Gisulong ni Jonatan ang mga Filistihanon
1Usa ka adlaw, miingon si Jonatan sa batan-ong lalaki nga tigdala sa iyang armas, “Dali, moadto kita sa bantayanan sa mga Filistihanon aron sa pagpaniid.” Apan wala siya mananghid sa iyang amahan.
2Niadtong higayona si Saul didto sa ilalom sa kahoy nga pomegranata sa Migron, nga dili halayo sa Gibea. Kauban niya ang 600 niya ka mga tawo. 3Didto usab si Ahia nga pari, ug nagsul-ob kini ug efod. Si Ahia anak ni Ahitub, nga igsoon ni Icabod. Si Ahitub anak ni Finehas. Si Finehas anak ni Eli nga pari sa Ginoo sa Shilo kaniadto. Walay nasayod nga milakaw si Jonatan.
4Sa isigka-kilid sa agianan nga maagian ni Jonatan paingon sa bantayanan sa mga Filistihanon, may duha ka pangpang; ang usa gitawag ug Boses ug ang usa gitawag ug Sene. 5Ang usa nga anaa sa amihan nagaatubang sa Mikmas, ug ang usa nga anaa sa habagatan nagaatubang sa Geba.
6Miingon si Jonatan ngadto sa tigdala sa iyang armas, “Dali, adtoon na nato ang bantayanan sa mga tawong wala nakaila sa Dios.14:6 mga tawong wala nakaila sa Dios: sa literal, mga wala matuli. Basig tabangan kita sa Ginoo, kay walay makababag kaniya sa pagpadaog kanato, bisan daghan man kita o gamay lang.” 7Miingon ang tigdala sa iyang armas, “Himoa ang imong gusto; kauban mo ako bisan unsa ang mahitabo.”
8Miingon si Jonatan, “Dali, moadto na kita kanila ug magpakita. 9Kon moingon sila nga sila ang molugsong dinhi kanato aron makig-away, dili na kita motungas, hulaton na lang nato sila. 10Apan kon moingon sila nga kita ang motungas, motungas kita, kay mao kana ang timailhan nga ipapildi gayod sila sa Ginoo kanato.”
11Busa nagpakita silang duha didto sa bantayanan sa mga Filistihanon. Gibiaybiay sila sa mga Filistihanon nga nagkanayon, “Tan-awa ninyo ang mga Hebreo! Nanggawas na sila gikan sa ilang gitagoan nga mga bangag.” 12Unya gisinggitan nila si Jonatan ug ang tigdala sa iyang armas, “Tungas kamo dinhi kanamo, kay tudloan namo kamo ug leksyon!” Busa miingon si Jonatan sa tigdala sa iyang armas, “Sunod kanako! Kay gitugyan na sila sa Ginoo ngadto sa Israel.”
13Mitungas si Jonatan, ug misunod ang tigdala sa iyang armas. Gipamatay ni Jonatan ang mga Filistihanon, ug mao usab ang gihimo sa iyang tigdala ug armas. 14Niining ilang unang pagsulong, nakapatay silag 20 ka mga Filistihanon sa dapit nga mga tunga sa ektarya ang gidak-on. 15Nahadlok pag-ayo ang mga Filistihanon—kadtong anaa sa kampo, sa uma, sa bantayanan, ug apil na ang mga nanulong. Unya milinog, ug misamot pa gayod ang ilang kahadlok.14:15 misamot pa gayod ang ilang kahadlok: o, gipahadlok sila sa Dios.
16Didto sa Gibea, nga sakop sa Benjamin, nakita sa mga bantay ni Saul nga ang mga sundalong Filistihanon nagkaguliyang ug nagaiyahay pagpanagan. 17Miingon si Saul sa iyang mga tawo, “Tigoma ninyo ang mga sundalo ug tan-awa kon kinsa ang wala dinhi.” Ug nadiskobrehan nila nga wala si Jonatan ug ang tigdala sa iyang armas.
