Ang Pagbag-o sa Kasabotan
1Mao kini ang mga tulumanon sa kasabotan nga gisugo sa Ginoo nga himuon ni Moises sa mga Israelinhon didto sa Moab. Dugang kini sa kasabotan nga iyang gihimo uban kanila didto sa Horeb.
2Gipatawag ni Moises ang tanang mga Israelinhon ug giingnan, “Kamo mismo nakakita sa tanang gihimo sa Ginoo ngadto sa hari sa Ehipto29:2 hari sa Ehipto: sa Hebreo, Faraon. ug sa tanan niyang mga opisyal ug sa tibuok niyang nasod. 3Nakita ninyo kadtong hilabihan nga mga pagsulay, mga milagro, ug katingalahang mga buhat. 4Apan hangtod karon wala kini ipasabot sa Ginoo kaninyo. 5Sulod sa 40 ka tuig nga gipangulohan ko kamo sa kamingawan, wala modaan ang inyong mga bisti ug mga sandalyas. 6Wala kamoy pagkaon didto o ilimnon, apan gihatagan kamo sa Ginoo sa inyong mga kinahanglanon aron mahibaloan ninyo nga siya ang Ginoo nga inyong Dios.
7“Pag-abot nato niining lugara, nakiggira kanato si Sihon nga hari sa Heshbon ug si Og nga hari sa Basan, apan gipildi nato sila. 8Giilog nato ang ilang yuta ug gihatag kini sa mga tribo ni Reuben, Gad, ug sa katunga sa tribo ni Manase ingon nga ilang panulondon.
9“Busa tumana gayod ninyo pag-ayo ang mga ginapatuman niini nga kasabotan, aron magmauswagon kamo sa tanan ninyong buhaton. 10Karong adlawa, nagabarog kamong tanan sa presensya sa Ginoo nga inyong Dios: ang mga pangulo sa inyong mga tribo, ang mga tigdumala, ang mga opisyal, ang tanang mga lalaki sa Israel, 11ang inyong mga asawa ug mga kabataan, ug ang mga langyaw nga nagapuyo uban kaninyo nga mao ang inyong tigbughag kahoy ug tigsag-ob ug tubig. 12Nagabarog kamo dinhi karon sa paghimo ug kasabotan uban sa Ginoo nga inyong Dios. Gipanumpaan sa Ginoo kining kasabotan nga gihimo karong adlawa diha kaninyo. 13Gusto niyang pamatud-an kaninyo karong adlawa nga kamo iyang mga katawhan ug siya inyong Dios sumala sa iyang gisaad kaninyo ug sa inyong mga katigulangan nga si Abraham, Isaac, ug Jacob. 14-15Apan dili lang kamo nga nagabarog dinhi karon sa presensya sa Ginoo nga inyong Dios ang iyang gihimoan niini nga kasabotan, kondili apil usab ang tanan ninyong mga kaliwat sa umaabot.
16“Kamo mismo nasayod sa atong kinabuhi didto sa Ehipto, ug kon giunsa nato paglatas ang kayutaan sa ubang mga nasod sa atong pagpaingon dinhi. 17Nakita ninyo ang ilang mangil-ad nga mga dios-dios nga hinimo sa kahoy, bato, plata, ug bulawan. 18Siguroha ninyo nga wala kaninyoy lalaki, babaye, panimalay, o tribo nga mobiya sa Ginoo nga atong Dios ug mosimba sa mga dios niadto nga mga nasod aron walay bisan usa kaninyo nga mahisama sa gamot sa tanom nga nagahatag ug pait ug makahilo nga bunga. 19Si bisan kinsa nga nakadungog sa mga pasidaan niini nga tunglo dili maghunahuna nga dili siya maunsa bisan magpadayon siya sa pagtuman sa iyang gusto. Ang tinuod, magdala kini ug kalaglagan kaninyong tanan. 20Dili gayod siya pasayloon sa Ginoo. Mosilaob ang hilabihang kasuko sa Ginoo kaniya sama sa kalayo, ug mahitabo kaniya ang tanang tunglo nga nahisulat niini nga libro, ug papason sa Ginoo ang iyang ngalan sa kalibotan. 21Ilain siya sa Ginoo gikan sa tanan nga tribo sa Israel, ug paantuson siya sumala sa mga tunglo sa kasabotan nga nahisulat niini nga Libro sa Kasugoan.
