Si Pablo sa Efeso
1Samtang didto si Apolos sa Corinto, miadto si Pablo sa mga bukid sa probinsya hangtod nga miabot siya sa Efeso. Didto may nakita siya nga mga sumusunod sa Ginoo. 2Gipangutana niya sila, “Nadawat na ba ninyo ang Espiritu Santo sa dihang mituo kamo?” Mitubag sila, “Wala gayod gani kami makadungog nga may gitawag nga Espiritu Santo.” 3Nangutana si Pablo kanila, “Sa unsang bautismo kamo nabautismohan.” Mitubag sila, “Sa bautismo ni Juan.” 4Miingon si Pablo kanila, “Ang bautismo ni Juan alang sa mga naghinulsol sa ilang mga sala. Apan nagaingon si Juan sa mga tawo nga kinahanglan silang motuo sa nagasunod kaniya, nga walay lain kondili si Jesus.” 5Pagkadungog nila niadto, gibautismohan dayon sila sa ngalan ni Ginoong Jesus. 6Ug sa dihang gipandong ni Pablo ang iyang mga kamot kanila mikunsad diha kanila ang Espiritu Santo. Nagsulti dayon silag mga nagkalain-laing pinulongan nga wala nila matun-i, ug nagsugilon usab silag mga mensahe gikan sa Dios. 7Mga 12 ka lalaki silang tanan.
8Sulod sa tulo ka bulan, padayon ang pag-adto ni Pablo didto sa simbahan sa mga Judio. Wala siya mahadlok nga mosulti sa mga tawo. Nakiglantugi siya ug gipasabot kanila ang mahitungod sa paghari sa Dios. 9Apan ang uban kanila nagmagahi gayod ug dili motuo, ug taliwala sa daghang mga tawo gipakadaotan nila ang pamaagi sa Dios. Busa mipahawa si Pablo sa ilang simbahan, ug gidala ang mga sumusunod ni Jesus, ug adlaw-adlaw didto siya sa eskwelahan ni Tirano nga nagapadayon sa pagpakiglantugi sa mga tawo. 10Sulod sa duha ka tuig mao kini ang iyang gihimo, busa ang tanang nagpuyo didto sa probinsya sa Asia, Judio ug dili Judio, nakadungog sa pulong sa Dios.
Ang mga Anak ni Esceva
11Daghang talagsaong mga milagro ang gipanghimo sa Dios pinaagi kang Pablo. 12Bisan ang mga panyo ug ang mga panapton nga iyang ginamit gidala ngadto sa mga masakiton ug nangaayo sila, ug ang mga daotang espiritu nanggawas usab gikan sa mga tawong ilang gisudlan. 13Karon, may mga Judio nga naglibot-libot nga nagapang-abog sa mga daotang espiritu pagawas sa mga tawong nasudlan. Gisulayan nila nga gamiton ang ngalan ni Ginoong Jesus aron pagawason ang mga daotang espiritu. Miingon sila ngadto sa mga daotang espiritu, “Sa ngalan ni Jesus nga ginawali ni Pablo, gisugo ko kamo nga mogawas!” 14Sama usab niana ang gihimo sa pito ka anak nga lalaki ni Esceva. Kini si Esceva usa sa kadagkoan sa mga pari sa mga Judio. 15Gisulayan nila nga pagawason ang daotang espiritu sa ngalan ni Jesus. Apan mitubag ang daotang espiritu nga nagaingon, “Nakaila ako kang Jesus, ug nakaila usab ako kang Pablo, apan kinsa man kamo?” 16Unya gidasmagan sila sa tawo nga nasudlag daotang espiritu ug gipasakitan. Wala gayod silay mahimo, busa nanagan sila palayo niadtong balaya nga mga hubo na ug samdan. 17Kining hitaboa nabalitaan sa tanang mga Judio ug mga dili Judio nga nagpuyo didto sa Efeso ug nangahadlok sila, ug napasidunggan pa gayod ang ngalan ni Ginoong Jesus. 18Daghang mga magtutuo didto ang miduol nga miangkon ug misugid sa mga daotan nilang mga binuhatan. 19Ug daghan usab sa mga salamangkiro ang nagdala sa ilang mga libro nga gigamit sa pagmadyik ug gisunog nila diha atubangan sa tanan. Gibanabana nga minilyon ang kantidad sa tanang mga libro nga gisunog. 20Pinaagi niini nga panghitabo mikaylap pa gayod ang gahom sa pulong sa Dios niadtong lugara.