18Miingon si Saul kang Ahia, “Dad-a dinhi ang Kahon sa Dios.” (Niadtong higayona ang Kahon sa Dios didto sa mga Israelinhon.)14:18 Dad-a dinhi ang Kahon… sa mga Israelinhon: Mao kini sa Hebreo. Sa ubang mga kopya sa Septuagint, Dad-a dinhi ang panapton nga ginagamit sa pagpangutana sa Ginoo. (Niadtong panahona ginasul-ob ni Ahia kini nga panapton sa atubangan sa mga Israelinhon.) 19Samtang nakigsulti si Saul sa pari, misamot pa gayod ang kasaba didto sa kampo sa mga Filistihanon. Busa miingon si Saul sa pari, “Ayaw na lang pagpangutana sa Dios.” 20Unya nagtigom si Saul ug ang iyang mga tawo ug nanglakaw aron sa pagpakiggira. Nakita nila ang mga Filistihanon nga nagkaguliyang ug nagaunay pagpinatyanay. 21Ang mga Hebreo nga midapig ug miuban sa mga Filistihanon midapig na kang Saul ug kang Jonatan ug sa uban pang mga Israelinhon. 22Sa dihang nabalitaan niadtong mga Israelinhon nga nanago sa kabungtoran sa Efraim nga nangikyas ang mga Filistihanon, midasdas usab sila sa paggukod sa mga Filistihanon. 23Milapas pa sa Bet Aven ang gira. Ug niadtong higayona, gipadaog sa Ginoo ang mga Israelinhon.
Gipanghimaraot ni Saul ang mga Sundalo nga Mikaon
24Niadtong adlawa, naluya ang mga Israelinhon sa kagutom kay nanumpa si Saul nga nagaingon, “Tinunglo ang si bisan kinsa nga mokaon sa dili pa mogabii, sa dili pa ako makapanimalos batok sa akong mga kaaway.” Busa wala gayoy mikaon kanila. 25-26Karon miadto ang tanang mga sundalo sa kakahoyan, ug may nakita silang dugos nga nagatulo sa yuta. Apan wala gayoy mikaon kanila tungod kay nahadlok sila sa tunglo.
27Apan wala makadungog si Jonatan sa gipanumpa sa iyang amahan nga angay tumanon sa mga tawo. Busa gituslob niya ang tumoy sa iyang baston sa dugos ug mikaon siya, ug miarang-arang ang iyang pamati. 28Gisultihan siya sa usa sa mga sundalo, “Dili kita mahimong mokaon kay nanumpa ang imong amahan nga tunglohon si bisan kinsa nga mokaon karong adlawa. Mao gani nga naluya ang mga tawo.” 29Miingon si Jonatan, “Dili maayo ang gihimo sa akong amahan sa atong nasod. Tan-awa, dili ba maayo kaayo ang akong pamati sa dihang nakatilaw ako sa bisan gamay lang nga dugos? 30Kon mikaon pa kita sa atong nakuha gikan sa atong mga kaaway, mas daghan pa gayod tingali nga mga Filistihanon ang atong napatay.”
31Niadtong adlawa, human mapildi sa mga Israelinhon ang mga Filistihanon gikan sa Mikmas hangtod sa Ayalon, gikapoy ug gigutom kaayo sila. 32Busa nanggiilog sila sa ilang nailog nga mga karnero ug mga baka, ug giihaw nila kini didto mismo, ug gikaon ang karne nga may dugo pa. 33May usa nga nakasulti kang Saul, “Tan-awa, nagpakasala ang mga tawo sa Ginoo pinaagi sa pagkaon sa karne nga may dugo pa.” Miingon si Saul, “Mga traidor! Pagligid ug dakong bato dinhi kanako. 34Unya pangadto kamo sa mga tawo ug ingna silang tanan nga magdala ug mga baka, karnero, ug kanding, ug dinhi nila ihawon ug kaonon. Ingna usab sila nga dili sila magpakasala sa Ginoo pinaagi sa pagkaon sa karne nga may dugo pa.” Busa niadtong gabhiona nagdala ang matag usa ug baka didto kang Saul ug giihaw kini. 35Unya naghimo si Saul ug halaran alang sa Ginoo. Mao kadto ang unang halaran nga iyang gihimo.
