Ang Paghari ni Ahaz sa Juda
(2 Hari 16:1-4)
1Nagaedad si Ahaz ug 20 ka tuig sa dihang nahimo siyang hari. Sa Jerusalem siya nagpuyo, ug naghari siya sulod sa 16 ka tuig. Daotan ang iyang gihimo atubangan sa Ginoo, dili sama sa gihimo sa iyang katigulangan nga si David. 2Gisunod niya ang mga daotang gawi sa mga hari sa Israel, ug naghimog metal nga mga imahen ni Baal. 3Nagsunog siyag mga halad sa Kapatagan sa Ben Hinom, ug ang iya mismong mga anak gihalad niya sa kalayo. Gisunod niya ang mangil-ad nga mga buhat sa mga nasod nga gipaabog sa Ginoo sa mga Israelinhon. 4Naghalad siyag mga halad ug nagsunog ug insenso sa mga simbahanan diha sa habog nga mga dapit, sa ibabaw sa mga bungtod, ug sa ilalom sa matag labong nga kahoy.
5Busa gitugyan siya sa Ginoo nga iyang Dios ngadto sa hari sa Aram.28:5 Aram: o, Syria. Gipildi siya sa mga Aramehanon ug daghan sa iyang katawhan ang gibihag ngadto sa Damascus. Gitugyan usab siya ngadto sa hari sa Israel, nga mipatay sa daghan niyang katawhan. 6Sa usa lang ka adlaw 120,000 ka mga sundalo sa Juda ang napatay ni Peka nga hari sa Israel, nga anak ni Remalia. Nahitabo kini sa mga taga-Juda tungod kay gisalikway nila ang Ginoo, ang Dios sa ilang mga katigulangan. 7Gipatay ni Zicri, nga usa ka maisog nga sundalo sa Israel,28:7 Israel: sa Hebreo, Efraim. Usa sa mga tribo sa gingharian sa Israel nga nagarepresentar usab sa tibuok gingharian sa Israel. Mao usab sa bersikulo 12. si Maasea nga anak ni Haring Ahaz, si Azrikam nga tigdumala sa palasyo, ug si Elkana nga ikaduha sa hari. 8Gibihag sa mga taga-Israel gikan sa ilang mga kadugo nga mga taga-Juda ang 200,000 ka mga kababayen-an ug mga kabataan. Gipanguha usab nila ang mga kabtangan sa mga taga-Juda ug gidala sa ilang pagbalik sa Samaria.
9May usa ka propeta sa Ginoo didto sa Samaria nga ginganlan ug Oded. Sa dihang miabot ang mga sundalo sa Samaria, gisugat sila ni Oded ug giingnan, “Gitugyan kaninyo sa Ginoo nga inyong Dios ang Juda tungod sa iyang kasuko kanila. Apan gipamatay ninyo sila sa walay kalooy, ug nahibaloan kini sa Ginoo didto sa langit. 10Ug karon buot pa ninyong himuong mga ulipon kining mga lalaki ug babaye nga gikan sa Jerusalem ug sa ubang bahin sa Juda. Wala ba kamoy sala sa Ginoo nga inyong Dios? 11Pamati kamo kanako! Ibalik ninyo ang inyong mga kadugo nga inyong gibihag kay nasuko pag-ayo ang Ginoo kaninyo.”
12Unya ang pipila ka mga pangulo sa Israel nga sila si Azaria nga anak ni Jehohanan, Berekia nga anak ni Meshilemot, Jehizkia nga anak ni Shalum, ug Amasa nga anak ni Hadlai, miuyon kang Obed ug miingon ngadto sa mga sundalo nga bag-ong nangabot gikan sa gira: 13“Ayaw ninyo dad-a dinhi kanang mga bihag, kay manubag kita niana sa Ginoo. Dugangan pa ba ninyo ang atong sala? Daghan na kaayo kitag sala, ug nasuko na pag-ayo ang Ginoo sa Israel.”
14Busa atubangan sa mga pangulo ug sa tibuok katilingban, gibuhian sa mga sundalo ang mga bihag ug gibalik ang mga kabtangan nga ilang nailog gikan sa gira. 15Unya miduol kadtong upat ka pangulo ngadto sa mga bihag, ug gihatagan nila ang hubo nga mga bihag ug bisti gikan sa mga kabtangan nga nailog sa mga sundalo. Gihatagan nila ang mga bihag ug mga bisti, sandalyas, pagkaon, ilimnon, ug gitambalan ang ilang mga samad. Gipasakay nila sa mga asno ang mga maluya, ug gidala nilag balik ang tanan nga bihag sa ilang mga katagilungsod didto sa Jerico, ang Lungsod sa mga Palma. Pagkahuman, namauli sila sa Samaria.
