Ang Paghari ni Manase sa Juda
(2 Cro. 33:1-20)
1Nagaedad si Manase ug 12 ka tuig sa dihang nahimo siyang hari. Sa Jerusalem siya nagpuyo, ug naghari siya sulod sa 55 ka tuig. Ang iyang inahan mao si Hefziba. 2Daotan ang iyang gihimo atubangan sa Ginoo. Misunod siya sa mangil-ad nga mga buhat sa mga nasod nga gipaabog sa Ginoo sa mga Israelinhon. 3Gipatukod niya pag-usab ang mga simbahanan diha sa habog nga mga dapit nga gipaguba sa iyang amahan nga si Hezekia. Nagpatindog usab siya ug mga halaran alang kang Baal ug nagpahimo ug poste nga simbolo sa diosa nga si Ashera, sama sa gihimo ni Ahab nga hari sa Israel. Mialagad siya ug misimba sa tanang butang nga anaa sa kalangitan. 4Nagpahimo pa gayod siya ug mga halaran diha mismo sa templo sa Ginoo sa Jerusalem nga sumala sa Ginoo mao ang lugar diin pasidunggan siya. 5Nagpahimo usab siya ug mga halaran sa duha ka hawanan sa templo sa Ginoo alang sa pagsimba sa tanang butang nga anaa sa kalangitan. 6Gihalad niya ang iyang kaugalingong anak sa kalayo. Gibuhat usab niya ang mga buluhaton sa mga manalagna, mga mamamarang, ug nangutana siya sa mga espiritista nga nagapakigsulti sa kalag sa patay. Labihan gayod ang iyang pagpakasala atubangan sa Ginoo, ug nakapasuko kini sa Ginoo. 7Gibutang niya ang iyang gipahimo nga poste nga simbolo sa diosa nga si Ashera didto sa templo, diin ang Ginoo miingon kang David ug sa iyang anak nga si Solomon, “Pasidunggan ako sa walay kataposan dinhi niini nga templo ug sa Jerusalem, ang lugar nga akong gipili gikan sa tanang tribo sa Israel. 8Kon tumanon lang sa katawhan sa Israel ang tanan kong kasugoan nga gihatag kanila sa akong alagad nga si Moises, dili ko sila papahawaon gikan niining yutaa nga gihatag ko sa ilang mga katigulangan.” 9Apan wala namati ang mga tawo. Giaghat sila ni Manase sa paghimo ug daotan, ug ang ilang gihimo mas daotan pa kaysa gihimo sa mga nasod nga gipanglaglag sa Ginoo sa mga Israelinhon.
10Unya miingon ang Ginoo pinaagi sa iyang mga alagad nga mga propeta: 11“Naghimo si Manase nga hari sa Juda niining mangil-ad nga mga buhat nga mas daotan pa kaysa gihimo sa mga Amorihanon nga nagpuyo niining yutaa sa wala pa moabot ang mga Israelinhon. Gitukmod niya ang mga taga-Juda sa pagpakasala pinaagi sa pagpasimba kanila sa iyang mga dios-dios. 12Busa ako, ang Ginoo, ang Dios sa Israel, magpadala ug kalaglagan sa Jerusalem ug sa Juda, ug ang tanan nga makadungog niini malisang. 13Hukman ko ang Jerusalem sama sa paghukom ko sa Samaria ug sa panimalay ni Haring Ahab. Ug sama sa paglimpyo ug plato nga trapohan ug unya ipakulob human hugasi, limpyohan ko usab ang Jerusalem gikan niining mga tawhana. 14Isalikway ko bisan pa ang nahibilin sa akong katawhan ug itugyan ko sila sa kamot sa ilang mga kaaway nga moilog sa ilang mga kabtangan. 15Mahitabo kini kanila kay daotan ang ilang gihimo sa akong atubangan ug gipalagot nila ako, sukad pa sa paggawas sa ilang mga katigulangan gikan sa Ehipto hangtod karon.”
16Daghan usab ang gipamatay ni Manase nga inosenteng mga tawo hangtod nga nagabanaw ang dugo sa tibuok Jerusalem. Dugang pa kini sa sala nga iyang gihimo nga nahimong hinungdan sa pagpakasala sa mga taga-Juda atubangan sa Ginoo.
