Ang mga Opisyal ni Solomon
1Naghari si Solomon sa tibuok Israel. 2Ug mao kini ang iyang mga opisyal:
Ang pangulo nga pari mao si Azaria nga kaliwat ni Zadok.
3Ang mga sekretaryo sa hari mao si Elihoref ug si Ahia nga mga anak ni Shisha.
Ang nagadumala sa mga kasulatan sa gingharian mao si Jehoshafat nga anak ni Ahilud.
4Ang komander sa mga sundalo mao si Benaya nga anak ni Jehoyada.
Ang mga pari mao sila si Zadok ug si Abiatar.
5Ang pangulo sa mga gobernador sa mga distrito sa Israel mao si Azaria nga anak ni Natan.
Ang personal nga magtatambag sa hari mao si Zabud nga pari, nga anak usab ni Natan.
6Ang tigdumala sa palasyo mao si Ahishar.
Ug ang tigdumala sa mga ulipon nga gipugos sa pagpatrabaho mao si Adoniram nga anak ni Abda.
7Si Solomon adunay 12 ka mga gobernador sa distrito sa tibuok Israel. Sila ang nagapatigayon sa paghatod ug pagkaon sa hari ug sa iyang panimalay. Ang matag usa kanila nagahatod ug pagkaon sulod sa usa ka bulan matag tuig. 8Mao kini ang ilang mga ngalan:
Si Ben Hur, ang gobernador sa kabungtoran sa Efraim.
9Si Ben Deker, ang gobernador sa Makaz, Shaalbim, Bet Shemesh, ug sa Elon Bet Hanan.
10Si Ben Hesed, ang gobernador sa Arubot, apil na dinhi ang Soco ug ang tibuok nga yuta sa Hefer.
11Si Ben Abinadab, ang gobernador sa Nafat Dor. (Bana siya ni Tafat nga usa sa mga anak ni Solomon.)
12Si Baana nga anak ni Ahilud, ang gobernador sa Taanac, Megido, sa tibuok Bet Shan duol sa Zaretan sa ubos sa Jezreel, ug sa mga dapit gikan sa Bet Shan paingon sa Abel Mehola sa tabok sa Jokmeam.
13Si Ben Geber, ang gobernador sa Ramot Gilead, apil na ang mga lungsod ni Jair nga anak ni Manase, ug ang mga distrito sa Argob nga anaa sa Basan, apil na niini ang iyang 60 ka dagkong mga lungsod nga may mga paril, diin ang mga trangka sa mga pultahan niini bronsi.
14Si Ahinadab nga anak ni Iddo, ang gobernador sa Mahanaim.
15Si Ahimaaz, ang gobernador sa Naftali. (Bana siya ni Basemat nga anak ni Solomon.)
16Si Baana nga anak ni Hushai, ang gobernador sa Asher ug sa Alot.
17Si Jehoshafat nga anak ni Parua, ang gobernador sa Isacar.
18Si Shimei nga anak ni Ela, ang gobernador sa Benjamin.
19Si Geber nga anak ni Uri, ang gobernador sa Gilead, nga sakop kaniadto ni Sihon nga hari sa mga Amorihanon ug ni Og nga hari sa Basan. Si Geber lang ang gobernador niining tibuok distrito.4:19 Si Geber lang… distrito: o, Ug may usa ka gobernador nga gitugyanan sa tibuok yuta sa Juda. Kini sumala sa ubang mga Griego nga teksto.
Ang Pagkamauswagon ug ang Kaalam ni Solomon
20Hilabihan ka daghan ang katawhan sa Juda ug Israel, sama sila sa balas sa baybayon nga dili maihap. Abunda sila sa pagkaon ug ilimnon, ug malipayon sila. 21Gidumalahan ni Solomon ang tanang mga gingharian gikan sa Suba sa Eufrates paingon sa yuta sa mga Filistihanon hangtod sa utlanan sa Ehipto. Nagbayad sila ug buhis kang Solomon ug nagaalagad kaniya sa tibuok niyang kinabuhi.
22Ang kunsumo nga kinahanglan ni Solomon sa iyang palasyo matag adlaw mao kini: 100 ka sako sa maayong klase sa harina, 200 ka sako sa ordinaryong harina, 2310 ka baka nga pinatambok diha sa toril, 20 ka baka nga gikan sa sabsabanan, 100 ka karnero o kanding, gawas sa nagkalain-laing klase sa usa, ug mga pinatambok nga langgam ug manok.
24Sakop ni Solomon ang tibuok yuta sa kasadpan sa Suba sa Eufrates, gikan sa Tifsa hangtod sa Gaza. Ug maayo ang iyang relasyon sa tanang nasod sa iyang palibot. 25Busa samtang buhi pa si Solomon, may kalinaw sa Juda ug sa Israel gikan sa Dan sa amihan hangtod sa Beersheba sa habagatan. Ang tanan nakapahimulos sa abot sa ilang mga tanom nga ubas ug igos.4:25 Ang tanan nakapahimulos… ubas ug igos: sa literal, Ang matag tawo nagalingkod ilalom sa iyang tanom nga ubas ug kahoy nga igos nga may kalinaw.