Nagpangayo ug Tabang si Ahaz sa Asiria
(2 Hari 16:7-9)
16Niadtong higayona, nangayog tabang si Haring Ahaz sa hari sa Asiria. 17Kay gisulong na usab sa mga taga-Edom ang Juda ug gibihag ang uban nga mga lumulupyo niini. 18Gawas pa niini, gisulong usab sa mga Filistihanon ang mga lungsod sa Juda nga anaa sa kabungtoran sa kasadpan28:18 kabungtoran sa kasadpan: sa Hebreo, Shefela. ug sa Negev. Nailog nila ang Bet Shemesh, Ayalon, Gederot, Soco, Timnah, ug Gimzo, apil ang mga baryo sa palibot niini. 19Gipaubos sa Ginoo ang Juda tungod kang Haring Ahaz nga mitugot nga magpakasala ang katawhan sa Juda, ug wala gayod siya magmatinumanon sa Ginoo. 20Busa sa pag-abot ni Tiglat Pileser nga hari sa Asiria, gilisod-lisod niya si Ahaz imbis nga tabangan. 21Gipanguha ni Ahaz ang mga kabtangan sa templo sa Ginoo, sa palasyo, ug sa mga balay sa mga opisyal, ug gihatag kini ngadto sa hari sa Asiria. Apan wala kini makatabang kang Ahaz.
22Sa panahon sa iyang kalisod, misamot hinuon kamasinupakon sa Ginoo si Haring Ahaz. 23Naghalad siya ngadto sa mga dios sa Damascus nga mipildi kaniya. Kay miingon siya, “Gitabangan niini nga mga dios ang mga hari sa Aram. Busa maghalad usab ako kanila aron tabangan usab nila ako.” Apan mao kini ang nakapalaglag kaniya ug sa Israel.
24Gipanguha ni Ahaz ang mga kagamitan sa templo sa Dios ug gipangdugmok. Gisirad-an niya ang mga pultahan templo, ug nagpatukod siyag mga halaran sa matag eskina sa Jerusalem. 25Nagpatukod usab siyag mga simbahanan diha sa habog nga mga dapit sa tanan nga lungsod sa Juda, aron didto maghalad alang sa uban nga mga dios. Ug nakapasuko kini pag-ayo sa Ginoo, ang Dios sa iyang mga katigulangan.
26Ang uban pang sugilanon mahitungod sa paghari ni Ahaz ug sa iyang mga binuhatan, gikan sa sinugdan hangtod sa kataposan, nahisulat sa libro sa mga sugilanon bahin sa mga hari sa Juda ug Israel. 27Sa pagkamatay ni Ahaz, gilubong siya sa siyudad sa Jerusalem, apan dili sa lubnganan sa mga hari sa Israel. Ug si Hezekia nga iyang anak mao ang mipuli kaniya ingon nga hari.
Ahas Di Yudahene
1Ahas dii ade no, na wadi mfirihyia aduonu. Odii hene wɔ Yerusalem mfirihyia dunsia. Wanyɛ nea ɛsɔ Awurade ani sɛnea ne tete agya Dawid yɛe no. 2Mmom, ɔyɛɛ nea Israel ahemfo yɛe no bi, yɛɛ ahoni a wɔde som Baal. 3Ɔbɔɔ afɔre wɔ Hinom28.3 Ben-Hinom bon. Hwɛ 33.6. Yosia braa abosonsom a na ɛrekɔ so wɔ hɔ no (2 Ah 23.10). Ɔde ne babarima bɔɔ afɔre (3 Mose 20.1-5; Yer 7.31-32; 2 Ah 16.3). babarima bon mu, na mpo ɔde ne mmabarima bɔɔ afɔre wɔ ogya mu. Osuaa akyiwade a abosonsom aman no yɛe a nti Awurade pam wɔn fii asase no so ansa na Israelfo rekodu hɔ no. 4Ɔbɔɔ afɔre, hyew nnuhuam wɔ abosomfi, mmepɔw so ne dua frɔmfrɔm biara ase.
5Ɛno nti na Awurade, ne Nyankopɔn, maa Aramhene kwan na odii Ahas so nkonim, twaa ne nkurɔfo bebree asu kɔɔ Damasko. Israel asraafo bebree nso dii Ahas so nkonim, kunkum nʼakofo no bebree nso. 6Israelhene Peka, a ɔyɛ Remalia babarima de da koro kunkum Yuda asraafo no nnipa mpem ɔha aduonu, efisɛ na wɔapo Awurade, wɔn agyanom Nyankopɔn. 7Afei, Sikri, ɔkofo kɛse a ofi Efraim, kunkum Maaseia a ɔyɛ ɔhene babarima Asrikam, a ɔyɛ ahemfi so sahene ne Elkana, a ɔyɛ ɔhene sahene abediakyiri no. 8Israelfo asraafo kyekyeree mmea ne Yuda mmofra mpem ahannu, faa asade bebree, de kɔɔ Samaria.
