Ang Paghari ni Jehoahaz sa Juda
(2 Hari 23:30-35)
1Ang anak ni Josia nga si Jehoahaz maoy gipili sa mga tawo nga ipuli ingon nga hari sa Jerusalem. 2Nagaedad si Jehoahaz ug 23 ka tuig sa dihang nahimo siyang hari. Sa Jerusalem siya nagpuyo, ug naghari siya sulod sa tulo ka bulan. 3Unya gipapahawa siya gikan sa iyang trono sa hari sa Ehipto nga si Neco, ug gipabayad ni Neco ang mga taga-Juda ug buhis nga 3,500 ka kilong pilak ug 35 ka kilong bulawan. 4Gibihag ni Neco si Jehoahaz ngadto sa Ehipto, ug gihimo niya nga hari sa Jerusalem ug sa ubang bahin sa Juda si Eliakim nga igsoon ni Jehoahaz. Giilisan niya ang ngalan ni Eliakim ug Jehoyakim.
Ang Paghari ni Jehoyakim sa Juda
(2 Hari 23:36–24:7)
5Nagaedad si Jehoyakim ug 25 ka tuig sa dihang nahimo siyang hari. Sa Jerusalem siya nagpuyo, ug naghari siya sulod sa 11 ka tuig. Daotan ang iyang gihimo atubangan sa Ginoo nga iyang Dios. 6Gisulong siya ni Nebucadnezar nga hari sa Babilonia ug gikadenahan, ug gidala sa Babilonia. 7Gidala usab ni Nebucadnezar sa Babilonia ang uban nga mga kagamitan sa templo sa Ginoo ug gibutang sa iyang palasyo.36:7 palasyo: o, templo.
8Ang uban pang sugilanon mahitungod sa paghari ni Jehoyakim ug ang ngil-ad ug daotan nga mga butang nga iyang gihimo nahisulat sa libro sa mga sugilanon bahin sa mga hari sa Israel ug Juda. Si Jehoyakin nga iyang anak mao ang mipuli kaniya ingon nga hari.
Ang Paghari ni Jehoyakin sa Juda
(2 Hari 24:8-17)
9Nagaedad si Jehoyakin ug 18 ka tuig sa dihang nahimo siyang hari. Sa Jerusalem siya nagpuyo, ug naghari siya sulod sa tulo ka bulan ug napulo ka adlaw. Daotan ang iyang gihimo atubangan sa Ginoo. 10Sa unang bulan sa tuig, gipakuha ni Nebucadnezar si Jehoyakin ug gipadala sa Babilonia uban sa mga mahalong kabtangan gikan sa templo sa Ginoo, ug gihimo niyang hari sa Jerusalem ug sa ubang bahin sa Juda ang uyoan ni Jehoyakin nga si Zedekia.
Ang Paghari ni Zedekia sa Juda
(2 Hari 24:18-20; Jer. 52:1-3)
11Nagaedad si Zedekia ug 21 ka tuig sa dihang nahimo siyang hari. Sa Jerusalem siya nagpuyo, ug naghari siya sulod sa 11 ka tuig. 12Daotan ang iyang gihimo atubangan sa Ginoo nga iyang Dios ug wala siya magpaubos sa iyang kaugalingon kang Propeta Jeremias, nga tigsulti sa mensahe sa Ginoo. 13Mirebelde usab siya kang Haring Nebucadnezar, bisan ug gipapanumpa siya niini sa ngalan sa Dios nga magmatinud-anon siya kaniya. Gahi kaayog kasingkasing si Zedekia, ug nagdumili siya sa pagbalik sa Ginoo, ang Dios sa Israel. 14Gawas pa niana, ang tanang pangulo sa mga pari ug sa mga katawhan wala na magmatinumanon sa Dios. Gisunod nila ang daotan nga mga binuhatan sa uban nga mga nasod ug gipanamastamasan nila ang templo sa Ginoo, nga gipakabalaan sa Ginoo didto sa Jerusalem.