22“Sa umaabot nga mga henerasyon ang inyong mga kaliwat ug ang mga dumuduong nga naggikan sa layong dapit makakita sa resulta sa mga kalamidad ug mga balatian nga gipadala sa Ginoo sa inyong yuta. 23Ang inyong tibuok yuta mahimong sama sa disyerto nga natabonan sa asupre ug asin. Wala kini tamni kay ang tanom dili motubo. Mahisama kini sa pagkalaglag sa Sodoma ug Gomora, Adma, ug Zeboyim nga gilaglag sa Ginoo tungod sa labihan niyang kasuko. 24Unya mangutana ang tanang nasod, ‘Nganong gihimo kini sa Ginoo sa ilang nasod? Nganong labihan gayod ang iyang kasuko?’
25“Ug ang tubag mao kini: ‘Tungod kay gisalikway niini nga mga katawhan ang kasabotan nga gihimo sa Ginoo kanila, ang Dios sa ilang mga katigulangan, sa dihang gipagawas niya sila gikan sa Ehipto. 26Misimba sila ug mialagad sa ubang mga dios nga wala nila mailhi, ug wala itugot sa Ginoo nga simbahon nila. 27Busa labihan ang kasuko sa Ginoo sa ilang nasod ug gipahiagom niya kanila ang tanang tunglo nga nahisulat niini nga libro. 28Sa labihan nga kasuko sa Ginoo, gipalayas niya sila sa ilang nasod ug gipabihag sa ubang mga nasod diin sila nagapuyo karon.’
29“May mga butang nga sekreto nga ang Ginoo lang nga atong Dios ang nakahibalo, apan gipadayag niya kanato ang iyang kasabotan ug angay nato kining sundon ug sa atong mga kaliwat hangtod sa kahangtoran.
تجديد العهد
1وَهَذِهِ هِيَ نُصُوصُ الْعَهْدِ الَّذِي أَمَرَ الرَّبُّ مُوسَى بِأَنْ يُبْرِمَهُ مَعَ بَنِي إِسْرَائِيلَ فِي سُهُولِ مُوآبَ، فَضْلاً عَنِ الْعَهْدِ الَّذِي قَطَعَهُ مَعَهُمْ فِي حُورِيبَ.
2اسْتَدْعَى مُوسَى جَمِيعَ الإِسْرَائِيلِيِّينَ وَقَالَ لَهُمْ: لَقَدْ شَاهَدْتُمْ بِأَعْيُنِكُمْ مَا أَجْرَاهُ الرَّبُّ فِي دِيَارِ مِصْرَ بِفِرْعَوْنَ وَسَائِرِ عَبِيدِهِ وَبِكُلِّ أَرْضِهِ. 3بِأَعْيُنِكُمْ أَبْصَرْتُمْ تِلْكَ التَّجَارِبَ الْهَائِلَةَ وَالآيَاتِ وَالْعَجَائِبَ الْعَظِيمَةَ. 4وَلَكِنَّ الرَّبَّ لَمْ يُعْطِكُمْ حَتَّى الآنَ قُلُوباً لِتَعُوا وَعُيُوناً لِتُبْصِرُوا وَآذَاناً لِتَسْمَعُوا. 5لَقَدْ قُدْتُكُمْ فِي الْبَرِّيَّةِ أَرْبَعِينَ سَنَةً، لَمْ تَبْلَ فِيهَا ثِيَابُكُمْ عَلَيْكُمْ، وَلَمْ تَهْتَرِئْ نِعَالُكُمْ عَلَى أَرْجُلِكُمْ. 6لَمْ تَأْكُلُوا فِي خِلالِهَا خُبْزاً وَلَمْ تَشْرَبُوا خَمْراً أَوْ مُسْكِراً لَكِنِّي أَشْبَعْتُكُمْ بِمَا وَفَّرْتُهُ لَكُمْ مِنْ طَعَامٍ وَمَاءٍ، لِكَيْ تَعْلَمُوا أَنِّي أَنَا الرَّبُّ إِلَهُكُمْ. 7وَعِنْدَمَا بَلَغْتُمْ هَذَا الْمَوْضِعَ تَأَهَّبَ سِيحُونُ مَلِكُ حَشْبُونَ وَعُوجُ مَلِكُ بَاشَانَ لِحَرْبِنَا، فَدَحَرْنَاهُمَا 8وَاسْتَوْلَيْنَا عَلَى أَرْضِهِمَا، وَقَسَمْنَاهَا عَلَى سِبْطَيْ رَأُوبَيْنَ وَجَادٍ وَنِصْفِ سِبْطِ مَنَسَّى.