36Miingon si Saul, “Sulongon nato karong gabhiona ang mga Filistihanon. Kuhaon nato ang ilang mga kabtangan ug pamatyon nato silang tanan hangtod sa buntag.” Mitubag ang mga tawo, “Himoa kon unsa ang maayo alang kanimo.” Apan miingon ang pari, “Pangutan-on una nato ang Dios mahitungod niini.” 37Busa nangutana si Saul sa Dios, “Sulongon ba namo ang mga Filistihanon? Ipapildi mo ba sila kanamo?” Apan wala motubag ang Dios niadtong adlawa. 38Busa miingon si Saul sa mga pangulo sa katawhan sa Israel, “Dali kamo dinhi, ug magpakisayod kita kon unsa ang sala nga atong nahimo niining adlawa. 39Ipanumpa ko sa buhi nga Ginoo nga nagaluwas sa mga Israelinhon, nga ang nakasala patyon gayod, bisan ug si Jonatan pa nga akong anak.” Apan wala gayoy mitubag.
40Unya miingon si Saul sa tanang mga Israelinhon, “Tindog kamo diha, ug ako ug ang akong anak nga si Jonatan motindog dinhi.” Ug misugot ang mga tawo. 41Unya nagaampo si Saul, “Ginoo, Dios sa Israel, ipahibalo kanamo kon kinsa ang nakasala.” Ug pinaagi sa pagripa, si Jonatan ug si Saul ang naripahan ug dili ang mga tawo. 42Unya miingon si Saul, “Ripaha kon kinsa kanamo ni Jonatan ang nakasala.” Ug ang naripahan mao si Jonatan. 43Unya nangutana si Saul kang Jonatan, “Unsa ang imong gihimo?” Mitubag si Jonatan, “Gituslob ko ang tumoy sa akong baston sa dugos ug mikaon ako ug gamay. Angay ba gayod ako nga patyon?” 44Mitubag si Saul, “Oo! Ug kon dili ko ikaw ipapatay, hinaut pa nga silotan ako sa Dios sa hilabihan.” 45Apan miingon ang mga tawo kang Saul, “Si Jonatan ang nagpadaog kanato, ug karon ato siyang patyon? Dili mahimo! Manaad kami sa buhi nga Ginoo nga dili gayod siya maunsa,14:45 dili gayod siya maunsa: sa literal, walay bisan usa sa iyang buhok nga mahulog sa yuta. kay ang Dios ang nagtabang kaniya sa gihimo niya karong adlawa.” Busa wala patya si Jonatan, kay giluwas siya sa mga tawo. 46Unya giundangan ni Saul ang paggukod sa mga Filistihanon, ug mibalik ang mga Filistihanon sa ilang dapit.
47Sa panahon nga naghari si Saul sa Israel, nakiggira siya sa ilang mga kaaway sa palibot. Ang iyang mga kaaway mao ang mga taga-Moab, mga taga-Ammon, mga taga-Edom, ang mga hari sa Zoba, ug ang mga Filistihanon. Bisag kinsa ang iyang ikaaway mapildi niya. 48Nakig-away siya nga maisogon, ug napildi niya ang mga Amalekanhon. Niining paagiha giluwas niya ang mga Israelinhon sa tanang misulong kanila ug miilog sa ilang mga kabtangan.
Ang Pamilya ni Saul
49Ang mga anak nga lalaki ni Saul mao si Jonatan, si Ishvi, ug si Malkishua. Ang iyang mga anak nga babaye mao si Merab, ang magulang, ug si Mical, ang manghod. 50Ang asawa ni Saul mao si Ahinoam, nga anak ni Ahimaaz. Ang komander sa iyang mga sundalo mao ang iyang ig-agaw nga si Abner, nga anak sa iyang uyoan nga si Ner. 51Ang amahan ni Saul nga si Kish ug ang amahan ni Abner nga si Ner mga anak ni Abiel.
52Grabe ang gira sa mga Israelinhon tali sa mga Filistihanon sa tibuok kinabuhi ni Saul. Kon may makita si Saul nga maisog ug kusgan nga tawo, himuon dayon niya kining sundalo.
Ginsalakay ni Jonatan ang mga Filistinhon
1Isa ka adlaw, nagsiling si Jonatan sa bataon nga lalaki nga manugdala sang iya armas, “Dali, makadto kita sa balantayan sang mga Filistinhon agod magpang-espiya.” Pero wala niya pagsugiri ang iya amay.