Ang Kasamok sa Efeso
21Human niadtong hitaboa mihukom si Pablo nga moagi sa Macedonia ug sa Acaya sa dili pa siya moadto sa Jerusalem. Ug miingon pa siya nga gikan sa Jerusalem kinahanglan pa niyang moadto usab sa Roma. 22Gipauna niya sa Macedonia ang duha sa iyang mga katabang nga si Timoteo ug si Erastus, samtang siya nagpabilin lang una didto sa probinsya sa Asia.
23Niadtong panahona may dakong kasamok nga nahitabo sa Efeso tungod kay ang uban didto dili gusto nga ang mga magtutuo magtudlo mahitungod sa pamaagi sa Ginoo. 24May usa ka platero didto nga ginganlag Demetrio. Siya ug ang iyang mga trabahante nagapanghimo ug gagmay nga mga templo-templo nga hinimo ug plata nga samag porma sa templo ni Artemis nga ilang diosa, ug nakakuwarta silag dako pinaagi niini. 25Busa gitawag niya ang iyang mga trabahante ug ang uban pang mga platero. Ug miingon siya kanila, “Mga kauban, nahibaloan ninyo nga ang atong pag-uswag sa panginabuhi tungod niining atong pangita. 26Nakita ninyo ug nadungog ang gihimo niining tawo nga si Pablo. Nagaingon siya nga ang mga dios nga gihimo sa tawo dili tinuod nga mga dios. Ug daghan ang mituo kaniya, dinhi sa Efeso ug sa tibuok nga probinsya sa Asia. 27Busa delikado kining atong pangita, kay tingalig daoton na unya kini sa mga tawo. Ug dili lamang kana, delikado usab ang templo sa atong bantogan nga diosa nga si Artemis, kay tingalig mawad-an kinig pulos, ug dili na ilhon sa mga tawo ang atong diosa nga gisimba dili lamang dinhi sa Asia kondili sa tibuok usab nga kalibotan!”
28Pagkadungog niadto sa mga tawo nasuko gayod sila ug nagsugod sa pagpaninggit, “Gamhanan si Artemis sa mga taga-Efeso!” 29Ug ang kasamok mikaylap sa tibuok siyudad. Gidakop nila ang mga kauban ni Pablo nga si Gayo ug si Aristarkus nga mga taga-Macedonia. Ug nanagan silang tanan padulong sa ilang tigomanan nga ginuyod ang duha. 30Gusto unta nga mosulti si Pablo sa mga tawo, apan gipugngan siya sa mga sumusunod ni Jesus. 31May mga higala si Pablo nga mga opisyal sa probinsya sa Asia. Kini sila nagpasugo ngadto kang Pablo nga kon mahimo dili gayod siya moadto sa ilang tigomanan. 32Unya misamot ang kasamok sa mga tawo didto. Lahi ang gisinggit sa usa, lahi usab ang sa uban, tungod kay kadaghanan kanila wala makahibalo kon nganong nagtigom sila didto. 33May tawo didto nga si Alexander nga gitulod sa mga Judio sa atubangan aron manalipod nga silang mga Judio walay labot sa ginahimo nila ni Pablo. Giisa niya ang iyang kamot aron pahilomon ang mga tawo. 34Apan sa pagkahibalo sa mga tawo nga siya Judio, misinggit silang tanan, “Gamhanan si Artemis sa mga taga-Efeso!” Ug sulod sa duha ka oras mao lamang kadto ang ilang gisigihag singgit.
35Sa kaulahian, napahilom ra gayod sa tigdumala sa siyudad ang mga tawo. Unya miingon siya, “Mga katawhan nga mga taga-Efeso, ang tanang mga tawo nakahibalo nga kitang mga taga-Efeso mao ang tig-atiman sa templo ni Artemis nga gamhanan ug sa sagrado nga bato nga nahulog gikan sa langit. 36Walay makalimod niini. Busa kalma lang kamo ug ayaw pagdali-dali. 37Gidala ninyo dinhi kining mga tawhana, apan wala gani sila mangawat sa atong templo ug wala magpasipala sa atong diosa. 38Kon si Demetrio ug ang iyang mga kauban nga mga platero adunay sumbong batok kang bisan kinsa, may mga korte ug may mga maghuhukom kita. Dad-on nila didto kanila ang ilang mga sumbong. 39Apan kon kamo may uban pang mga reklamo, kana kinahanglan husayon sa naandan natong panagtigom sa mga lumulupyo. 40Karon delikado kita niining atong gihimo. Tingali kon isumbong kita sa mga pangulo sa Roma nga nagmugna kitag kagubot. Wala gayod kitay ikarason kon nganong gihimo nato kini.” 41Pagkahuman niya ug sulti niini, gipapauli niya ang mga tawo.