Ang Pagkalaglag sa Jerusalem
(2 Hari 24:20b–25:21; Jer. 52:3b-11)
15Kanunayng nagpahimangno kanila ang Ginoo, ang Dios sa ilang mga katigulangan, pinaagi sa iyang mga propeta, tungod kay nalooy siya kanila ug sa iyang templo. 16Apan gibugalbugalan nila ang mga propeta sa Dios, gitamay, ug gisalikway ang ilang mga mensahe hangtod nga nasuko ang Ginoo kanila, ug wala nay makapugong niini. 17Gipasulong sa Ginoo ang mga taga-Babilonia36:17 taga-Babilonia: sa literal, Kaldeanhon. Mao kini ang laing tawag sa mga taga-Babilonia. ngadto kanila, nga mipatay sa ilang batan-ong mga lalaki didto sa templo. Wala siyay gikaloy-an, lalaki man o babaye, bata man o tigulang, masakiton man o dili. Gitugyan sa Dios ang tanan niyang katawhan ngadto kang Nebucadnezar. 18Gidala ni Nebucadnezar ngadto sa Babilonia ang tanang kagamitan sa templo sa Dios, gagmay man o dagko, ingon man ang tanang bahandi sa templo, sa hari, ug sa iyang mga opisyal. 19Unya gisunog nila ang templo sa Dios ug gilumpag ang paril sa Jerusalem. Gisunog usab nila ang tanang lig-ong bahin sa siyudad, ug gipangguba ang tanang mahalong mga butang didto. 20Gibihag ni Nebucadnezar ngadto sa Babilonia ang nahibiling mga Israelinhon, ug nahimo niya silang mga ulipon ug ingon man sa iyang mga anak, hangtod nga nahimong gamhanan ang gingharian sa Persia. 21Busa natuman ang giingon sa Ginoo pinaagi kang Propeta Jeremias nga mahimong awaaw ang yuta ug makapahulay kini sulod sa 70 ka tuig.
Gipabalik ni Cyrus ang mga Israelinhon sa Ilang Yuta
(Ezra 1:1-4)
22Sa unang tuig sa paghari ni Cyrus sa Persia, gituman sa Ginoo ang iyang gisulti pinaagi kang Jeremias. Gitandog niya ang kasingkasing ni Cyrus sa paghimog usa ka pahibalo. Gisulat kini ug gipadala sa tibuok niyang gingharian. 23Mao kini ang giingon ni Cyrus nga hari sa Persia:
“Gihatag kanako sa Ginoo, ang Dios sa langit,36:23 Dios sa langit: o, Dios nga anaa sa langit; o, Dios nga naghimo sa langit; o, Dios nga labaw sa tanan. ang tanan nga gingharian dinhi sa kalibotan, ug gihatagan niya ako sa responsibilidad sa pagpatukod ug templo alang kaniya didto sa Jerusalem nga sakop sa Juda. Kamong tanan nga katawhan sa Dios mahimo nang mobalik sa inyong yuta, ug hinaut nga ubanan niya kamo.”