2Sadto nga tion si Saul didto sa idalom sang kahoy nga pomegranata sa Migron, sa dulunan sang Gibea. Kaupod niya ang 600 niya ka tinawo. 3Didto man si Ahia nga pari, kag nagasuksok siya sang espesyal nga panapton14:3 espesyal nga panapton: sa Hebreo, efod. sang pari. Si Ahia anak ni Ahitub, nga utod ni Icabod. Si Ahitub anak ni Finehas. Si Finehas anak ni Eli nga pari sadto sang Ginoo sa Shilo. Wala sing may nakahibalo nga naglakat si Jonatan.
4Sa magtimbang nga kilid sang alagyan nga ginaagyan ni Jonatan pakadto sa balantayan sang mga Filistinhon, may duha ka banglid; ang isa ginatawag nga Bozez kag ang isa ginatawag nga Sene. 5Ang isa nga ara sa aminhan nagaatubang sa Micmash, kag ang isa nga ara sa bagatnan nagaatubang sa Geba.
6Nagsiling si Jonatan sa manugdala sang iya armas, “Dali, kadtuan naton ang balantayan sang mga tawo nga wala nagatuo sa Dios.14:6 mga tawo nga wala nagatuo sa Dios: sa literal, wala matuli. Basi pa lang buligan kita sang Ginoo, kay wala sing may makapugong sa iya sa pagpadaog sa aton, bisan madamo man kita ukon diutay lang.” 7Nagsiling ang manugdala sang iya armas, “Himua ang gusto mo; kaupod mo ako bisan ano ang matabo.”
8Nagsiling si Jonatan, “Dali na, makadto kita sa ila kag magpakita. 9Kon magsiling sila nga sila ang magdulhog sa aton agod magpakig-away, indi na kita magtaklad kundi hulaton naton sila. 10Pero kon magsiling sila nga kita ang magtaklad, mataklad kita, kay amo ina ang tanda nga ipapierdi gid sila sang Ginoo sa aton.”
11Sang magpakita sila nga duha didto sa balantayan sang mga Filistinhon, ginyaguta sila sang mga Filistinhon nga nagasiling, “Tan-awa ninyo ang mga Hebreo!14:11 Hebreo: ukon, Israelinhon. Nagguwa na sila sa mga buho nga ila ginapanaguan.” 12Ginsinggitan nila dayon si Jonatan kag ang manugdala sang iya armas, “Taklad kamo diri sa amon, kay tudluan namon kamo sang leksyon!” Gani nagsiling si Jonatan sa manugdala sang iya armas, “Sunod ka sa akon kay sigurado nga ipapierdi sila sang Ginoo sa Israel.”
13Nagkamang pataklad si Jonatan, kag nagsunod ang manugdala sang iya armas. Ginpamatay ni Jonatan ang mga Filistinhon, kag amo man ang ginhimo sang manugdala sang iya armas. 14Sa sining una nila nga pagsalakay, nakapatay sila sang 20 ka Filistinhon sa lugar nga mga tunga sa hektarya ang kalaparon. 15Hinadlukan gid ang mga Filistinhon—atong ara sa kampo, sa uma, sa balantayan, kag pati ang mga nagasalakay. Dayon naglinog, kag puwerte na gid ang ila kahadlok.14:15 puwerte na gid ang ila kahadlok: ukon, ginpahadlok sila sang Dios.
16Didto sa Gibea, nga sakop sang duta sang Benjamin, nakita sang mga bantay ni Saul ang mga soldado sang mga Filistinhon nga nagapinalagyo bisan diin. 17Nagsiling si Saul sa iya mga tinawo, “Tipuna ninyo ang mga soldado kag tan-awa kon sin-o ang wala.” Kag nasapwan nila nga wala si Jonatan kag ang manugdala sang iya armas.