26Dunay 40,0004:26 40,000: Sa ubang mga kopya sa Septuagint, 4,000. Tan-awa usab ang 2 Cro. 9:25. ka mga kuwadra si Solomon alang sa iyang mga kabayo nga pangkarwahe, ug may 12,000 siya ka mga kabayo.4:26 mga kabayo: o, mga tigkabayo. 27Ang mga gobernador sa mga distrito mao ang nagahatag sa pangkunsumo ni Haring Solomon ug sa tanang anaa sa palasyo. Ang matag usa kanila mituman sa ilang turno sa paghatag. Gisiguro gayod nila nga walay makulang sa mga kinahanglanon ni Solomon. 28Nagahatag usab sila ug barley ug kumpay alang sa mga kabayo nga pangkarwahe ug sa uban pang mga kabayo. Ginadala nila kini sa dapit nga gitakda nga dad-an niini sa panahon sa ilang turno.
29Gihatagan sa Dios si Solomon sa pinasahi nga kaalam, panabot, ug kahibalo nga dili matugkad. 30Ang iyang kaalam labaw pa sa kaalam sa tanang maalamon sa sidlakan ug sa Ehipto. 31Siya ang labing maalamon sa tanan. Mas maalamon pa siya kay kang Etan nga Ezranhon, ug sa mga anak ni Mahol nga sila si Heman, Calcol, ug Darda. Nahimo siyang inila sa palibot nga mga nasod. 32Naghimo siya ug 3,000 ka mga panultihon ug 1,005 ka mga awit. 33Makasaysay siya mahitungod sa tanang klase sa mga tanom, gikan sa dagkong mga kahoy hangtod sa gagmayng mga tanom.4:33 gikan sa dagkong… tanom: sa literal, gikan sa sedro sa Lebanon hangtod sa isopo nga nagatubo sa paril. Makasaysay usab siya mahitungod sa tanang klase sa mananap: ang nagalakaw, ang nagakamang, ang nagalupad, ug ang nagapuyo sa tubig. 34Nakadungog ang tanang mga hari sa kalibotan bahin sa kaalam ni Solomon, busa nagpadala sila ug mga tawo sa pagpamati sa iyang kaalam.
Ang mga Opisyal ni Solomon
1Naghari si Solomon sa bug-os nga Israel. 2Kag amo ini ang iya mataas nga mga opisyal:
Ang pangulo nga pari amo si Azaria nga kaliwat ni Zadok.
3Ang mga sekretaryo sang hari amo si Elihoref kag si Ahia nga mga anak ni Shisha.
Ang nagadumala sang mga kasulatan sang ginharian amo si Jehoshafat nga anak ni Ahilud.
4Ang kumander sang mga soldado amo si Benaya nga anak ni Jehoyada.
Ang mga pari amo si Zadok kag si Abiatar.
5Ang pangulo sang mga gobernador sa mga distrito sang Israel amo si Azaria nga anak ni Natan.
Ang personal nga manuglaygay sang hari amo si Zabud nga pari, nga anak man ni Natan.
6Ang manugdumala sang palasyo amo si Ahishar.
Kag ang nagadumala sa mga ulipon nga ginapilit sa pag-obra amo si Adoniram nga anak ni Abda.
7May ara man si Solomon sang dose ka gobernador sa mga distrito sang bug-os nga Israel. Sila ang nagahatag sang pagkaon sang hari kag sang iya panimalay. Kada isa sa ila nagahatag sang pagkaon sa isa ka bulan kada tuig. 8Amo ini ang ila mga ngalan:
Si Ben Hur, nga nagadumala sa kabukiran sang Efraim.
9Si Ben Deker, nga nagadumala sa Makaz, Shaalbim, Bet Shemesh, kag sa Elon Bet Hanan.
10Si Ben Hesed, nga nagadumala sa Arubot, lakip na diri ang Soco kag ang bug-os nga duta sang Hefer.
11Si Ben Abinadab, nga nagadumala sa Nafot Dor. (Bana siya ni Tafat nga anak ni Solomon.)
12Si Baana nga anak ni Ahilud, nga nagadumala sa Taanac, Megido, sa bug-os nga Bet Shean malapit sa Zaretan sa ubos sang Jezreel, kag sa mga lugar nga halin sa Bet Shean pakadto sa Abel Mehola kag sa tabok sang Jokmeam.