1የአገሩም ሰዎች የኢዮስያስን ልጅ ኢዮአሐዝን ወስደው በአባቱ ፈንታ በኢየሩሳሌም አነገሡት።
የይሁዳ ንጉሥ ኢዮአሐዝ
36፥2-4 ተጓ ምብ – 2ነገ 23፥31-34
2ኢዮአሐዝ በነገሠ ጊዜ፣ ዕድሜው ሃያ ሦስት ዓመት ነበር፤ በኢየሩሳሌም ተቀምጦም ሦስት ወር ገዛ። 3ከዚያም የግብፅ ንጉሥ በኢየሩሳሌም ካለው ዙፋኑ አወረደው፣ በአገሩም ላይ አንድ መቶ መክሊት36፥3 3.4 ሜትሪክ ቶን ያህል ነው። ብርና አንድ መክሊት36፥3 34 ኪሎ ግራም ይህል ነው። ወርቅ ግብር ጣለበት። 4የግብፅም ንጉሥ የኢዮአሐዝን ወንድም ኤልያቄምን በይሁዳና በኢየሩሳሌም ላይ አነገሠው፤ ስሙንም ለውጦ ኢዮአቄም አለው። ኒካዑም የኤልያቄምን ወንድም ኢዮአሐዝን ይዞ ወደ ግብፅ ወሰደው።
የይሁዳ ንጉሥ ኢዮአቄም
36፥5-8 ተጓ ምብ – 2ነገ 23፥36–24፥6
5ኢዮአቄም በነገሠ ጊዜ፣ ዕድሜው ሃያ አምስት ዓመት ነበር፤ በኢየሩሳሌም ተቀምጦም ዐሥራ አንድ ዓመት ገዛ። በአምላኩም በእግዚአብሔር ፊት ክፉ ድርጊት ፈጸመ። 6የባቢሎን ንጉሥ ናቡከደነፆር በእርሱ ላይ ዘመተ፤ ወደ ባቢሎንም ይወስደው ዘንድ በናስ ሰንሰለት አሰረው። 7እንደዚሁም ናቡከደነፆር የእግዚአብሔርን ቤተ መቅደስ ዕቃ ወስዶ፣ ባቢሎን ባለው በራሱ ቤተ ጣዖት36፥7 ወይም ቤተ መንግሥት ተብሎ መተርጐም ይችላል። አኖረው።
8በኢዮአቄም ዘመነ መንግሥት የተከናወነው ሌላው ተግባሩ የፈጸመው አስጸያፊ ድርጊትና በእርሱ ላይ የተገኘበት ሁሉ በእስራኤልና በይሁዳ ነገሥታት መጽሐፍ ተጽፏል። ልጁ ዮአኪንም በእርሱ ፈንታ ነገሠ።
የይሁዳ ንጉሥ ዮአኪን
36፥9-10 ተጓ ምብ – 2ነገ 24፥8-17
9ዮአኪን በነገሠ ጊዜ፣ ዕድሜው ዐሥራ ስምንት36፥9 አንድ የዕብራይስጥ ቅጅ ጥቂት የሰብዓ ሊቃናትና የሱርስት ትርጕሞች (እንዲሁም 2ነገ 24፥8) ከዚህ ጋር ይስማማሉ፤ ብዙ የዕብራይስጥ ቅጆች ግን ስምንት ይላሉ። ዓመት ነበር፤ በኢየሩሳሌም ተቀምጦም ሦስት ወር ከዐሥር ቀን ገዛ፤ እርሱም በእግዚአብሔር ፊት ክፉ ድርጊት ፈጸመ። 10በጸደይም ወራት ንጉሡ ናቡከደነፆር ልኮ በእግዚአብሔር ቤተ መቅደስ ውስጥ ከፍተኛ ዋጋ ካላቸው ዕቃዎች ጋር ወደ ባቢሎን ወሰደው። የዮአኪንንም አጎት36፥10 ዕብራይስጡ ወንድም ይላል (እንዲሁም 2ነገ 24፥17 ይመ)። ሴዴቅያስን በይሁዳና በኢየሩሳሌም ላይ አነገሠው።
የይሁዳ ንጉሥ ሴዴቅያስ
36፥11-16 ተጓ ምብ – 2ነገ 24፥18፤ ኤር 52፥1-3
