaotan sa mga lumulupyo sa Sodoma ug Gomora, sama sa bunga sa ubas nga pait ug makahilo,
33ug ang ilang bino makamatay sama sa lala sa bitin.
34Nakahibalo ang Ginoo sa ilang kadaotan,
gipugngan lang una niya kini ug nagahulat sa husto nga panahon sa pagsilot kanila.
35Manimalos ang Ginoo ug magasilot kanila,
kay moabot ang panahon nga madakin-as gayod sila.
Hapit na moabot ang ilang kalaglagan.
36Hukman sa Ginoo ang iyang katawhan;
kaloy-an niya sila nga iyang mga alagad kon makita niya nga wala na silay kusog ug diotay na lang ang nabilin kanila, ulipon man o dili ulipon.
37Unya mangutana ang Ginoo sa iyang katawhan,
“Asa na ang ilang mga dios, ang bato nga ilang salipdanan?
38Asa na ang ilang mga dios nga mikaon sa tambok ug miinom sa bino sa ilang mga halad?
Patabanga sila kaninyo, ug himoa ninyo silang inyong panalipod!
39Tan-awa ninyo karon; ako mao lang gayod ang Dios!
Wala nay lain nga dios gawas kanako.
Ako ang nagahatag ug nagakuha ug kinabuhi; ako ang nagasamad ug nagaayo,
ug walay makalingkawas sa akong mga kamot.
40Karon, ibayaw ko ang akong mga kamot ug manumpa,
‘Maingon nga buhi ako sa walay kataposan,
41bairon ko ang nagasidlak kong espada ug gamiton ko kini sa pagsilot.
Panimaslan ko ang akong mga kaaway ug pabayron ang mga nagadumot kanako.
42Ang akong pana mabulit sa ilang mga dugo,
ug ang akong espada motadtad sa ilang mga lawas.
Mangamatay apil ang mga dinakpan ug apil usab ang ilang mga pangulo.’ ”
43Dayega ninyo ang katawhan sa Ginoo, O mga nasod,32:43 Dayega… nasod: o, Magkalipay kamong mga nasod uban sa katawhan sa Ginoo. kay panimaslan sa Ginoo ang nagpatay niining iyang mga alagad.
Panimaslan niya ang iyang mga kaaway,
ug hinloan niya ang iyang yuta ug ang iyang katawhan.
44Gisulti ni Moises uban ni Josue32:44 Josue: sa Hebreo, Hosea. nga anak ni Nun ang mensahe niini nga awit ngadto sa mga tawo. 45Pagkahuman ug sulti ni Moises niini, 46miingon siya sa mga tawo, “Itanom gayod ninyo sa inyong mga kasingkasing ang tanan nakong gisulti kaninyo karong adlawa. Itudlo usab ninyo kini sa inyong mga anak aron matuman nila pag-ayo ang tanang gisulti niini nga mga sugo. 47Kini nga mga sugo dili ordinaryo lang nga mga pulong; kini maghatag kaninyo ug kinabuhi. Kon tumanon ninyo kini magkinabuhi kamo ug dugay sa yuta nga inyong panag-iyahan sa tabok sa Suba sa Jordan.”
Ang Kamatayon ni Moises
48Niana mismong adlawa miingon ang Ginoo kang Moises, 49“Lakaw sa Moab, sa kabukiran sa Abarim ug tungas sa Bukid sa Nebo nga nagaatubang sa Jerico. Lantawa didto ang Canaan, ang yuta nga ihatag ko sa mga Israelinhon nga ilang panag-iyahan. 50Ug nianang bukira mamatay ka ug makig-uban sa imong mga katigulangan, maingon nga si Aaron nga imong igsoon namatay sa Bukid sa Hor ug giuban usab sa iyang katigulangan. 51Kay duha kamong nawad-an ug pagsalig kanako atubangan sa mga Israelinhon sa dihang didto pa kamo sa tubig sa Meriba Kadesh,32:51 Meriba Kadesh: o, Meriba sa Kadesh. sa kamingawan sa Zin. Wala ninyo pasidunggi ang akong pagkabalaan sa ilang atubangan. 52Busa makita mo lang sa halayo ang yuta nga ihatag ko sa mga Israelinhon, apan dili ka makasulod didto.”