13Si Ben Geber, nga nagadumala sa Ramot Gilead, lakip na diri ang mga banwa ni Jair nga anak ni Manase, kag sa mga distrito sang Argob sa Bashan, lakip na ang iya sini 60 ka dalagko nga mga banwa nga napalibutan sang mga pader, nga ang mga trangka sang mga puwertahan sini saway.
14Si Ahinadab nga anak ni Iddo, nga nagadumala sa Mahanaim.
15Si Ahimaaz, nga nagadumala sa Naftali. (Bana siya ni Basemat nga anak ni Solomon.)
16Si Baana nga anak ni Hushai, nga nagadumala sa Asher kag sa Alot.
17Si Jehoshafat nga anak ni Parua, nga nagadumala sa Isacar.
18Si Shimei nga anak ni Ela, nga nagadumala sa Benjamin.
19Si Geber nga anak ni Uri, nga nagadumala sa Gilead, nga sakop sadto ni Sihon nga hari sang mga Amornon kag ni Og nga hari sang Bashan. Si Geber lang ang gobernador sa sining bug-os nga distrito.4:19 Si Geber lang… distrito: ukon, Kag may isa ka gobernador nga gintugyanan sa bug-os nga duta sang Juda. Ini suno sa iban nga mga Griego nga teksto.
Ang Kabuganaan kag ang Kaalam ni Solomon
20Ang kadamuon sang katawhan sang Juda kag Israel daw pareho sa balas sa baybayon nga indi maisip. Bugana ang ila pagkaon kag ilimnon, kag malipayon sila. 21Si Solomon ang nagadumala sa tanan nga ginharian halin sa Suba sang Eufrates pakadto sa duta sang mga Filistinhon hasta sa dulunan sang Egipto. Ini nga mga ginharian nagabayad sang ila buhis kay Solomon kag nagapasakop sa iya samtang buhi siya.
22Ang kalan-on nga kinahanglanon ni Solomon sa iya palasyo kada adlaw amo ini: 100 ka sako nga maayo nga klase nga harina, 200 ka sako nga ordinaryo nga harina, 2310 ka baka nga ginpatambok sa toril, 20 ka baka nga ginbuy-an lang sa palahalban, 100 ka karnero ukon kanding, wala labot sang nagkalain-lain nga klase sang mga usa, kag maayo nga klase sang mga pispis kag mga manok.
24Sakop ni Solomon ang bug-os nga duta sa nakatundan sang Suba sang Eufrates, halin sa Tifsa hasta sa Gaza. Kag maayo ang iya relasyon sa tanan nga nasyon sa iya palibot. 25Gani samtang nagakabuhi si Solomon, may kalinong sa Juda kag sa Israel halin sa Dan hasta sa Beersheba. Ang kada tawo nagapungko sa idalom sang iya tanom nga ubas kag kahoy nga higera nga may kalinong.
26May 40,0004:26 40,000: sa iban nga mga kopya sang Septuagint, 4,000. Tan-awa man ang 2 Cro. 9:25. ka kuwadra si Solomon para sa iya mga kabayo nga pangkarwahe, kag may 12,000 siya ka manugkabayo.4:26 manugkabayo: ukon, mga kabayo. 27Ang mga gobernador sa mga distrito amo ang nagahatag sang kunsomo ni Haring Solomon kag sang tanan nga ara sa palasyo. Ang kada isa sa ila may turno sa paghatag kada bulan. Ginasiguro gid nila nga mahatag nila ang mga kinahanglanon ni Solomon. 28Nagahatag man sila sang barley kag kumpay para sa mga kabayo nga pangkarwahe kag sa iban pa nga mga kabayo. Ginadala nila ini sa lugar nga dapat sini dal-an sa tion sang ila turno.
29Ginhatagan sang Dios si Solomon sang pinasahi nga kaalam kag pag-intiendi, kag ihibalo nga indi matungkad. 30Ang iya kaalam labaw pa sa kaalam sang tanan nga maalamon sa sidlangan kag sa Egipto. 31Siya ang pinakamaalam sa tanan. Mas maalam pa siya sang sa kay Etan nga Ezranhon, kag sa mga anak ni Mahol nga sila ni Heman, Calcol, kag Darda. Kag nangin bantog siya sa palibot nga mga nasyon. 32Naghimo siya sang 3,000 ka hulubaton kag 1,005 ka kanta. 33Makasugid siya parte sa tanan nga klase sang mga tanom, halin sa dalagko nga mga kahoy hasta sa magagmay nga mga tanom.4:33 halin sa dalagko… tanom: sa literal, halin sa sedro sang Lebanon hasta sa isopo nga nagatubo sa dingding. Makasugid man siya parte sa tanan nga klase sang sapat: ang nagalakat, ang nagakamang, ang nagalupad, kag ang nagalangoy. 34Nabatian sang tanan nga hari sa kalibutan ang kaalam ni Solomon, gani nagpadala sila sang mga tawo sa pagpamati sa iya kaalam.