18Nagsiling si Saul kay Ahia, “Dal-a diri ang Kahon sang Dios.”14:18 Kahon sang Dios nga amo ang Kahon sang Kasugtanan. (Sadto nga tion ang Kahon sang Dios didto sa mga Israelinhon.)14:18 Dal-a… sa mga Israelinhon: Amo ini sa Hebreo. Sa iban nga mga kopya sang Septuagint, “Dal-a diri ang espesyal nga panapton.” (Sadto nga tion ginasuksok ni Ahias ini nga panapton sa atubangan sang mga Israelinhon.) 19Samtang nagapakighambal si Saul sa pari, nagatudo pa gid ang ginahod sa kampo sang mga Filistinhon. Gani nagsiling si Saul sa pari, “Indi ka na lang magpamangkot sa Dios.” 20Dayon nagtipon si Saul kag ang iya mga tinawo kag naglakat sa pagpakig-away. Nakita nila ang mga Filistinhon nga nagasinalasala, nga nagapinatyanay sa espada. 21Ang mga Hebreo nga nagdampig sa mga Filistinhon kag nag-upod sa ila nagdampig na kay Saul kag kay Jonatan kag sa iban pa nga mga Israelinhon. 22Ang mga Israelinhon nga nagapanago sa kabukiran sang Efraim nakabalita nga nagapinalagyo na ang mga Filistinhon, gani nagbuylog man sila sa paglagas sa mga Filistinhon. 23Nakalambot ang inaway sa unhan pa sang Bet Aven. Kag sadto nga tion, ginpadaog sang Ginoo ang mga Israelinhon.
Ginsumpa ni Saul ang mga Soldado nga Nagkaon
24Sang sina nga adlaw, nagpalangluya ang mga Israelinhon sa kagutom kay nagpanumpa si Saul nga nagasiling, “Pakamalauton ang bisan sin-o nga magkaon antes maggab-i, sa indi pa ako makabalos sa akon mga kaaway.” Gani wala gid sing may nagkaon sa ila. 25-26Karon nagkadto ang tanan nga soldado sa kakahuyan, kag may nakita sila nga dugos nga nagatulo sa duta. Pero wala gid sing may nagkaon sa ila tungod kay nahadlok sila sa sumpa.
27Pero wala makabati si Jonatan sa ginsumpa sang iya amay nga dapat tumanon sang mga tawo. Gani gintum-oy niya ang punta sang iya baston sa dugos kag nagkaon siya, kag nag-ayo ang iya pamatyag. 28Ginsilingan siya sang isa sa mga soldado, “Indi kita puwede magkaon kay nagsumpa ang imo amay nga pakamalauton ang bisan sin-o nga magkaon subong nga adlaw. Amo gani nga maluya ang mga tawo.” 29Nagsiling si Jonatan, “Indi maayo ang ginahimo sang akon amay sa aton nasyon. Tan-awa bala kon daw ano kaayo sang akon pamatyag sang nakatilaw ako sang bisan diutay lang nga dugos. 30Daw ano pa gid ayhan kaayo sang aton pamatyag kon nagkaon kita sang aton mga nakuha sa aton mga kaaway, kag siguro madamo pa gid nga mga Filistinhon ang aton napatay.”
31Sadto nga adlaw, matapos mapierdi sang mga Israelinhon ang mga Filistinhon halin sa Micmash hasta sa Ayalon, ginkapoy kag gin-gutom gid sila. 32Gani nagdinaguso sila sa pagpanguha sang ila naagaw nga mga karnero kag mga baka, kag gin-ihaw nila ini didto mismo, kag ginkaon ang karne nga may dugo pa. 33May isa nga nagsugid kay Saul, “Tan-awa, nagapakasala ang mga tawo sa Ginoo paagi sa pagkaon sang karne nga may dugo pa.” Nagsiling si Saul, “Mga traidor! Paligira ninyo ang dako nga bato diri sa tupad ko. 34Dayon magkadto kamo sa mga tawo kag silinga sila tanan nga magdala sang mga baka, karnero, kag kanding, kag ihawon nila diri kag kan-on. Silinga man sila nga indi sila magpakasala sa Ginoo paagi sa pagkaon sang karne nga may dugo pa.” Gani sadto nga gab-i nagdala ang kada isa sang iya baka kay Saul kag gin-ihaw didto. 35Dayon naghimo si Saul sang halaran para sa Ginoo. Amo ato ang una nga halaran nga iya ginhimo.
