Ang Paghari ni Uzia sa Juda
(2 Hari 14:21-22; 15:1-7)
1Ang gipuli sa katawhan sa Juda kang Amazia ingon nga hari mao ang iyang 16 ka tuig nga anak nga si Uzia.26:1 Uzia: o, Azaria. 2Siya ang nagbawi sa Elat26:2 Elat: o, Elot. ug nagpatukod pag-usab niini human mamatay ang iyang amahan nga si Amazia. 3Nagaedad si Uzia ug 16 ka tuig sa dihang nahimo siyang hari. Sa Jerusalem siya nagpuyo, ug naghari siya sulod sa 52 ka tuig. Ang iyang inahan mao si Jecolia nga taga-Jerusalem. 4Gihimo ni Uzia ang maayo atubangan sa Ginoo, sama sa gihimo sa iyang amahan nga si Amazia. 5Midangop siya sa Dios sa panahon ni Zacarias, nga mao ang nagtudlo kaniya sa pagtahod sa Dios. Samtang nagapadayon siya sa pagdangop sa Ginoo, gipauswag usab siya sa Dios.
6Nakiggira siya sa mga Filistihanon ug giguba niya ang mga paril sa mga lungsod sa Gat, Jabne, ug Ashdod. Unya nagpatukod siyag bag-o nga mga lungsod duol sa Ashdod ug sa uban pa nga mga lungsod sa Filistia. 7Gitabangan siya sa Dios sa iyang pagpakiggira sa mga Filistihanon, mga Meunhon, ug sa mga Arabo nga nagapuyo sa Gur Baal. 8Nagbayad ug buhis ang mga Amonihanon ngadto kaniya, ug nabantog siya bisan sa utlanan sa Ehipto, tungod kay nahimo siyang labihan ka gamhanan.
9Gipalig-on pag-ayo ni Uzia ang Jerusalem pinaagi sa pagpatukod ug mga tore sa pultahan sa may eskina, sa pultahan nga nagaatubang sa patag, ug sa eskina diin magtagbo ang duha ka paril. 10Nagpatukod usab siyag mga tore sa kamingawan ug nagpakalot ug daghan mga bangag nga pundohanan ug tubig, tungod kay daghan siyag mga kahayopan sa kabungtoran sa kasadpan26:10 kabungtoran sa kasadpan: sa Hebreo, Shefela. ug sa kapatagan. Mahiligon usab siya sa pagpanguma. Aduna siyay mga tawo nga nagaatiman sa iyang uma ug tamnanan sa ubas sa kabungtoran ug sa kapatagan.
11Adunay mga hanas nga mga sundalo si Uzia nga andam sa pagpakiggira. Kini sila giorganisar ug gigrupo-grupo ni Jeil nga sekretaryo ug ni Maasea nga opisyal, ubos sa pagdumala ni Hanania nga usa sa mga opisyal sa hari. 122,600 ka mga pangulo sa pamilya ang komander niining maisog nga mga sundalo. 13Ang gidaghanon sa mga sundalo mga 307,500. Hanas kaayo sila sa pagpakiggira ug andam sa pagpanalipod sa hari batok sa iyang mga kaaway. 14Gihatagan sila ni Uzia ug mga taming, bangkaw, helmet, bisti nga panagang sa lawas, pana, ug mga bato alang sa lambayog. 15Nagpahimo usab si Uzia sa iyang hanas nga mga trabahante ug mga makina nga gamiton sa pagpamana ug sa paglabay ug dagkong mga bato gikan sa mga tore ug sa mga eskina sa mga paril. Nahimong inila si Uzia bisan asa, tungod kay gitabangan siya pag-ayo sa Ginoo hangtod nga nahimo siyang gamhanan.
16Apan sa dihang gamhanan na siya, nahimo usab siyang mapasigarbohon. Ug mao kini ang nakapalaglag kaniya. Gisupak niya ang Ginoo nga iyang Dios. Misulod siya sa templo sa Ginoo ug nangunay sa pagsunog ug insenso sa halaran. 17Misunod kaniya didto si Azaria nga pangulong pari ug ang 80 pa ka maisog nga mga pari sa Ginoo, 18ug gibadlong siya. Miingon sila, “Uzia, wala kay katungod nga magsunog ug insenso alang sa Ginoo. Kana nga buluhaton iya lang sa mga pari nga mga kaliwat ni Aaron. Sila ang gipili nga magsunog ug insenso. Gawas sa templo kay nakasala ka sa Ginoo! Dili ka panalanginan sa Ginoong Dios niining imong gibuhat.”