سومين سفر بشارتی پولس
1در همان زمان كه اپلس در يونان در شهر قرنتس بود، پولس نيز در ايالت آسيا سفر میكرد تا به افسس رسيد و در آنجا چند نفر مسيحی يافت. 2پولس از ايشان پرسيد: «آيا وقتی به عيسی مسيح ايمان آورديد، روحالقدس را يافتيد؟»
جواب دادند: «نه، ما حتی نمیدانيم روحالقدس چيست!»
3پولس پرسيد: «پس به چه ايمانی اعتراف كرديد و غسل تعميد گرفتيد؟»
جواب دادند: «به آنچه يحيای پيغمبر تعليم داده است.»
4پولس به ايشان گفت: «تعميدی كه يحيی میداد برای اين بود كه مردم از گناه دست كشيده، به سوی خدا بازگردند و به عيسی ايمان بياورند، يعنی به همان كسی كه يحيی وعدهٔ ظهورش را میداد.»
5وقتی اين را شنيدند، به نام عيسای خداوند غسل تعميد گرفتند. 6سپس، هنگامی كه پولس دست بر سر آنان گذاشت، روحالقدس بر ايشان قرار گرفت و به زبانهای مختلف سخن گفتند و نبوت كردند. 7تعداد اين افراد دوازده نفر بود.
خدمات پولس در افسس
8در ضمن، پولس هر شنبه به مدت سه ماه به عبادتگاه يهود میرفت و با شجاعت پيغام انجيل را اعلام میكرد. او از ايمان و علت ايمان خود سخن میگفت و ديگران را نيز متقاعد میساخت تا به عيسی ايمان آورند. 9اما بعضی پيغام او را رد كردند و در برابر همه به مسيح بد میگفتند. پس، از ايشان جدا شد و ديگر برای آنان موعظه نكرد. سپس، مسيحيان را از ميان مخالفين بيرون كشيد و برای ايشان جلسات جداگانهای ترتيب داد. در ضمن، هر روز در تالار سخنرانی «طيرانُس» برای مردم موعظه میكرد. 10دو سال به اين ترتيب گذشت تا اينكه تمام ساكنان ايالت آسيا پيغام خداوند را شنيدند، هم يهوديان و هم يونانيان. 11خداوند به پولس قدرت داد تا معجزات شگفتآوری به انجام رساند، 12به طوری كه هرگاه دستمال يا تكهای از لباس او را روی اشخاص بيمار میگذاشتند، شفا میيافتند و ارواح ناپاک از وجودشان بيرون میرفتند.
13يک بار گروهی از يهوديان دورهگرد كه شهر به شهر میگشتند و برای اخراج ارواح ناپاک ورد میخواندند، خواستند امتحان كنند كه اگر اسم عيسای خداوند را بر زبان آورند، میتوانند ارواح پليد را از وجود ديوانگان بيرون كنند يا نه. وردی هم كه میخواندند اين بود: «ای روح ناپاک، به همان عيسی كه پولس دربارهاش موعظه میكند، تو را قسم میدهيم كه از وجود اين ديوانه بيرون بيايی!» 14هفت پسر «اِسكيوا» كه يک كاهن يهودی بود، اين كار را میكردند. 15اما وقتی اين را روی يک ديوانه امتحان كردند، روح ناپاک جواب داده، گفت: «من عيسی را میشناسم، پولس را هم میشناسم، ولی شما ديگر كيستيد؟» 16سپس، ديوانه به آنان حمله كرد و آنان را چنان زد كه برهنه و خونآلود از خانه فرار كردند!
17اين خبر در سراسر افسس پيچيد و به گوش هر يهودی و يونانی رسيد، به طوری كه همه ترسيدند و از آن پس به نام عيسای خداوند احترام میگذاشتند. 18-19در ضمن، از كسانی كه به مسيح ايمان آوردند، آنان كه قبلاً با سحر و جادو سروكار داشتند، آمدند و به گناه خود اعتراف كردند و كتابها و طلسمهای خود را در مقابل همه سوزاندند. قيمت اين كتابها برابر پنجاه هزار سكه نقره بود. 20اين پيشآمد تأثير عميق پيغام خدا را در آن نواحی نشان میداد.