1-3Lyt efter, himmel og jord,
livgivende er mine ord,
forfriskende er min tale
som dug i grønne dale.
Om Herren jeg vil jer lære,
så I lever ham til ære!
4Som en klippe er Herren urokkelig,
en trofast Gud, helt uden svig.
5Men hans eget folk, åh, hvilken skam,
vendte ryggen til og svigtede ham.
6Hvilken tåbelighed at begå,
hvilken måde at lønne hans trofasthed på.
Er han ikke jeres skaber og far,
som har givet jer alt, hvad I har?
7Lad nu tankerne gå tilbage
og husk på fortidens dage.
Lad de, som er grånet af ælde,
om tegn og undere fortælle.
8Da Herren fordelte jorden
mellem folk fra syden til norden,
satte han landenes skel
med tanke på menneskers32,8 Mens den masoretiske tekst siger „Israel”, siger Dødehavsrullerne „Guds sønner” og LXX „Guds engle”. I betydningen „skabt af Gud” er alle mennesker Adams børn og Guds børn. Det er også muligt, at hvert land får tildelt en skytsengel. vel.
9Men Israel beholdt han selv.
Det folk blev hans ejendom.
10Han fandt dem i ødemarken tom
under ørkenhimlens brændende hvælv.
Han vogted’ dem fra det høje,
som man værner sit sårbare øje.32,10 Den hebraiske tekst taler om at beskytte pupillen, den mest sårbare del af øjet. Oversættelsen „øjesten” er sprogligt set ikke korrekt.
11Som en ørn, der skubber ungen ud af reden32,11 For at lære ungen at flyve og tvinge den til at bruge sine vinger. Hvis ungen har problemer med at flyve og falder til jorden, vil moderen hurtigt dykke ned og sprede sine vinger ud nedenunder den faldende unge for på den måde at opsamle den på sit vingefang.
og spreder vingerne ud forneden,
han løfted’ sit folk på sit vingefang
og bar dem fremad dagen lang.
12Herren ville selv dem føre,
ingen fremmed gud fik lov dem at røre.
13De bosatte sig i landet med bakker og slugter
og blev næret af markens og træernes frugter.
Fra klippens spalter fik de honning på bord,
de fik olivenolie trods den stenede jord.
14Mælk fra geder og køer kunne tørsten slukke,
kød fra Bashans tyre, væddere og bukke.
De høstede en hvede så fin,
og dertil den blodrøde druevin.
15Israel32,15 På hebraisk: Jeshurun, som betyder „den retfærdige”, et hædersnavn for Israel. blev forkælet og fed,
opblæst og egenrådig derved.
De forkastede deres Skaber og Gud,
foragtede deres Frelsers bud.
16At de vakte Guds vrede rørte dem ikke,
de forlod ham til fordel for nye skikke.
17De ofred’ til dæmoner, som kun er tomhed,
frugten af menneskers frygtsomhed.
Til væmmelige afguder de sig vendte,
nye guder, som fædrene ikke kendte.
18De glemte den Gud, som livet dem gav,
skubbede ham ud i glemslens hav.
19Derfor må han støde sine egne børn bort—
tænk at han skulle lide en så frygtelig tort!
20Herren siger:
„Jeg vender dem ryggen og ser, hvad der sker.
De børn kan jeg ikke regne med mer.
De lovede mig troskab og lydighed,
men var falske og utro til stadighed.
21De har provokeret mig med tomheds guder,
de har opført sig som en anden luder.
Så provokerer jeg dem ved at elske en anden,
jeg vil gøre dem jaloux på et ‚uvidende’ folk.
22Min vrede er blusset op på ny,
den rammer alt fra havets dyb til himlens sky.
Jorden lægges øde, der er intet at høste,
alverden skal i sin grundvold ryste.
23De mange ulykker giver dem ingen hvile,
jeg skyder på dem med alle mine pile.
24De bliver ramt af hungersnød og tørke,
hærget af pest og dødens mørke.
Rovdyrtænder vil flænse dem op,
giftige slanger vil hugge i deres krop.