11ሴዴቅያስ በነገሠ ጊዜ፣ ዕድሜው ሃያ አንድ ዓመት ነበር፤ በኢየሩሳሌም ተቀምጦም ዐሥራ አንድ ዓመት ገዛ። 12እርሱም በአምላኩ በእግዚአብሔር ፊት ክፉ ድርጊት ፈጸመ፤ የእግዚአብሔርን ቃል በተናገረው በነቢዩ በኤርምያስ ፊትም ራሱን ዝቅ አላደረገም። 13እንደዚሁም በእግዚአብሔር ስም አምሎት በነበረው በንጉሥ ናቡከደነፆር ላይ ዐመፀ፤ ዐንገቱን አደነደነ፤ ልቡንም አጠነከረ እንጂ ወደ እስራኤል አምላክ ወደ እግዚአብሔር አልተመለሰም። 14ከዚህም ላይ የካህናቱና የሕዝቡ መሪዎች ሁሉ፣ አስጸያፊ የሆኑትን የአሕዛብን ልማዶች በመከተልና በኢየሩሳሌም የተቀደሰውን የእግዚአብሔርን ቤተ መቅደስ በማርከስ፣ ባለ መታመናቸው ከጊዜ ወደ ጊዜ እየባሱ ሄዱ።
የኢየሩሳሌም መውደቅ
36፥17-20 ተጓ ምብ – 2ነገ 25፥1-21፤ ኤር 52፥4-27
36፥22-23 ተጓ ምብ – ዕዝ 1፥1-3
15የአባቶቻቸው አምላክ እግዚአብሔር ለሕዝቡና ለማደሪያው ስለ ዐዘነ፣ መልእክተኞቹን ይልክ ነበር፤ 16እነርሱ ግን የእግዚአብሔር ቍጣ በሕዝቡ ላይ እስኪነሣሣና ፈውስም እስከማይገኝላቸው ድረስ በእግዚአብሔር መልእክተኞች ላይ ተሣለቁ፤ ቃሉን ናቁ፤ ነቢያቱንም አቃለሉ። 17ስለዚህ የባቢሎናውያንን36፥17 ወይም ከለዳውያን ንጉሥ አመጣባቸው፤ እርሱም ወጣቶቻቸውን በቤተ መቅደሱ ውስጥ በሰይፍ ፈጀ፤ ወጣቱንም ሆነ ወጣቲቱን፣ ሽማግሌውንም ሆነ በዕድሜ የገፋውን አላስቀረም፤ እግዚአብሔር ሁሉንም ለናቡከደነፆር አሳልፎ ሰጠው። 18እርሱም ትልልቁንም ሆነ ትንንሹን የእግዚአብሔርን ቤተ መቅደስ ዕቃ በሙሉ፣ እንዲሁም የእግዚአብሔርን ቤተ መቅደስ ሀብት፣ የንጉሡንና የሹማምቱን ሀብት ሁሉ ወደ ባቢሎን አጋዘ። 19የእግዚአብሔርን ቤተ መቅደስ በእሳት አቃጠሉ፤ የኢየሩሳሌምን ቅጥሮች አፈረሱ፤ ቤተ መንግሥቶቹን በሙሉ አቃጠሉ፤ በዚያ የነበረውንም የከበረ ዕቃ በሙሉ አጠፉ። 20ከሰይፍ የተረፉትን ቅሬታዎች በምርኮ ወደ ባቢሎን ወሰዳቸው፤ እስከ ፋርስ መንግሥት መነሣትም ድረስ የእርሱና የልጆቹ አገልጋዮች ሆኑ። 21ምድሪቱም የሰንበት ዕረፍት አገኘች፤ በኤርምያስ የተነገረው የእግዚአብሔር ቃል ይፈጸም ዘንድ፣ ሰባው ዓመት እስኪያበቃ ድረስ፣ ባድማ በነበረችበት ዘመን ሁሉ ዐረፈች።
22በኤርምያስ የተነገረው የእግዚአብሔር ቃል ይፈጸም ዘንድ፣ በፋርስ ንጉሥ በቂሮስ ዘመነ መንግሥት መጀመሪያ ዓመት፣ በግዛቱ ሁሉ ዐዋጅ እንዲያስነግርና ይህም እንዲጻፍ እግዚአብሔር የፋርስን ንጉሥ የቂሮስን መንፈስ አነሣሣ፤ እርሱም እንዲህ አለ፤
23“የፋርስ ንጉሥ ቂሮስ እንዲህ ይላል፤
“ ‘የሰማይ አምላክ እግዚአብሔር የምድርን መንግሥታት ሁሉ ሰጥቶኛል፤ በይሁዳ በምትገኘው በኢየሩሳሌም ቤተ መቅደስ እሠራለት ዘንድ አዝዞኛል፤ ከሕዝቡ በመካከላችሁ የሚገኝ ማናቸውም ሰው፣ እግዚአብሔር አምላኩ ከእርሱ ጋር ይሁን፤ እርሱም ወደዚያው ይውጣ።’ ”