17Ang uban pang mga sugilanon mahitungod sa paghari ni Manase, ug ang tanan niyang gihimo, apil ang mga sala nga iyang nahimo, nahisulat sa libro sa mga sugilanon bahin sa mga hari sa Juda. 18Sa dihang namatay si Manase, gilubong siya didto sa hardin sa iyang palasyo nga gitawag ug Uza. Ug si Amon nga iyang anak mao ang mipuli kaniya ingon nga hari.
Ang Paghari ni Amon sa Juda
(2 Cro. 33:21-25)
19Nagaedad si Amon ug 22 ka tuig sa dihang nahimo siyang hari sa Juda. Sa Jerusalem siya nagpuyo, ug naghari siya sulod sa duha ka tuig. Ang iyang inahan mao si Meshulemet nga anak ni Haruz nga taga-Jotba. 20Daotan ang gihimo ni Amon atubangan sa Ginoo, sama sa gihimo ni Manase nga iyang amahan. 21Gisunod niya ang gibuhat sa iyang amahan. Gisimba usab niya ug gialagaran ang mga dios-dios nga gisimba sa iyang amahan, 22ug gisalikway niya ang Ginoo, ang Dios sa iyang mga katigulangan. Wala siya mosunod sa pamaagi sa Ginoo.
23Unya, nagplano ug daotan ang mga opisyal ni Amon batok kaniya, ug gipatay nila siya didto sa iyang palasyo. 24Apan gipamatay sa katawhan sa Juda ang tanang miapil sa plano sa pagpatay kang Haring Amon. Ug gipuli nila si Josia nga anak ni Amon ingon nga hari.
25Ang uban pang sugilanon mahitungod sa paghari ni Amon, ug ang iyang gihimo, nahisulat sa libro sa mga sugilanon bahin sa mga hari sa Juda. 26Gilubong si Amon didto sa iyang lubnganan sa hardin nga gitawag ug Uza. Ug si Josia nga iyang anak mao ang mipuli kaniya ingon nga hari.
Manase Kabaka wa Yuda
121:1 Is 62:4Manase yatandika okufuga ng’alina emyaka kkumi n’ebiri, era n’afugira emyaka amakumi ataano mu etaano mu Yerusaalemi. Nnyina ye yali Kefuziba. 221:2 a Yer 15:4 b 2Bk 16:3N’akola ebibi mu maaso ga Mukama, ng’atambulira mu makubo amabi ag’amawanga Mukama ge yali agobye mu maaso g’Abayisirayiri. 321:3 a 2Bk 18:4 b Bal 6:28; 1Bk 16:32 c Ma 17:3; 2Bk 17:16Yaddamu n’azimba ebifo ebigulumivu eby’okusamira, Keezeekiya kitaawe bye yali amenye: era yazimba n’ebyoto ebya Baali, n’asimba n’empagi kya Asera, nga Akabu kabaka wa Isirayiri bwe yakola, n’okusinza n’asinza eggye ery’omu ggulu. 421:4 a Yer 32:34 b 2Sa 7:13; 1Bk 8:29Yazimba n’ebyoto mu yeekaalu ya Mukama, Mukama gye yali ayogeddeko nti, “Mu Yerusaalemi mwe mulibeera Erinnya lyange.” 521:5 1Bk 7:12; 2Bk 23:12Era yazimbira eggye lyonna ery’omu ggulu ebyoto mu mpya zombi eza yeekaalu ya Mukama. 621:6 a Lv 18:21; Ma 18:10; 2Bk 16:3; 17:17 b Lv 19:31N’awaayo mutabani we okuba ekyokebwa, ng’akola eby’obufumu n’eby’obulogo, ate ng’alagulwa n’abaliko emizimu, n’abalogo. N’akola ebibi bingi mu maaso ga Mukama, era n’amusunguwaza.
721:7 a Ma 16:21; 2Bk 23:4 b 2Sa 7:13; 1Bk 8:29; 9:3; 2Bk 23:27; Yer 32:34Yaddira ekifaananyi ekyole ekya Asera n’akiteeka mu yeekaalu, Mukama gye yali ayogeddeko ng’agamba Dawudi ne mutabani we Sulemaani nti, “Mu Yeekaalu eno ne mu Yerusaalemi, bye nneeroboza mu bika byonna ebya Isirayiri, mwe munaabeeranga erinnya lyange emirembe gyonna. 821:8 a 2Sa 7:10 b 2Bk 18:12Siriddayo nate kujja bigere eby’Abayisirayiri mu nsi gye nawa bajjajjaabwe, bwe baneekuumanga okukola bye nabalagira byonna wamu n’amateeka omuddu wange Musa ge yabawa.” 921:9 a Nge 29:12 b Ma 9:4Naye abantu tebaawuliriza, era Manase n’abasendasenda okukola ebibi okusinga n’ebyo amawanga Mukama ge yazikiririza mu maaso g’Abayisirayiri bye gaakola.