25På gaden slår fjenden børnene ned,
i hjemmene er der hverken ro eller fred.
Både børn og unge vil miste livet.
De gamle har hvert et håb opgivet.
26At udrydde dem helt jeg havde i sinde,
jeg ville for evigt udslette deres minde.
27Men så ville det lyde i fjendens lejr:
‚Det var vores magt, der gav os sejr!’
28Mit folk er uden forstand,
fatter de da ingenting?
29Havde de bare haft visdom til at se,
havde de været klar over, hvad der ville ske.
30Kunne en enkelt fjende jage tusind af dem på flugt,
eller to fjender med ti tusind krigere få bugt,
hvis ikke jeg havde vendt dem ryggen,
hvis ikke deres beskytter32,30 Teksten taler om en „klippe”, altså et symbol på beskyttelse mod fjenden. havde trukket sig bort?
31Deres fjender har ikke en sådan beskytter,
og det ved de godt.32,31 Septuaginta siger: „vores fjender er uforstandige”, mens den masoretiske tekst siger: „vores fjender er dommere”. Det er uvist, hvad den oprindelige tekst sagde, og hvad meningen er.
32De er fordærvede som Sodoma,
lige så rådne som Gomorra,
de er som bitre vindruer
fra giftige drueklaser,
33deres ord er som bid fra en slange,
som spyt fra en kobra.
34Alt dette ligger gemt hos mig,
forseglet i mine arkiver.
35Det er mit ansvar at straffe dem,
en dag skal deres fødder vakle.
Undergangen nærmer sig,
den vil komme over dem med hast.”
36Men når der kun er en rest tilbage,
når Herren ser, at deres kraft er opbrugt,
da vil han genrejse sit folk,
forbarme sig over sine tjenere.
37Da vil han spørge: „Hvor er nu jeres guder,
dem I troede, der ville hjælpe jer?
38De åd jo fedtet fra jeres ofre
og drak den vin, I gav dem.
Lad dem komme jer til hjælp,
lad dem beskytte jer!
39Forstår I nu, at jeg er Gud?
Der findes ingen anden som mig.
Jeg slår ihjel, men jeg giver også liv,
jeg sårer, men jeg læger også.
Den, jeg dømmer, kan ingen redde.
40Jeg løfter min hånd og sværger:
Så sandt jeg lever evindelig,
41vil jeg hvæsse mit lynende sværd
og udføre min knusende dom.
Jeg vil hævne mig på mine fjender,
og hugge dem ned, som hader mig.
42Mine pile vil svømme i blod,
mit sværd vil svælge i kød.
Det udgyder faldnes og fangnes blod,
hugger de tapreste hoveder af.”
43Glæd jer, I folkeslag, sammen med hans folk,
for Herren vil hævne sine tjeneres blod.
Han vil straffe fjenden
og skaffe soning for sit folks land.32,43 Betydningen usikker. Muligvis: „give sit folk deres land tilbage”.
44-45Moses stod med Josva ved sin side og fremsagde alle de her ord for hele Israels folk. 46Derefter sagde han:
„De love, jeg har pålagt jer i dag, skal I lægge jer grundigt på sinde, så I kan lære jeres børn at overholde dem. 47De er ikke tomme ord uden betydning. Jeres liv afhænger af dem! Hvis I adlyder dem, vil I få et langt og godt liv i det land, I skal over og tage i besiddelse på den anden side af Jordanfloden.”
Moses velsigner folket umiddelbart før sin død
48Samme dag sagde Herren til Moses: 49„Om kort tid skal du gå op på Nebos bjergtop i Abarimbjergene i Moabs land over for Jeriko og se ud over Kana’ans land, det land jeg nu vil give Israels folk. 50Når du har taget landet i øjesyn, skal du dø, ligesom din bror Aron måtte dø på Hors bjerg, 51for I var begge ulydige over for mig for øjnene af Israels folk, da I ved Meribas kilder uden for Kadesh i Zins ørken ikke gav mig ære. 52Du får lov at se ind i det land, jeg giver Israels folk, men du får ikke lov selv at komme ind i det.”