19Nasuko pag-ayo si Uzia sa mga pari. Ug samtang nagagunit siya sa sudlanan sa insenso didto duol sa halaran sa templo, gituboan ug ngilngig nga sakit sa panit26:19 ngilngig nga sakit sa panit: Tan-awa ang Lista sa mga Pulong sa luyo. ang iyang agtang. 20Sa dihang nakita ni Azaria nga pangulong pari ug sa mga kauban niya nga pari nga gituboan ug ngilngig nga sakit sa panit ang agtang ni Uzia, gipadali-dali nila siyag gawas sa templo. Ug bisan siya mismo midali-dalig gawas, tungod kay gisilotan siya sa Ginoo.
21Nagaantos sa ngilngig nga sakit sa panit si Haring Uzia hangtod sa adlaw nga namatay siya. Naglain siyag puyo ug wala tugoti nga makasulod sa templo. Si Jotam nga iyang anak mao ang midumala sa palasyo ug sa katawhan sa Juda. 22Ang uban pang sugilanon mahitungod sa paghari ni Uzia, gikan sa sinugdan hangtod sa kataposan, gisulat ni Propeta Isaias nga anak ni Amos. 23Sa dihang namatay si Uzia, gilubong siya duol sa gilubngan sa iyang mga katigulangan nga mga hari. Wala siya iipon kanila, tungod sa iyang ngilngig nga sakit sa panit. Si Jotam nga iyang anak mao ang mipuli kaniya ingon nga hari.
Uzziya Kabaka wa Yuda
126:1 2By 22:1Awo Uzziya bwe yali ng’aweza emyaka kkumi na mukaaga egy’obukulu, abantu bonna aba Yuda, ne bamufuula kabaka n’asikira kitaawe Amaziya. 2N’addaabiriza Erosi, n’akiddiza Yuda nga Amaziya amaze okuziikibwa.
3Uzziya yali awezezza emyaka kkumi na mukaaga we yaliira obwakabaka, n’afugira emyaka amakumi ataano mu ebiri mu Yerusaalemi. Nnyina ye yali Yekkiriya ow’e Yerusaalemi. 4N’akola ebirungi mu maaso ga Mukama, nga kitaawe Amaziya bwe yasooka okukola. 526:5 a 2By 15:2; 24:2; Dan 1:17 b 2By 27:6N’amalirira okunoonya Katonda mu biro bya Zekkaliya eyamubuuliriranga okutya Katonda. Era ebbanga lyonna lye yanoonya Mukama, Katonda n’amuwa omukisa.
626:6 a Is 2:6; 11:14; 14:29; Yer 25:20 b Am 1:8; 3:9N’agenda n’alwana n’Abafirisuuti, n’amenyaamenya bbugwe wa Gaasi, ne bbugwe wa Yabune ne bbugwe wa Asudodi, n’oluvannyuma n’azimba ebibuga okumpi ne Asudodi ne mu bitundu ebirala wakati mu Bafirisuuti. 726:7 a 2By 21:16 b 2By 20:1Katonda n’amuyambanga ng’alwana n’Abafirisuuti, n’Abawalabu abaabeeranga mu Gulubaali, era n’Abamewunimu. 826:8 Lub 19:38; 2By 17:11Abamoni ne bawanga Uzziya busuulu, era n’erinnya lye ne lyatiikirira n’okutuusa ku nsalo ya Misiri, kubanga yali afuuse wa maanyi nnyo.
926:9 a 2Bk 14:13; 2By 25:23 b Nek 2:13; 3:13Uzziya n’azimba eminaala mu Yerusaalemi ku wankaaki ow’oku Nsonda, ne ku wankaaki ow’omu Kiwonvu, ne mu kifo bbugwe w’akyukira, era n’agissaako bbugwe. 10Era n’azimba n’eminaala mu ddungu, ate era n’asima n’ebidiba bingi mu biwonvu ne mu lusenyi, olw’amaggana amanene ge yalina. Yalina n’abantu abaakolanga mu nnimiro ze ez’emizabbibu mu nsozi n’abaalimanga ettaka eggimu, kubanga yayagalanga nnyo okulima.