آشوب در افسس
21آنگاه پولس بوسيلهٔ روح خدا هدايت شد كه پيش از مراجعت به اورشليم، به مقدونيه و يونان برود. او میگفت: «بعد از آن بايد به روم نيز بروم!» 22پس همكاران خود، تيموتائوس و ارسطوس را جلوتر به يونان فرستاد و خود كمی بيشتر در آسيا ماند.
23ولی تقريباً در همين هنگام، در افسس شورشی بر ضد مسيحيان بر پا شد. 24اين شورش زير سر شخصی بود به نام ديميتريوس كه يک زرگر بود و صنعتگران را دستهدسته استخدام كرده بود تا از روی بت ديانا مجسمههای نقره بسازند. 25روزی ديميتريوس كارگران و همكاران خود را جمع كرد و به ايشان گفت:
«آقايان، درآمد ما از اين كسب و كار است. 26ولی به طوری كه میدانيد و ديده و شنيدهايد، اين پولس بسياری را متقاعد ساخته است كه اين بتها خدايان نيستند. به همين جهت بازار ما كساد شده است! نه فقط ما در افسس ضرر میبينيم، بلكه همكاران ما در سرتاسر آسيا ورشكست میشوند. 27و نه فقط كسب و كار ما از رونق میافتد، بلكه حتی ممكن است اين معبد خدای ما ديانا از چشم و دل مردم بيفتد و اين خدای باشكوه فراموش شود، خدايی كه نه فقط تمام مردم آسيا بلكه در سرتاسر دنيا مردم او را میپرستند.»
28وقتی حاضرين اين را شنيدند، خشمگين شده، فرياد زدند: «پاينده باد ديانا خدای افسسیها!»
29كمكم مردم از گوشه و كنار جمع شدند و طولی نكشيد كه غوغايی در شهر بر پا شد. همه به سوی تماشاخانهٔ شهر هجوم بردند و گايوس و ارِستَرخوس را كه از همسفران پولس و اهل مكادونيه بودند گرفتند و كشانكشان برای محاكمه بردند. 30پولس میخواست مداخله كند، اما مسيحيان مانع شدند. 31چند نفر از مقامات آن ايالت نيز كه از دوستان پولس بودند، برای او پيغام فرستادند و خواهش كردند كه دخالت نكند و جان خود را به خطر نيندازد.
32در تماشاخانه غوغايی بود! مردم تا نفس داشتند فرياد میزدند و هر کس يک چيز میگفت. بيشترشان نيز نمیدانستند چرا به آنجا آمدهاند.
33در اين بين چند يهودی، اسكندر را يافتند و جلو انداختند، گويی مسئوليت تمام ماجرا به گردن اوست. اسكندر با تكان دادن دست از مردم خواست كه ساكت شوند و سعی كرد چيزی بگويد. 34اما وقتی فهميدند يهودی است، بلندتر فرياد زدند: «پاينده باد ديانا، خدای افسسیها! پاينده باد ديانا، خدای افسسیها!» اين سر و صدا تا دو ساعت طول كشيد.
35سرانجام شهردار توانست ايشان را آرام كند و چند كلمه سخن بگويد. شهردار گفت: «ای مردم افسس، همه میدانند كه شهر ما افسس، حافظ معبد ديانای بزرگ است و تمثال او از آسمان برای ما بر زمين افتاده است. 36چون در اين شكی نيست، پس اگر كسی چيزی بگويد، شما نبايد ناراحت شويد و نسنجيده كاری كنيد. 37شما اين دو نفر را به اينجا آوردهايد در صورتی كه نه از بتخانه چيزی دزديدهاند و نه به بت بیاحترامی كردهاند. 38اگر ديميتريوس و صنعتگران از دست كسی شكايت دارند، درِ دادگاه باز است و قضات هم آمادهاند تا به شكايتها رسيدگی كنند. بگذاريد ايشان از راههای قانونی اقدام كنند. 39اگر در مورد موضوع ديگری گله و شكايتی باشد، در جلسات رسمی انجمن شهر، حل و فصل خواهد شد. 40زيرا اين خطر وجود دارد كه حاكم رومی به خاطر آشوب امروز، از ما بازخواست كند. اگر از ما بازخواست كند، چه عذری داريم؟ و اگر از پايتخت در اين باره از من توضيح بخواهند، چه جواب بدهم؟»
41سپس، ايشان را مرخص نمود و همه متفرق شدند.