10Awo Mukama n’ayogerera mu baddu be bannabbi 1121:11 a 2Bk 24:3-4 b Lub 15:16; 1Bk 21:26nti, “Olw’emizizo gino Manase kabaka wa Yuda gy’akoze, ng’ayonoona okusinga Abamoli abaamusooka bye baakola, n’ayonoonyesa Yuda n’ebifaananyi bye, 1221:12 a 2Bk 23:26; 24:3; Yer 15:4 b 1Sa 3:11; Yer 19:3bw’ati bw’ayogera Mukama, Katonda wa Isirayiri nti, ‘Ndireeta ku Yerusaalemi ne ku Yuda obubi obusingirayo ddala, era na buli muntu alikiwulira, alisasamala. 1321:13 a Is 34:11; Kgb 2:8; Am 7:7-9 b 2Bk 23:27Ndigolola omuguwa ogwakozesebwa ku Samaliya n’ejjinja erigera eryakozesebwa ku nnyumba ya Akabu eri Yerusaalemi, era ne mmalirawo ddala Yerusaalemi ng’omuntu bw’akomba esowaani okumalirako ddala emmere, n’okugifuula n’agifuula. 1421:14 a Zab 78:58-60 b 2Bk 19:4; Mi 2:12Era ndyabulira ekitundu ekyafikkawo eky’obusika bwange, ne nkigabula mu mukono gw’abalabe baabwe, ne bababbako buli kantu, 1521:15 a Kuv 32:22 b Yer 25:7kubanga baakola ebibi mu maaso gange, ne bansunguwaza nnyo okuviira ddala ku lunaku bajjajjaabwe kwe baaviirako mu Misiri n’okutuusa ku lunaku lwa leero.’ ”
1621:16 2Bk 24:4Ate, era Manase yayiwa omusaayi mungi gw’abo abataaliko musango, n’agujjuza Yerusaalemi, obutasaako ebibi ebirala bye yayonoonyesa Yuda, ne bakola ebibi mu maaso ga Mukama. 17Ebyafaayo ebirala ebyabaawo mu mirembe gya Manase, ne byonna bye yakola, okwo nga kwe kuli n’ebibi bye yakola, tebyawandiikibwa mu kitabo eky’ebyomumirembe gya bassekabaka ba Yuda? 1821:18 nny 26Awo Manase n’afa, n’aziikibwa mu nnimiro ey’olubiri lwe, ye nnimiro ya Uzza, ne mutabani we Amoni n’amusikira okuba kabaka.
Amoni Kabaka wa Yuda
19Amoni lwe yatandika okufuga, yali awezezza emyaka amakumi abiri mu ebiri, era n’afugira mu Yerusaalemi okumala emyaka ebiri. Nnyina ye yali Mesullemesi muwala wa Kaluzi ow’e Yotuba. 2021:20 nny 2-6N’akola ebibi mu maaso ga Mukama, nga kitaawe bwe yakola. 21N’atambulira mu ngeri za kitaawe, n’asinzanga ebifaananyi kitaawe bye yasinzanga. 2221:22 1Bk 11:33Yava ku Mukama, Katonda wa bajjajjaabe, n’atatambulira mu kkubo lya Mukama.
2321:23 2Bk 12:20; 2By 33:24-25Awo abakungu ba Amoni ne bamusalira olukwe, ne bamuttira mu lubiri lwe. 2421:24 2Bk 14:5Awo olwatuuka, abantu mu nsi ne beekobaana, ne batta abo bonna abaali mu lukwe olw’okumutta, era ne bafuula Yosiya mutabani we kabaka.
25Ebyafaayo ebirala ebyabaawo mu mirembe gya Amoni, tebyawandiikibwa mu kitabo eky’ebyomumirembe gya bassekabaka ba Yuda? 2621:26 nny 18Kabaka n’aziikibwa mu ntaana ye mu nnimiro ya Uzza, mutabani we Yosiya n’amusikira okuba kabaka.