9Na Awurade odiyifo a ne din de Oded wɔ Samaria hɔ bere a Israel asraafo san baa fie no. Okohyiaa wɔn ka kyerɛɛ wɔn se, “Awurade, mo agyanom Nyankopɔn, bo fuw Yuda, na ɔmaa mudii wɔn so nkonim. Nanso moayɛ ama aboro so dodo sɛ mode atirimɔden akunkum wɔn, ma ahaw ɔsoro nyinaa. 10Na mprempren, moredwene sɛ mobɛfa saa nnipa yi a wofi Yuda ne Yerusalem nkoa. Na mo ankasa mo bɔne a moyɛ tiaa Awurade, mo Nyankopɔn no, ho asɛm te dɛn? 11Muntie me, na munnyaa saa nneduafo a wɔwɔ mo nsam no, efisɛ wɔyɛ mo ankasa mo abusuafo. Monhwɛ no yiye, efisɛ mprempren, wɔadan Awurade abufuwhyew no aba mo so!”
12Na Israel ntuanofo bi a wɔyɛ Yehohanan babarima Asaria, Mesilemot babarima Berekia, Salum babarima Yehiskia ne Hadlai babarima Amasa penee eyi so, na wɔne mmarima a wofi akono reba no kae se, 13“Mommfa nneduafo no mma ha! Yɛrentumi mfa nka yɛn bɔne ne yɛn afɔdi ho. Yɛn afɔdi so dedaw, na wɔadan Awurade abufuwhyew no aba Israel so dedaw.”
14Enti akofo no gyaee nneduafo no de asade no mae wɔ ɔmanfo no ne ntuanofo no anim. 15Afei, nnipa baanan a wɔbobɔɔ wɔn din no baa anim, bɛkyekyɛɛ ntade a ɛwɔ asade no mu no maa nneduafo a wɔda adagyaw no. Wɔmaa wɔn ntade ne mpaboa sɛ wɔnhyɛ ne nnuan pii ne nsu, de ngo guguu wɔn apirakuru mu. Wɔde wɔn a wɔayɛ mmerɛw no tenatenaa mfurum so, de nneduafo no nyinaa san baa wɔn asase Yeriko, mmɛkurow, no so. Afei, wɔsan kɔɔ Samaria.
16Saa bere no mu, Yudahene Ahas kɔsrɛɛ Asiriahene sɛ ɔmmɛboa no na ɔnkɔko ntia nʼatamfo. 17Bio, na Edom asraafo adi Yuda so nkonim, akyekyere ebinom nnommum. 18Na Filistifo atow ahyɛ nkurow a ɛwɔ Yuda mmepɔw no ase ne Negeb so. Na wɔako afa Bet-Semes, Ayalon, Gederot ne Soko ne wɔn nkurow ne Timna ne Gimso ne wɔn nkurow no. Na Filistifo no tenatenaa saa nkurow yi so.28.18 Edomfo…tua Yuda. …Filistifo ɔfow. Ananafo nkabom (nky. 16) ma wotumi dii Ahas so nkonim. 19Na Awurade rebrɛ Yuda ase, esiane Yudahene Ahas nti, efisɛ na ɔboa ne nkurɔfo ma wɔyɛ bɔne, na na onni Awurade nokware korakora nso. 20Enti bere a Asiriahene Tilgat-Pilneser bedui no a anka ɛsɛ sɛ ɔboa ɔhene Ahas no, ɔhaw no mmom. 21Ahas tasee nneɛma a ɛsom bo fii Awurade asɔredan no mu, ahemfi hɔ ne ne mpanyimfo afi mu, de kɔmaa Asiriahene sɛ ne tow. Nanso eyi mpo, ammoa no.
22Na sɛ ɔhaw bi ba ɔhene Ahas so mpo a, ɔkɔ so yɛ asoɔden wɔ Awurade so. 23Ɔbɔɔ afɔre maa Damasko anyame a wodii ne so nkonim no, na ɔkae se, “Saa anyame yi na wɔboaa Aram ahemfo nti, sɛ mebɔ afɔre ma wɔn a, wɔbɛboa me nso.” Nanso wɔmaa no sɛee, maa Israel nyinaa sɛee.
24Ɔhene no tasee nneɛma ahorow a ɛwɔ Onyankopɔn Asɔredan no mu nyinaa bubuu mu asinasin. Ɔtotoo Awurade asɔredan no apon mu, sɛnea obiara ntumi nkɔsom wɔ hɔ. Osisii afɔremuka maa abosonsom anyame wɔ Yerusalem twɔtwɔw so baabiara. 25Ɔyɛɛ abosonsom nsɔree so wɔ Yuda nkurow nyinaa so a wɔbɔ afɔre wɔ hɔ ma anyame foforo no. Ɔnam saa ɔkwan yi so, hyɛɛ Awurade, nʼagyanom Nyankopɔn, abufuw.
26Ahas ahenni ho nsɛm nkae no fi mfiase kosi awiei no, wɔakyerɛw agu Yuda ahemfo ne Israel ahemfo nhoma mu. 27Ɔhene Ahas wui no, wosiee no Yerusalem, nanso wɔansie no wɔ adehye amusiei. Ne babarima Hesekia na odii nʼade sɛ ɔhene.