9فَأَطِيعُوا نُصُوصَ هَذَا الْعَهْدِ وَاعْمَلُوا بِها، لِتُفْلِحُوا فِي كُلِّ مَا تَصْنَعُونَهُ.
10أَنْتُمْ مَاثِلُونَ الْيَوْمَ جَمِيعُكُمْ فِي حَضْرَةِ الرَّبِّ إِلَهِكُمْ: رُؤَسَاؤُكُمْ وَقَادَةُ أَسْبَاطِكُمْ وَعُرَفَاؤُكُمْ وَسَائِرُ رِجَالِ إِسْرَائِيلَ، 11وَأَطْفَالُكُمْ وَنِسَاؤُكُمْ، وَالْغُرَبَاءُ الْمُقِيمُونَ فِى وَسَطِكُمْ، مِمَّنْ يَحْتَطِبُ لَكُمْ وَيَسْتَقِي لَكُمْ مَاءَكُمْ، 12لِتَدْخُلُوا فِي عَهْدِ الرَّبِّ إِلَهِكُمْ وَقَسَمِهِ الَّذِي يُبْرِمُهُ الرَّبُّ مَعَكُمُ الْيَوْمَ، 13وَلِيُثَبِّتَكُمُ الْيَوْمَ لِنَفْسِهِ شَعْباً، فَيَكُونُ لَكُمْ إِلَهاً كَمَا وَعَدَكُمْ وَكَمَا حَلَفَ لِآبَائِكُمْ إِبْرَاهِيمَ وَإِسْحَاقَ وَيَعْقُوبَ. 14وَلَسْتٌ أَقْطَعُ هَذَا الْعَهْدَ وَهَذَا الْقَسَمَ مَعَكُمْ وَحْدَكُمْ، 15بَلْ فَضْلاً عَنْكُمْ أَنْتُمُ الْمَاثِلِينَ الْيَوْمَ أَمَامَ الرَّبِّ إِلَهِنَا، فَإِنَّنِي أُبْرِمُهُ أَيْضاً مَعَ الأَجْيَالِ الْقَادِمَةِ.
16لأَنَّكُمْ قَدْ عَرَفْتُمْ كَيْفَ أَقَمْنَا فِي دِيَارِ مِصْرَ، وَكَيْفَ جُزْنَا فِيمَا بَيْنَ الأُمَمِ الَّذِينَ عَبَرْتُمْ بِهِمْ، 17وَشَهِدْتُمْ أَرجَاسَهُمْ وَمَا لَدَيْهِمْ مِنْ أَصْنَامٍ مَصْنُوعَةٍ مِنْ خَشَبٍ وَحَجَرٍ وَفِضَّةٍ وَذَهَبٍ، 18لِئَلّا يَكُونَ بَيْنَكُمْ رَجُلٌ أَوِ امْرَأَةٌ أَوْ عَشِيرَةٌ أَوْ سِبْطٌ مَالَ قَلْبُهُ عَنِ الرَّبِّ إِلَهِنَا، فَغَوَى لِيَعْبُدَ آلِهَةَ تِلْكَ الأَمَمِ. فَاحْرِصُوا أَلّا يَكُونَ بَيْنَكُمْ مَنْ تَأَصَّلَ فِيهِ الشَّرُّ، فَيَحْمِلَ ثَمَراً عَلْقَماً سَامّاً. 19فَإِنْ سَمِعَ كَلامَ هَذَا الْقَسَمِ يَسْتَمْطِرُ بَرَكَةً عَلَى نَفْسِهِ قَائِلاً: «سَأَكُونُ آمِناً حَتَّى وَلَوْ أَصْرَرْتُ عَلَى الاسْتِمْرَارِ فِى سُلُوكِ طَرِيقِي». إِنَّ هَذَا يُفْضِي إِلَى فَنَاءِ الأَخْضَرِ وَاليَابِسِ عَلَى حَدٍّ سَوَاءٍ. 20إِنَّ الرَّبَّ لَا يَشَاءُ الرِّفْقَ بِمِثْلِ هَذَا الإِنْسَانِ، بَلْ يَحْتَدِمُ غَضَبُهُ وَغَيْرَتُهُ عَلَيْهِ، فَتَنْزِلُ بِهِ كُلُّ اللَّعْنَاتِ الْمُدَوَّنَةِ فِي هَذَا الْكِتَابِ، وَيَمْحُو اسْمَهُ مِنْ تَحْتِ السَّمَاءِ.