36Nagsiling si Saul, “Salakayon naton karon nga gab-i ang mga Filistinhon. Pamatyon naton sila tanan kag panguhaon naton ang ila mga pagkabutang hasta mag-aga.” Nagsabat ang mga tawo, “Himua kon ano sa imo ang maayo.” Pero nagsiling ang pari, “Pamangkuton ta anay ang Dios parte sini.” 37Gani nagpamangkot si Saul sa Dios, “Salakayon bala namon ang mga Filistinhon? Ipapierdi mo bala sila sa amon?” Pero wala magsabat ang Dios sadto nga adlaw. 38Gani nagsiling si Saul sa mga pangulo sang katawhan sang Israel, “Dali kamo diri, kag hibaluon naton kon ano nga sala ang nahimo naton sini nga adlaw. 39Nagasumpa ako sa buhi nga Ginoo nga nagaluwas sa mga Israelinhon, nga ang nakasala pagapatyon, bisan si Jonatan pa nga akon anak.” Pero wala gid sing may nagsabat.
40Nagsiling dayon si Saul sa tanan nga Israelinhon, “Tindog kamo dira, kag ako kag ang akon anak nga si Jonatan matindog diri.” Kag nagsugot ang mga tawo. 41Dayon nagpangamuyo si Saul, “Ginoo, Dios sang Israel, ipahibalo sa amon kon sin-o ang nakasala.” Kag paagi sa paggabot-gabot, si Jonatan kag si Saul ang nagabutan nga nakasala kag indi ang mga tawo. 42Dayon nagsiling si Saul, “Gabot-gabuti ninyo kon sin-o sa amon ni Jonatan ang nakasala.” Kag ang nagabutan amo si Jonatan. 43Dayon nagsiling si Saul kay Jonatan, “Ano ang imo ginhimo?” Nagsabat si Jonatan, “Gintum-oy ko ang punta sang akon baston sa dugos kag nagkaon ako sing diutay lang. Ti, kinahanglan gid bala nga patyon ako?” 44Nagsabat si Saul, “Huo! Kag kon indi ko ikaw pag-ipapatay, kabay pa nga silutan ako sang Dios sing puwerte gid.” 45Pero nagsiling ang mga tawo kay Saul, “Si Jonatan ang nagpadaog sa aton, kag karon patyon naton siya? Indi mahimo! Nagasumpa kami sa buhi nga Ginoo nga indi gid siya maano,14:45 indi gid siya maano: sa literal, wala sing bisan isa sa iya mga buhok nga mahulog sa duta. kay ang Dios ang nagbulig sa iya sa ginhimo niya subong.” Gani wala pagpatya si Jonatan, kay ginluwas siya sang mga tawo. 46Dayon nag-untat si Saul sa paglagas sa mga Filistinhon, kag nagbalik ang mga Filistinhon sa ila lugar.
47Sang naghari si Saul sa Israel, nagpakig-away siya sa ila mga kaaway sa palibot. Ang iya mga kaaway amo ang mga taga-Moab, mga taga-Ammon, mga taga-Edom, ang mga hari sang Zoba, kag ang mga Filistinhon. Bisan sin-o ang iya kontra ginalaglag niya. 48Maisog siya magpakig-away, kag napierdi niya ang mga Amaleknon. Sa sini nga paagi ginluwas niya ang mga Israelinhon sa kamot sang mga nagsalakay sa ila kag nagpanguha sang ila mga pagkabutang.
Ang Pamilya ni Saul
49Ang mga anak nga lalaki ni Saul amo si Jonatan, si Ishvi, kag si Malkishua. Ang iya mga anak nga babayi amo si Merab, ang magulang, kag si Mical, ang manghod. 50Ang asawa ni Saul amo si Ahinoam, nga anak ni Ahimaaz. Ang kumander sang iya mga soldado amo ang iya pakaisa nga si Abner, nga anak sang iya tiyo nga si Ner. 51Ang amay ni Saul nga si Kish kag ang amay ni Abner nga si Ner mga anak ni Abiel.
52Puwerte ang inaway sang mga Israelinhon kag sang mga Filistinhon sa bug-os nga pagkabuhi ni Saul. Kon may makita si Saul nga maisog kag makusog nga tawo ginahimo dayon niya nga soldado.