11Uzziya yalina eggye ery’abasajja abalwanyi abaatendekebwa obulungi, abaatabaalanga mu bibinja ng’emiwendo gyabwe bwe gyali, Yeyeri omuwandiisi gye yabala ne Maaseya omukungu, eyali wansi wa Kananiya, omu ku baduumizi b’eggye lya kabaka. 12Omuwendo gwonna awamu ogw’abakulu b’ennyumba ez’abasajja abalwanyi gwali enkumi bbiri mu lukaaga (2,600). 13Abo be baaduumiranga eggye ery’abasajja abatendeke mu kulwana, abaawera emitwalo amakumi asatu mu kasanvu mu ebikumi bitaano (307,500), abaakuumanga kabaka. 1426:14 Yer 46:4Uzziya n’awa eggye lyonna, engabo, n’amafumu, n’enkuufiira ez’ebyuma, n’ebizibaawo eby’ebyuma, n’emitego emigumu, n’envuumuulo. 15N’akozesa ebyuma mu Yerusaalemi ebyayiyizibwa abasajja abamanyirivu, ebyakozesebwanga ku minaala ne ku nkomera okulasa obusaale n’okuvuumuula amayinja amanene. Yayambibwa nnyo, n’atutumuka era erinnya lye ne lyatiikirira nnyo.
1626:16 a 2Bk 14:10 b Ma 32:15; 2By 25:19 c 1By 5:25 d 2Bk 16:12Kyokka Uzziya bwe yatutumuka, ne yeegulumiza, n’okugwa n’agwa kubanga teyali mwesigwa eri Mukama Katonda we, n’okuyingira n’ayingira mu yeekaalu ya Mukama okwotereza obubaane ku kyoto eky’obubaane. 1726:17 1Bk 4:2; 1By 6:10Azaliya kabona ne bakabona ba Mukama abalala abazira kinaana ne bagenda gy’ali, 1826:18 a Kbl 16:39 b Kbl 18:1-7 c Kuv 30:7 d 1By 6:49ne bamuziyiza, nga bamugamba nti, “Si mulimu gwo, Uzziya, okwotereza Mukama obubaane, naye mulimu gwa bakabona bazzukulu ba Alooni abaayawulibwa okwotezanga obubaane. Ffuluma ove mu watukuvu, kubanga osobezza, era tojja kusiimibwa Mukama Katonda.”
1926:19 Kbl 12:10; 2Bk 5:25-27Awo Uzziya n’asunguwala ng’akyakutte ekyoterezo mu mukono gwe. Mu kiseera ekyo ng’asunguwalidde bakabona ng’ayimiridde ku mabbali g’ekyoto eky’obubaane mu yeekaalu ya Mukama, ebigenge ne bimukwata ekyenyi kyonna. 20Awo Azaliya kabona asinga obukulu ne bakabona abalala bwe bamutunuulira, ne balaba ng’akwatiddwa ebigenge mu kyenyi kye ne banguwa okumufulumya ebweru. Ate era naye yennyini n’ayagala okufuluma kubanga Mukama yali amukubye omuggo.
2126:21 Kuv 4:6; Lv 13:46; 14:8; Kbl 5:2; 19:12Kabaka Uzziya n’aba mugenge okutuusa lwe yafa, ng’abeera mu nnyumba eyayawulibwa ku ndala zonna olw’obugenge bwe, nga n’obuvunaanyizibwa bwonna bumuggyibbwako, ate era nga takkirizibwa kuyingira mu yeekaalu ya Mukama. Yosamu mutabani we n’atwala obuvunaanyizibwa obw’olubiri n’afuga abantu ab’eggwanga. 2226:22 2Bk 15:1; Is 1:1; 6:1Ebyafaayo ebirala eby’omu mirembe gya Uzziya, okuva ku ntandikwa okutuusa ku nkomerero, byawandiikibwa Isaaya nnabbi, mutabani wa Amozi. 2326:23 a Is 1:1; 6:1 b 2Bk 14:21; 15:7; Am 1:1Uzziya n’afa, n’aziikibwa okumpi ne bajjajjaabe mu kiggya kya bakabaka, kubanga, yali mugenge. Yosamu mutabani we n’amusikira, bw’atyo n’afuga mu kifo kye.