21وَيُفْرِزُهُ الرَّبُّ مِنْ بَيْنِ أَسْبَاطِ إِسْرَائِيلَ لِيُهْلِكَهُ بِمُقْتَضَى جَمِيعِ لَعْنَاتِ الْعَهْدِ الْمُدَوَّنَةِ فِي كِتَابِ الشَّرِيعَةِ هَذَا. 22فَيُشَاهِدُ أَبْنَاؤُكُمْ مِنَ الأَجْيَالِ الْقَادِمَةِ، وَالْغُرَبَاءُ الْوَافِدُونَ مِنْ أَرْضٍ بَعِيدَةٍ بَلايَا تِلْكَ الأَرْضِ وَمَا يُصِيبُهَا الرَّبُّ بِهِ مِنْ أَمْرَاضٍ، 23إِذْ تُصْبِحُ جَمِيعُ الأَرْضِ كِبْرِيتاً، مُحْتَرِقَةً لَا زَرْعَ فِيهَا وَلا نَبَاتَ وَلا عُشْبَ، وَكَأَنَّهَا انْقَلَبَتْ كَمَا جَرَى لِسَدُومَ وَعَمُورَةَ وَأَدْمَةَ وَصَبُوِييمَ، الَّتِي قَلَبَهَا الرَّبُّ مِنْ جَرَّاءِ غَضَبِهِ وَسَخَطِهِ. 24فَتَقُولُ جَمِيعُ الأَمَمِ: لِمَاذَا فَعَلَ الرَّبُّ هَذَا كُلَّهُ بِهَذِهِ الأَرْضِ؟ وَلِمَاذَا احْتِدَامُ هَذَا الْغَضَبِ الْعَظِيمِ؟ 25فَيَكُونُ الْجَوَابُ: لأَنَّ هَذَا الشَّعْبَ نَقَضَ عَهْدَ الرَّبِّ إِلَهِ آبَائِهِمِ الَّذِي قَطَعَهُ مَعَهُمْ حِينَ أَخْرَجَهُمْ مِنْ دِيَارِ مِصْرَ، 26وَغَوَوْا وَعَبَدُوا آلِهَةً أُخْرَى وَسَجَدُوا لَهَا، آلِهَةً غَرِيبَةً لَمْ يَعْرِفُوهَا وَلَمْ يُعْطِهَا الرَّبُّ لَهُمْ، 27فَالْتَهَبَ غَضَبُ الرَّبِّ عَلَى تِلْكَ الأَرْضِ، فَصَبَّ عَلَيْهَا كُلَّ اللَّعْنَاتِ الْمُدَوَّنَةِ فِى هَذَا الْكِتَابِ 28وَاجْتَثَّهُمْ مِنْ أَرْضِهِمْ بِغَضَبٍ وَسَخَطٍ وَغَيْظٍ عَظِيمٍ، وَطَوَّحَ بِهِمْ إِلَى أَرْضٍ أُخْرَى كَمَا هُوَ حَادِثٌ الْيَوْمَ. 29إِنَّ السَّرَائِرَ لِلرَّبِّ إِلَهِنَا، أَمَّا الْوَصَايَا الْمُعْلَنَةُ فَهِيَ لَنَا ولأَبْنَائِنَا إِلَى الأَبَدِ، لِنَعْمَلَ بِجَمِيعِ كَلِمَاتِ هَذِهِ الشَّرِيعَةِ.
